'A\ 1840.
Ileydsche
C'OÜRAN T.
VRIJDAG,
yw&iir
fè-t V\ i--l
V
ia JUNIJ.
NEDERLANDEN.
Let oen, ii Juny.
ïn den loop van deze week is aan 1IH. Studenten, die daarop ingeteekend
Jradden, de Zilveren Medaille afgeleverd, geslagen ter" gedachtenis van de
Maskerade, den 8sten Februari] laatstleden gehouden. Aan de eene zijde
vertoont dezelve de wapens van Beyeren en Leyden, benevens een mom-
akngezigt, om de wapens de woorden: virtus, concordia, fides, en bo.
ven aau: xvni. avc. Mccccxxaan de keerzijde staat de naam van den
inteelsenaar in het midden, eu om denzelven: in memoriam festi celeb. d.
nat. acad. lugd. bat. mdcccxl. Wij vernemen, dat dezelve algemeen
verkrijgbaar is gesteld bij den Boekhandelaar P. H. van den Keuvell alhier.
Men meldt uit 's Gravenhage van den loden dezer:
De Tweede Kamer der Staten-Generaal heeft heden vergadering kunnen
houden. Er waren thans 31 leden aanwezig.
De Commissie tot de verzoekschriften heeft bij monde van den heer Bruce,
verslag gedaan op drie in hare handen gestelde stukken, nopens de herziening
der grondwet. Een dezer was van geneeskundigen te Groningen, die zich
beklagen, dat er in de tegenwoordige grondwet niets omtrent de geneeskun.
dige staatsregeling voorkomt, en die dan ook verzoeken; dat bij dé te her.
ziene grondwet deze leemte uit den weg zal worden geruimd. Deze stuk.
ken zijn ter griffie nedergelegd.
De centrale afdeeling heeft verslag gedaan op het door drie leden der Ka
mer voorgestelde ontwerp van wet, tot aanvulling van art. 130 der grondwet.
Op verlangen der leden worden de beraadslagingen over dat ontwerp onmid.
deltijk gehouden.
De heer van Sytzama, een der voorstellers, zeide, dat het dezen laatsten
niet dan aangenaam kon zijn te bespeuren, dat het gedane voorstel over het
algemeen met zoo veel bijval is ontvangen; terwijl de voorstellers hunnerzijds
niet tegen eenige wijziging in de bewoordingen hebben opgezien. Trouwens,
bij de processen-verbaal der afdeelingen over de herziening der grondwet,
hadden zich meer dan 40 leden in hunnen geest uitgelaten. Voor zooverre
de tegenwoordig zijnde ieden betrof, mogten de voorstellers derhalve nog op
de meerderheid vertrouwen. Zij zullen zich gelukkig achten omtrent dit punt
alle verschil van meening te hebben doen ophouden, want het betreft een
van de gewigtigste punten der grondwettelijke instellingen, bet verkiezings.
stelsel. Het getal der Provinciale Staten en de verhouding der standen scheen
den voorstellers zoodanig essentieel, dat zij niet achterwege zouden hebben
willen blijven met, alsnog, de meening der Kamer op dit punt m eene voor.
dragt te doen kennen.
De heer van Dam van hielt verklaarde, dat hij voor het ontwerp zou stem.
men, omdat het, in den geest van de leden der Kamer, eenen waarborg op.
leverde, dat het slechte van ons verkiezingsstelsel niet nog verergeren zou,
en in de hoop, dat de Regering daardoor zou worden aangespoord, om tot
eene betere en ruimere uitlegging van het bedoelde onderwerp te komen.
Overigens blijft de spreker het bestaande verkiezingsstelsel hier te lande hoogst
oneelukkig beschouwen.
De heer van de Poll heeft zich tegen het voorstel verklaard, dewijl hy
vermeende, dai daardoor het Koninglijk prerogatief wierd aangerand.
