iussc b e l g i e.
MENGELINGEN.
i tenash gCottnell is door den hser Fox, lid van de Kamerader Gemeente
sn boi^e volgende brief gezonden en openbaar gemaakts
acting „Mijnheer!
Daar gij' weigert in de Kamer te verschijnen, om deel te nemen aan de
ewei!iJi(Ciissiën, die ik heb willen nitlokken over de woeling, die door u aan den
net''Bang wordt gebonden, zoo als door u verklaard wordt met het doel om het
nigtii|erroepen der Wetgevende Vereeniging tusschen Engeland en Ierland te he.
'werken; zoo neem ik de vrijheid u ie schrijven,
zeen De tegenwoordige strekt, om u kenne ijk te maken, dat, alzoo gij en
ge «t^n"e vrienden volstrek'eiijk geen acht geeft op de Acte van Emancipatie
der Karholijkenten .gevolge van welke het u vergund ia zitting in het
medjggngeUch Parlement te nemen- en gij zoo weinig hecht aan de voorregten,
rodai^j p'jj dje acte verleend, hec niet zonder reden is, dat ik het increkken der
6'lfccte voorstel. Daar het mijn voornemen is, eene discussie over dit onder.
e '"werp te beginnen, zoo verzoek ik u, mij wei met een enkel woord te
:erfit^,j|]en me|denof gij u ter Kamer zult vervoegen, tot hec bestrijden vao
'henzenen maatregel, uie zoo zeer door u, in eigen persoon, is uitgelokt
es.evvorden.
Tot verdediging van uwe Woelingen wordt door u aangevoerd, dat En.
ianwiige*D(i niets ten behoeve van Ierland gedaan heeft; maar, na dat uren de
i2en..|jrje Staten van bet lijk gewillig al hunne' titels tot de vrijheid hééft zien
wo"«pc(feren en zij zich die opoffering, met verlating van de zaak der waarheid,
in vei.hebben getroost, eeniglijk om uw geschreeuw en dat van Ierland te stillen,
:n sc:j,0g (e willen beweren, dat Engeland niets voor Ierland gedaan heeft, is
?«ijn de daad zich ai te zeer een, gulzig naar wraak hakenden, zeeraaf be.
tooneti,
De waarheid toch is alleen in staat de menschen, even als de volken
Gentfcje slotte vrij te matten. De waarheid is in Engeland, niet te Rome ge.
^at'vesiigd. Door uwe oploopendbeden verwekt gij eenen godsdienst-oorlog
ime toepen Engeland en Rome en gij schijnt volkomen ce beseffendat het
geld de zenuw des coriogs is; tot hiettoe evenwel hebt gij u vergenoegd,
mei het onschuldig bijeenzamelen van vele zenuwen, zonder daarom tot het
voeren van oorlog over te gaan.
Uwe beroeringen in vollen vrede zijn een soort van halfslagtigen oorlog,
m de een twijfelachtige staat van zaken, half vrede, half oorlog; maar kom naar
ichal mij booren en ik zal u bewijzen, waarom gij dit of dat verrigt. Gij kunt
,5001 onmogelijk staande houden, dat de godsdienst de beweegreden is. van al
ticien wat gij doet. L j i-i
0 pin U deze regelen schrijvende, verwittig ik u slechts, dat ik persoonlijke
uitmn toespelingen op u en op het hoofd van uwe kerk zal moeten maken; en
■ewell ofschoen gij volkomen geregtigd zijt ce beweren, dat het u volmaakt on
Heet verschiüig is, wat ik, in uwe afwezendneid van u zon kunnen zeggen.
Jen Bi too roti ik evenwel r.iet aldus willen bandelen, maar de herstelier van
;ewon hei fiereridderii.ke Ierland, zal zich wel willen verwaardigen, zijnen af.
leeft' wezenden vriend ce komen verdedigen,
rd he Kol» alzoo plaats nemen in deze Kamer, waar uw vroegere moed u
b« tegt verwoiven heeft zitting te netnen.
Daar wij, mijns oordeels, volgens de teekenen der tijden, die wij be
leven, op het punt zijn van zich een nieuw tijdperk van de geschiedenis
a vulval! Engeland en van Ierland te zien openen, zoo zal ik de vrijheid nemen
vat ill dezen brief publiek te maken, opdat de Protestanten der beide landen zich
tvoorbereid mogen zien tot het erkennen van deze grondwaarheid, dat de
etneof Piotestantsche heerschappij, zonder toegevende schikking, de wet van
Christus is, en dat Engeland de mogendheid is, aan welke God de zen-
vanfdtog, van een godsdienstig beginsel te handhaven, opgedragen heeft, waar.
inistei omtrent het zich v2n zijnen pligt zal kwijten. Alsdan zal de aarde van
ooliti dankbaarheid jeger.s den Heer vervuld wezen, even gelijk de golven de
ij (.bedding der zee vervullen; en een Pausgezinde zal wezen een rara avis
etr'rii ter ris (een op de wereld zeldzame vogel).
