Vitzigt ruimer 7?jn Zorde. Deze* opsporing heeft omstreeks de maand Angus*
rus pln&ts, hetwelk lier tijdstip is waarin de bladen der mahonij-boomen eersen
rocdaclitigcn tint hebben; zijn geoefend oog herkent daardoor aanstonds de
plaats waar die boomen het menigvuldigs; groeijen Daarop verlaat hij den
boom, waarin hij geklommen was, gaat naar de plaats die hij ontdekt heeft,
en nadat hij een en ander naanwkenrig onderzochc heeft, onderrigt hij zijne
makkers van zijne bevindingen, die zich nu bij hem voegen om de boomen,
die zij geschikt oordeelen, te vellen. Gemeenlijk worden zij gezaagd op
afstanden van 8 tot 10 voet; dan worden zij, in de lengte, in twee of drie
stukken gezaagd, opdat derzei ver vervoer naar Belize gemakkelijker zijn moge.
De mahonij-boomen van Yucatan zijn zeer schoon, maar niet zoo rijk aan
klenrwisselingenals het mahonijhonc van St. Domingo. Belize voorziet
echter genoegzaam bij uitsluiting de Engelsche behoefce, alwaar het maho-
nijhout, dat van elders zou kunnen asngebragt worden, met een regc be
zwaard is, dat bijna mee afsluiting gelijk staar. Blokken, om dekstukken
van te maken, zijn zeer duur; en van die, welke veel schakeringen hebben,
is geen prijs te bepalen. Onlangs hebben de Piano-fabriikancenJlrondwood
and Sons, te Londen, voor drie blokken mahonijhouc van 15 voet lang en 38
duimen (1) breed, 3000 st. betaald.
Werpen wij laatstelijk eenen blik op de bosschen van Zuid-Amerika,
Nergens bestaat een grootere rijkdom van houtgewas, maar nergens ook
heefc men minder partij van zoo veel rijkdom getrokken. De palmboom,
de jasmijn en de datura verspreiden eenen liefelijken geur; de kokosboom
overschaduwt den cactus, den wortelboom en vele zout-planten. Hooger
op vindt men den kinaboom en klimmende varenkruiden. In deze streken
heeft men 63 soorten constructie-nouc geteld, waaronder het roode ebben
hout eene eerste plaats bekleedt» De eikenboom vindt men alleen tusschen
de '1700 tot 1800 Nederl. ellen; hooger op slechts struiken en grasplancen.
In C'olumbië trefc men onderscheidene prachtig afwisselende natuurcoonee-
len aan. De reusachtige palmboom ccroxylon andicolagroeit hier welig.
In Europa bereikt hij eene hoogte van 513 vademen; in Amerika vindt men
er van 954 tot 1472 vademen lengte, In Nieuvv-Grenada spreidt de cypres,
nevens tien jeneverboom, den ijp, de boomvortnige passiebloem en den bam
boes zijne lommer. Op de bergvlakte van Chipa vindt men de azaleaden
gelen kinaboom, de bigriónia den eik, den els en vele andere Eutfopesche
gewassen, terwijl de banaan, die suikerriet en eene ongeloofelijke verschei
denheid van palmboomen in de vlakte tieren. Onder de laatste verdient
de ccroxylon vooral de aandacht, die 50 Ned. ellen lang wordt en waaruit
eene soort van was verkregen worde, geheel die der bijen evenarende. De
bosschen van Peru bevatten kostbaar hout, met geurige gom- en harstsoor-
ten, voor de geneeskunde van veel waarde. De muskaatnoot- en kaneelboom
groeijen in het Montana-Real gebergtenterwijl de vlakten overdekt zijn
met kakau-, plam- en kinaboomen. De Andes van Chili worden door de
grootste wouden van Amerika overschaduwd er zijn zelfs olijfboomen die
drie voet doorsnede hebben, voorts de ccntamus chilcnsisde cassia flexuosa
de cocos chilcnsis enz. De laagste landen van Guyana, die door zeewater be-
spoeld worden, leveren niets dan eene soort van kamperfoelie; daar, waar
het zoete water het landschap besproeit, vindt men aanstonds onderscheidene
boomsoorten en voortreffelijke weiden; verder heefc men daar de licaria
ook rozenboom geheecen, de fcrolisof satijnboom, en twee soorcen van
ideawelke men daar witten en zwarten ceder noemt, den wilden katoen?