De heer de Jonge nam met het voorstel, geiyk het nu was liggende, vol.
komen genoegen. Hij vermeent, dat daardoor meer harmonie (n het verkie.
zlngsstelsel zal geboren worden. Art. 130 der grondwet zal in verband ge-
bragt worden met het gewijzigde art. 6 en met de noodzakelijke wegvalling
van art. j der grondwet. Hij deelt geenszins in het gevoelen van den heer
van de Poll, omdat hij het Koninglijk prerogatief te dezen niet meer kan
erkennen, na de verandering van art. 6 der grondwet. Het ligt toch in den
aard der zaak, dat, zoodra eenig onderwerp aan de behandeling van de wet-
gevende magt ondergeschikt gemaakt is, een voorstel tot voorziening in de
zen ook uit den boezem der Kamer kon uitgaan. Wat aangaat de bedenking,
dat door de aanneming van dit voorstel een der voornaamste tikken van het
verkiezingsstelsel aan te groote wisselvalligheid wierd blootgesteld, moet h(j
bekennen, dat dit bezwaar weggenomen wordt door de tevens voorgestelde
bepaling, dat de Staten der provincie vooraf dienen te worden gehoord. Maar
eindelijk ondersteunt hij ook dit voorstel, omdat het eene loffelijke poging is,
ten einde veel strijd te doen vervallen by de nadere behandeling van de ont
werpen tot herziening der grondwet. Het zai hem dan ook zeer aangenaam
zijnindien de Eerste Kamer zich met het ontwerp zai kunnen vereenigen,
het belang der Regering zelf vordert, dat zU dit voorstel ondersteune. De
spreker besluit dan ook met zijnen dank te betuigen aan de geëerde voor.
stellers, die tot het doen van dit voorstel door de beste bedoelingen zijn geleid.
By hoofdelijke omvraag is het voorstel met 30 stemmen tegen slechts eene
(die van den heer van de PolQ aangenomen en aan de Eerste Kamer verzonden.
De vergadering is daarop tot nadere bijeenroeping gescheiden.
In de zitting der Eerste Kamer van heden beeft de centrale afdeeling
verslag gedaan op de verschillende by de Kamer aanhangige ontwerpen van
fvet, tot wyziging der grondwet. De discussien over die ontwerpen bij deze
Kamer zijn bepaald op aanstaanden Vrijdag.
De Opperkamerheer van Z. M. heeft bekend gemaakt, dat het Hof,
wegens het overlyden van Z. M. den Koning van Pruissen (are beneden onder
Duitsthland')voorloopig beginnende met Woensdag den loden dezer, den
Middelbaren, rouw beeft aangenomen.
De Staatc-covrant van heben bevat een Koninglijk besluit van 29 Mei
laatstleden, bepalende, dat de tusschen Nederland met Luxemburg ter eenre
yn Oostenrijk ter andere zijde gesloten overeenkomst, wegens de afschaffing
van het aftogtaregt en der belasting op de landverhuizing, in het Staatsblad
lal worden geplaatst; ook de bepalingen van die overeenkomst worden
medegedeeld.
De Staatt-Courant van dén loden dezer bevatte de wet van] den 20 Mei
laatstleden, tot weder-invoering van eene belasting op de runderen, paarden
en schapen, ten behoeve van het fonds voor den landbouw.
Zyne Maj. heeft eene gratificatie toegelegd aan de heeren J. J. Sas,
gewezen Chirurgijn-Majoor bij het garnizoen te Leyden, thans by dat van
's Gravenhage, en C. ff. A. D. Steup, assistent-Chirurgijn by het huis van
militaire detentie aldaar, wegens door hun edelen bewezen buitengewone
diensten ten behoeven der gevangenen In genoemde stad.
Laatstleden Maandag heeft Z. K. H. de Prins van Oranje een diner aan
de officieren van de schuttery van 's Gravenhage in Hoogstdeszelfs paleis ge
geven; de mnzijk der schutterij heeft zich gedurende het diner doen hooren.
