trèö in de Fos?chen te ontzeggen. Deze nietige aeten werden geteekeni,
en in de kerk van Westminster nabij Londen bewaard. Maar dezelve ver
dwenen weldra, en de koninglijke raagt begon weder de twee rangen van
mannen te vermengen, welke zij moest onderscheiden. Een gewapende
tegenstand en de burgeroorlog waren de gevolgen van deze nieuwe poging®
Eene vereeniging der afstammelingen van de makkers van Willem vormde
zich tegen Koning jan (i). Zij stelden hem de charte van Hendrik voor,
en dreigden, zoo hij zijne verpligtingen jegens hen bleef vergeten, zich
meester te zotten maken van zijne kasteelen, bezittingen, steden, al wac
hij van de vruchten der grooie overwinning in hèc gemeen door hunne
voorouders behaald, geërfd had. De twist was bloedig; meer dan eens
beloofde de Koning en schond hij zijne belofte weder; eindelijk werd een
wapenstilstand gesloten en een tiactaat in de vlakte van Runing-Mead,
nabij Windsor, terwijl de beide legers tegenover elkander stonden, getea-
kend Ca)» Het verdrag bestond uit twee afzonderlijke chartes, de eene
charte der gemeene vrijhedende andere charte der bosschen genoemd. De
laarste herhaalde slechts de beschikkingen eener onde charte van Koning
Stcphanmaar de 3ndere, onder den naam van groote charte zoo vermaard
geworden in de geschiedenis van Engeland, drukte zich duidelijker en om.
stuodlger dan alle voorgaande uit.
De charte der gemeene vrijheden stelde de stellige verpligting des Konings
daar, om geene gelden op de klasse der grondeigenaren te heffen, ten zij
dezelve door de vrije stemming V3n hare hoofden en van hare vetcegenwoor
digers, die heffing goedgekeurd had. Drie gevallen alleen waren uitgezon
derd waarin de Koning zonder voorafgaande stemming, uit eigene autoriteit'
eene matige belasting kon heffen. In elk ander geval moesten de Aartsbis
schoppen, Bisschoppen, Abten, Graven en de hoogste Baronnen, door
afzonderlijk aan ieder hunner gerigte brieven worden opgeroepen, en een
zeker getal baronnen van minderen rang en ridders in de provinciën gedomi
cilieerd, moesten van de Koninglijke officieren eene collective kennisgeving
ontvangen, om zich op eenen bepaalden dag in overwegende vergadering
zaaien te stellen. Deze kennisgeving moest het tijdstip der bijeenkomsc
veertig dagen voorafgaan. Er werd vastgesteld, dac geen man met eenige
waardigheid bekleed, anders dan door vonnis van zijne gelijken tot eene
boete kon worden veroordeeld; dit geen vrij man bij lijve of op zijne goe*
deren kon worden aangetast anders dan ten gevolge van een soortgelijk von*
nis, dac hij mede zonder vonnis niet zoude kunnen worden gebannen, irt
hechtenis genomen, of van zijn erfdeel kon worden ontzet. De waarborgen
san de vrije personen verleend strekten zich uit tot op hunne domeinen en
op de werktuigen voor den landbouw, tve:ke op dezelve gebruikt werden.
De karren en spannen, welke tot de heerlijke verblijven behoorden, konden
niet voor de tiers:el!ing der sterkten, bruggen en wegen worden geëischt*
waarvan de onkosten en het werk alzoo geheel op de zonen der Seksers,
vsssalen van minderen rang, pachters, cottagers, in één woord op die tal
rijke klacse, welke de N^rmandiërs met den naam van vilains bestempelden*
neerkwamen. Eene enkele r-eschikking matigde de administrative en reg-
lerlijke magc des Konings ten hunnen opzigce: men zonderde van de in
beslagneming hunner roerende goederen, waarmede zij dikwijls door ver
zuimde betaling oer belastingen of wegens twisten met de zaakgelastigden
hunner heereh bedreigd weruen, de bouwgereedschappen uit, welke de
charte hunne gagnage of broodwinning noemde, In dit vredesverdrag cus-
schen het Koningschap en deu adel, wordt geene melding gemaakt van de
burgerij van Engeland, met uitzondering vau die van Londen, eeoe stad
waarin een groot aantal Normsndische huisgezinnen hun verblijf hadden ge
vestigd hadden, en wier inwoners om deze reden eeuigermate in het voor-
regt van vreemde afkomst deeiden.
