t u R K Y E.
besluit van Zfine Maj. goedgekeurd, met bepaling van de geldelijke ver-
strekkingen die tot uitvoering van dit ontwerp werden vereischt.
Ten einde de heele- en half-invaliden mede arbeid te kunnen verschaffen,
moesten de fabrijk-inrigtingen der maatschappij eene uitbreiding ondergaan.
Om aan de hier te lande bescaande nijverheid geen nadeel toe te brengen,
heeft men zich daarbij bepaald tot de vervaardiging van goederen, bestemd
om aan eenige behoeften der overzeescae bezittingen te voldoendoch
welke vroeger voor het grootste gedeelte uit Bengalen in onze bezittingen
werden aangevoerd.
De opsteller der nota treedt nu in eenige becijferingenten bewijze, dat
het Rijk, zoowel als de armbesturen groot belang hebben, dat de Maac
schappij hare oogmerken bereike; want nu b, v. worden, ten behoeve van
de Regering, door haar verpleegd 3,205 Pedelaarsdieals zij in bedelaars
werkhuizen wierden verpleegd, 480.750 zouden kosten, en daarbij ge
voegd de ondersteuning van f 100,000 door de Regering voor 1823 aan het
Aalmoezeniers Weeshuis te Amsterdam betaald, levert dit een totaal van
ƒ580,750, waarvoor aan de Maatschappij siechts behoeft betaald te wor
den 192,000; hetgeen eene besparing van f 388,750 geeft,
Gedurende haar 22-jflrig bestaan is bij de Maatschappij in alles, zoowel
aan concributiën der leden, giften, als ondersteuning der Regering, enz.
ontvangen 9,490,969. Zij heeft daarentegen verpleegd 137,378 hoofden,
zoodat de jaarlijksctie verpleging gekosc heetc ƒ69 per hoofd, waaronder
nogthans de kosten van ontginning, bebouwing der gronden, de oprigting
van fabrijken, enz begrepen zijn. In de bedelaars werkhuizen daaren
tegen beliepen de kosten per hoofd 130 en ƒ150; hetgeen dus de helft
verschilt met die in de Maatschappij. Over hec geheel is dan ook aan de
Maatschappij ten minste f 1,772,621 minder door de Regering betaald, dan
anders door haar had moeten worden toegegeven.
De rentegevende schulden der Maatschappij beloopen f 3,863,500, de
loopende schulden 530,294, totaal f 4,393,794. De bestedings-penningen
van het gouvernement te ontvangen, bedragen jaarlijks 222,000, derhalve
meer dan hetgeen de rente dezer schuld vordert. Daarenboven is haar, bij
besluit des Konings van 17 Januarij 1836, toegezegd 100,000, ter aflos-
sing van dezelve.
De sterkte der bevolking is over het geheel van alle koloniën 8,825; de
morgens gecultiveerd land bedragen 5,045. Bij de bevolking kwamen nog
leden der huisgezinnen van geëmployeerden 581, dus totaal 9,406 hoofden.
Van den Helder schrijft men van 31 Augustus:
Aan Klaas Klomkanaalloods, wonenae binnen deze gemeente, die in den
afgeloopen winter schipper D, Wiekman van eenen bijna wissen dood gered
heeft, is in de vergadering van Burgemeester en Assessoren een door hec
hoofdbestuur van de Maatschappij tot Nut van *t Algemeen toegekende bron
zen medaille, tot belooning van die edele daad, uitgereikt.
Volgens de Utrechtsche Courant heeft de Directeur-Generaal van Oorlog
ter kennis van het leger gebragc, dat de officieren buiten dienst van parapluien
zullen mogen gebruik maken.
Uit Apeldoorn wordt van den 2den dezer gemeld, dat Zijne Maj. de
Koning den i5den dezer op het Loo werd verwacht, om er éénen nacht ver
blijf te houden; er werd eene soort van eerewachc opgerigc, om Zijne Maj.
in te halen
Den 31 Augustus is, bij een zwaar on weder, de bliksem geslagen in
den korenmolen van J. Manden re Drunen en is dezelve geheel afgebrand;
de molen was niet voor brandschade verzekerd. In de gemeente Ginneken
is ter zelfder tijd een schuur met al den ingezamelden oogst door den blik
sem getroffen en vernield.
Te Staphorst in Overijssel heeft een zekere TBeentwist met zijne
vrouw hebbende, zijnen zoon, die er cusschen beide wilde komen, door
een messteek gedood.
