Pi 1843.
LEYDSCHÉ
N°. 103.
fpgiQ COURANT.
WESt-INDIB.
I T A L E.
DUITSCHLAND.
VRIJDAG,
NEDERLANDEN.
Letden, 25 Augustus.
"(Sisteren 'Is alhier Verjaardag van Kline Maj. Koning Willem Frederik
Graaf van Nassau, op de gebruikelijke wijze gevierd.
De Stadts-Courant bevat de twee volgende artikelen:
Verscheiden dagbladen hebben reeds gewag gemaakt van de pogingen, die
aangewend werden, ten einde den Staatsraad van der lloüven te bewegen,
om zijne betrekking van President der Nederlandscbe Handelmaatschappij nog
niet neder te leggen. Wij kunnen thans mededeelen, dat de heer van ddr
Heuvca aan de dringende aanzoeken, tot dat einde van de zijde der Regering
zoowel als van een aantal belanghebbenden bij den bloei en de welvaart der
maatschappij gedaan, in zoover heeft gehoor gegeVen, dat hij er in beWil.
ügd heeft, om uiterlijk toe den iaatsten December 1843 in het bestuurder
maatschappij te blijven.
Hoezeer daardoor het voofbitzigt om den heer kan der fiouven nOg lang
in eene betrekking, welke hij niet zulke onmiskenbare bewijzen van zaak
kennis, onpartijdigheid en voorzigtig beleid heeft waargenomen, nog lang
werkzaam te zien biijven, merkelijk wordt beperkt, zoo zal het niettemin
iederen weldeifltende verheugen, das de heer van der HoUvén zijn bij hooge
jaren zoo natuurlijk verlangen nlaar rust en afzondering nog voor eenigéh tijd
heeft willen ten offer brengen aan de bevordering der gewigtige belangen,
die mei het bestaan der ftederiandsche Handelmaatschappij ln eeu zoo
•naauw verband staan.
Aan den beer van der fiêuven is, bij eenen brief van den Directeur van
'sKonings kabinet, onder anderen kenbaar gemaakt, dat Zijne Maj. zich
9verheugt over deze hoewel slecht# korte verlenging van eene loopbaan,
n waarin aan den heer van der liouven liet zeldzaam voorregt te beurt viel,
^oro aller goedkeuring en aller vertrouwen te mogen verwerven."
Het tweede art. toéSi aldtts;
Door den Minister van Financiën zijn maatregelen genomen tegen de
verhooging der vrachtprijzen, welke, sedert de opening van den spoorweg
rot Ley dendoor eenige ondernemers der met de wagentreinen op dien weg
corresponderende diligences was ingèvoerd. De vracht welke die onder,
'nemers, volgent die bestaande tarieven, bevoegd zijn te heffen, bedraagt,
zoo heen ala terugvan Ley den tot 's Gravenhage, f 1.30, van Leyden toe
Delft,/1.80, 'en van Leyden tot Rotterdam 3.80.
Tevens zal het stedelijk bestuur van Leyden worden verzocht, om eene
vermindering van den prijs der omnibussen in die stad in te voeren.