De burgers van Londen, die den titel van. Baron even als de grondeige
naren aangenomen hadden, verkregen, mee hen, de verzekering van noóic
belast te worden, dan met de toesremming van den groocen nationalen raad,
welke men in de Normandische of Fransche taal parlement noemde. Voer
de overige steden en dorpen had eene zoodanige concessie geene plaats; men
verklaarde alleen, dac de vrijheden van verschillenden aard, welke de Ko
ninglijke magt bun verleend had, moesten worden gehandhaafd. Toe boves -
tiging.der beschikkingen in deze acre vervat, kozen de opstandelingen, dac
is te zeggen, ai de Baronnen van Engeland, op zeven na, vijf en twintig
hunner, die een permanente Commissie moesten, uitmakenbelast om te
waken, dat de inhoud der groote charte naauwkenrig werd nagekomen; daar
enboven moesten de vrije grondbezitters van elk graafschap, twaalf ridders
benoemen, belast om aan de vijf en twintig bewaarders der vrijheidalle
slechte gewoonten, welke zij bonden ontdekkenen die voor verbetering
vatbaar waren, kenbaar te maken.
De onde neiging om de grondeigenaren mee de burgers, de zonen der
veroveraars met die der veroverden, gelijk ce stellen, openbaarde zich op
nieuw, hoewel de groote charte plegtscatig in de meeste kerken was neder,
gelegd geworden. De opvolger van Koning Jan berokkende zich eene za.
menspannihg, gelijk aan die welke tegen zijnen vader had gehandeld. (3)
Men stelde hem met den degen die cractaten voor, welke met den degen
veroverd waren; hij zwoer met de hand op hec Evangelie, In tegenwoordig
heid der vergaderde bisschoppen, die, brandende waskaarsen houdende,
dezelve allen te gelijk op den grond wierpen, zeggende: Dat alzoo in de
bel worde uitgedoofd hij die dezen eed mogt verbreken!" oezelve te zullen
handhaven. Niettegetstaande deze vloek, vergat de Koning weldra hetgeen
hij zoo plegtig beloofd had, en de zonen der Normandiërs moesten weder
onder de wapens komen, om de regten hunner vaderen in ce roepen. Zij
noodzaakten Hendrik lil hun eene acte te verleenen met zijn zegel voorzien,
in bevestiging der chartes (4); maar, hetzij de vermoeijenis dezer oorlogen
noodzaakte dezelver herhaling te vermijden, hetzij de geestkracht der Anglo-
Normandische Baronnen, door de vasthoudenheid der Koninglijke magc over
wonnen was, gaven zijn iets op de voorregten, welke hun de grooie charte
verzekerde, toe, en lieten hunnen toestand langzamerhand door die onzeker
heid en afhankelijkheid besmetten, welke die van afstammelingen der ver*
wennenen eigen was, In anderhalve eeuw hadden hunne vaderen en zij vijf
chartes aan de Koningen opgelegd.
