T U R K Y E.
A°. 1841.-
LEYDSCHE
VRIJDAG,
m im.
COUR A N Te
3 DECEMBER.
i y^s
KENNISGEVING.
Burgemeester en Wethouders deb. Stad Leyden, brengen bij deze ter kennis
Van dc belanghebbenden, dat, aangezien de zoogenaamde St, Nicolaas'avond dit jaar op
Zondag den 5<ien December aanstaande is invallendede viering van denzclven op
Zaturdag avond bevorenszal plaats hebben.
Leyden den 29 November 1841.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. G. de ME Y.
Ter ordonnantie van dezelve,
v. puttkammer.
NEDERLANDEN.
Leyden, 2 December.
Uit 'sGravenhage meldt men van den isten dezer:
Zijne Maj. heeft, bij oesluit van 20 November II. tot vasten Voorzitter
der Algemeene Rekenkamer benoemd den heer Mr. A. R. de IVendt
Zijne Ma), de Koning-Groothertog heeft bepaald, dat voortaan alle
stukken, het algemeen bestuur van het Groothertogdom Luxemburg betref
fende, in de Fransche taal zullen behooren geschreven te worden, alleen
met uitzondering van de zoodanige, welke betrekking hebben tot den Duit-
schen Bond en het bestuur der vesting Luxemburg.
De Staatscourant van 1 December bevat de wet tot vaststelling van
bet derde hoofdstuk der begrooting voor 1842 en 1843, zijnde dat van Bui.
tenlandsche Zaken, bevattende voor 1842 eene som van f 545,950 en voor
1843 eene som van f 540,200.
Z. K. H. de Kroonprins heeft aan het genootschap tot zedelijke ver.
betering der gevangenen f 100 gegeven.
Er worden alhier reeds eenige toebereidselen gemaakt tot het vieren
■van den verjaardag van Zijne Maj. den Koning. Daaronder behoort de op-
rigting van eenen prachtigen eerepoog op de Plaats.
Gisteren is alhier, na eene langdurige ziekte, overleden, de heer Mr.
C. L. G. J. Baron van Keverberg van Keitel, lid van den Raad van State.
Dij was den I3den Maart 1768 geboren en heeft zich gedurende zijne
veeljarige loopbaan in onderscheidene aanzienlijke ambtsbetrekkingen
door bijzondere bekwaamheid als bestuurder -onderscheiden terwijl
zijne vrij talrijke geschriften getuigenis dragen van zijne bekendheid
met verschillende takken der staathuishoudkunde, met het staatsregt- met
«Ie geschiedenis der middeleeuwen en van onzen tijd. In 1809 was hij
onder-Prefect te Kleef, en verwierf door zijne onvermoeide pogingen om
<ie rampen der toen aldaar plaats gehad hebbende Eroote overstroouiing te
üeenigen, binnen en buiten 's lands vee! roem. Napoleon, schonk hem te
■dier gelegenheid het kruis van het Legiflen.van Eer. Na de vestiging van
bet Koningrijk der Nederlanden heeft de heer Keveuberg achtereenvolgende
in de provinciën Antwerpen en Oostvlaanderen de betrekking van Gouver.
neur bekleed. Later door den Koning in den Raad van State geroepen,, is
bij als lid daarvan liverig werkzaam gebleven', tot zijne afnemende gezond.
ue:a hem dit volstrekt verbood. Hij was Commandeur der orde van den
JMedarlandsehen Leeuw.
Uit Groningen meldt men van 29 November:
Heden avond heett de Hoogleeraar Mr. B. H. Lulofs een Declamatorium
gegeven in de bovenzaal van liet Concerthuis alhier, ten behoeve van het
fonds van de Vrouwenvereenigingwelke hier ter stede sedert eenige jaren
werkzaam is ter bevordering van werkzaamheid en welstand onder de geringere
volksklasse, en den genoemden Hoogleeraar daartoe dringend had uitgenbo-
digd. Eene ouverture met vol orkest opende het Declamatorium, hetwelk
bestond in het kunstmatig reciteren van de navolgende, voor eene gevoel
volle, krachtige en levendige declamatie geschikte dichtstukken: 1Nemesis
of de Godin der Vergelding, dichtszukje van Mr. B. li. Lulofs2) Borger's
Gedicht aan den Rijn; 3} liet gevecht met den Draak, ballade naar het
Hoogd, van Schillervertaald door Mr. B. li. Lulofs; 4) Lützow's wilds Jagd,
(in het Hoogduitsch) van Theodor Körner5) Afscheid van Beijling uit de
Jiollandsche Natie van Helmers6) Spook- of A!fkoning, ballade van Obthe,
naar het Hoogduitsch vertaald door Mr. B. H. Lulofs7) Rapport van Keizer
Napoleon, in den raad zijnet Ministers gedaan, toen hij' in 1812 uit den Rus-
sischen veldtogt naar Parys was teruggekeerdboertig dichtstuk in een* platten
volksstijl door Mr. C. van Marle8) De Duiker, ballade naar het Hoogd.
van Schiller, vertaald door Mr. B, H. Lulofs.