Se t F R A N K R IJ- K,
standi; In de Kamer der Pairs is den u5den beraadslaagd ever onderscheidene
ij toss verzoekschriftenwelke op het verwerven van de zoogenaamde vrijheid van
onderwijs aangedrongen. Een der leden heeft de onvoegzaamheid van die
adressen aangetoond, omdat de Fransche Regering t'nans zoo veel ter. opzigte
van het openbaar onderwijs deed, als de Regeringen van die landen, waar
enigen dat onderwijs den hoogsten bloei had bereikt, namelijk Holland en Duitsch-
oorniilind. Er is besloten de verzoekschriften aan den Minister te verzenden,
'egent met uitzondering van een uit Duinkerken, waarin gevraagd werd, dat hec
nze onderwijs aan de Jesuiten zou worden toevertrouwd; omtrent hetzelve is tot
at klilde orde van den dag overgegaan, omdat de Jesuiten in Frankrijk geene
1 te Ij erkende corooraiie uitmaakten.
De Kamer van Afgevaardigden heefc den ïSden met meerderheid van
-Vergi stemmen aangenomen het op oe suikerwei voorgesteld amendement, hetgeen
jperpa moest strekken, om de 10 eerste artikelen van het wetsontwerp des Gou*
;s-der vemements en art, I, 2, 3 en 4 van dat van de Commissie te doen vervallen,
mg te: Dit amendement luidt aldus:
esidei: Art. 1. Het regt van fabricatie van inlandsche suiker, bepaald bij de wet
wan, van 18 Julij 1827, zal trapsgewijs tot denzelfden tax gebragt worden van
e aan het regt bij invoering van de Fransche koloniale suiker betaald wordende,
zei te Ten dien einde zal, te beginnen met I Augustus aanstaande, het regt, ge-
oningli durende 5 achtereenvolgende jaren vermeerderd worden met 5 franken per
tidg, jaar op de inlandache suiker van de eerste hoedanigheid en lagere qualicei
'too- ten.De zictiDg, waarin dit amendement aangenomen is, is zeer oostui.
o, mig geweest.
i Pruis De vrijwillige giften voor Guadelonpe beliepen in de vorige week
reeds 2,143,839 fr.
bekt: In Frankrijk besiaan thans 799 uren spoorwegen, welke279,000,000tr.
imdat: gekost hebben.
■hevig Sedert 1836 zendt Engeland jaarlijks 750,000 dagbladen naar Frankrijk
vaarit en Frankrijk 350,000 naar Engeland. In genoemd jaar werd, door overeen,
verdej komst der beide Regeringen, de verzending van dagbladen gemakkelijker
van r gemaakt.
De heer Gachardalgemeen Archivist van Belgie, is naar Spanje ver.
bijee" trokken, om zoowel voor de Kamer van Vertegenwoordigers archieven en
1 vat: «ukken [op te sporen, die toe de oude nationale vergaderingen van Belgie
PaP'1',betrekking hebben, ais voor de Regering alle staatstukken op te zamelen
ïelke voor de algemeene geschiedenis van Belgie belangrijk zijn.
2 stoft N WOrdt het volgende gemeld:
°Pge® Twee maanden geleden was de heer Timothy Haaliliobijzonder Secretaris
en *s vin den Koning der Sandwichs-eilanden, in Belgie aangekomen. Men zeide
saraan. wen^ van zijnen Souverein in lasc had, om aan hec bestuur der
Belgische kolonisatie-maatschappij voor Vera-Pazde vestiging van eene
a insoortgelijke kolonie op de Sandwichs-eilanden voor te stellen. Hij werd
destijds in een bijzonder gehoor door den Koning ontvangen en had bijeen
komsten met de mannen, die op de leiding van de eerste poging tot Over
tees'he vestiging den meesten invloed hebben uitgeoefend. Sedert heek de
rFilm ),eet T> Haainio reizen naar Engeland en Frankrijk gedaan. Eenige dagen
ffen.t gele()en js hij [e Brussel teruggekeerd, en beeft zijn verblijf onder ons zich
tftoisw ,en Dlute gemaakt,om, in overeenstemming roet de kolonisatie-maatschappij,
en tan de grondslagen eener Belgische kolonie op de Sandwichts-eilanden vast te
«ellen. Hij heeft verscheidene malen bij den Graaf HompeschVoorzitter
lingtu' d|er maatschappij, het middagmaal gebruikt. Den 17 April is de beet Haalilio
'dzakelt „tdet naar pari-s vertrouijen. Men zegt, dat hij eene geteekende overeen,
erland' fc0Bsl betrekkelijk deze nieuw öntworpene Belgische kolonie medeneemt,
tot VS welke overeenkomst, onmiddellijk na het uitwisselen der ratificatlëoeen
begin van uitvoering zal erlangen.