De zoon van lier,d> ik HlEduard bevestigde nog de laatste (5), maar
na hem begon de terugwerking van het Koningschap tegen de magc en de
onafhankelijkheid van de Baronnen. Richard lï wilde hec doel om alle staat
kundige regten ten voordeel van hec Koninglijk prerogatief te vernietigen,
ie spoedig bereiken; hij werd verslagen en door het leger der tegen hem
opgestane Baronnen gevangen genomen ([6). Inmiddels warén de leerstel
lingen waarop hei prerogatief zich vestigde reeds in het Parlement doorge-
drongen, alwaar eene tweede kamer, gedeeltelijk zamengescéld uit burgers,
gewoon om het Koningschap ais eene absolute magc te beschouwen, naast
den grooten raad der Baronnen was komen zitting nemen. Buitendien was
het raoeijelijk voor de Koningen, de hoogste en vrije klasse te vernederen,
zonder de onderworpene en verachte klasse en weinig te verhoogen. Deze
voelde dit, en haar tegenwoordig belang noopte haar al haren krachten ter
Hendrik HE
beschikking van het Koningschap te Stellen. De strekking der gelijkmakitl*
van de twee rassen onder de volsfrekte magi van ddnen man, stond met ds
trapsgewgze omverwerping van den door de verovering daargestelde staac
van zaken gelijk. En daar de massa^s, eenmaal door een staatkundig belang
in beweging gesteld, moeijelijk kunnen worden gestuic, kon mén voorzien,
dat van het oogenblik af aan, dat de bftrgers of zonen der overwonnenen*
onder bescherming der Koningen, en als teden van de Kamer der gemeenten
de openbare magc deelachtig werden, hoe zwak en onzeker Ook in haar bel
ginsel, eene groote reactie der mindere tegen de hoogere klassen moesg
plaats hebbed.
(Vervolg hierna.
PRIJS-COURANT VAN EFFECTEN.
AMSTERDAM, 20 Augustus 1842,
Nederlanden.
Werkel. Sell. 2} pCt.sftJj» -
Dito 5 ioir®4ibl|
Uitg. 4
Kans-Biljet, 4
Atnorc.Synb. 94,^9+^'
Hand.-M. 4J I43s4'43|
O. I. Leen. 5 99;. a
H. Spoorw.a -
Rhijn Duo4
Roti. Dito 4^ a
Haarl. Meer 5 4
Frankrijk,
Inschr. Grb. 3 pCt. i
Rusland.
H. &G°. 179815 pCt. IotJii
Iȕ| 5 4
Ins. en Cert. 6 yt 4
«811 5 - - -
Gebl.l
PruissRn.
94!
»43l|
I s iGeldl. te Lend. 4pCt. 4
^^Mandeelen van dico4 --
Spanje.
[Nieuwe 1835 85 5 pCt 174171
Ditoonbep.st.... |3It'as4{
Dito passive—4
Dito uitgest4
löüpobs Ard....i. *sl*25(
Oostenrijk.
jObl. Ga// fle C°. 5 pCt. 103 j k
"erclficaten.1!4
Neg. Mecalieka'5(^4
Idem5 -^-107}} 4
Dito in L&ndi 5 4
Bank-Akcien.. 3 4 -r
Napels.
Certificaten.3 pCt. 4
Dito in Napels. 3 -» 4
Gebtj
vS
35Ï
DE Prijs van de BOTER aan de Waag binnen Leyden.
Zaturdag, 20 Augustus 1842.
Van 38 tot 42 gulden.
De Staatsraad, Gouverneur der Provincie Zuid-Holland, verwittigt bij deze
de daafbij belanghebbenden, dat onder de nader vereischte goedkeuringop Dingsdag
den 30 Augustus 1842, des voormiddags ten elf ure, door een der Leden van de Com
missie van Administratie over het tijdelijk Huis van Opsluiting en Tuchtiging te Woer
den, in bijzijn van den Provincialen Hüofd-lngenieurof van een der lngenieurs-ia
Zuid-Holland, in het gebouw der Gevangenis, publiek zal worden Aanbesteed:
De leverantie van de benoodiede materialen tot bet doen van ecuïge vernieuwingen en
reparatien aan de voornoemde Strafgevangenis.
Deze Aanbesteding zal geschieden bij Inschrijving en Opbod.
