Aa. 1638.
LEYDSCHE
WOENSDAG,
NEDERLANDEN.
Leyden den 23ste» Januarij.
De algemeene buitengewone Collecte, ingevolge de publicatie van den
l8den dezer maand, ten behoeve der algemeene armen, op gisteren alhier
•gehouden, heeft, na aftrek van eenige* geringe daarop gevallen kosten,
zuiver opgebragt de aanzienlijke som van Zes Duizend Zes Honderd twee en
twintig Guldenzes en zestig en een halve Centbenevens Aclu Wolle De
kens, 75 kop Grutten, 300 kop Erwten, en 100 Brooden; welk een en
ander dadelijk onder de gesubsidieerde Armbesturen, in evenredigheid van
het getal der bedeelden, is verdeeld geworden.
En brengen Burgermeester en Wethouders den edelmoedigen gevers daar
voor bij deze hunnen welmeenenden dank toe; wenschende, dat deze blij
ken hunner liefdadigheid strekken mogen ter gemoeikoiuing in het ongeluk
kig lot van zoo vele onzer verarmde Stadgenoocenen dat deze zich van
hunne zijde gedrongen gevoelen tot dankbaarheid aan den Gever alles goeds.
Men kan ook dankbare melding maken van de ontvangsc van het bedrag
van een uitgeloot Aandeel ad 50, in het renteloos voorschot, ten behoeve
der Ooster Kerk; benevens het bedrag van het renteloos voorschot, ten be
hoeve onzer armen, ook groot f 50; bene/ens nog eenig geld, ten behoeve
van het Minnenluiis. Bovenstaande twee giften zijn alleen voor het (luiszit
tenhuis en Geref. Diaconie-Armen alhier. Bovendien zijn nog door on.
Verscheiden Ingezetenen dezer stad, behalve in klinkenden munt, vele bij
drngen in dekens, Rleedjngscukkpn enz. gedaan. Ook Devinden er zich men-
schenvriendeii in deze' stad, die reeds gedurende eenige weken belangrijke
nitdeelingen in turf, aardappelen, dekens enz. gedaan hebben. Al het fa-
brijkaadje van dekens van de minste soort is in deze stad, naar wij verne
men, reeds gedebiteerd.
Voor de ontvangen gelden zal uitgedeeld worden dagelijks boven de ge
wone bedeelingen, welke bestaan in BroodTurf, IVarme Spijs en Stroo
ook een verhooging van uitdeeling van Warme Spijs aan hun, .welke Kin
deren hebben, benevens een extra Turfdeeling op heden Dingsdag en Vrij
dag, aan alle de bedeelden, benevens tweemaal in de week 1400 kop. grutten.
De gewone jaarlijksche collecte in de kerken voor hec Mmnenhuis alhier,
heeft laatstleden Zondag de som van Vier Honderd zeven en tachtig Gulden
drie cn tachtig Centen opgebragt.
In 's Gravenhage is gisteren gecollecteerd 7,186 gulden.
Men meldt uit 's Gravenhage van den 22 Januarij:
Bij Zijner Majesteits beslui: van den 5 Januarij zijn benoemd tót leden der
Evangelisch Luchersche Synode, ter vervulling der bestaande vacaturen met
I Januarij 1838, de heeren: .7. Decker ZimmermanPredikant te LLrechc;
Secundus, F. .7. Domela Niewenhuis Predikant te Utrecht; G. EckhartPre
ciikant te Groningen; Secundus, S. GerritsPredikant te Deventer; .7 G.
Onnente Utrecht; Secundus, .7. .7. L. Schroder Hoogleeraar te Utrecht;
J. Nieuwenhuis, Hoogleeraar te Leiden; Secundus, .7. T. Siegelte Haarlem.
Bij hetzellde besluit zijn wijders bij dezelve Synode benoemd: tot Presi.
dent, de heer .7. Decker ZimmermanPredikant te Utrecht; tot vice-Presi
dent, de heer J. G. ASande si Predikant te Haarlem: en tot Seeundus van
'Öen vice-Presidenr, de heer G. F. SartoriusPredikant te Amsterdams.
