A". 1840.
LEYDSCHE VJEbN
VRIJDAG,
NEDERLANDEN.
COURANT.
28 AUGUSTUS.
O O S T - I N D I E.
A E G Y P T E.
Lit den, 27 Augustus.
Men meldt nit 'sGravenhage vin den aósten dezer het volgende:
Uit het centraal verslag, gisteren in de Tweede Kimer der Staten-Generaal
uitgebrsgt, over de dertien ontwerpen van wet, tot wijziging van de grond,
wet, blijkt, dat men de laatst omvangen antwoorden der Regering geenszins
all voldoende beschouwde, of zich vereenigde met al de daarbij geunre mee
ningen, doch dat men er voor het oogenblik in heruitte, en zich voorbehield
om bij de openbare discussiën daarop terug te komen. Ook deed men opmer
ken, dat vele vragen en bedenkingen onopgelost en onbeantwoord gebleven zijn.
Bijzonder is ook door eene afdeeling opgemerkt, dat de bedenkingen tegen
de nieuwe redactie van art.79en So, opzigtelijk de verhouding der vertegen
woordiging van de verschillende provinciën en het bestaan of de inrigting
van de Eerste Kamer, als mede die bij art. 133, ten aanzien van de perio
dieke aftreding der gemeente-raden ten platten lande, met stilzwijgen zijn
voorbijgegaan en dus niet wederlegd geworden.
Omtrent het antwoord, betrekkelijk het 8ste ontwerp (art. 60), zijn door
die afdeelingen soortgelijke bedenkingen voorgedragen.
De leden eener afdeeling hebben daardoor geenszins de geruststellende ver
zekering verkregen, dat oe wijze, waarop door de Regering van voornemen
is uitvoering te geven aan art. do der grondwet, aan de strekking en het doel
waarmede dat artikel gewijzigd is, zal voldoen. Het antwoord scheen hun
niet te slaan op de gemaakte aanmerkingen, daar het wel van zelf spreekt,
dat het batig saldo, waarover eens hij de wet beschikt is, aan geene reken-
pligiigheid kan worden onttrokken; maar de strekking van de gemaakre aan-
metkingen was deze, dat degene, ten behoeve van wie dat saldo moet wor
den gebezigd, ook over de herkomst en hoegrootheid daarvau zou moeten kun
nen oordeelen.
Eenige leden eener andere afdeeling hebben mede bepaaldelijk opgelet, dat
de beantwoording, op hunne bedenking omtrent het 8ste ontwerp (art. 60)
gegeven, hunne bezwaren tegen de voorgestelde bijvoeging niet verminderd
heeft; dat bij de memorie alles wederom beperkt en terug gebragt wordt tot
het gebruik van het ten behoeve van het Moederland beschikbaar batig slot,
zonder eenige beoordeeling van dit alot open te laten. Zij betuigden, dat
alus geenszins was weggenomen hunne ernstige bedenking over de uitsluiting
van alle legislative bemoejjing der Staten-Generaal ter zake der Overzeesche
Bezittingen van den Staat.
Eindelijk (zoo drukte men zich elders opzigtelijk hetzelfde onderwerp uit)
liad men de verzekering wenschen te ontvangen, dat de aanneming van het
voorstel het constitutioneel beginsel van eene algemeene en alomvattende
rekenpligtigheid niet zou benadeelen of verkorten. Bij den aanhef der beant
woording wordt die verzekering met zoo vele woorden gegeven en de meeste
leden bleven daarin betusten. Maar het ontging der aandacht niet, dat de
Volgende zinsnede, zonder met het algemeen beginsel te strqdeo. uitsluitend
van een beschikbaar batig slot gewaagt.
Men was van gevoelen, dat het wezenlijk bedrag der baten of lasten op
geene andere wijze afdoende kan blijken, dan uit de mededeeling en beoor
deeling van alle rekeningen der ontvangsten en uitgaven, en men wilde hei
et voor houden, dat zulks eveneent de bedoeling der Regering is.
Van den 2jsten Augustus. In de zitting van de Tweede Kamer der
Staten-Generasi van heden, zijn de beraadslagingen over de 13 ontwerpen
lot wijziging der grondwet aangevangen.
De heer Cramer is de eerste spreker en heeft zich ten voordeele der split
ting van Holland verklaard, welk gewest, naar spreker beweert, slechts éën
la in naam. Hij betoogt het doelmatige en noodzakelijke der splitsing.
De heer Copes vats Cattenbureh heeft breedvoerig de splitting van Holland
bestreden, het gevaarlijke en onstaatkundige daarvan betoogd, de heilloosste
gevolgen daarvan voorspeld.
De heer Lubben verklaart zich tegen alle de aangenomen weta-ontwerpen
zoolang er geene Vertegenwoordigers van Limburg aan de werkzaamheden
der Kamer zullen deelnemen. De ontwerpen nagaande, die er voorgedragen
ziin, verklaart hij verschillende derzelve niet te kunnen aannemen, omdat
zij onvoldoende zijn en niet zan de behoeften van een onder eenen constitu.
tionelen regeringavorm levend volk voldoen. Hij gelooft door eene afstem
ming der wetten, der Regering en het Volk eene groote dienst te bewijzen.
