A°. 184».
leydsche
N°. Hl.
COÜRiN T.
3
VRIJDAG,
NEDERLANDEN.
Leyden, 24 November,
ÊergUteren overleed alhier,, na eene kortstondige ziekte, in den hoogen
oilderdom van 83 jaren, de Ementus-Hoogleeraar Samuel Joannes van
J3E ÜVijNfERSSE. Te Groningen in 1759 geboren, benieeJJe hij eerst hec
Hoogleeraarsambc in de Wijsbegeerte bij de Hoogescnool dier stad, was
later Predikant te Amsterdam en werd in den jare 1803, onder den ticel
van buitengewoon Hoogleeraar, aan zijnen hoogbejaarden Vader, den oe
roemden Hoogleeraar Dionysius van de Wijnpersse, in het onderwijs der
Wijsbegeerte toegevoegd. Deze in het jaar 1805 eene eervolle rust ver
kregen hebbende, werd nu wijle S. J, va?I de Wijnpersse toe gewoon
Hoogleeraar der Redeneer-, Bovennatuur- en Redekunde benoemd en
aanvaardde diè betrekking met eene redevoering: o'er de kracht en het ver-
mogen der gewoonte. Tot het jaar 1822 bekleedde hij het Hoogleeraarsambc,
wanneer hem wegens Jlgchaamszwakce hec^ emeritaat werd toegestaan,
van welke eervolle rusc-, bij merkelijke verbecenng zijner gezondheid, de
overledene ao jaren genot heeft mogen hebben.
Naar wij vernemen zal even buiten onze stad op een veld, tusschen
de Mare en Heerenpoorten gelegen, een gebouw worden opgerigc, bestemd
voor een Provinciaal krankzinnigen-huis.
Uit 'sGravenhage meldt men van den a3sten dezer:
Zijne Maj, de Koning heeft een nieuw reglemenc vascgesceld voor dé
Koninghjke Akademie van Beeldende Kunsten.
Zijne Maj. heefc de kinderen van wijlen F, C, IV, von Bulow in den
Nederlandschen adelstand ingelijfd, met het praedicaac van Jonkheer.
-Zijne Maj. heefc hec bestaan van eene afgescheiden Hervormde gè.
meence te Zeijst toegestaan.
De wapenschouwing, welke Zijne Maj. de Koning heden over de
troepen in de Residentie in garnizoen zou gehouden hebben, is wegens het
ongunstig weer uitgesteld.
Hare Maj. dé Koningin heeft aan de vrouwen-vereeniging tot onder
steuning der armen te ÏJsselstein f 50 doen toekomen.
-In de zitting van de Tweede Kamer der Stacen-Generaal van den
aksten November, is ingekomen eeoe missive van Zijne Excellence den
Minister van Financien, die daarbij aan de Kamer doet toeitomen de
Rekening wegens de algemeene begrootingen van inkomsten en uitgaven,
over de dienstjaren 1836 én vroegér tot 1841, opleverende een algemeen
overzlgt van den toestand van 's Rijles schatkisc op het tijdstip van 1 Januarij
1842; en bevattende tevens afzonderlijke aanwijzing van de ontvangsten en
Uitgaven gedurende den jare 1841 Zal worden gedrukt en rondgedeeld.
Zijn ingekomen vijf verzoekschriften, onder anderen een van verveeners
in Drenthe, die op de afschaffing van den accijns op den turf aandringen,
éen waarby het herstel der oude Gereformeerde Kerk in derzelver vroegere
vrijheden en regcen verlangd wordt, en een waarbij bezwaren tegen ticel
IV en X van hec wetboek van strafrégc voorgedragen worden. Verzending
aran dc Commissie.
