a°. 1838.'
lëydsche
in'. 119.
coüran to
to.is.ev
MO I
WOENSDAG,
NEDERLANDEN.
1 i: Leyden den aden October.
Men verneemt van goederhand, dat de heer J. P. Schouberg, Stempel.
Snijder aan 's Rijks Munt, van wege de Regering frelast is met de vervaar
diging van eenen Gedenkpenning op de Invoering vgn het nieuwe Nederland-
sche Wetboek; alsmede dat de heer D. Van der Keilenmede Stempelsnijder
aan gemelde Rijks Munt, zich sedert eenigen tijd onledig houdt met het
graveren van eenen Gedenkpenning op de vijfentwintigjarige Regering van
Zijne Maj. onzen geliefden Vorst.
Gisteren zijn de eskadrons van de 3de afdeeling Kurassiers van hier
naar het leger te velde vertrokken. Dezelve zullen niet, zoo als wij ge.
meld hadden, door een corps artilleristen, maar door eenige eskadrons der
9de afdeeling, onder bevel van den Ritmeester Habets, vervangen worden.
Men verwacht dezelve tegen den ?den dezer binnen onze stad.
Men meldt uit 's Gravenhage van den isten October:
HH. KK. HH. de Prinsen Alexander en Hendrik zijn van Soestdijk in
deze Residentie teruggekomen.
Bij besluit van den 24 September jl.heeft Zijne Maj. den heer A. J.
Jen Hagen .hn., Griffier van de Regtbank van Eersten Aanleg teGorinchem,
vergund, om.in het werk, hetwelk hij, onder den titel van Jaarboekje voor
de Regterlijke Magt in het Koningrijk der Nederlanden voor 1839, het voor-
nemen heeft uit te geven of te doen uitgeven, de besluiten van 8Junij 1829
en van 11 April en 11 Juniji838, vervat in d e Staatsbladen N°.4I, 120121,
over te nemen. (Laatstgemelde besluiten hebben betrekking tot het tijdstip
■der invoering van de nieuwe Nederlandsche wetgeving, en behelzen voor.
loopige verordeningen opzigtelijk de waarneming aer functien van Procureur
en Deurwaarder bij de nieuwe regterlijke collegien.)
Dezer dagen is de heer ME P. J. Eloutop het daartoe door hem ge.
dane verzoek, eervol ontslagen uit- zijne betrekking van Commies van Staat,
toegevoegd aan Zijner Majs, beminden "Zoonden' Prins Veldmaarschalk. In
zijne plaats is tot die betrekking benoemd, *s Konings gewone Kamerheer,
'Mr, A. Baron Msckay. Voorts is de heer Mr. P. J. Elout benoemd tot
•Ridder dér órde van den Nederlandschen Leeuw.
De Stadts-Courant behelst onderscheidene aankondigingen van de Gouver.
neurs der provinciën Noord-Braband, Gelderland, Noord-Holland, Zeeland,
■Vriesland, Groningen, waarbij bekend gemaakt wordt, dat den hj en 28sten
der vorige maand, door of namens hen, op last -vari Z. Mt, en in gevolge
'sKahings besluit van 5 September 1838» de provinciale geregtshoven, de
criminele regtbank te Amsterdam, de arrondissements-regtbanken en de kan-
tongeregten zijn beëedigd en geinstalleerd.
In den avond van den 29 September is te Scheveningen de eerste ha.
ringschuit, toebehoorende aan den reeder P. van Duyne, met ruim 20,000
haringen in lading van de Ëngelsche kust aangekomen. De haring heeft 46
49 gulden opgebragt. De gebruikelijke geschenken zijn daarvan aan Zijne
Majesteit, de verdere Koninglijke familie, de Ministers enz., gedaan.
Uit Delft wordt van den isten October gemeldt
Heden is, bij het Depaitement Delft der Nederlandsche Maatschappij:
Ter bevordering der Nijverheidin het locaal van den schouwburg, in eene
openbare vergadering, aan den heer IV. Bal, Hout-Graveur alhier, de zil.
veren medaille uitgereikt, waarmede dezelve, door de maatschappij, vol
gens het programma van 1838, bekropnd is, ter zake der inzending van
proeven van houtstnê-platen-afdrukken; ter welker gêlegenheid eene toe
passelijke rede gehouden is.
In het Algemeen Handelsblad van heden leest men:
Naar wij van goedeihand vernemen, is, bij eene dispositie van Zijne Exc.
den Minister van Binnenlandsche Zaken, onder dagteekening van den £Östen
September 1838, N". 115, bepaald, dat, volgens den inhoud van de door
Zijne Maj. verkende concessie tot aanleg van een ijzeren spoorweg tusschen
Amsterdam en Haarlem, met het onmiddellijk toezigt over de uitvoering dier
werken en wat de exploitatie van den weg aangaat, belast wordt de hoog
edel gesir. heer B. H. GoudriaanHoofd-Ingenieur van den Waterstaat.