Bij de aanmerkelijke giften voor de ongefukkigen door den brand ce
Hamburg, dezer dagen van regeringswege openbaar gemaakt, zijn .zeker nog
-vele bijzondere bijdragen te voegen. Zoo verneemt men, dat de orde van
-viijmetzelaren in dit Rijk zich inzonderheid het lot dier leden van het ge*
nootschap heeft aangetrokken, welke, daar ter plaatse, hulpbehoevend zijn
geworden. Het Nederlajvjsch Grotn-Öosten heeft daarvoor dadelijk eene
som van 1000 ter beschikking gesteld; het Hoofdkapittel der Oppergraden
ƒ300, en aan giften van onderscheidene Loges/1135.ënj; te zamèn/2435.03},
bensivv nog aanzienlijke sommen, door enkele Loges regtstreeks naar Ham
burg overgemaakt, waaronder bij de/300 van de Loge uit Arnhem,
Uit Utrecht meldt men van den 23scen dezer:
Men verneemt van goederhanddat de rijtuig fabrijkant G. Seeders, te
-MafrsSenprovincie Utrecht, een rijtuig heeft bedacht en daargesteld, het
welk door eene eenvoudige gemakkelijke machinale beweging, personen en
goederen doet voortvaren, met eene snelheid, die aan hec ongelooflijke moet
•grenzen. Men zegt, dat men met deze soort van rijtnigen, zes uur in een
-uur afleggen, en deze spoed des verkiezende nog kan vermeerderen. Dezelve
snaken volstrekt geen geraas bij den weg, waardoor de paarden zouden
kunnen verschrikken, behouden even goed als anderen hunnen sierlijken en
geroskkelijken vorm, en zijn op alle wegen te gebruiken, ja zelfs op de
spoörtvegen'als locomotieven daar te stellen.
Er is reeds -octrooi voor aangevraagd, hetwelk men hoopt, dat Zijne Maj.
goedgunstig zal gelieven te accorderen.
Omtrent den brand te Driebergen bij den kastelein Ktbas wordt nóg
hec volgende vermeld:
Het ergste 's, dat er voor hec vermoeden van kwaadwillige brandstichting
maar al te veel reden bestaat, daar men op het pnnt,waar de brand uitbrak,
met geen vthbr of licht geweest was. Zoo veel is ten minste zeker, dat er
zich vtgabonden in den omtrek hebben bevonden, want na middernacht is
bog een onbekend persoon achter hec logementshuis gezien, gedurende den
biand heeft men ill de woning van den Pastoor te Rijzynburg bij herhaling
getracht In te brekenen op een nabijgelegen akker is een opengesneden
koffer gevonden, waaruit een kistje met eenige kostbaarheden weggenomen
was, om van andere kleine dieverijen niet ce gewagen.
Men schrijfc uit Groningen van den 2ascen:
Ten gevolge van den veelvuldigen regen van af September des vorigen,
lot aan hei einde van Maarc dezes jairs, werd hec voornitzigt der winter
graan-gewassen in onze provincie hoogst ongunstig. De bijzonder drooge
lente en zomer zjjn daaropdoor herstelling der vruchtbaarheid van den
grond, van eenen weldadigen invloed geweest, en is de plant nog algemeen
met eene goede aar bezet geworden, hoewei van alle zijden geklaagd werd,
dtt die gewassen dnn stonden.
De rogge en wintergarst zijn thans reeds geheel, en de tarwe gedeeltelijk
In den meest gewenschten ataac geoogst; b|j hec snijden is echter de hoe
veelheid stroo nog beneden de reeds ongunstige verwachting gebleven, en
zal het beschot dezer graansoorten nog niec hec eener gewone opbrengsc
Je veren, hoewel de uitkomst der rogge op de zandgronden gunstiger was.
Jo het Voorjaar is menig senk koolzaad, bijzonder op den Uichuizerpolder,
•omgeploegd; van dat gewas bleef echter nog zoo veel over, dac er meer,
•dan b|j gewone jaren, te veld stond; hetzelve bloeide niec lang, maar zeer
gezonden was rijkelijk met peul bezet. Begunstigd door hec schoonste
wreder, werd bijna alles, wat op tijd gesneden en gedorschc was, in den
besten staat geoogst, gaf algemeen een ruim beschot en een zoo olietijk
Zaad, alt maar zelden Voorkomc. Belangrijke aanvoeren van koolzaad heb
ben ook reeds op de markt van Groningen plaats gehad, die zelfs op twee
marktdagen telkenmale van 900 toe 1000 lasten geschat werden.