Aan de Kamer is hulde gedaan van onderscheidene boekwerken en ge
schriften, als onder anderen: 1842 in betrekking beschouwd tot de ware gesteld
heid van het dierbaar Vaderland door D, B, Adriandenkbeelden nopens de
bevordering van koophandel door onderwijs, benevens een beknopt overzigc
van de geschiedenis des koophandels, naar hec Hoogduitsch van F. Nobach
Directeur van het Handels-Instituut te Erfurt; twee gesctirifcen van den
heer Mullert>ver de verbetering van den kolonialen landbouw; en gedachte
over eenzame opsluiting der gevangenen door Dr. Suringar- Plaatsing
in de boekerij.
Aan de orde van den dag was gesteld de benoeming van eenen nieuwen
Giiffier der Kamer. De Voorzitter geefc echter te kennen, dat het hem
doelmatiger zou toeschijnen dat die benoeming wierd uicgesteld tot dac de
nieuwe instructie voor den Griffier zou zijn vastgesteld. De overwegingen
over die instructie zyn reeds verre gevorderd en daardoor zouden slechts
weinige dagen verloopen. Hij deelt tevens mede, dat er door de afdeelingen
toe rapporteurs voor het ontwerp der instruccie benoemd zijn., de heeren;
Knip hor itisce afd»; van Panhuyfs, 2de afd.Verwey-Mejan3 de afd.;
Luzac4.1e afd en Schooneveld5de afd.
De heer den Tex kan zich met dac voorstel niet vereenigen. Toen in dè
laatst gehoudene zitting bepaald werd, dat heden dé benoeming van den
nieuwen Griffier zou plaats hebbenheefc men zeer goed kunnen voorzien,
dac de nieuwe instructie heden nog niet zou zijn vastgesteld. Er bestaat
geenè gegronde reden, om van hec eens genomen besluie af te wijken. Even
«Is toen is hec nu bekend, dac de betrekking van Griffier der Kamer is open
gevallen en dac er eene nieuwe instruccie voor den griffier zal worden gear
resteerd. Degenen die zich aangemeld hebben, om bij de benoeming in
aanmerking te komen, wisten zeer goed, dac er eene nienwe instruccie zou
worden vastgesteld. Hij vermeent alzöo, dat er aliezins termen bestaan,
om aan hec eens genomen besluit gevolg te geven.
De heer Romme ondersteunc hec gevoelen van den heer den Tex,
De heer van Rappard achc zich verpligc, als lid der Commissie voor de
Opstelling van het ontwerp der gemelde instructie te doen opmerken, dat de
Commissie zich beijverd heeft, vooral ook ten gevolge der ontstane vacature
om dè nieuwe instruccie spoedig op te stellen en zich alzoo van de haar
opgelegde taak te kwijten. Hij acht hec noodzakelijk, dat de instruccie
worde vastgesteld voor dac men toe de benoeming van eenen nieuwen
Griffier overga. Die instructie zal immers de vereischcen van eenen nieuwen
Griffier bevatten. Benoemt men nu heden eenen Griffier, dan zou hec mogelijk
zijn, dat hij volgens de nieuwe instructie die betrekking niet vervullen kan.
Als bewijzen daarvoor, zal hij slechts twee punten herinneren. Ten eerste
welken ouderdom zal de Griffier moeten bezitten? Moet hij 30 jaren oud
zijn? Al ligt kan mén de regeling van dit pnnc, voor de vaststelling eener
nieuwe instructie, vooruitloopen. Ten andere, luidens de tegenwoordige
initroctie, wordt het niet geworderd, dac men den graad van Doctor in de
Regten bezitte. Volgens het gedane voorstel zal dit het geval moeten zijn.
Gaat men derhalve heden tot de benoeming van eenen nieuwen Griffier over
dan loopt men vooruit op hetgeen vasc te stellen is en bindt men zich noode
lobs de handen. En dit ii dan toch wel ondoelmatig te achten, wanneer
mén bedenkt, dat nog in den loop dezer week de beraadslagingen over hec
ontwerp der nfeuwe instructie kunnen plaats hebben.
De heer Uytwerjf Sterling stemc met de heeren den Tex en Romme In. Er
bestaan geene redenen, om van het eens genomen besluit af ie wijken.
