A0. 1830.
L E Y D S C SI E
OU'Ri N
VRIJDAG,
buiten^»
i! ÜEWQOS id
A T£ B
Ï6 AUGUSTUS.
NEDERLANDEN.
Leyden den -isden Augustus.
Men meldt uit's Gravenh'agedat er in den avond vah den i^den dezer
'èene soirée Is gehouden bij HH. KK. HH. den Erfprins en Erfprinses van
Oranje, waarop zich, onder, anderenbevonden hebben HH. KK. HH. de
Prins en Prinses van Oranje, ,-H. K. H. Prinses Sophia en Z. K. H. Prins
:Hendrik. Onder de vele aanzienlijke genoodigden meritte ïiieti dok opZ. D. H.
den Ërfgroothertog van Sdksen-lVèimardie, nakr ïiien verzekert, den 15de 11
dezer de Residentie verlaten zal; HH. DD. HH. de Hertog en Hertogin van
Stifoen-fVcimarmet derzelver zoon August'; en de Russische Vorsten Clint.
Mest-ChershyKamerheer van Zijne Maj. den Keizer van Rusland, en Max.
Jablonowski, beide met hunne gemalinnen. De heer en mad. Hibcrtui
zoo verdienstelijke zanger en zangeres van onzen "Koninglijke Eranschen
schouwburg, hebben de eer genooten, zich in onderscheidene fraaije muzijk.
stukken zoo Wel in den zang als op de piano, op deze soirée te doen hooren.
Het heeft Zijne Maj. behaagd tot den Nederlandschen Adelstand te ver.
heffen, den ontvanger der belastingen te Middelburg, (V. A. de 'Uazc Bomme.
Zijne Maj. heeft dezer dagen van den DeVenterschen kunstschilder L.
Meijer de Schilderij gekocht, voorstellende het verblijf der SChipbreukelin.
gen van het stoomschip Willem I. op de Lucipara's.
Onder vele gemeenten, waaraan Zijne Ma-j.'deze'r dagen Subsidien 'veV
leend heeft, waaronder f6000 Uit eigen middelen, tot het opbouwen of ver.
beteren van schooliocalen en onderwijzerswoningen, behooren in Zuid-Hol.
land de -gemeenten Stompwijk, 'Oudewater, Spijkenisse en fjardinXveld.
Door den administrateur Voor de Nationale Nijverheid is, op den ideh
dezer, aan de Gouverneurs der provinciën de navolgende missive gezon»
den. nopens de onder het rundvee zich geopenbaard hebbende Tongbiaar of
Mondzeer:
Blijkens een rapport van den Directeur van 's Rijks veeartsenijschoolis
de zoogenaamde Tongbiaar of het Mondzeer onder het rundvee, waarover in
sommige nieuwspapieren gesproken wordt, eene bekende ziekte, welke se
■dert eenigen tijd in naburige landen, namelijk in Dnitschland en Frankrijk,
heeft geheerscht en zich ook in sommige provinciën hier te lande heeft
geopenbaard.
Ofschoon deze ziekteindien zij hevig aantast en niet spoedig ontdekt
wordt, doodelijk kan worden, zoo is dezelve, volgens des Directeurs gé.
voelen, echter in ver de meeste gevallen, tijdig ontdekt wordende, ondêr
eene gepaste behandeling, zeer wel geneesbaar, zoö dat, in evenredigheid
van de algemeenheid der ziekte, slechts een gering getal der aangetaste die.
ren daaraan komt te sterven en de genezing meestal binnen eenige dagen volgt.