Van zomergewassen belooft alleen de boekweit eene goede, bet zomer-
koolzaad eene tamelijke opbrengst, en is men ook reeds met den oogst van
beide begonnen. Alle overige zomer-granen leden zeer veel door de droog,
ie; een gedeelte der haver is omgeploegd, het laac gezaaide is door den
regen in de tweede helft van Junfj nog tamelijk aan hec wassen gekomen;
bet grootste •gedeelte van du voor deze provincie zeo belangrijk product
-
56 AUGUSTUS.
srast ech er zeer slecht, en men durft daarvan dooreen nog biet de helft
eener gewone opbrengst verwachten.
Van de zeuie'garst is het voornitzigt niet gunstiger, terwij! het gewa*
van padrdeboor.en bijna geheel mislukt is, even als verscheidene der laatsc
voorgaande, jaren.
Hetgeen van de nieuwe tarwe, rogge, boekweit, wintergarst en dikke
haver reeds ter verkoop is aangeboden, was alleruirmuntendst van geurige,
stuk en kleur, en overtrof van sommige artikelen nog de kwaliteit der
scboone oogsten van 1824 en 1834; jammer dat die over het algemeen zoo
kléine beschot niet kan vergoeden, gelijk men zich elders schijnt voor tb
steilten.
Door de aanhoudende droogte is de hooibouw allerongunstigst uitgevallen,
térwijl dezelve van gelijk r.adeeligen invloed op de weidelanden was, en i*
ook dientengevolge het geheele jaar hec getnaak der boter zeer klein ge.
Weekt, Door het vordèrende saizoen en de nog vooredurende sterke droog,
te neefflt de hoop af op eene tegemoetkoming door eene gunscige uitkomst
van de tweede snéde of naoogst van het hooi, terwjjl sommigen, door deb
nood gedrongen, reeds het vee op stal halen, maar het verwekt ook groote
zorg bij de veehouders, vanwaar men het noodige voedsel voor het vee irt
den winter zal krijgen, die niet weinig vermeerderd wordt door het slechte
gewas van haver en öoonen, en het zoo weinige stroo van andere granen.
Op dé treurige uitkomst van den hooibouw maken alleen de laaggelegene
landen en de zoogenaamde malanden eene gunstige Uitzondering, waarover
men zich té meer verblijde, daar deze laatste in de voorgaande naacce zo.
mers bijna niets hadden opgeleverd, door aanvoer van water der hooger
gelegene landen en den slechcen scaac van derzelver waterlozing.
Men betaalt thans het hooi en stroo zeer duur; ook heefc men hec stroo
van het koolzaad, dat anders op hec land verbrand wordt, genoegzaam
'overat te huis gehaald met eene zorgvuldigheid, alsof hec van graan voor.
zien Was.
Het is niéc te verwonderen, dac deze schaarschheid van fonrages eene
belangrijke vermindering in de wairde van hec vee veroorzaakc; zulks is
bijzonder het geval met de paarden eu de koeijenhetgeen ook nog hec
treurige voornitzigt der veehouders beduidend vermeerderc.
1In de Groninger-Courant lezen wij hec volgende vermeld:
Een schipper, die den ipden dezer van Harlingen over het Wad naar
Groningen voer, verzeken dac hec wacer en zfjn schip plotseling als bezaaid
werden mee een zwerm kleine zwarte vliegen, en wel in zoo groote menig
te, dac noch op bec verdek, noch aan den masc, ven boven tot beneden,
een stipje hout ce zien wisdaar waar bet schip doorvoer scheidde zich de
massa vao elkander, en sloot zich dadelijk weder, als of hec water mee
turfmolm bedekt was. Bg hec roer staande, had de schipper zichzelven
naahwelfjks weten te bergen, en vreesde bij, zoo die bezoek aanhield, zijn
schip niec te kunnen besturen en in de massa van vliegen te moeten stikken;
doch gelukkig voor hem en de zijnen zeilden zij er door heen en werden
spoedig door deze lastige gasten veriaten.