Evenwel is. bet bekend gemaakt, dac de Kamer op heden tot de verkiezing
«cm overgaan en nu zal de benoeming noodeloos worden verschoon. Wan
25 NOVEMBER.
neer de Kamer eenen Griffier béneden of boven de 30 jaren oud, of iemand,
die al dan niet gegradueerd in de regten Is, rnogt benoemen, dan zou zjj no.
pens die punten bereids beslissen, gelijk zij daartoe onbetwistbaar het regc
heefr. Bovendien hebben de requestranten voor deze betrekking kennis ge-
dragen, dat er eene nienwe instructie zou worden vastgesteld.
Ter stemming overgegsam zijnde over de vraag of de verkiezing van eenen
nieuwen Griffier heden zou plaats hebben, dan zou worden uitgesteld tot
na het arresceren der nieuwe instructie, wordt toe dit laatste met eene meer.
derheid van 26 tegen 18 stemmen besloten.
Voor het uitstel hebben gestemd, de heeren GockingaStar Busman Bruce
Scheert van Haren car spelvan Hoorn van Burghde ManCorver Hooft
Verwey-MejanSnouck Hurgronjevan Panhuysvan HyckevorselKniphont
van der Grondenvan GoltsteinNeder burgh, fegelin van Claer bergenvan
Akerlakenvan den BoschHooftHin lopen, iVarin Come lieRepelaer
Mensovan Rappard en Gevers,
Tegen (en dus voor de dadelijke benoeming) hebben gestemd de heeren
van Na geil, Luzacvan Heiomavan HeeckerenDruyVesteyn Brouwervan
RosenthalUytwetf SterlingBoreelEnschedévan Blyswykvan Dam van
IsseltMichaels van Ver duinenSchooneveldRommeden TexBacfcer en
Anemaet.
De Commissie tot de verzoekschriften doet, bij monde van den heer
Ssheers van Harencarspelverslag op een adres van Sedenkampgepensioneerd
Kapitein te Breda, die zich beklaagt, dac zijne landerijen aan twee polders-
dijk-lasten moeten betalen, en verzocht, dac de Kamer het daar heen ge
lieve te rigten, dac hij in zijne regten hersteld en aan hem kennelijk gemaakc
worde tot welken polder zijne landerijen definitief behooren; ten einde
hij naderhand zijne regten voor de bevoegde regebank kunne bepleiten.
Nopens dit adres wordt overgegaan tot de orde van den dag, doch worde
tevens besloten, hec verslag der Commissie te doen drukken.
Daarna wordt de openbare vergadering veranderd in eene zitting met ge
sloten deuren, waario over hec ontwerp der nieuwe instructie voor den
Griffier der Kamer is gehandeld. Men verwacht, dat dit ontwerp nog in
den loop dezer week een onderwerp van beraadslaging bij de Kamer zal
uitmaken.
Morgen ochtend ten elf ure zal de Kamer weder eene zitting houden. Na
de vergadering zullen alle de afdeelingen der Kamer bijeenkomen, zoowel
over het ontwerp V2n wet, betrekkelijk art. 12 der wee op de regterlijke
organisatie, als over hec voorscel van den heer Schooneveldtot wijziging
van het Reglemenc van orde der Kamer.
Aanstaanden Maandag zullen Liszt en Rubini in den Koninglijken
Franschen Schouwburg, een concert geven. Op dac concert zal zich ook
Mlle. Ostergaard, kweekelinge van Rubinidoen hooren.
Van den lipten dezer, ïn de zitting van de Tweede Kamer der Sta
ten-Generaal van heden is ingekomen eene Koninglijke boodschap, ten ge
leide van een ontwerp van wet, waarbij, ingevolge are. 57 der grondwet;
hec jongste tractaac hetwelk tusschen de Nederlandsche en Belgische Ge-
volmagtigden is gesloten, tot geheele uitvoering van hec tusschen de beide
Rijken gesloten verdrag tot scheiding, enz., aan de goedkeuring der
Kamers wordt onderworpen, vermits dac tractaac eene ruiling van grondge
bied bevac. Dat ontwerp, met de daartoe behoorende stukken, wordt ver
zonden aan de afdeelingen1.