ZWEDEN EN NOORWEGEN,
IN DE 19e EEUW.
{Vetvolg van N". 58.)
Er bestaat eene mindere klasse van landbouwers; het zijn de bergboérelt
welke de bosscfaen van het Fieide bewonen: men noemc aldus de keten bergeri
welke ten noorden, Noorwegen van Zweden afscheidt. Eigenaren van den
grond, even als hunne broeders van de vlakte, zijn zij minder ruim gelmis.
vest, boewe! hunne hutten toch glasruiten, luiken en goede houten vloeren
hebben. De strengheid van een klimaat, aiwaar de wincer met Mei eindigt
en de nachtvorsten tot in Augustus voortduren, belet, dac zij goede graan
oogsten kunnen hebben. Zij leven van hun vee, hec hout, dac zij door mid.
del hunner stroomen vervoeren, en van het prodnet hunner jagten, welke
hunne sleden naar de markten van het oosten en zuiden brengen. Hun brood
is een mengsel van haver en van den teedersten base welke zij van de kruin
der pijnboomen losmaken, wanneer de boom deszelfa sap werpt, en dat zij
malen, na het in de zon of in eenen oven onder den grond te hebben doen
droogen. De forellen van de meeren verschaffen hun 's zomers een heerlijk
voedsel, terwijl zij ook, gezouten, 's winters zeer goed smaken; zij kunnen
geplaatst worden tusschen de landelijke burgerij der vlakte en de Laplanders.
Door het zwaarste werk verhard, stelden zij ons door hun ijzersterk gestel,
en hunne athletische vormen, In de ruwe eenvoudigheid van hun karakter,
de aloude kinderen van Odin voor. De gelijkheid van hunnen stand verze
kerc hun geluk door eene broederlijke onafhankelijkheid. Zij maken in elke
vallei eenen afzonderlijken statu uit, welke afgezonderd leeft, en wier huis
gezinnen zich zelden met die der naburige kantons of van de vlakte ver-
eenigen.
De Laplanders van Noorwegen zijn niet minder belangwekkend te kennen
dan de bergbewoners; sterk als deze, zijn zij, hoewel van eene minder dan
middelmatige grootte, veel minder klein dan de dwergen, welke men au
van Lapland afkomstig vertoont. Zij leven van rendieren-melk, visch, wild
en pijnboomen-schors. Zij gaan op de jagt, gewapend met houten schaatsen
van eene meter lengte en zes duimen breed, aan de beide eindeD opgewipt,
en met eenen langen met ijzer beslagen stok; z|j brengen er pelterijen vin
terng, waarmede zij eenen genoegzaam voordeeligen handel drijven om aan
al hunne behoeften te voldoen. Hunne woningen bestaan in hutsen van pijn-
bcomen-houc, zeshoekig gebouwd en waarvan de reten taec mos gestopc
zijn. Midden in is de haard, welke bijna het geheel jaar brandt, en wier
rook door eene registantiig daarboven geplaatste opening wegtrekt. Boven
van het dak hangt, in plaats van eene haal, eene lange berkenstaak, voorzien
van eenen ijzeren haak. De smalle en lage deur is naar hec zuiden gekeerd.
De ongelijkheid van stand vertoont zich bij de Laplanders door de grootte
en de vaste of veranderlijke ligging dier woningen, en de vorderingen in be.
schaving door de houten sehnttingen, welke hunne bedden van rendieren-vel
afscheiden.
