A°. 1842;
LEYDSCHE
0 O K A N T
VRIJDAG;
- feüRCKMsSTER en Wethoudrrs der Stad Leyden roepen bij deze op alle Le»
^erinciers, Werkbazen enz., welke voor het loopende jaar ten lasten dezer Stad iets te
Vorderen hebben, om hunne Rekeningen voor of op den \5den Jnnuarij aanstaandein
iè. leveren.ter Rekenkamer dezer Stad, zullende de belanghebbenden zich zeiven re wij
ten hébbenflÜt zij door verkeerde bezorging hunner Rekeningen of overschrijaing der
laartoe gestelde termen, van de spoedige voldoening hunner vorderingen verstoken blyvéri.
Leyden t den jasten December 1841.
Burgemeester en IVethouders voornoemd
J. G. de MÉ y.
Ter ordonnantiè van dezelveJ;
PüTTKAMMÉR.
Burgemeester en Wethouders der Stad Leyden,
Gehad hebbende het verzoek van Hendrik NicolaXs Bosman, Koper- en BlikslageY,
honende binnen deze Stad, strekkende ter bekoming van de vereischte vergunning om
èene gewöhe Koperslagers Vuring te doen maken in deszelfs huizinge staande en gelegen
binnen deze Stad, in het Noordeinde Wyk 1 n°. 34.
Gezien Zijner Majesteit besluit van den 3isten Januarij 1824, rakende vergunningen
ter oprigting van sommige fabrijken en trafijken.
Brengen by deze ler kennis van alle daarbij belanghebbende, dat tot het hooren der
Eigenaars en Bewoners der belendende Percelen f ten opzigtev der Informatie» de Commodp
'et lncommododoor de Cobimissie van Fabricage zal worden gevaceerd op liet Raad
huis dezer Stad, op Dingsdag den iSdenvJanuary aanstaande, des middags ten tAaalf
bre, zullende dé belanghebbenden verpligt ^.yn hunne bezwaren tegenopgemeld vey-
zoek op dien tijd bij genoemde Commissie,in te brengen, terwijl bij verzuim daarvan,
zij gehouden zullen worden tegen de inwilliging van hetzelve zich niet te hebben
verzet.
Leydenden ia-Jen January 1842.
Burgemeester en IVethoudkrs voornoemd
j. G. de me y.
Ter ordonnantie van dezelve,
v, P uttk ammeiti
nederland e n,
Leyden, 13 Januari}.
Ten einde zooveel mogelijk weg te riemen den nadeeligen indruk, welke
hei geschrijf van éenen onbekenden schrijver in het Algemeen Handelsblad
wegens het alhier in garnizoen liggende corps Zware Dragonders N°. Ihier
èn daar mogt hebben nagelaten, Wófdc, op verzoek van het Plaatselijk Be,
stuur, bekend gemaakt, dat de blaam^ dóór dat geschrijf óp gemeld corps
gelegd, is geheel onvgfdiendaangezien de Regeririg en Burgerij gaarne ge
tuigenis kunnen geven, dat integendeel steeds de meeste overeenstemming
heeft geheerscht tusschen de leden van' hetzelve corps en de ingezetenen
dezer stad, van verschillenden ring en stand, en dac eorps zich allerloffelyksc
gedraagt, waardoor het zich de algemeene achting heeft waardig gemaakt.
Zooalt onze lezers reeos uit eenige adverremiën zullen gezien hebben,
bevindt zich voor eenige weken het Theater Optique, onder directie van deq
Heer Ellembero" binnen ónze Stad. Wij die eene avond de voorstellingen
in genoemd Theater hebben bijgewoond, gevoelen ons gedrongen, om de
lnwouers onzer Stad op dezelve opmerkzaam te maken, daar dezelve aller,,
schoonst zijn en de» beminnaar vin het vernuftige en kunstige opgetoogeh
zullen houden. Regt goed geschilderde décoratiën, bij de vervaardiging van
dewelke de regelen der kunac, Inzonderheid dé voorschriften der perspectief
In het oog gehouden zijn, kunstmatige veranderingen van licht, zoo in tint
all in intensiteitata bij voorbeeld zijn de opvolging van maneschijn op de
avondschemering, de gloed va'rt een brandramp op de duisternis van' dert
nacht, de opgang der zon enz.', een e"'n ander uitwerksel verkregen- door de
toepassing der optica's-stelltnge'nsubtiel en'geesttg vervaardigde'afbeeldsels
Tin mensphen, in derzelver verschillende standen en landsgewadenvan die'-
ren, schepen, rijtuigen enz,,-'enz., alle,welke afbeeldsels in derzelver hé-
gtanddeeien beweegbaar zijn en met de meeste zorgvuldigheid voltooid; zie
daar de elementen der zeer fraalje vertooningen, weike de Heer ElXEMnéRG'
zijnen bezoekers aanbiédt. Dé Kunstenaar weet met onderscheid van dat alles
partij ie trekken én het ensemble er vsn moet de lofbétufgihg van ieder on.