boom, de simira eindelijk, die eene goede roode kleur geefc. De boomen
van Guyana en de Antilles werden gemeenlijk in drie klassen verdeeld. De
eerste bevat de zachte, meest alle witte, losse en sponsachtige houtsoorten;
zij hebben veel overeenkomst met die van ons Vaderland, en zijn tot weinig
meer dienstig dan rot brandstof; alleen de gomboom behoort hiervan uitgezon.
derd te worden. De tweede klasse bevat het briiinkleurigemet eene strekking
naar het zwarte; een zeer hard hout, waarop het gereedschap des beiverkers
dikwerf afbreektmen noemt die soorten onvergankelijkSpanje bezigt bet voor
deszelfs schepen, en liet gebruik daarvan is ook bij andere landen aan te ra-
den. Ook leveren de werven van Havanna en van Calao de beste schepen,
en ook daar wordt dat hout bij verkiezing vertimmerd. Meerendeels drijft
het niet, doordien deszelfs soortelijke zwaarte grooter is dan de massajwk-
ter, die het beslaat; maar het dient voor dwarshouten, achterstevenvloer
hout, enz. Tot de derde klasse behooren de middelsoorten tusschen de
iste en de 2de klasse. Het hout, dat tot deze klasse gebragc wordt, is ligt,
drijvende, en duurzaam. Van deze klasse zijn de violetbooin, spartium ar.
boreum trifolium; de gele en zwarte ceders, de balatas van Guyanadie even
wel van de roode balatas van Sc. Domingo grootelijks verschilt; hij is rood
achtig aan den voetmaar gaat langzamerhand tot liet zuiverste wit over
welke kleur hij in den top heeft.
Deze eenvoudige opsomming dezer boomsoorten zal voldoende zijn om nan
te toonenin welke opzigten dit werelddeel aan Europa nuttig zou kunnen
zijn, niec alleen, maar ook, naar wij meenen, bij eene meer beradene wijze
van kuituur, Amerika voor zich zei ven grootere voordeelen uit zijnen grond
zou kunnen trekken. In Guyana onder anderen, altijd aangezien, als een
zetel van kwaadaardige koortsen en pestziekten, als een verloren land, zon
der uitzigt, zonder betering, wordt het eenige middel, om hetzelve gezond
en bloeijend te doen worden, de ontginning van deszelfs bosschenver
waarloosd. Wij mogen niec breedvoeriger zijn. Het is klaarblijkelijken
eene. door alle landhuishoudkundigen aangenomene waarheiddat het voor
Europa van groot belang te achten is, de deugdzame houtsoorten van Amerika
op den Europeschen grond over te planten.'
(1) Eerst sedert den aanvang der voorgaande eeuw is het mahonijbout in Europa
bekend geworden. Destijds bragt de broeder van den beroemden GibbonsCom
mandant van een vaartuig, dat in den Oost-Indischen handel voer, als ballast
verscheiden balken van dit hout mede, welke hij aan zijnen broeder den Genees
heer Gibbons zond, die destijds een huis in den Corent-Gronden liet bouwen.
De timmerlieden bevonden dit hout te hard voor hun gewoon gereedschapen
wilden hat niet bewerken, zoodat het langen tijd vergeten in den tuin van den
Geneesheer bleef liggen. Eenige jaren later strekte eene dunnere plank van dat
hout, om er een kist van te vervaardigen, over welker schoonheid de Doctor
zoo getroffen was, dat hij een schrijftafel van dat zelfde hout deed bewerken.
De werksman, die zulks ten uitvoer bragt, en zeer kundig in zijn vak was,
gaf aan het meubel de meest mogelijke volmaaktheiden dc Geneesheer, in ver
voering over deszelfs fraaiheid, toonde het aan al zijne vrienden. Zoo trof het
ook dc Hertogin van Buckingham, die den Geneesheer verzocht, haar in de ge
legenheid 'te willen stellen van dergelijk hout een meubel te laten vervaardigen.
Ziedaar hoe het mahonijbout het eerst in Engeland gekomen is en lieden ten dage
zoo algemeen gezocht wordt in al wat schrijnwerkerij kan geheten worden.
Z E B T IJ D t N G.
In Tesscl binnengekomen P, C. Sorgdrager en B. Jansen, van Surinamen, N. S. Del-
portel en E. Diag, van MallagaO. J. Bock, van Mnrennes, F. Morrison, van New-
Castle, Cracknel!, van Ipswich, J. Potter, van Sunderland, fl. G Smit, II. I,,
Roelfsema, J. de Jonge en L. E. Koning, van Petersburg, E. Hertz, vftn Gothen
burg, J. L." Fisker, vau Bergen, M. P. Marcussen en J. M. Duintjer, van Ncrva
L. Gauthier, P. LangbenrichsJ. T. Galle en L. Zacharia.ssenvan RigaH. J. Hubert,
van Drobnch, N. S. Buiningcr,'T. M. TeunissenH. Harieljè, J. Warner, "s. Harris,
A. Berends, E. Giesling A. O. Mildenhaucr, C. Stibolt en J. P.' Jansen van Drammen.
In liet Vlic binnengekomen O. Galle, van Riga, E. M. Krusevan Stokbolm, J. H.