Het zwervend gedeelte van dit ras, nog even zoo vreemd van gewoonten
en zeden, ais toen de dichter Regnard in Lapland reisde, kent de grens
scheiding van Noorwegen, Zweden en Rusland niet; het begeeft zich d44r
waar de beste jagt of visscherij is. Elk gezin voert kudden rendieren mee
zich, welke door lange riemen aan elkander gehecht, hunnen meester als
schapen volgen. De herder, met zijne bagaadje belast, ter plaatse gekomen
alwaar hij zich tijdelijk wil ophouden, bouwt zich eeue hut, met staken,
welke bjj in den grond duwt en als eene geknotte pyramide schikt door de
zelve met dwarshouten te binden, en overdekt dit ligt timmerwerk met een
geteerd doek. Bij het visschen, spannen zij de netten onder het ijs, dar zij
van afstand tot afstand breken, en zij binden dezelve daarboven aan lange
dwarsliggende stukken. Op hunne jagten maken zij gebruik van geweer,
boog, of met ijzer beslagen stok, welke hun tot werpspies dient tegen de
dieren die onder cun bereik komen. Zij maken voor de pelcerijen jagt op de
marters, sabels, enz.; voor hunne kleederen op hec wilde rendier en den
wolf; maar hec voor hun kostbaarste dier, hetwelk hun de natuur, als
onontbeerlijk tot hun bestaan, gegeven heeft, is het rendier. Het is alleen
voor hen, betgeen te zamen voor de zuidelijke streken, de os, hec paard
en het schaap zijn; zij voeden zich met deszelfs vleesch en melk, kleeden
zich met de.zelfs afval, spinnen bet voor hunne sleden, en doen het hunne
bagaadje dragen. Zonder bet rendier zoude Lapland slecht8 eene ijswoeatijn
met berken- en dennen-boomen zijn, aiwaar alleen de arend, de grijze wolf
en de ijsbeer zouden heerscberi.
Ziedaar dus drie klassen van inwoners, onafhankelijk van elkanderen de drie
streken van Noorwegen vreedzaam onder zich verdeeiende. Eenvoudige
neigingen, liefde tot het vaderland, een maatstaf van wederzijdscbe betrek
kingen, niet op adellijke onderscheiding maar op degelijke behoeften, op de
wisseling van de producten dei aarde gegrond, scelt tusschen hen eene
verbroedering daar, waarvan de staatkundige constitutie de hoogste uit
drukking is.
Men telt in Noorwegen d'ine school voor elk kerspel; de steden hebben
er verscheidene. Eene belasting op aile hoofden van buisgezinnen, en zelfs
op vele piaatsen op de dienstboden van beider kunne gelegd, maakc hec
jaarlijks inkomen van den meester uit, die buicendien eene uitkeering van
volwassene leerling ontvangt. Het algemeen verspreid lager onderwijs be
paalt zich tot lezen, schrijven, en de eerste beginselen der rekenkunde,
maar het hooger onderwijs wordt zeer veronachtzaamd en kosc voor de massa
inwoners te veel. De boeken zijn zeldzaam; alleen de tijdschriften worden
gezocht. De Luthersche godsdienst, zoo als dezelve d44r uicgeoefend wordt,
is met evenveel ceremoniën beiaden als de Roomsche. Het inkomen van
eenen NoorweegscheD Letraar ten platten lande is 2000 guldendat der
Bisschoppen 10,000; in de steden is dit nog veel hooger. Dit inkomen
spruit uit verscheidene bronnen; vooreerst uit eene jaatlijksche prestatie
welke in de beste hoeven tot 75 licres graan loopt, en welke men naar de
marktprijzen in geld kan afkoopen; in de tweede plaats uit de priesterlijke
hoeven, waarvan de ieeraar levenslang het genot heefc, en waarvan ééne in
viuchtgebruik aan zijne weduwe wordt gelaten, eindelijk uit de kers- en
paascb-offerandenen uit de retributie voor doop-, huwelijks- en begrafe.
nisnlegtigheden vereisebt.
0Vervolg hierna
In eene buitengewone vergadering van het Leydsche Departement der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen, bragt de daartoe benoemde Commissie tot hec opnemen en nazien
van den Staat, de Boeken en Effecten van de Spaarbank binnen onze stad hoofdzakelijk
het navolgende verslag uit
M. M. H. H. Zeer Geachte Medeleden 1
Uwe Commissie belast met het opnemen van den Staat der Spaarbank ter dezer stede,
herinnert zieh met genoegen de oogenlnikken waarop zij zich daarmede onledig hield.
Wel nimmer werd omslagtiger en tot in de kleinste deelen afdalende administratiebe
knopter en juister gehouden.
Onvermoeide ijver en de meest te prijzen zorg alleen kunnen zulk eene administratie
alzoo regelen.
Eere hebben daarvoor het Bestuur der Leydsche Spaarbankmaar inzonderheid de Heer
penningmeester op wiens schouders voornamelijk de administratie rust.
Wij hebben onderscheidene posten gecontrolleerden alle in de uitnemendste orde bevonden,
is het wonder M. M. 11. H., dat eene inrigting als deze, dié zoo blijkbaar aan hare
bedoeling beamwoort, en die zoo gunstig, ofschoon in suite, naar buiten werkt op de
j .spaarzaamheid van mm gegoedenals het ware in zich zelve het lokaas heeft, waarmede
zy telkens meerdere inleggeis lot zich trekt, die gerust op de naauwgezetheïdjvan liet be.