partijdig aanschouwer uitlokken.
Wij twijfelen niet of de Heer Ellemberg, wiens tent zeer goed ingerrgf
'en uitnemeéd dóór twee kagchels verwarmd is, zal zijne moeite en onkosten
door een talrijk bezoek vergoed zien.
Vervolg en slot van de toelichtingen, gevoegd bij het Koninglijk be.
flliit van 2 Januari) betrekkelijk het lager onderwijss
„Maar ia hét van de eene zijde wenschejijk, dat het geen der kindereif
tan leerstellig Godsdienstig onderwijl ontbreke, van den snoeren kant kan'er
niet te veel wofde gezorgd dat Hetzelve niet anders darïbtiitén den schooltijd
en geheel afgezonderd aan de kinderen! naar de verschillende Kerkgenoot
schappen waartoe zij behoor^nworde gegeven, ten éinde er geen de minste
Inbreuk worde gemaakt op! den aard der geméngdé scholen.'
De geest van het besluit is dan ook deze, dat de bestaande wettelijke
bepalingen omtrent het Openbaar lager onderwijs gehandhaafd wordende,
hetzelve zal blijven een belarlg van louter bkfrgerlijk-maatschappelijke» aard,'
buiten invloed van het leerstellige van eenig Kerkgenootschap, en waarbij
alle uitsluitende of eenzijdige rigting moet worden vermedenzoodat de mee
letzelve in vetband staande betrekkingen door ieder Nederlander, zonder
Onderscheid van Godsdienst, kunnen worden bek'leecf; doch dat men hun,
die bezordheld hebben wegens de strikt onpartijdige handhaving dezer begin
zelen, zoo veèl mogelijk, waarborgen wil geven, obdef anderen door uit
drukkelijk te bepalendat by de benoeming tot gezegde betrekkingen achc
geslagen zal moeten worden op het daarstellen, zoo veel mogelijk, eener
billijke evenredigheid tosschen de leden der verschillende Kerkgenootschappen.
Die oogmerk blijkt meer bepaaldelijk uit art. 3, 4, 5,7 en 8 van hét'béslirit.
„Het beginsel gehandhaafd wordende, dac het Openbaar lager Onderwijs
buiten den invloed van het leeratellige van eenig Kerkgenootschap moet blij
ven, heeft men tevens waarborgen willen geven, dat op de scholen niets
worde geleerd dat met eenige Godsdienstleer In Strijd zoude zijn, en ofschoon
aan de Geestelijkheid der onderscheidene gezindten geene' Autoriteit met
betrekking tot het Openbaar lager onderwjj's mogt worden toegestaan, heeft
fflen echtet begrependat de Geestelijken nit den aard der zaak het meest
bevoegd zijn, om te dien opzigte een wakend oog te hodden!,-'en dat hun
dus de gelegenheid moest worden verschaft om zich bekend te maken met
betgeen op de scholen geleerd wordt, ten einde zij, daarin iets vindende,
slat zij vermeenen als strijdig met de leer hunner kerk beschouwd te moeten
weiden, zulks zouden kannen aanduiden, en. daaromtrent hunne bezwaren
zouden kunnen inbrengen.
»D»t punt, hetwelk vele rooeyelijkheden opleverde, Is thans geregelJ ge.
wotdéd bQ art. 10 van bet besluit.