Tot Nederl.indschen Consul te Tunis is benoemd de heer H. Nijssèn.
Dezer dagen js van wege het stedelijk Bestuur, aan de Kamers van
Nota-issen, de Officieren van Justitie en den Direcceur der Registratie, als
mede aan de hoofd- en verdere ambtenaren bij dat vak, te kennen gegeven
dat, ter wegneming van de klagcen, welke schijnen te ontstaan nopens de
kosten die de overschrijving van de eXpeditien van acien van veiling en
toewijzing van vaste goederen,- voor de belanghebbenden veroorzaakt., be
paaldelijk in die gevallen, dat onderscheidene percelen verkocht, en niet
adh een en denzelfden persoon toegewezen zijn, of dat sommige percee'en
niet verkocht, maar opgehouden zijn, de gewestelijke .overheid het niet
ondienstig acht, ook naar aanleiding eener aanschrijving van Zijne Exc. den
Minister van Fmantien, van 2 December 1837: i°. Aan de betrokken ambte
naren en wel in het bijzonder aan de hoofd-ambtenaren, te herinneren het
voorsenrift vervat in de 50. alinea van 28 der instructe, volgens hetwelk
partijen behooren te worden opmerkzaam gemaakt, dat het in hun ibelsqg is,
om, ter besparing van onnoodige kosten, algemeene expeditien van de be
doelde aeten te doen overschrijven20. de genoemde ambtenaren te kennen
te geve'n, dat in de gevallen, dat sommige perceelen niet verkocht maar op
gehouden zijn, de overschrijving kan plaats hebben van eene expeditie,
waaruit gesloten is al datgene, wat uitsluitend betrekking heeft tot de niet
verkochte percéelen. Het is het gewestelijke Bestuur ook noodzakelijk toe
geschenen, dat de belanghebbenden, bij iedere gelegenheid, daarvan worden
onderrigtten einde alle verdere klagcen, nopens dit onderwerp, voor hec
vervolg worden vermeden.
Ook is dezer dagen aan de Officieren bij de Regtbanken, aan de plaat
selijke Besturen en aan den Directeur en verdere ambtanaren der registratie,
re kennen gegeven, dat bij de naziening der registers en bijlagen van den
^burgerlijken stand gebleken is, dat art. 5 van hec besluit van 20 Prainal,
11de jaar, volgens hetwelk de daarbij bedoelde huwelijks-dispensatien ter
griffie der Regtbanken moeten worden geregistreerd, bij de aangewezene
griffien der Regtbanken in dit gewest niet worde opgevolgd, zelfs bij sommige
geheel uit het oog verloren wordt. Zijne Exc. de Minister van Jusicie, hier
omtrent geraadpleegd zijnde, heeft het voor twijfelachtig gehouden, of het
voorgeschrevene bij gezegd 5de art. van het bewusc irrêté zoo volstrekt nood
zakelijk of wettig kon worden geacht, om, nadat men hier te lande gedu
rende zes en twintig jaren die voorschriften niet heeft in acht genomen, en
terwijl eene nieuwe wetgeving ophanden is, nu eerst (niettegenstaande de
zelve in onbruik en als hec ware vergeten geraakt zijn) daaraan de hand te
honden\ en de nakoming daarvan te bevelen of te doen plaats hebben, aan
gezien de zaak, uit een financieel oogpunt beschouwd, niet van dat belang
'geoordeeld wordt, om, tegen gezegd gevoelen, op de naleving dier voor
schriften te blijven aandringenzijn bovengemelde Besturen en ambtenaren,
voor zoo veel noodig, naar luid der resolutie van Zijne Ëxc. den Minister van
Financien, van 13 December 1837, gemagtigd, om daarin te berusten.