Did z»< het mogelijk wezen de wijzigingen in de grondwet op een milder
en ruimer voet te stellen. Hij dringt eindelijk aan op de invoering van de
vrijheid van het onderwijl, een verantwoordelijk Ministerie, tegtstreeksche
verkiezingen en regt tot ontbinding der Tweede Kamer, regeling van de pen.
lioenen bij de wet, almede van de uitoefening van bet regt tot dispensatie.
De heer van Son scheut de nadeelige gevolgen, die uit een atelaelmatigen
tegenstand kunnen voortvloeijen en vtndt het dringend noodzakelijk, dat men
het goede aanneme, wat er in de ontwerpen gelegen is. Hij verklaart zich
Voor het eerite ontwerp en beschouwt de splitsing van Holland allezins wen
tchelijk. Terwijl ook alle de andere voordragten aijne goedkeuring zullen
erlangen, met uitzondering echter van hef ontwerp nopeni de Ministeriele
Verantwoordelijkheid, waaromtrent hij zijne stem voorbehoudt, daar hij alle
tedelijke verantwoordelijkheid, zoo als die in andere landen bestaatbestrijdt.
Ten slotte dringt hij op de daarstelling van de vrijheid van onderwijs aan,
altmede op de opheffing van alle belemmeringen in de vrije uitoefening der
ceredienst van de afgeacheidenen.
De heer Gouverneur stemt tegen alle de ontwerpen, waarmede de her
ziening van de grondwet zou besloten worden, waartoe hij niet kan mede
werken. Het gedane werk is onvoldoende en onvolledig. Overigens dringt
ook hij op de vrijheid van godsdienst, vrijheid van onderwijs en de daarstel
ling van regtstreekicbe verkiezingen, bec regt tot ontbinding der Tweede
Kamer, met nadruk aan.
De heer Bic/sou van IJsselmonde verklaart zich tegen de aplitsiog vtn Hol.
lznd, waarvan hij nadeelige gevolgen verwacht, en van welks vereeniging
hij goede vruchten heeft gezien. Hij behoudt zich zijne stem dienaangaande
echter nog voor.
De heer Thorbecke verklaart zich tegen de ontwerpen vzn wet, zoowel
omdat de wijzigingen, welke dezelve behelzen, onvoldoende zijn, als ver.
ptlts elk ontwerp, op zich zelf, onaannemelijk Is. Hij vindt het hoogst
onstaatkundig dat er geene Vertegenwoordiger» nit Limburg aan deze werk
zasmheden deelnemen. Hij verklaart zich tegen de splitsing van Holland
maat«an bij noch het nut, noch de noodzakelijkheid van inziet.
1
De heer Anemaet vetklaart zich tegen het ontwerp, omdat zjjns inzien»
het algemeen belang het ongetchonden behoud der provincie Holland, drin
gend vordert.
De heer Schik beschouwt het van belang, dat de ontwerpen alle worden
aangenomen, te meer omdat hij, bij eene verwerping, voorziet, dat de
grondwet zoo gebrekkig, als zij nu is, zon blijven bestaan. Hec is, zijns
inziens, ook belangrijk, om aan de onzekerheid, welke deze herziening
reeds heeft doen ontstaan, een einde te maken.
Nog hebben het woord gevoerd de beeren van Sasten van Tsselt, Groep
van Primterer en Schomevcld tegen, en de beeren Laon en Cal lot d'Eseury
voor het eerste ontwerp, waarna de zitting uiteengaat tot morgen ochtend
ten 10 ure.
Te Amsterdam is in den avond van den 24«en dezer brzod ontstaio ten
huize vzn J. A. Tilkein, atroohoeden-winkelier, in de Halsteeg N°.38, ter.
wijl de bewoner en zijn gezin afwezig was; de vlam sloeg het bovenste ge.
deelte van het huis uit, doch werd binnen een uur tijd* door vjjf brandspui
ten geblnscht. De oorzaak van den brand L onbekend, en niettegenstaande
den zeer grootcn toeloop van volk, in dit drok bezocht wordende gedeelte
der stad, hebben daarbij geene ongelukken of ongeregeldheden plaata gehad.
Men meldt uit Utrecht van den 24iten dezer:
Heden is alhier in zeker nachthuis, op de Varkenmarkt, door de Justitie
geregtelijk geschouwd het Ijjk van een jong meiije, vermoedelijk gtweldadig
om het leven gebragtdoor een iteek van een klein mesje. Onder de zich
aldaar bevindende perionen heeft de Justitie in verzekerde bewaring geno.
men den zoon van een inwoner dezer sttd, zijnde student in de medicijnen
aan de Hoogeschool,
Uit Groningen meldt men van den 34 Augustus:
Men verneemtdat de hooggeleerde heer Taco Roorda, «la Hoogleeraar aan
de bier gevestigde Hoogeschool beroepen, voor die beroeping heeft bedankt.