Den 25 Augustus I. 1. heeft AKakebeen te Heerewaarden zijnen broe-
der Cornellsmee wien hij twist had gekregen, overhoop gescoken; de broe*
dertnoorder had zich door de vlugt verwijderd.
- In de Kamper Courant leest men:
De Koninglijke bibliotheek te 's Gravenhage heeft een present-exemplaar
oncj. angen van The Boston-Quadruple Notionhet grootste blad dac op oeze
aarde wordt uitgegeven en tevens het goedkoopste. Het is 1 el 6 palm 5
duim breed, en 2 el 3 palm y\ duim lang, bevat 96 kolommen, 30,720
regels en 1,075,200 letters, dat is zoo veel stof als 14 Handelsbladen ot 19
Journaux de la Haye% of 25 Arnhemsche Couranten of een halve jaargang
Kamper Courantenof 768 bladzijden in groot 8°. Dit blad, met houtsneê-
platen versierd, is grootendeels bestemd voor mengelwerk. Hec verschijnt
eens in de maand, kost niet meer dan 7.75 in het jaar, en behoorlijk uu
gespreid, kan er 24 man drie weken lang te gelijk aan lezen.
Uit Groningen meldt men van 1 September:
Heden morgen omstreeks half 10 ure, ontwaarden twee vrouwen, die aan
de Langekade binnen deze stad water wilden scheppen, een pakje met een
wit lint omwonden en daaraan vastgehecht een telhout, onder een vlot. Een
dezer vrouwen, dit pakje, uit nieuwsgierigheid, naar zich halende, deed
het open en ontdekte daarin een pasgeboren kind, waarvan de funiculus
u co bi licalts zelfs niec was afgebonden en welks beentjes, om het pakje een
meer vierkant voorkomen te geven, geheel krom gebogen waren. De reg»
terlijke magt heelt zich dadelijk, geadsisteerd door een geneeskundige, ter
plaatse begeven waar de ontdekking geschied was, doch niettegenstaande
alle nasporingen is, zoo ver wij vernomen hebben, de dader of daderes van
dit gruwelfeit tot nu toe niec ontdekt.
KoNstantinopel den n Augustus. Tenstond na den slag bij Nisib, gelijk
mede na den val der vloot onder Achmed-Fewzi-Vichzhad Mehemed-Ali
openingen in Konstantinopel gedaan, om te betverken dat de door Sultan
Mahmud afgeschafte post van Groot-Vizier weder hersteld en hij zelf met
die waardigheid bekleed mogt worden. Op dat voorstel werd toen weinig
acht geslagenen Mehemed-AU scheen verder aan de zaak niet te denken.
Thans echter, nu de betrekkingen tnsschen ./Egypte en de Porte op den
vriendschappelijksten voet geregeld zijn, en zelts het laatste geschilpunt
wegens het bedrag der schatting schijnt nit den weg gernimd te zijn, heeft
de tJacha van ./Egypte deze zaak weder op het tapijt gebragt en voorgesteld,
dat het beheer van jEgypte nog bij zijn leven aan Ibrahim-Pacna overge.
dragen, en aan hem, Mehemed-Alide waardigheid van Groot-Vizier des
Sultans verleend mogt worden. Hij zonde dan, gelijk hij zegt, zijne nog
overige levensdagen gaarne aan de onmiddellijke dienst van zijnen meester
toewijden en het zijne toebrengen om het Ottomannische Rijk uit den tegen,
woordigen staat van verval wederom op te beuren, terwijl hij betuigt daarbij
slechts het welzijn vin den Islam en van zijnen Opperheer, den opvolger
der Kaliphen, te bedoelen.
Over dit voorstel is in de laatste dagen in verscheidene raadsvergaderingen
beraadslaagd, waarbij men gelegenheid gehad heeft om op te merken, dat
Mehemed-AU verscheiden leden van den Divan voor zich heeft weten te
winnen. De stemmen voor en tegen het voorstel waren nagenoeg gelijk en
ilecht» eene conferentie aan het Ministerie van Buitenlandsche Zaken, waar.
tan de Vertegenwoordigers der vijf Mogendheden deel namen, en de onge
tindheid des Sultans om in het denkbeeld van zijnen Vasal te treden, beslis
ttn de zaak. Mehemed-AU blijft dus wat hij is.
PORTUGAL.