Daar deze ziekte, gelijk de Directeur al verder opmerkt, niet van be.
smettefijkheid is vrij te pleiten, vooral wanneer het slijm, dat aan de zieke
I beesten uit de mond vloeit, op het gras of den bodem neervallende, door
I gezonde runderen worde opgelektin welk geval ook andere dierenzoo
ils Schapen, Geiten, Varkens, en zoo men wil ook zelfs Paarden, daar.
door besmet kunnen wordenzoo moet zij gerangschikt worden onder die
tiekren-, Wahrop de art. 459, 460 en 461 van het wetboek van Strafregt toe
passelijk zijn; zoo oat, wat betreft de noodzakelijkheid der aangifte, de
afzondering en het niet vervoeren of ter mark: brengen van het vee, dat
door de Tongbiaar of het Mondzeer is aangetast, dezelfde instruction knn.
aen worden toepasselijk geacht, die nopens de longziekte zijn gegeven: Wij.
ders dient ook het vleesch van runderen; door de Tongbiaar of het Mokd'
zeer aangetast, en daaraan gestorven, of tijdens het bestaan der ziekte ge-
jlagt zijnde, niet in Consumtie als voedsel voor den mensch te worden ge
bezigd; terwijl eindelijk ook de melk van zoodanige beesten almede niet
behoort te worden verkocht of gebruikt, daar de ondervinding heeft geleerd,
dat menschen, die deze melk hadden genuttigd, door eene spruwachtige
aandoening in den mond en keel zijn aangedaan, en zelfs andere dieren op
deze wijs zijn besmet geworden.
Vermits intusschen de Tongbiaar niet van eeneh zóo verdér'feliiken en be-
smettenden aard te houden is als de longziekte, zoo kan zij ook niet met
deze gelijk gesteld worden in de 'toekenning van te gemoetkomingen uit liet
fonds van den landbouw, voor verliezen daardoor geleden. Integendeel
schijnt de Tongbiaar hierbij op dezelfde liin re worden gerangschikt met
andere gewone besmettelijke ziekten, waarbij behoudens de afscheiding
van gezond vee, de genezing moet worden beproefd; terwijl, indien deze,
op het rapport van een erkend veearts onmogelijk bevonden wordt, op last
eener bevoegde autoriteit en met in achtneming der in dergelijke gevallen
gebruikelijke bepalingen, behoort 'te worden overgegaan tor de afmaking van
dusdanig 'vee, waarvoor alsdan, volgens den gewonen maatstaf, eene sphade-
vergoeding kan worden verkregen; terwijl, voor zoo ver het bedoelde vëe
aan de ziekte stérft efi met de uiterlijke bekleedselen begraven wordt, ook
voor deze laatste de gewone vergoeding zal worden uitgereikt.
In cpgemelden zindezer dagen, op 's Konings last, een verzoek van een
der Gouverneurs t>m instructien nopens de bedoelde ziekte beantwoord zijnde
is het aan de administratie voor de nationale nijverheid niet ongepast voorge
komen, om daarmede ook de Gouverneurs der overige provinciën Hekend te
maken, waarvan ik de éer heb, mij, voor zoo veel U Hoog Ed. Gestr. be.
treftbij deze te kwijten.
Men verneemt, dat het schip Schoon Verbonischipper B. Drayerden
3osten dezer, met een detachement van 120 militairen, onder commando van
jen Ritmeester J. F. Helmrichalsmede met den oden Luitenant der infanterie
J. M. de Brauwden 2den Luitenant der artillerie A. Netscher en den chir.
der derde klasse M. C. Robinau, uit het Nieuwe Diép naar Java zal vertrekken.
Uit Amsterdam meldt meD van den 13 Augustus het vólgende:
Heden hadden wij gelegenheid het geschenk onzer stad aan HH. KK.HH.
den Erfprins en de Erfprinses van Oranje te bezigtigen. Hetzelve bestaat
iiit een zilveren plateau van zeven bladen, hetwelk naar verkiezing verkorc
of verlengd kan worden, en door 16 pooten, als omkrullende bladen, gedra
gen wórdt. In bet midden is eene vaas, welke priikt met eene trophée, met
de Hoilandsche en Wurtembergsche vlaggen. Op den voorgrond van dit mid
den-ornement ziet men aan weerszijden den Nederlandschen Leeuw, die met
zijnen regter voorpoot het wapen vin Amsterdam beschermt. Voorts zijn aan
de einden van het plateau twee vazen In den ouden stijl; de geheele rand van
hetzelve is met arabesken versierd. Het drijfwerk, vooral van het midden
ornement is uitmuntend; de leeuwen zijn zeer natuurlijk en heerlijk bewerkt.