Curasao den 5 Jnlij. Met Kapitein Bart is alhier aangekomen éen Evan.
geltsch-Luthersche Predikantde heer,#. I.K. Meyer, Welk? de heer/. Muller
vervangt, die na eene méér dan 44 jarige Evangeliedienst alhier Is overleden.
Het is In de Oost- en Wést-lndiën eene groote zeldzaamheid, dat een Pre-
dikanc zulk eene lange reeks van jaren zijne dienst kan waarnemen. Hoewel
de Prorestanische gemeente ie Curafao, die te voren uit Gereformeerden er»
Luxhersclten bestobd, thans in een is gesmolten, zoo bestaat er toch eene
bepaling, dat van de twee Predikanten, welke te Curasao moeten bestaan,
de een Heivormde en de andere Luthersch zal zijn: deze bepaling heeft
sedert de veréeniging geene zwarigheid opgeleverd; de vereenlgde gemeente
zond hunne kinderen ter 'Catechisatie naar den Leeraar, wélke hun het meesc
voegde, zonder in aanmerking te nemen of hij Luthersch of Gereformeerd
was. Het wel gelukken dezer proeve in vereeniging alhier, levert een be.
wijs op, dat deze vereeniging ook in het Moederland en andere Nederland,
sche bezittingen zou gelukken. Want hier heeft dé geboren Nederlander of
afstammelingen dienzell'den godsdienstzinwelke er in het Moederland heerscbc.
Ds. Meijer te la GuaVra zijnde, heeft «Idaar eenige kinderen van Proces^
tauten gedoopt, die in Venezuela woonachtig waren.
Den isten dezer heeft de Hoog Ed. Gestr. heer Gezaghebber J. R
Baron van Raders, het bestuur dezer kolonie aan den Edelen Achtbaren heer
C. L. van Uitrecht, Ridder der orde van den Nederlandschen Leeuw, Ma.
joor-Commandant van de schutterij en de landstorm, met de gebruikelijke
plegtigheden overgegeven. Tot dat einde ik de Koloniale Raad en de Regc-
bank der kolonie, des morgens te 7 ure op het Gouvernementshuis in de
raadzaal vergaderd geweest, in welke vergadering de héér van Ujtrecht
den vereischteti eed afgelegd heefc, daarop zijn twee daartoe betrekkelijke
publicatien van de puije van het Gouvernementshuis afgelezen, vervolgens
hebben de beide gezaghebber! hét bataljon schutterij en het garnizoen, welke
voor die gelegenheid binnen hec fort Amsterdam in parade wsren opgetrok
ken, in oogenschouw genomen, en eindelijk zijn de gemelde publicatien in
de Willemstad ter gewone plaatse, ten overstaan van eene Commissie nic
den Kolonialen Raad, afgelezen geworden,
Rome den 11 Augustus. Nog altijd Ioopen hier allerhande geruchten
omtrent het ontslag van het Pausselijk Ministerie, zonder dat men daarvan
nog iets zekers kan Zeggen, Hier, waar het aftreden van eenen Staats
secretaris tot de zeldzaamste gebeurtenissen behoort, worden door het bloote
gerucht teeds zoo vele belangen verontrust, dat eene werkelijke aftreding
inderdaad ala eene allergowigcigste gebeurtenis beschouwd moet worden.
Daarbij komc nog, dat de Kardinaal Spada, na het volbrengen zijner bepaalde
driejarige dienst als Legaat van Forli, tegelijk met het ontslag uit deze be.
trekking ook zijne waardigheid van Kardinaal verlangt neder te leggen. Om
trent de reden van dit verlangen zfjn de meeningen van het publiek zeer
verschillende,
Pc Pruis,iscne Staats-courant bevat de volgende Konlnglljke vérófdefilng:
Ue op den ijden dezer maand te Berlijn en In deszelfa omstreken binnen,
getukte troepen yan net corps gardes zijn reeds den ipden en den i8dea