De declamatie dezer dichtstukken werd telkens door volle orkest-muzijk
onder bec bestuur van Jonkheer Mr. S. IV. Trip, ingeleid en besloten, en
levens bij geschikte rnstpnnten door eenige maten toepasselijke muzijk afge
wisseldbij het reciteren van eenige stukken, met name van de laatstge
noemde beroemde ballade, werd de Hoogleeraar begeleid met de daarvoor
opzettelijk in Duitschland gecomponeerde muzijk. Een doelmatig, alge
meen verkrijgbaar gesteld Programmavermeldende korteiijk tot opheldering
den inhoud der voorgedragene gedichten, verhoogde bij den minkundigen
toehoorder de belangstelling, en verstrekte anderen tot eene gepaste en
aangename herinnering.
De ruime concertzaal was, zoo ais men met grond verwachten konde,
geheel en al gevuid met toehoorders, waaronder eene aanzienlijke vrouwen
schaar, zoodac het menschlievende oogmerk, waaraan de hoogbegaafde
declamator op dezen avond zijne uitstekende talenten dienstbaar gemaakt
heeft, naar wensch vervuld zal zijn, en de genoemde Vrouwenvereeniging
zich zal mogen verheugen in de ontvangst van eene belangrijke geldelijke
ondersteuning, de opbrengst eener aan kunst en smaak zoo wel, ais aan
weldadigheid gewijde bijeenkomst.
Uit Leeuwarden meldt men van den 28 November:
Gisteren morgen had alhier het navolgend treurig ongeluk plaats: de héér'
onder-Commandant in het huis van opsluiting en tuchtiging ter dezer stede,
vergeteld van eenen bewaarder, deszelfs gewone ronde bij de gevan
genen doende, kwam daarbij ter plaatse, alwaar zekere zwaar gevangene,
met name Roze, die om deszelfs doorgaande slechte gedrag, afzonderlijk
was opgesloten, doch naauwelijks daar binnen getreden'zijndebekwam hij
van genoemden Roze, die zich achter de deur geplaatst had, eeuen zoo
geweldigen slag op het hoofd, dac Zijn Ed. dadelijk bewusteloos ter neder
storttewaarna Roze hem nog twee andere niet minder sterke slagen toe-
bragtwaarvan de laatste echter eenigermate werd afgekeerd doordien de
heer onder-Commandant werktuigelijk het hoofd met de handen bedekt had,
doch welke slagen evenwei derwijze waren aangekomen, dat Zijn Ed.
zwaar gewond van daar moest worden vervoerd. Bij onderzoek bleek her,
dat Roze lot de volvoering van deze misdaad zich had bediend van eene
dranltflesch, die hij in eenen doek had gewikkeld, en dusdoende daarvail
een zeker werktuig tot volvoering dier misdaad had gemaakc. Oumiddelijk
hiervan aan de justitie kennis gegeven zijnde, heeft deze zich onledig ge
houden, nader onderzoek ten dezen aanzien in het werk te stellen. Intus.
scben, hoezeer de verwonding welke die' heer bekomen heef;, zeer zwaar
is, mag men zich echier vleijen, dat dezelve niet doodeiijk zij, en aac
deze verdienstelijke man door* doelmatige geneeskundige behandeling aan
de maatschappij teruggegeven worde. Ten aanzien van voornoemoen. misda.
diger verneemt mencat hij vroeger, ten oorzake van eenen gepleegden
moord aan eenen medegevangene, en opvolgende poging tot moord aan
den bewaarder in het gevangenhuis te Rotterdam ter dood veroordeeld was,
maar naderhand gratie van dc doodstraf had verworven, en dien ten gevolge
alhier gedetineerd is.
Men schrijft uit Kampen van 29 November:
Gisreren avond omstreeks half zes ure werd onze stad eensklaps ontrust
door het geroep van branden toen men naar buiten keek, om te vernemen
waar, zag men de lucht in de rigting tier Luthersche kerk bereids rood
gekleurd. De geheele Luthersche kerk was een gloeijende oven gelijk en
het cak stond bereids 111 iaaije vlam. Aan het kerkgebouw was geen redden
meer; men moest zich bepalen om de belendende huizen te vrijwaren, Hec
huis van mevrouw Lehmkuhl liep grootelijks gevaar; doch de wel aange.
bragte hulp der brandspuiten voorkwam verder onheil. De kerk is totaal
uiigebrand; slechts de murer, staan nog. Dewijl de Luthersche gemeente
reeds sedert eenigen tijd een gebouw op den Burgwal had aangekocht, om
tot kerk te verbouwen, is het verlies van het uitgebrande gebouw, dat in
een naafuw steegje aan het boveneinde van de Oude Straat zich bevindt,
minder te betreuren. Toch is het verlies voor de gemeente zeer groot.