Uit Lissabon meldt men van den 18 Augustus:
De Kamer der Afgevaardigden is Zaturdag I. I. hec tooneel van een zeer
ergerlijk voorval geweest. Er ontstond eene discussie tnsschen den Minis,
ter van Justitie en den heer Ferreren bij die gelegenheid veroorloofde zich
de cerstgemelde den laatstgenoemden met de benaming van Redacteur van
den Constitti/ionnei te bestempelen. De heer Seabra verzoekt hierop aan
den Voorzitter, dat hij den Minister tot de orde zal roepen, daar deze, zege
hij, behoorde ie weten dat er in de Kamer niec anders dan afgevaardigden.
maar geen dagbladschrijvers zijn.
Hierop ontstaat een algemeen gewoel, van alle kanten hoort men roepen:
Tot de OrdeI Tot de Orde! de ministeriële afgevaardigden blijven mede niec
rustig, slaan met de vuisten op de banken en vallen de Chartisten met be
dreigingen en feitelijkheden aan; zelfs beweert men, dat de Minister een
pistool uit zijnen zak te voorschijn heeft gebragt, om er een der afgevaar.
digden die mede tot de orde geroepen hadmede te bedreigen. Daarop
maken zich twee Afgevaardigden meester, de een van den heer Ferrer, de
ander van den heer Seabra, het verward geschreeuw neemt de overhand;
de Voorzitter, die zich verwijderd had, komt terug om de zitting voor
goed te sluiten, ea de zaal wordt langzamerhand ontrnimd. De geheele
hoofdstad is over zulk eene onwelvoegelijkheid in eene vergaderingdie
zich in alles achtbaar behoorde te becoonen, verontwaardigd.
GROOT-BRITANNIE.
Londen den isren September. Zoo als wij in onze vorige met weinige,
woorden gemeld hebben, heeft het Ministerie in Engeland deszelfs ontslag
genomen en is daarop Sir R. Peel hij Hare Maj. de Koningin ontboden, om
een nieuw Ministère, in den geest der Torijs daar te stellen.
In de zitting van het Hooger-Huis van eergisteren gaf Lord Melbourne
te kennen dat, ten gevolge der stemming van het Lager-Huis vanjl.Zaturdag
ochtend, hij het van zijnen pligt had geacht om voor zich en zijne amhtge.
nooten hun ontslag aan Hare Maj. aan te bieden, welk ontslag door Hare
Maj. goedgnnstiglijk was aangenomen; dac mitsdien de tegenwoordige Mi
nisters nog slechts bleven fungeren tot dat hunne opvolgers zouden be.
noemd zrjn.
In bet Lager-Huis werd eergisteren avond het volgende antwoord der
Koningin op het geamendeerde adres van dat Huis voorgelezen:
„Ik verneem mee het grootste genoegen, dat het Huis der Gemeenten
doordrongen is van de belangrijkheid der overwegingen, waarop ik deszelfs
aandacht heb gevescigd, op den handel en de inkomscen des lands, en dat,
bij het kiezen van den weg, dien het verkiesselijk is in te slaan, het de be.
langen van alle klassen mijner onderdanen en de wetten, welke den graan,
handel regelen, raadplegen zal." Hare Maj. verzekert wijders hec Huis der
Gemeenten dat zij steeds gaarne naar den Raad des Parlements geluisterd
heefc, en dat zij onmiddellijk maatregelen tot het daarscellen van een nieuw
bescuur zoude nemen.
Daarop stond Lord John Russell op en kondigde de aftreding der Ministers
aan. Hij zeide dat het Ministerie zijne loopbaan met groote belangrijke
maatregelen aangevangen had, en dat hec thans zijne loopbaan had geëindigd
met het voorstellen van andere belangrijke maatregelen, welke de omstan.
digheden hetzelve echter belette ten uitvoer te brengen. Hij eindigde met
hec Hun te verzekeren, dat hij, hetzij als Minister hetzij als lid der oppo.
sitie, steeds bereid zou zijn toe hec bevorderen van zoodanige maatregelen
als hij voor het openbaar welzijn geschikt zoude achten.
Beide Huizen zijn tot aanstaanden Maandag geadjoumeerd.
Er worden reeds onderscheidene lijsten van hec nieuwe Ministerie mede.
gedeeld, welke echter nog niet officiéél zijn.