Swart. H. G. Botje en J. P. Tecnsma, van Koningsbergen. R. R. Hendaikitsvan
Dantzig, H. R. Stutvoet, van Rostok.
Ilet schip dc HoopKapt. W. K Kok van Amsterdam naar Bayonne, is, volgens
een par tik tuier herigt, den 25 Sept. uit Tessel naar zee gezeild.
Het schip dc VlytKapt. J. S. Bakker, van Amsterdam naar Petersburg, is, volgens
rapport van den Loods den 26 Sept. uit liet Vlie naar zee gezeild.
Het schip Abisael RichmondKapt. J. C. Woods, van Amsterdam naar Philadelphia,
is den 22 Sept. Deal gepasseerd.
ArrivcmentcnTe Malaga Kapt. J. W. Flugg, van Rotterdam, C. van Gcldercnvan
Vlaardingente Cadix R. Bennett, van Rotterdam.
prijs courant df.r effecten.
Amsterdam den 29. September 1838.
Nederlanden.
Warkel.Schuld2jpCc. 53fa 54
Dico 5 ioi|aio2
öicg.
Kans-Biljecren.
Am0rt.Synrfic.4i
3} -
Hand.-Maats. 4^
Nieuwe dito.4!.
Aandl.ILSpoorw.
Rijn-Spoorw. 4'
Frankrijk,
Inschr. Grb. 3 pCt.
Rusland.
Gb.//.&C°.i798 5pCt.
18« 5
Ins. en Certif. 6
24 a 24J
95ia 95?
79!3 79r
'7'fai72l
105*3106
i°5hio5|
losjaioó
97h 97 i
Gebi.
S3! 1
101J
24!
95,'.;
79'aj
ij
Io5b
IOS
Pruissen.
[Geidi. te Lond. 4pCt. -
Vandeelen van dito
Spanje.
Nieuwe 1833 85 SpCt.
Dito anbep. st.
Dico passive
Dito nitgest-
iCoupons j Nov...
Oostenrijk.
OM.Go//C°. 5 pCt. -
Certificaten.2! -
Neg. Metaliek 2{
Idem5
Dito in Lond. 5
Bank-Akcien.. 3
Napels.
Certificaten.5 pCt.
Dico in Napels. 5
2i a
Gébl,
De Prijs van de BOTER aan de Waag binnen Leyden.
Zaturdag den 29. September 1838.
Van 35 tot 38 4 39 gulden.
IV Hoofddirectie der Leyische Maatschappij van Weldadigheid noodigt alle Be
gunstigers ca Medewerkers diet* Maatschappij uit, om de Algeineeiie Vergadering tö
willen'; bijtonen, welke op THngsdag den ztiett October 1838, des namiddags ten 1 ure,
aioier in de Kerk der Doopsgezinden zal gehouden worden.
De Arrondissemcnts-Regtiank te LeYDen, zal provisioneel hare open
bare Zittingen houden:
Voor Burgerlijke Zakendes Dingsdags voonniddags ten n ure;
Voor Strafzaken, des Vrijdags voormiddags ten 10 ure;
Terwijl de President de Zitting voor het kort geding zal houden des
Donderdags, 's middags ten I ure, in de Raadkamer derzelven Regcbank.
Op last Van den Regtbank voornoemd,
J. F. C. MOLTZER, Griffier.
Het Publiek wordt bij deze verwittigd, dat, ingevolge het bepaalde
bij II. H. Burgcmeesteren en IVethouders der Steden 's Graven,'tage en Leyden,
de navolgende verandering in het varen der Veerschuiten, 's namiddags vait
Leyden naar 's Gravenhagezal plaats hebben:
Van den Eersten November tot den Laatsten Februarij aanstaande, zullen
de Schuiten's namiddags ten Zeven Ure van Leyden naar 's Gravenhage
stil leggen, en alsdan vervangen worden door de Schuiten te half Een
Ure van Leyden,
LEYDSCHE SCHOUWBURG.
Op IVoensdag den ^den October 1838/
Ter gedachtenis-viering van den heugelijken Verjaardag van Lcydens Ontzet:
Het ONTZET der STAD LEYDEN, Geschiedkundig Tooneelspel, in 3 Be.
drijven, door M. JVesterman. Versierd mpt deszelfs Decoratiën, Costumes.