De brand is ongetwijfeld aangekomen door eene of andere stoof met vuur,
welke, ns het einde der godsdienstoefening, gisteren morgen in de kerk is
achtergebleven. Zonderling is het echter, dat niemand den brand ontdekt
heeft, tot dat de vlam bereids ten dake uitsloeg.
Volgens een Duicsch blad, zullen de officieren van het Luxeinburgsche
contingent in de volgende maand te Echternach bijeenkomen, ten einde de
organisatie hunner troepen vast ie stellen, waarna zij zich naar Luxemburg
zullen begeven.
Berigfèn van de Turksche grenzen van 16 November meiden, dat de voort
durende zamentrekking van troepen en oorlogstoerustingen der Porte meer
en meer bevreemding begon te verwekken, dewijl alles oogenschijniijk in
rust was, De berigtgever meent ondertusschendat die toerustingen wel zouden
kunnen dienen, om de Christenbevolking in het Turksche Rijk in toom te
houden,' daar deze, omdat de Turksche Overheden zich weinig schijnen te
beltommeren omtrent den hauischerif van Gulhane, waarbij zg meerdere
vrnlieid erlangd heeft, onrustig schijnt te zijnen hec voornemen te hebben op
gevat om hare vrijheden te verdedigen.
Met den oorlog, thans tusschen de Christenen en Ürusen in Syrië one-
staan, schijnt het plan zanien te hangen van de Engelsche Regering, welke,
voornemens geweest zijnde, de steden Beyruth en St. Jean d'Acre door hare
troepen te doen verlaten, thans verklaard heeft, dat zij vooreerst dezelve
nog zal bezet honden.
ZWITSERLAND.
Uit Geneve wordt van aen 23 November omtrent de aldaar voorgevallen
gebeurtenissen het volgende gemeld:
De geest van omwenteling, welke sedert zes maanden door eertige woel
zieke en ontevreden menscben aangestookt werd, heeft gezegevierd De
staatsregeling, onder welke Geneve sedert vijf en twintig jaren de volmaaktste
rust genoot, zal vervangen Iworden door nieuwe instellingen, waarvan de
gevolgen moeijelijk te voorzien zijn in een klein gemeenebest van 60.000 zie.
leo zaroengesield uit drie verschillende bevolkingen, te weten: eene Ge«
neefsche, Fransche en Savooische en waar het strenge Protesiantismns tegen,
over het Katholicismus der Savooische genieenten siaat, die in 1815 mee
Zwitserland vereenigd werden. Het volgende is een kort overzigt van het
gebeurde:
Ter gelegenheid van de beklagenswaardige geschillen in Zwiiseriand over
de Aargausche kloosters hadden de hoofden der bewegingspartij in Geneve,
grootendeels vreemdelingen, die de in Geneve genoten gastvrijheid vergolden
door er tweedragc te zaaijen eene volksvergadering bijeengeroepen, die,
aangemoedigd door het gebrek aan veerkracht bij de Regering, den wil eener
in de open lucht vergaderde ongeregelde volksmenigte in de plaats wilde
stellen van dien der nationale vertegenwoordiging en der wettige tolken van
het gezag.
Deze vergadering had de veranderingen opgenoemd, welke in de reeds
zeer deinokratische staatsregeling van hec kancon zouden moeten gemaakc
worden. Men bedreigde de Regering met de wraak des volkszoo zij aan
die eischen niet voldeed. De Staatsraad had de zwakheid gehad van toe te
geven, dat er termen bestonden om de besluiten eener vergadering in over
weging te nemen, die geenerhande wettig karakter bezat, en had gemeend
iets te zullen winnen, wanneer hij uitstel verkreeg en het onderzoek dezer
zaak uitstelde, tot op het tijdstip der gewone bijeenkomst van den Vertegen,
woordigenden Raadop den 22 November. De bewegingspartij had hare
maatregelen tegen dat tijdstip genomen en openlijk aangekondigd dac zij in
dezen strijd de overwinning zou behalen.
Verschrikt door deze bedreigingen, ziende dat de eischen om veranderingen
in de staatsregeling ie brengen van dag tot dag heviger werden, ontwarende
dat er onophoudelijk pogingen te werk gesteld werden, om de meest uic
vreemdelingen bestaande zeer talrijke klasse der fabrijk-arbelders op teruijen,
over geene andere niagt tot onderdrukking der woelingen kunnende beschik
ken, dan over eene militie, welke het geenzins aan moed ontbrak, maar
die, even ais alle nationale gardes van kleine stedenwaaralle bewoners
elkander kennen, bevreesd was tegen hare medeburgers op te treden had
de Staatsraad besloten, om den 22 November aan de Vertegenwoordigenden
Pvaad eenige ontwerpen van wetten voor te leggen, waarbij de meeste der
uoor de volksvergadering gevorderde hervormingen toegestaan werden, onder
anderen ook het stemregc voor alle burgers, zonder beperking door eenige
voorwaarden.
Ten aanzien van dezen eisch der radika'ie partij, waartoe zij door geheima
inblazingen, uu Frankrijk werd aangezet, valt op te merken, dat de som J