Uit Harderwijk zijn den 27 Septembernaar het nieuwe diep vertrokken,
130 onder-officieren en manschappen, onder bevel van den Kapitein Klein,
vergezeld van den 2den Luitenant de Korte en de officieren van gezondheid
3de klasse van Deventer en Smidt, om van daar met de eerst gunstige gele
genheid met het schip de Lucia Maria naar Batavia te worden overgevoerd.
Men heeft in eene steenkolenmijn, nabij Charleroy, ter diepte van
1100 voeten een versteenden palmboom gevonden, welke regt opstond,
zijne wortels waren verscheidene voeten diep in den grond doorgedrongen;
de stam heeft 36 duim middellijn. Het Kabinet van Natuurlijke Historie te
Brussel zal dezen boom ten geschenk ontvangeD.
Aft
X'Ï-.;-
3 OCTOBER,
AMERIKA,
De berigten uit Mexico loopen tot het laatst van Julij, en in dezelve
Wordt gemeld, dat de vijandelijkheden tusschen dien Staat en Frankrijk be
gonnen waren. De Franschen hadden namenlijk pogingen gedaan, om in de
haven van Tuspan te landendoch waren door de Mexikaansche troepen
daarin verhinderdeen officier en 5 man waren bij die gelegenheid van de
iFranschen gesneuveld.
Door de Bank van Mexico was aan het Gouvernement een voor
schot van 500,000 dollars gedaan op de te heffene oorlogsbelasting, ten einde
alle mogelijke versterkings-maatregelen te nemen tegen eenen aanval der
Franschen.
Bijzondere berigten uit Rio di Janairo doen ziendat ook eindelijk in
Fee Braziliaansche Rijk maatregelen genomen worden om den schandelijken
slavenhandel, welke daar tot dusverre vrij sterk gedreven en straffeloos toe.
gelaten is, merkelijk te besnoeijen.
ZWEDEN.
STokholm den 21 September. Den n den dezer heeft z, m. de Koning
een besluit genomen omtrent de voorkoming van gebrek aan koren voor den
aanstaanden winter; hetzelve is in eene circulaire aan de Lands-oppersten
bevaten is van den volgenden inhoud:
Daaii het aanhoudend regenachtige weder het binnenhalen van den rogge
en den tarwe-oogst dezes jaars zoowel hier te lande als in de oorden langs
'de Oostzee moeijelijk maakt en het rijp worden des zomergraans heeft ver
traagd zoo hebben wij goedgevonden ulieden aan te bevelen om na alle
berigten nopens den uitslag van den oogst in de aan uwe zorg toevertrouwde
provinciën ingewonnen te hebben, ons op het einde dezer maand of ten
laatste voor 8 October, berigt te geven in hoeverre gij zult noodig achten
om ter verhoeding van gebrek a3n brood gevend graan, het stoken van bran
dewijn gedurende minderen of meerderen tijd te doen staken, Cirwelke maan.
den tl daartoe het raadzaamst toeschijnen.
Deze maatregel zou juist in den geest de Devolking vallen.
Eenige dagen geleden waren er te Stokholm weder onlusten voorge.
vallen, die door de gewapende magt zijn moeten beteugeld woraen. Men
schrijft dezelve tue aan ontevredenheid over de dour den Koning verleende
meerdere vrijheid aan de Joden. Thans was het wederorn stil. Een zeker
student, die zich strafbare uitdrukkingen jegens den Koning veroorloofd had
en daarom in regten was betrokken, had zich a eerbiedig smeekschrift
aan den Koning om vergiffenis gewend, ten gevolge waarvan Z. M. gewild
heeft, dat men hem verder dien aangaande niet zou vervolgen.
SPANJE.
Berigten over Parijs van den 30 September.
Telegraphische Depeche.
(Van dezelve wordt geene dagteekening, noch plaats van afzending
in den Parijsschen Moniteur opgegeven.)
Vijf-en-twintig Carlistische bataljons zijn in Biskaje en in de valei van
Mena vereenigder worden nog steeds talrijke convooijen naar Belmaceda
verzonden, waar Maroto en Don Carlos den 23Sten zich nog bevonden. De
Carlisten schenen zich meester te willen maken van Portugalette, waar de
artillerie en leefcogt vermeerderd zijn geworden. Het garnizoen heeft uic
San Sebastian eene versterking van 500 man bekomen.
Espartero bevond zich den i8den te Haro. Zijn leger, met uitzondering
van acht naar Castilie gezondene bataljons, was van Santa Maria de Cuba
tot aan Ona geëcheloneerd.
De Christinos-Generaal Alaix zou aan zijne, in het laatste tegen de
Carlisten ongelukkig geleverde gevecht, ontvangen wonden overleden zijn.
In berigten van Carlistischen oorsprong wordt verzekerd, dat van den
I5den tot den 21 September, 400 man van het leger der Koningin naar de
Carlisten overgeloopen, en met hunne wapenen te Durango en Estella aan.
gekomen zijn. De Pastoor van Allo heeft dezer dagen een strooptogt naaf-
het zuiden der Ebro gedaan; hij heeft daarbij het stadje Agnedo overvallen,
en is met 200 door hem gevangen genomene nacionale gardes en soldaten te
Estella teruggekeerd. Even zoo heeft de Carlistische partijganger Carrion
onlangs te Sahagun een door den Gouverneur van Palentia aangevoerde co
lonne overvallen, en daarvan 113 man, waaronder dien Gouverneur zeiven,
gevangen genomen.