Blijkens het thans uitgekomen Roomsth Katholijk Jaarboek voor 1838,
is de Raad van den Paus, of hec Heilig Collegievolgens de buHe van Paus
SixtusV, van 1586, zamengesteld uit 70 Kardinalen, verdeeld in drie ran
gen, te weten: 6 Kardinalen-Bisschoppen, 50 Kardinalen-Priesters en 14 Kar-
•dinalen-Diakenen. Er zijn thans 5 in petto benoemde Kardinalen en 11 vacante
Hoedenhetgeen, met de vermelde, te zamen 70 uitmaakt. De Kardinalen-
Eissqhoppen hebben elk een bisdom in de nabijheid van Rome, waardoor
den u*am dragen van ondtrsteedstke Bisschoppen {Episcopi suburhioariijj
44 JANUARIJ.
De Kardineiep-Rriesfers en dè Ka rd'naJen-Dia kenen hebben ieder eene kerk
van Rrjine toe titel. De nu regende Paus is GregtiïnsXP7Mattra Capel/un
geboren te Belluuo, den 13 September 1765, tot Kardinaal verheven den
21 Maart 1821tot Paus verkoren den 2 Febriiarij 1831gekroond den 6 Fe
brnarii daaraanvolgende. Onder de werkelijk in functie zijnde Kardinalen telt
men 45 geboren in tralie of op de omliggenoe eilanden, 4 Franschen2 Span.
jaarden en 2 Dunsche'rs.
De Hollaudsche missie of zending is zamengesteld uit zeven Aartspriester
domuien, als; dat van Holland en Zeeland, van Utrecht, van Gelderland',
dan Vrieslandvan Salland en Drenthe, van Ttvcmhe en van "Groningen. De
Paus bestuurt de Hollandsche zending door tusschenkomst van den Hoog-
Eerwaarden heer /Tntonius /intonnriecivice-ShperiorKamerheer-honorair
van den Pans, Kanunnik, Zaakgelastigde van den H. Stoel bij Z. M. den
Koning der Nederlanden. De provincie Noord-Biaband benevens het gedeelte
van Gelderland en Zeeland, beide niet onder het geestelijk besrnur der Hol.
landsche zending begrepen, benooren tot i°. het bisdom van Gent, 20. dat
van 's Hertogenbosch 30. het oud bisdom van Roermond, 4°. dat van Ant.
werpen, 5°. dat van Luik, en 6'. het tegenwoordig bisdom van Luik.
Uit Scheveningen wordt van den 2isten het volgend gemeld:
De zee is, zoo ver men zien kan, met ijs bedekt. Heden morgen zijn
er twee Kngelsche stoombooten voor den wal gekomen, met de brievenma.
ten en eenige passagiers. Onmiddellijk is eene der stoombooten weder ver
trokken, met de brievenmaal en een groot aantal reizigers, waaronder er
zijn, die over land van Hamburg herwaarts zijn gekomen; de andere stoom
boot blijft voor den wa' liggen, om op eene latere brievenmaal te wachten;
Vier vischsloepen van Middelharnis en twee hoekers van Vlaardingen
zijn ook heden morgen voor den ival gekomen, daar er geene mogelijkheid
bestaat, oin in de zeegaten binnen te loopen. Een vaartuig van Vlissingen-,
naar hier met oesters bestemd, is in het ijs bezet geraakc; twee matrozen
zijn handen en voeten bevroren, en het vaartuig zal weg zijn; de lading is
evenwel mee groote moeite gelost.
Men verneemt verder, dat, zoo de vorst blijft aanhouden, er borer;
kaas enz. van hier naar Frankrijk en Engeland zullen verzonden worden.
Uit Utrecht meldt men van den 20 Januarij:
Het is aan vele onzer ingezetenen niet onbekend, welke zorg door de
Stedelijke Regering wordt gebradentot uitbreiding der staosscholen van Tee-
kenL en bouwkunde, en welke pogingen zij steeds aanwendt, om daarvan
voor de Maatschappij nuttige leden aan te kweeken: die zorg is dan dit jaar
ook wederom niet onbeloond gebleven, daar in iedere klasse van gemelde
scholen elk kweek el ing heeft gewedijverd tot behaling der uitgeloofde eer
bewijzen. De uitreiking dier eerbewijzen heeft den ijden dezer ten stad.
hui'e. in tegenwoordigheid van aanzienlijke daartoe genoodigde personen,
plaa s gehad.