Het geheel is een kunststuk, hetwelk toont, dat in Nederland kunstenaars
zijn, die voor geene vreemden behoeven onder te doen. De vervaardiger
Vin hetzelve is de heer G. Verschuur, op het Water, alhier.
Bovendien bestaat liet geschenk uit 6 fraai be Werkte, ook met gedreven
zilverwerk versierde candelabres, elk van 7 lichten', in eenen geheel nieuwen
stijl vervaardigd, waarbij 24 kandelaars in denzelfden vorm; verder een vier-
kante bonilloir met eene voöriooplamp; een stuk, dat mede uitstekend Is
bewerkt'; waarbij twee groote bladen, eene koffijkan, twee theières, eene
melkkan en suikervaas, benevens twee schildpadden doosjes met venneil-
lepeltjes, enz. Al deze stukken zijn smaakvol en uitmuntend bewerkt, en
doen de vervaardigers derzelve de heeren Bennewit'z en Bonebakker alle eer aan.
Men zegt, dat iiit geschenk in het begin der volgende week naar 's Gra.
venhage zal gebfagt worden, om aan HH. KK. HH. aangeboden te worden,
Nog meldt rhebi iiit Amsterdam, dat den I3den dezer de 55ste algemeene
"ergadering der maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, in de Luthersche
nieuwe kerk geopend is", met eent plegtige redevoering, door den wei-eer,
waarden heer .7. Boeke, behelzende, dat "de Maatschappij in zich zelve de
krachtigste waarborgen bezit van duurzaamheid. Daarna werd de gouden
eereprijs uitgereikt aan den wei-eerwaarden heer F. van der Ploeg, Predikant
bij de Doopsgezinde Gemeente te Ouddorp, bij Goedereede, wegens eene
door hem in het verlenen jaar beantwoorde prijsvraag.
Des nariridtfag's ten 1 ure werd met de werkzaamheden in de kerk der
Doopsgezinde gemeente, een aanvang gemaakt. Uit het algemeen verslag
bleek dat de maatschappij in het afgeloopen jaar wederom met 5 nieuwe
departementen én 216 leden vermeerderd was, terwijl zij her geluk had niet
een departement te verliezen; zoodat dezelve dien ten gevolge thans 23A
departementen e'n 13,937 leden telt; voots had de maatschappij dit jaar eene
nieuwe medaille doen slaan, waarbij tevens derzelver innerlijke waarde eenig,
zins is verhoogd geworden. Tot hoofnbestuurders zijn verkozen: de heeren
IV. k. IVarrsitick en J. C. Loman V. D. M.
tot voorzitter voor ae algemeene vergadering in den jare 1840 is benoemd
de heer Mr. .7 Smits Verburg.
Vervolgens werden de verslagen omtrent de prijsvragen uitgebragt, uic
welke blÊek dat op 'de vraag N°. 1 een volksleesboek tot handleiding eener
algemeene kennis van dén aardbol, één antwoord was ingekomen, hetwelk
der bekrooning werd waardig gekeurd, en waarvan bij de opening van het
naambriefje, schrijver bleek te zijn G. C. Timmeronderwijzer te Arnhem.
Op de prijsvraag N°. 2: Een werkje, behelzende het leven en de da,
den van Nederlands meest beroemde zeehelden en vlootvoogden, eenvoudig
en 'naauwkeurig verhaald;" was insgelijks één ancwoord ingekomen, dat
evhnzeer de.gou-den medaille werd waardig gekeurd, en waarvan bij de ope.
ning van her naambriefje schrijver bleek te zjjn: G. Prinsen Voormeulcn van
Boek eren, te Groningen.
Op de prijsvraag N°. 7. Een leesboek waarin het zondige en verder,
felijke van het misbruik van Gods naam, vloeken, enz. op eene ernstige
wijze wordt aangetoond, enz," waren 6 antwoorden ingezonden, waarvan
dat met de zinspreuk - principiis enz. met de gouden médaille bekroond werd.
De schrijver van dit antwoord was: .7. de iVaal, Predikant te Kleverskerke,
bij Middelburg, die meermalen reeds door de maatschappij bekroond is ge.
worden.