Morgen ten 10 ure zal de Kamer eene zitting mee gesloteüi deuren houden,
om te beraadslagen over hec ontwerp van instructie voor den Griffier.
-Uit Amsterdam melde men van den 23scen;
Naar men vernemen, is gisteren morgen de heer van Meurt, Notaris fti
in deze stad, terwijl Zijn-Ed. zich in de char-è-bans van den om 11 ure van
hier vertroftken spoortrein bevond, door eene beroerte overvallen, plotseling
overleden. De medereizigers, welke in den beginne meenden, dat de heer
van Meurt slapende was, hebben dadelijk na ontdekking der waarheid daar
van kennis gegeven aan de bestuurders van den trein. Men heeft dienvolgens
bij Halfweg stil gehouden en hec ljjk naar de woning van den heer de Vries
aldaar gebragt.
Te Groningen is den i^deti het huis vau den koemelker K, H. Kui
persmet den aanwezigen voorraad hooi voor 3 koeijen en eenig scroo
afgebrand. De woning was niet verzekerd. Den i5den is te Wagen
borgen, provincie Groningen, de boerenplaats van B. J. Boelentmee hec
aanwezige hooi en stroo, eene prooi der vlammen geworden; het koren
was reeds afgedorschc en tot geld gemaakc. Woning en losse goederen
waren verzekerd.
Uit 's Hertogeobosch melde men van den 2isten dezer:
In deu namiddag van II Zaturdag is in de arbeiderswoning, op de hoeve
van den heer Mr. P, M, Sopersgelegen in het Nulands-Vinkelbrand
ontstaan, die in weinig tijds hec gebouw, met hooi, stroo en wintervoor*
raad vernielde. Een koebeest is verbrandde oorzaak is onbekend.
CHINA.
De berigten omtrent de vredes-onderhandelingen en voorwaarden van den.
zelven, in onze vorige medegedeeldbevestigen zich door de nadere bekend
gemaakte; tijdingen nit China van 31 Augustus. Het was te Nanking, voor
welke stad de Engelsche troepen gelegerd waren, om dezelve te hes;ormen,
dac een Chineesch Parlementair zich aandiende en bi] den Britschen Gevol.
magtigde. Sir Pcttingerwerd toegelaten. Die geschiedde den 6 Augustus.
Den 20 Julij bevorens hadden de Engelschen een hevig gevecht door te
staan toen zij ter plaatse waar Nanking ligtlinden wilden bij de 200 man
sneuvelden, ofschoon men het getal gesneuvelde ChiDezen op 1000 rekent.
Het medegedeelde tractaat moet nu geratificeerd worden, hoewel men
meent, dat dit niet zal achterblijvendaar de Keizer bet gevaar bevroedende
waarin Nanking verkeert, zich haasten zal door zijne bekrachtiging van
het vredesverdrag daaraan een einde te maken en tevens den nood te doen
ophouden, die ten gevolge der oorlogsgebeurtenissen sedert lang in zijn Rijk
heerschte, maar door de stremming der gemeenschap op het groote kanaal,
hetwelk bi] Nanking zich met de Yan-tze-Kiang vereenigt, ten top moec
zijn gestegen. Men sprak er reeds van, dat de Keizer zoo ver zou gaan
van zich voortaan di or eenen Afgezant te Londen te doen vertegenwoordigen.
De Engelschen schijnen voornemens, om het door zijne ligging hoogst
belangt ijk eiland Hong-Kong voortaan met twee of drie regimenten te bezet-
teil, öoor eenige ligie fregatten het Chinesche Rijk in bedwang te houden
en door middel van stoomschepen geregelde gemeenschap te onderhouden
mn de vt.l Chinesche havens, die thans voor den Britschen koophandel
openspan.