Toen Zaturdag avond 1. 1. een bevig onweder over Leeuwarden woedde
ia de gortmakerij van de wedowe Jongsma te Rlnsomageeat en de boeren,
huizing van de weduwe Hemrika te Hardegarijp door den bliksem In brand
geraakt en zjjn beide verteerd.
Te 's Hertogenbosch is op den avond van a* Koalnga verjaardag een
oploop ontstaan, hetwelke, daar het gemeencpde patrouille marechausaés met
ateenen begon te werpen en hen te lijf wilde, den marechauasé Maas ge
noodzaakt beeft, op eenige personen te vuren, waardoor een zeker IV. fa.
denbosch in den buik zoodanig gewond werd, dat hij den asaten daaraan la
overleden.
Te Maastricht ia een kanonier, terwijl hij ce dlgt voorbij een kanen
ging, waaruit op a' Konings verjaardag gevnurd werd, doordat hij de volle
lading ontving, door de prop zoodaoig verwond, dat hjj weinige minuten
daarna ia overleden.
Her Algemeen Handelsblad bevat den volgenden b ij zonderen brief uit Bata
via, onder dagteekening van 10 April:
Sedert eenigen tijd zijn er sporen van opstand in de bovenlanden en wei in
het bijzonder in de Djocjokartasche gewesten ontdekt; dezelve hebben der
mate voortgang genomen, dat men genoodzaakt was, eenige krjjgsmigt in
beweging te stellenin de eerite dagen van de maand Februarjj I), ia de
militaire commandant van Djocjokart», aan bet hoofd van 300 man infanterie,
cavalerie en artillerie, zeer onverwacht en met anelle marschen uitgerukt,
naar de districten gelegen tusscheo de rivieren de Progo en Bogowonto (de
oude kwartieren van den heruchcen Diepo Negoro;aldkir bevond zich aan
het hoofd van 800 4 1000 opgeruide en misleide muitelingeu, een zekere
Goestiekassanais een aangebeden voorwerp; dezft bende was reeds met een
deel van onze hulptroepen slaags geweest, en hadden eenige dessa's in de
asch gelegd; dit had ook tengevolge, dat veel van de bevolking rondzwierf,
als zijnde van huil en have beroofd geworden.
Op het aanrukken van onze geregelde krijgsmagt, namen de muitelingen
de vlugt naar hec gebergte en de bosschen. De opstandelingen door eenige
marschen en contre-marschen achtervolgende, en wel de omstreken van Sen
toio, Panassee, Wattaa, enz., zonder hen tot stazn blijven te hebben kunnen
uitlokken, zijn er toch eeo 70-tal muitelingen gevat geworden; de overigen
met hun aanvoerder spoedig gevlugt zijnde, is hij daarna ook in onze handen
gevallen en naar Djocjo all gevangen opgebragt, alwaar de overige gevan.
genen zich bevindenintuischen hebben de gevlugte en stille bewoners zich
van lieverlede naar hunne verlaten dessa's begeven, ijjnde de rust aldiar
volkomen hersteld.
Men zegt, dat de genoemde aanvoerder reeds in verstandhouding was mee
eenige andere knapen in de districten van het Soloscbe en de Bagalleen men
mag alzoo de dizrtoe verordende maatregelen vin onze Regering en de apoe.
dig uitgevoerde militaire expeditie inderdaad op hoogen prijs stellen, heb
bende het kwaad in de geboorte geatuit, terwijl de.muitelingen ondervinden,
dat men hen vrij knap kan teregt brengen.
De Fransche stoomboot de Etnaden 7den Auguitos uit Alexandrie ver
trokken heeft onder anderen den volgenden bjjzonderen brief aangebragt
welke door den Constitutionnel wordt bekend gemaakt:
De atoomboot Etna, die hier met instructien voor den heer Cochelet
Frantcb Consul-Generaal, was aangekomen en een dozijn dagen op onze
reede vertoefd heeft, vertrekt heden. Ik mtzk van deze gelegenheid gebruik,
om u eenig nieuws van groot belang mede te deelen. Te naautvernood was
de tjjding van het sluiten vsn een verdrag door Engeland, Oostenrijk, Rus.
land en Piuisaen, met het doel om de magt dei Onderkoning» te vernietigen,
hierheen overgewaaid, of deze laatste ontving ook het ultimatum, dat uic
het verdrag voortvloeide. Dat ituk Is hem door de Consuls van Engeland en
Rusland overgereikt, die het door eenen buitengewonen boodschapper ont
vangen hadden. Men vordert daarbij van Mtketned~Ali het laten varen van
Syrië en de onmiddellijke teruggave der Oltomannische vloot. Ik heb niet
noodig u te zeggen, wat hec antwoord van onzen Souverein zijn zal. Ter.
wijl ik dit schrijf, maakt hij toebereidselen om van hier ce vertrekken. Hij
gaat, zonder eenig antwoord op hec ultimatum ce geven, met spoed de vet.
tingwerken bezoeken en zich overtuigen, dat deze in goeden toestand zijn.
Thans kunt gij zeggen, dat de oorlog op bet punt ia van uit te breken.