ITALIË.
In de aanspraak, welke de Paus den 13 September in het Consistorie van
Kardinalen gehouden heeft, waarvan wij een gedeelte in onze vorige hebben
overgenomen, heeft hij eerst zijne blijdschap over de aanvraag van den Ko.
ning der Franschen om een' Bisschop te Algiers te hebben, te kennen, en
zijne droefheid over het vermeende onregt aan den Bisschop van Keulen
aangedaan; hij is vervolgens dus voortgegaan:
„Hoort wat onregt in het oostelijke gedeelte des Koningrijks Pruissen, na
langen hevigen strijd, met den Eerwaardige» broeder Martin, Aartsbisschop
van Gnesen en Posen, voorgevallen is.
„De uitmuntende Bisschop betreurde zeer, dat in die streken door de kracht
der wereldlijke wetten, ten opzigte der gemengde huwelijken, eene wijze
van handelen was ingevoerd, die met de leer en de tucht der Katholiikekerk
volkomen strijdig is. Geloovende dat hij zender ernstig zoenoffer zulks niec
langer dulden mogt, heeft hij zich eerst onderscheidene malen aan 's Konings
Minister, toen aan den Koning zeiven in een hoogst onderdanig schrijven ge
wend, en, na mededeeling zijner hoofdgronden en van de angstige bezorgd
heid zijner ziel, eindelijk gebeden, dat hem. in deze bloot kerkelijke aange
legenheid. vergund wierd, hetzij den regel te handhaven, die door het aan
de Bisschoppen van Posen den cpsten Jnnij 1748 door orzen voorganger Be-
nedict XIV gerigte schrijven bekend rvas gemaakt, of de denkwijze des Apos-
tolischen Stoels te raadplegen. En echter werd geene der beide beden, hoe
billijk ook, toegestaan. Het zal dus hier we) geen betoog behoeven, in
welke angstige bezorgdheid deze zeer vrome man geraakt is. Ondertusschen
vernam hij, dat wij, gelijk wij vroeger reeds in het geheim gedaan hadden,
opentlijk in uwe vergadering van 20 December van het vorige jaar elke in
het Koningrijk P-uissen wederregtelijk ingevoerde praxis betreffende de ge
mengde huwelijken verworpen hadden; nij meende derhalve niet langer te
mogen dralen, en vaardigde dienvolgens eenen rondgaanden brief aan de ge.
zamentlijke geestelijkhëid zijher aarts-diocese uit, waarin hij, onder bedrei
ging van kerkelijke straffen, op de doelmatigste wüze beveeltdat geen pries
ter zoodanige huwelijken zal inzegenen, wanneer hij zich niet vooraf'verze
kerd heefc van de vervulling der voorwaarden, die door dezen Heiligen Stoel
voorgeschreven zijn geworden. Spoedig daarna, en na eenen tweeden brief
aan den Allerdoorluchtigsten Koning, waarin hij zijne onderwerping en zijne
gehoorzaamheid in al hetgeen het wereldlijke betreft op de betamende onder
danige wijze betuigde, en nadat hij vooraf van het piegtig gegevene Koning
lijke woord over de volkotnene handhaving van de regten der Kathoiijke gods
dienst (jde catholicae religionis juribus sarlis tectisque servandisj had gewag
gemaakt, bekende hij vrijmoedig, dat het hem, na de opentfijk verkondigde
uitspraak van den Apostolische» Stoelniet geoorloofd was, op eenigerlei
wijze daarvan af te wijken, opdat hij niet van de misdaad der schandelijke
gekwetste kerkelijke éénheid beschuldigd worde.
„Nu echter. Eerwaardige Broeders, heeft deze met de godsdienst en het
geloof van den Kaïholijken Bisschop volmaakt overeenstemmende gezindheid,
die uitkomst gehad, dat op den 27sten derzelfde maand April, bij de poging
tot uitvoering van het bovenbedoelde Koninglijke besluit den ingezetenen
der provincie Posen uitdrukkelijk werd herinnerd, dat krachtens dit besluie
alle gemeenschap met den Roomschen Stoel en deszelfs legatien geheel en al
was verboden. Ja? Er werd ook bekend gemaakt, dat zoodra er iets van
de eene of andere mededeeling van dezen aard mogt uitlekken, hij gevangen
zoude worden gezethoe weinig ook die mededeeling mogt behelzen
waarover later een afzonderlijk onderzoek zoude worden aangelegd. Maar
ook dit was niet genoeg, want op 25 Jnnij werd de bovengenoemde aart;,
bisschoppelijke circulaire aan de geestelijkheid bij edikc van het Ministerie
des Konings ongeldig en krachteloos verklaarddaarenboven met straf be
dreigd, een ieder die zich daarvan mogt bedienen en teveus de bescherming