Met Bestek, waarop de bovengemelde Aanbesteding zal plaats hebben, zal; boven en
behalve aan bet lokaal van bet Gouvernement van Zuid-Holland te 's GTavenhageen in
het lokaal der Gevangenis te Woerden, ter lezing liggen: te Leyden, bij Siljé aan de
Wittepoort; in de Twee Colommen; in de Paauvtbij van Dialeraam de Maare Poon;
bij van Heesaan de Hoogewoerds Poort; bij JVeinbcck, Post in de Star te Rotterdam:
in het knilijhuis het Nederlandsche JVaJteti bij FrüthotF: in den Tiamein .- in den Papegaai
in liet Kleine Schippershuis j ii» hei I/of 1-smna-pHirtin W*r Sintel --
te Gouda: in den Zalmin het Herthuis. en in het Groote Amsteriamsche Hees huh.
alsmede in de nesthuizen der gemeenten de Beide Katwijken, Valkenburg Soeterwoude,
Lcyderdofp, Oudshooru, Alphen, Koudekerk, HazerswoudeZwammerdamBodegraven
en Woerden.
Zullende nadere informatica te bekomen zijnbij de Commissie van Administratie over
de gemelde Gevangenis, en bij den Hoofd Ingenieur van den WaterstaatM. G. Beijerïntb.
te 'sGravenhage; alsmede bij den Ingenieur Docters van Leeuwente Gorinchem.
i Oravenhage17 Augustus 1842.
De Staatsraad Gouverneur voornoemd
VAN DER. DUYN.
Mren tlegenten der Huis' Zitten en Diaconie- Ar men alhieh, bérigten bij deze ara
den onbekenden gever van een Coupon2J. pCt. Werk. Schuld, groot f 4.95. in de Kerk.
Collecten, op Zondag >7 Julij 1. I., dat deze volgens bet verlangen van den gever niet
kan worden besteed, en alzoo des verkiezende, tegen voldoend hewjjs, kan terug beko
men worden bij de Commissie voor de financiën van het ^Huis-ZittenhüiS, op' Woensdag
den 24 Augustus aanstaande, des nademiddags tusschen vijf en zeven ure.
Leyden 17 Augustus 1842.
,t- H. do SAAR., Prest.
H. POTTUM, Secretaris.
Allé degenen die iets te vorderen hebben van, of verschuldigd zijn
4«n den Boedel van IWejufvrouw CATHARfNA CORNELIA PAATS
gewoond hebbende te Leyden en aldaar op den is Jnnij 1842 overleden
gelie'vé daarvan opgave of betaling te doen vdór of op deft 15 September
1842, aan den Ondefgeteékenden te Leyden.
J. E. de ÉRÜYN, Exeeüteur.
Wordt gevraagd te Leyden, legen November eene KEUKENMEID,
vaft de Gereformeerde Godsdiensc, die goed kan Koken en eenig Huiawerk
verrigten nioet. Adres met franto Brieven aan den Boekhandelaar J. W,
van LEEUWEN, te Leyden. bjj wien nog weinige Exemplaren voorhan
den zijn, van: MACKENZIE GEEN AANB-EIJEN MEERf Lees ti
Genees uw zeiven, 4 75 Cents.
V S. Cn J. LUCHTMANS, te Leyden,hebben nkgegeven en veriondèu
I. fit. TULLlI CICERONIS de Legibns libri tres. Recemuit vsr
lect. et Annotatione instruXit J. BAKIUS v. cl.
LEERREDENEN door den Hoogleéraar J. CLARISSE»
C. PRUYS van der HOEVEN, v.cl.de HISTORIA MEDICINA2
liber singularis Andicorutn in usum edicus.
C. PRUYS van der HOEVEN, Bedenkingen en Aanmerkingen, be
trekkelijk de herziening der Geneeskundige Weiten en Verordeningen.
De Annulo Satnrni commentatus est M. BEIMA, M-os. Hit-
Nat. Publ. Conservator.
II.
III.
IV.
V.
Bij de Wed. ANTHONY de KLOPPER ne ZOON» te Leydea.