44 JANUARY
j,Öe goede werking dezer bepaling, met hoe veel zórg öök gesteld; izj
evenwel grootendecls afhangen van de welwillende medewerking van alièil;
die er bij betrokken zijn, en van hun ernstig voornemen om Wet ibaibcnéming
der noodzakelijkheid, dat er steeds voor alle takken vari het onderwijs, eene
genoègzarpe keuze van goede en. doelmatige hoeken, pnz, hlijve bestaan;
èchtéf aliès wat aanstoot zoude kunnen geven, te doen Ophóuden of re ver
mijdënmaSf tevens onl geepe meerdere zwarigheid .tn den weg té léggen,'
dan waartoè men zich in genloéde verpllgc za,l apheeri.
Dit een en ander zal, zoo ik vertrouwvoldoende zijn om U Edel Grooe-
Acntbaren nader bekend re maken met het.Oogpunt, waaruit het tegenwoordig
besluie mo6t beséhouwd worden., en om U Édel Groot Achtbaren iu stadg
te stéllen, te diep opzigte de noodige inlichtingen en aanbevelingen te doeti
geworden aan allen, die in Édel Grooc Achtbarens provincie in éenigè
betrekkieg tot Ijet Openbaar lager onder wijssta an.
iHet Gouvernement, dat het besluit heeft genomen met hét doel, öib.
zoo als in de praemisseii is gezegd, zoo veel mogelijk aan de geopperd®
bezwaren te gemoet te komen, voor zoo veel zulks behoudens dè bestaart,
de Wettelijke bepalingen kan geichieden vermeent, dan ook, dóóf hetzelve
al het mogelijke gedaan te hebben om het vertrouwen te doén tèrüg ked.
fen, en verwacht tevens, dat pok zij die, in eenige betrekking tot he^
lager onderwijs staandeuit aanmerking van hetgeen men aan eens iederg
gevoelen verschuldigd Is, met de meeSte welwillendheid steeds zuilen me,
dewerken om de moeijelijkheden te vermijden, om het besluit, door eerie
bedaarde en onpartijdige toepassing, indérdaad te doen strekken eer bevor.
dering der belangen vaó.het ondefwijs.
jjMogi center deze verwachting onverhoopt niét worden riérwézenipé.,'
er .nogi de ondervinding doen zien dat de opvolging der bepalingen vari
Bet tegenwoordig besluit niet voldoende waren om het Voorgestelde doel te>
héreiken, en dat dit van den anderen kant niet mogelijk is, zonder inbreuk
te magen op de rbaAS bestaande wëtgeving, alsdan zonde ef niets énder»,
overblijven dan te overwegenin hoeverre er termen Zouderi Zjjn om de
zaak te maken tot een punt van beraadslaging bij de Wetgevende Magt."
Uit 'sGravènh'agê meldt men van den 12 January s - -. 1
Éijne Majesteic heeft benoemd tot Ridder der orde van den Nederlands
schen Leeuw, den gepensionneerden Chirurgijn-Majoor van het leger ja
Oost-Indtë, B. L. Vleysman.
Zijne Maj. heeft benoemd tot Staatsraad in buitengewone dienst deti
gewezen Gezant ain het Hof van Zweden en Noorwegen, P. J. F. Baron
de Crombruggfit.
- Z. M. heeft benoemd tot lid der Natuurkundige Commissie in Neder»
landsch-Indië, den heer C. Schwanerj
Zpe. Maj. heeft de straf, waartoe de gepensionneerde Majoor Oennet
verwezen Was, wegens het aabgaan var. een dubbel hu'welyk, veranderd iu
J maanden correétionnele gevangenisstraf,
Den gden February komt dé TWeede Kamér der Staten-Generaal
weder bijeen.'