Hes Court Journal zegt, dat de Koningin zich in eenen onvoldoenden ge-
zondheidstoestand bevindt, en dat H. M. grootelijks rust noodig heeft. Dit
dagblad betreurt, dat onder zoodanige omstandigheden de Koningin genood-
zaakc zal zijn, zich in hec onstuimige worstelperk der staatkunde te bege
ven, waar de vastheid van karakcer, welke Hare Maj. zal moeten aan den
dag leggen, noodlottig op hare gezondheid zou kunnen werken.
MENGELINGEN.
OPVOEDING der DOMKOPPEN.
De menicheiyke geest is dus gevormd, dat na eeuwen lang de ongeluk,
kigen flie door de Voorzienigheid met zoogenaamde onherstelbaren gebreken
geslagen waren, aan de duisternissen eener volslagene onwetendheid te heb.
ben overgelaten, dezelve sedert eenigen tijd gemeend heeft al deze gebreken
te kunnen verhelpen of daarin te kunnen voorzien. Sedert vijftig jaren zyn
de blindheid, de stomheid door doofheid veroorzaaktdie reusachtige hinder,
palen, welke zoo vele ongelukkigen van hunne evenmenschen afscheiden,
overwonnen geworden; thans wordende domheid, de stomheid, veroorzaakc
door onnoozelheid en velschillende andere gebreken, welke ae kinderen uit
de scholen houden, aoor het opvoeding-stelsel van den heerEdouardLeguin
zegevierend tegengegaan. Om tot deze uitkomsten te geraken, heeft hij hec
mensclielijk wezen onder al deszelfs gedaanten beschouwd. Vooreerst heefc
hij opgemerkt dat, hetgeen de dieren, en dus vooral den mensch, het meest
van de overige schepping onderscheidt, de beweging is, welke haren oor
sprong in de zamensielling zelve van het wezen heeft; beweging, welke
men, gelijk de Latijnen, onder de benaming van propria motu kan aanduiden.
De domheid treit over het algemeen deze eigenschap met zekere gebreken,
welke in twee hoofdklassen kunnen worden verdeeld. Sommige worden door
de bovenmatige prikkeling der zenuwen veroorzaakt, andere door derzelver
verzwakking; derzelver eigenschappen zijn eene redelooze dartelheid, of
eene ongevoeligheid, welke zelfs de dringendste behoeften moeijelijk te
boven komen; beide zijn dikwijls vergezeld met huilen, schreeuwen, lagchen
en uicboezemingen, welke niets schijnc te kunnen stuiten, en waarvan men
zelfs, in den verlaten toestand waarin de lijders zich bevinden, heilzame
uitwerkselen verwacht. Beide worden door derzelver uitersten, te weten
zeer eenvoudige oefeningenwelke zich meer verwikkelen, en eindelijk in
den lijder het gevoel van eigen bestaan ontwikkelen, bestreden.
Zoodra bet eerste persoonlijk begrip verkregen is en de zintuigen met eene
zekere juistheid beginnen te werken, houdt de meester zich bezig met aan
de kinderen juiste denkbeelden omtrent de uitwendige voorwerpen te geven.
Hetgeen noodzakelijk is in de materieele wereld, welke uit ligchamen be.
itaac, te onderscheiden, zijn de bescanddeelen.de vormen, de grootten, de
klenren en vervolgens de namen. Het begrip der bestanddeelen wordt in
zekere mate door den reuk, den stnaak pf het gevoel verkregen.
Dat der vormen verkrijgt zich door de vergelijking der betrekkelijke ge.
deelten van één ligchaam en van twee of meer ligchamen onderling.
Het begrip der grootte door de vergelijking van gelijksoortige ligchamen,
van de uitersten der meetkundige schaal uitgaande en telkens het getal der
bijgebragte voorwerpen van vergelijking vermeerderende.
Dat der kleuren wordt door overeenstemmingen en verschillen daargesteld.
Eindelijk verkrijgt men de benaming der voorwerpen, dikwijls te gelijk
met de voorgaande begrippen; maar in het geval dat de lijders van het spraak,
vermogen beroofd zijn, wordt dezelve tot haren logischen rang in de orde
der verstandelijke ontwikkeling ternggebragt.
Het «Iphabec, die moeijelijke en vervelende studie voor de gewone kin
deren, is voorde domkoppen, behalve een spoedig middel om denkbeelden te
begrijpen en mede te deelen een naanwkeurig instrument geworden, door
middel waarvan de heer Leguin hunne verstandelijke vermogens ontwikkelt.