Aan den heer S. L. van Goor, woonachtig te Brussel, is, ter belooning
der door hem in 1830 tot 1833 te Bergen in Henegouwen betoonde mensch.
lievenahed, ter zake van h t loc van Hollandsche gevangenen, uitgereikt
de zilveren medaille van de eerste grootte, Ingesteld tot belooning van edele
en menschlievende daden.
Aan den heer Mr. J. F. van Walrave van Nes, gewezen Resident van
Passaroeang, thans zich alhier ie lande bevindende, is, namens de suiker-
fabrikanten van dat district van Java, aangeboden een kostbare beker en
zilveren tafelservies, ter waarde van f 15,000, als een blijk van dankbaar,
heid voor de onvermoeide zorgen en diensten, door hem aan genoemde fa.
brikanten gedurende zeven jaren bewezen.
Den ioden dezer is te 's Gravenhage de 22ste vergadering der Evange.
fisch Lutherscne Synode geopend geworden door Zijne Exc. den Minister
van Staat, belast met de generale directie voor de Zaken der Hervormde
Kerk, enz., vergezeld door den heer Secretaris en Adviseur van dit Depart
tetnent.
pe leden dezer vergadering zijn:
Ds. J. Decker Zimmermanvan Utrecht, President, G. F. Sartotius, van
Amsterdam, Vice-President, J. C. Lomanvan Amsterdam, Secretaris,
R. T. F. Readier, van 's GravenhageSecundus Secretaris, Prof.j. T.Pluschke,
van Amsterdam, Ds. J, G. E, P. Fortmeijervan Rotterdam, H.J. Matthes
van Leyden, J. G. Liernur, van Haarlem, G. Eckhart, van Groningen, de
heeren H, H Klyn, Mr. A, J, Lublink en H. F, Eyben, alle drie van Am-
aterdam, C. A. L. Sander, van Rotterdam, J. P. Mond, van 's Gravenhage,
J. G. Onnen, van Utrecht, en Prof. J. Nieuwenhuis, van Leyden.
De Inspecteur-Generaal van de geneeskundige dienst der land- en zee-
magt heeft wederom alle genees- en heelkundigen, Nederlanders van ge
boorte, opgeroepen om zich ala officier van gezondheid der tweede of derde
klasse, voor de geneeskundige dienst der zeemagt te verbinden.
De heer Rochussen is, voorzien met instructien, weder van hier naar
Parijs vertrokken, en ue heer Staatsraad, Commissaris in Limburg, Jonkheer
Gericke, alhier gearriveerd.
De toevloed van personen op den Haarlemschen spoorweg heeft op den
tweeden Pinksterdag nog 3000 menschen meer dan op den eersten bedragen,
namenlijk bij de 9000. De meeste treinen waren van36rijtuigen, van welke
de laatste ter middernacht van Haarlem afging; ook dien dag heeft de beste
orde plaats gehad.
Uit Groningen schrijft men van den 8sten Junij:
Betrekkelijk de instructie vaD het proces tegen den boekdrukker J.H.Bolt
en E. Meeterwaarvan de geruchten zeer uiteenloopende, en by gevolg,
met betrekking tot de inwendige gesteldheid dezer Stad en Provincie, geheel
bezijden de waarheid zijn, gast de Justitie met vasten tred voorwaarts. Voor
zoo verre wij dit konden te weten komen, moet, naar het schijnt, aan deze
en andere aaarin betrokkene personen te last worden gelegd: 1°. Het doel,
om ae Hooge Regering te verguizen en in minachting te brengen, ala ook,
om wantrouwen jegens die Regering, met onruat en ontevredenheid by de
ingezetenen, te verwekken; ononderscheidene kreten te hebben aangehe*
ven, eD uitdrukkingen te hebben gebezigd, die ten bewijze zouden kunnen
strekken, dai zy eene verandering van Regering verlangen en beoogen30. te
kennen gegeveo te hebben, dat binnen deze stad een opstand zoude uitbars
ten waarin zy door duizenden zouden worden bygestaan, en dat zulks met
brandstichting zoude gepaard gaan; 40. een ten huize van Meeter gevonden
geschrift, waarvan het opschrift luidt: ontwerp van het genootschap, ge»
naamd: het Republikeimch Genootschap,
RUSLAND.