Gevechten, Marschen, en verderen Toestel. 'Na hetzelve: Het WISSEL.
REGT, Blijspel, met Zang, in één Bedrijf, naar het Fransch van de Hee.
fen Scribe, Justin Geüseul, en de Courcy, Le baiser au porteurje vrij gevolgi
door den Heer A. Ruysch
HALVE LOTEN worden eerst NA half negen ure afgegeven.
De Aanvang ten HALF ZEVEN ure.
Arnhem den 28 September 1838. Heden beviel van eenen wel.
geschapen ZOON, Vrouwe MARIA ANNA HANEGRAAFF, Echtge-
noote van
Mr. J. dp. KLOPPE R.
JAN GEORGE ten SANDE en GERRIT JACOBUS JARMAN,
Directeuren der Brand-Maatschappj te Amsterdam(in den ja re 1793 binnen
Amsterdam opgerigt ter verzekering voor Brand op Gebouwen, Koopmanschap,
ten Meubelen, enz.), ativerteeren, dat zij, met goedvinden van de Wei-
Edele Heeren Commissarissen, ten Kantore van gemelde Maatschappij, op do
Keizersgracht, bij de Spiegelstraat, N°. 124, zullen vaceeren tot het volgende:
Op Woensdag den 17 October dezes Jaars, en vervolgens des Woens.
dags en Zaturdags, des voormiddags van 10 cot 1 ure, tot het BE
TALEN van 5 pCts. UITDEEL1NG over het 48ste afgeloopen Jaar,
tegen intrekking van de geieekende Kwitantien.
2°. Op Woensdag den 2 Januarij 1839, en vervolgens des Woensdags en
7aturdags, mede des voormiddags van 10 tot 1 ure, tot het BETA-
LEN van 10 pCts. EXTRA UITDEELING, hetwelk op de Aan.
deelen zal worden afgeschreven.
Kerkvoogden der Hervormde Gemeente te Oegstgeest, herinneren aar»
belanghebbenden, die nog EIGEN GRAVEN mogten verkiezen op de
Begraafplaats dezer Gemeente, dat Zij zich ter verkrijging hiervan kunnen
vervoegen bij den Ondergeteekenden Kerkvoogd.
ver 1 C. van KONIJNENBURG.
Een bekwame HUISKNECHT van de Gereformeerde Godsdiensc
benoodigd, tegen November aanstaande. Zich te adresseren in
persoon of'met franco Brieven, op de Breedstraat, Wijk 4 N°. 215,
te Leyden.
Op Vrijdag den sden (in plaats van den 3den October} zai aan het
Hei-koophuis op de Hooigracht te Leyden, worden Verkocht: Eene nette
INBOEDEL, bestaande in: Kabinetten, Secretaires, Tafels, Stoelen. Per.
sen, Ledikanten, Bedden met Toebehooren, Porselein, waaronder een Tafel-
Servies Koper-, Tin- en Ijzerwerk, en hetgeen verder te voorschijn zal
worden'gebrast. Alles op Morgen Dingsdsg voor een ieder te zien.
- j. WESSELING, H. WESSELING, G. W.WESSELINGen J.WES-
SELING Hz., Makelaars, zullen op Vrijdag den sden October 1838, des
namiddags ten drie ure precies, re Amsterdam, in de IVitte Zwaan, op den
Nleuwendijk, presenteren te Verkoopen: Eene nieuwe onaangebrbkene Partij'
STUKHOUT, bestaande in Wagenschot, l'ijphout, Vathouc en half Vathout;
eene mooije geheel nieuw aangekomene Partij Dennen, Greenen en Rond
houten* eene extra mooije nieuwe Partij Eikenhout en andere HOUTWA-
RFN 'Liggende als bij Notitiëil worde aangewezen, die aan het Kantoor
van BONTËKONiNG en AUKES te verkrijgen zijn.
VERKOOPING in de Stads Bank van Leening te Leyden, op Dings,
dag*den 16 October 1838, des voormiddags ten 10 ure, van VERSTANE
PANDEN, zoo van Juweeien, Goud, Zilver en Horologiën, als van Wol
len Linnen en andere, zoo gemaakte als ongemaakte GOEDEREN, be
leend in de maand Junij 1837»
Zijnde daags vóór den Verkoopdag, des voormiddags van 10, tot des na.
middags ten 2 urevoor een ieder te zien.
Bij de Wed. ANTHONY de KLOPPER en ZOON, te Leyden.