Met betrekking tot de prijsvraag N°. .5: Zijn er ook nog andere middelen
dan het uitgeven van boeken voorhandenwaardoor -de Maatschappij enz. haar
doel zou kunnen bereiken, op welke vraag 10 antwoorden waren ingekomen,
had geene eigenlijke bekrooning plaats, doch werd dienaangaande besloten
dat, uit de, ingezondene stukken, zoo verre zij daartoe dienstig zonden wor.
den bevonden, één geheel zal worden zamengesteld onder aanbod eener zil.
veren medaille aan den schrijver, van wiens stuk nader bleek eenig gebruik
te ziin gemaakt.
Vervolgens werd besloten de prijsvragen N°. 3 en 4, en wel voor eenen
ónbepaalden tijd, weder uit te schrijver; terwijl door den Secretaris aan de
o'pgegevene prijsstoffen voor den jare 1839 herinnerd werd.
Den volgenden dag zijn de werkzaamheden der maatschappij ren einde
gebragt door het verkiezen van nieuwe prijsvragen en het behandelen van
andere pnmeh Van huishoudelijk belang. De gewone maaltijd Is des namid
dags gehouden en des avonds is er in het park een prachtig vuurwerk af.
gestoken.
in het dagblad de Avondbode van den 14 Augustus leest men:
Men schrijft ons, dar gisreren den I2den dezer in eene, des voormiddags
daartoe opzettelijk in den Burg te Leiden beschreven, vergadering van Gom
missarissenter regeling der feestviering van oud-Studenten der Leidsche
Hoogeschool, op den 9 Augustus 1838 aldaar voorgevallen, on welke ver
gadering tegenwoordig zijn gewepst: de heeren Mrs. C. PF. Rohidé van
der Aa, Jhr. 77. J. Caan, P. F. HubrechtC. A. Kluit.7. T. Bedel Njjenhuis
èn .7. G. ia Lau, rekening en verantwoording is gedaan van den ontvangst en
uitgaaf ter zake dier feestviering, en is dezelve nagezien, goedgekeurd en
gesloten met een batig saldo van f20.23, hetwelk door voornoemde Gommis
garissen. ten einde tot een weldadig doel te verstrekken ter hand is gesteld
aan de Directie van de brei- en naaischool, van het Leidècbê deohrtement der
maatschappij: Tot Nut van 't Algemeenten behoeve van derzelver inrigcing.
Er zou bii dé Regeringen van Middelburg en Wlissingen een plan be,
staan, om een kanaal russchen die beide steden daar te stellen, het Sloe 'te
derapen en alzoo Walcheren met Zuid-Bevcland te vereenigen, hetgeen als
het eenig middel beschouwd werd, om het meer en meer toenemende han.
delsvèrval in die provincie té doen ophouden.
RUSLAND.
Z. K. H. Prins Alexander der Neéerlanden is den 31 Julij te Petersburg
gearri'-eerd. -
Uit Petersburg schrijft men nog, dat Zijne Maj. benevens eemge leden
van het Russisch .gezin, omstreeks het midden va'11 Augustus de reis naar
Borodino zouden aannemen, om bij hèt gédenkteekendat aldaar, ter ber.
innering van den voorgevallen veldslag, zal opgerigt en ingewijd worden,
tegenwoordig te zijn. Zijne Maj. zou bij die gelegenheid te Moskau komen
en er acht dagen vertoeven. Het was onzeker of de Keizerin de reis mede
zou doen of e'enè badplaats in Duitschland bezoeken.^
De Keizer heeft eene ukasé uitgegeven, waarbij wordt aangekondigd,
dar de verzameling vah militaire wettensedert Czaar Peter den. Groote in
1716 tot 1 Mei 1838, voor zoo ver derzelver bepalingen nog kracht van wee
hebben, met 1 Jamiarij «840 in werking zullen komen. In die ukase wordt
ook herinnerd dat eene dergelijke verzameling ten aanzien der burgerlijke
wectèu in 1802 réeds in het licht verschenen is, en Zijner Majs. doel zoo