Op de voordragt van den Minister van Staat, belast met de generale
directie voor de zaken der Hervormde Kerk, enz., heeft zijne Maj., bij he-,
sluit van den 3isten 6ecé«bef 1S4I, N". 66, tet vervulling det vacatu'ei^
in de ondergcheidene Hervormde Kerkelijke collegien, met den isten Japuirif.
dezes jaars ontstaan, uic de ingezondene kerkelijke nominacien gedaan de
navolgende benoemiogen.a
'fot Presiüönten der Provinciale Kerkbesturen voor den jare, 1842, voor:
Gelaerlapd,' de heer R. Macalester LbupPredikant te Bpmipetf Zuid-
Holland de. heer, J. L. Nyhof, Predikant te Gouda; NopH-Hollaiid de heer
A, H. ter Hoeren,. Preoiitant te A'msterdam Zeeland, de heer C, dg Visser,t
Piedikant te Trio en; Uirec.ht, de heer L, Merens, Predikant te Utrechti;
Vriesland, de heer B. NiewxotdPredikant te Leeuwarden; Overijssel, dé
heer N. S. Hoek, Predikant te Kampen Groningen de heer Af.- torst ius
Predicant te Bee'rti; Noord-Brahand, de héér C. IV. Papt, Predikant te
HensdenD;renihe, de heer IV. Schellens, Predik ut te Oos'terhesseleni
Tot leden en secundi van bet Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-Holland,;
voor de Claasis van Leydepr tot,lid; de heer A. l'erwey, Predikant te Ley
den; tot secundus, de heer JV, Beikhdut, Predikant te Léy.denvoor ,ne
Classis vaji pó'tdrechts tot secundus van be.t opgetreden Jid A,C. RtmssHnckeli.
dg heer D. Pyzel, P'e.d kant, te Dordrecht voor de Classis van Brielle: tot.
lid, de heer A, C. Röell, Predikant te Goedereede; tQt secundus, de hcee.
B. Boers, Predikant te Middelhatnis; als Provincialen Ouderling: tot lid, de.
heer L, V. Ledeboer, lid der Kamer van Koophandel,; Oud-Ouderling te Ro.-.
terdam; to) secundus, de heer. L Knappert Jt.Ried. Doctor, Oud-Ouder»,
ling te SchFiedam; tot secundus 10 .dp Commissie tot de zaken der Waalache'
kerken:! de heer P. G, van HoornOuderling te Leyden.
Den loden dgzer zijn door den Commissaris P. vdn IVijk.ie gelden
we|ue d,obr Zijne Maj. geschonken zijn tot onderstand van de huisgezinnen
der turf- en zakdragers, nitbecaald, als volgt: aan de vaste bazen en tot.,
siers ieder zeven gulden; aan de vaste knechts en meiden van de tónsrers
ieder vijf gulden; aan de noodhulpen, volders en volsterj, mitsgaders aan
de voerlieden en al de verdere personen tot de turfmarkt behoorende
leder drie gulden. Gemelde Commissaris' heeft Zijne Maj., namens zijne
onderhoorigenschriftelijk voor H. D menscnlievende weldadigheid dank
gezegd.
-Zaturdag laatsteden is in de ijzergieterij van de heeren L. J. Ênt/so-,
Vfti en Comp, alhier, pe tweede ijzeren leeuw, ten dienste van de stad
Dordrecht, gegoteD. Vele aanzienlijke persopen, waaronder de Edel Acht
bare heer Staatsraad Burgemeester dezer Residentie vergezeld van de
heeren Wethouders van de IVijnpersse en van Mannen woonden de gieting
van dit kolossale voorwerp .bij, dat, even a's de eerste leeuw, uit ë'é»-
stuk gegoten is'. De heer G, N, /Zz, stads Architect re Dordrecjit r waf.
m.ede, ais daartoe door de stedelijke regering aldaar gecommitteerd,- tegen-,
woordig. Alle aanwezigen gaven de meest ondubbelzinnige blijken; van'
goedkeuring, zoowel over het ca lent van dep! beeldhouwer van der St'eén,'
te Dordrecht, als over de uitgebreide fabrijkmatige inrigtiugen, waardoor
eene zoo groote ijzermassa gemakkelijk en doelmatig kan worden verwerkt,!
De rivier-berigten melden, dat het water meestal vallende was, liet
ijs had zich den nden boven en beneden Dordrecht vastgezet, doch voor
de stad was het stroomend water.
Uit Ünecht schrijft men van den iiden dézérr
Heden morgen om 8 ure stond het water in de rivier tfe Lek, te Vrees,
wijlt3 el 60 duim onder nul;'in de laatste 34 uren gewassen 29 duim/