In de Duitsche bladen leest men de uitvinding vermeld van eenen zekeren
heer N^csdmiakowte Petersburg, welite in de thani bestaande beweegkrach
ten eene geheele omwenteling zal daarstellen. Die uicvinding bestaat in een*
geheel eenvoudig machanisch toestel, betwelke de heer U^cschniakov eene
krachthevel noemten waardoor de oorspronkelijke kracht der verschillende
machines, vooral stoomwerktuigen, aanmerkelijk wordt vermeerderd. Door
middel van dit toestel, dat men aan alle stoomwerktuigen kan aanbren.
gen, van welke constructie zij ook mogen Zijn, zal men miliioenen kunnen
besparen, jlie tot hiertoe aan de steeds in prijs stijgende brandstoffen worden
besreed. Bij het aanbrengen van dit toestel aan stoomwerktuigen behoeft
noch de stoomketel, noch eenig hoofdbestanddeel van het werktuig veranderd
te worden. Het is goedkoop, eenvoudig en gemakkelijk te gebruiken, breekt
noch bederft en beslaat weinig plaats. Uit de proeven van den heer tVcsch
niakow is gebleken, dat een stoomwerktuig, waaraan het gezegde toestel was
aangebragt, gedurende een uitgestrekt tijdperksteeds met dezelfde snelheid,
tot eene en dezelfde hoogte de dubbelde zwaarte ophief, dan het werktuig
vroeger zonder hulp van hetzelve deed; hieruit volgt, dat bet toestel meer
dan 100pCt. voordeel aanbrengt: dat is, dat meD voortaan slechts een werk»
tuig van vijftig paardenkracht zal behoeven, waar men vroeger eene machine
van honderd paardenkracht noodig had. De heer kf^cschniaktno heeft by het
departement der fabrijken en van den binnenlandschen handel een verzoek,
schrift ingeleverd, om octrooi te bekomen. Hy biedt aan, om het door hem
uitgevonden toestel aan allen te toonen, die zich met eigen oogen van de
werking eu belangrykheid zijner uitvinding willen overtuigen. Te gelijk ver.
neemt men uit den mond van den heer fVcschniakoiedat hy teveni eene ont
dekking heeft gedaanbetreffende een nog onbekend stelsel van beweeg,
kracht, dat zonder twyfel een nieuw licht over de mechanieke wetenschap,
pen zal verspreiden.
SPANJE.
Omtrent, de reeds vermelde verovering van de laatste Carlistische vesting
in Arragon, Morella, verneemt men nog, dat de Christinos dezelve na een
bombardement van drie dagen bij capitulatie hebben ingenomenreeds den
vorigen dag hadden de Carlisten willen capituleren, doch de voorwaarden
werden door de Cbristirios niet aangenomende stad was bijna geheel in een
puinhoop veranderd. Het getal der krygsgevangen gemaakte Carlisten be.
liep 3000; ook was er nog een groot aantal krygs- en levensbehoefte in de
vesting, benevens eenige stukken geschut. Deze gebeurtenis had allerwege
in Spanje groote vreugde verwekt.
Het laatste tooneel van den burgeroorlog heeft thans nog in Kitalonie
plsatswaar de Carlisten behalve eenige forten, nog het sterke Bergs br.
zitten, waar zich hunne Junta heeft gevestigd. Aldaar scheen echter, vol.
gens de laatste berigten, onder de Carlisten veel onrust te bestaan, daar het
gerucht zich verspreidde, dat de Generaal Espartero thans op die provincie