Van St. Anna-Paroèhie (provincie Vriesland), meldt men van den
16 Januarij het navolgende:
Schipper Jentje Schuitemamet zijne turfsclmit alhier liggende, waren
drie ziinei kinderen, een zoon van 13, een meisje van 9 en nog een van 6
rjaren oud, in het vooronder, als naar gewoonte, des avonds naar kooi ge.
gaan. Deze kinderen hadden in den vooravond, om zich te verwarmen,
eenig vuur in eenen pot bij zich gehad, en liet blijkt, dat hetzelve niet ge
heel uitgedoofd was, toen het luik gesloten werd, tijdens die kinderen ter
ruste gingen. Des morgens vond de vader de beide oudsten levenloos, en
ondanks alle aangewende middelen, heeft geene redding plaats gehad, zijnde
dus door kolendamp gestikt. Het jongste heeft zijn behoud te danken ge
had doordien hec des nachts wakker wordende, van de kooi gaande, be
wusteloos is gevallen met het hoofii tegen een gat tot afloop van het tva.
ter, en hoewel gevuld zijnde, echter zoo veel lucht heet'; doorgelaten, 0111
dit kind in der. bezwijmden toestand te kunnen redden. Dit ongeluk ge
schiedde, terwijl de moeder daags te voren bevallen was, en in het kraam
bed in het achcers e van het schip vertoefde.
Op 1 Januarij van dit jaar bedroeg de bevolking van Belgie 4,262,600
zielen, dus toegenomen niet 76 647. In 1836 waren 144 214. geboorten
101,434 sterfgevallen, 31.441 jniweliiken en 15 echtscheidingen. Brussel
eelt thans ongeveer 103,400* inwoners.
Te Gent is eéne kerk, de St. Step'tanm kerk genoemd, afgebrand.
Dit ongeluk is veroorzaakt., doordien in een der kleine woningen, die aan
de kerk gebouwd zijn, brand is ontstaan.
Nadere berigten echter melden, dat de brand ontstaan is in de fabfijk
van den heer Paridant van der IVaerdenwelke toe het klooster en de
kerk der Augustijnen vergeslagen is. Beide gebouwen zijn door de vlam
veitêerd.
AFRIKA.
Het volgende wordt over Parijs omtrent den toestand van Constantine gemeld:
De markten worden weder druk bezocht en de landbewoners begeven zich
in menigte derwaarts; op dezelve vindt men een overvloed van ijzer, wol,
honig, was, paarden, hoornvee en granen.
Het leger van Ichtnet bestaat niet meer; de Bey is genoodzaakt zich op
vier dagreizen afsiands van Constantine te verschuilen.
Vóór het beleg bedroeg de bevolking tier stad 45 i 50,000 zielen; toen
wij haar bezetteden was dezelve tot op'io.ooó verminderden thans bedraagt
gij ten minste 30,000. De stad telt 1,700 huizen, de bolwerken zijn hersteld
en van 40 vuurmonden voorzien.
De inwoners zijn koel en stil; intusschen toonen zij ons genegen te gijn.
Daar zij geenszins de nomadischen zucht van die 'westelijke provinciën be
zitten', zoo zijn zij ligt aan ééne plaats te bogijen: zii zijn aan het verblijf
in hunne velden zeer gehecht, beminnen den koophandel en schijnen des te
gemakkelijker onze -heerschappij te verdragen, naar zij zeer begeerig zijn
naar ons geld, en hetzelve gaarne ontvangen; zij schijnen de voordeelen van
ons beheer te begrijpen: hnnne betrekkingen met de Christenen stuiten hurt
niet. Men heeft mij verzekerd, dat wij ons alhier zonder oorlog of sterk
garnizoen zonden kunnen handhaven.
Eer .zes maanden ten einde zijn en indien onze zaken goed bestuurd wor.
den, zal Constantine uit de bronnen, welke aldaar kunnen geopend worden,
haar garnizoen kunnen hecalen, en den Franschen koophandel belangrijke voor
deelen aanbieden; maar ten dien einde moet zich Pariis wel wachten, aan
gaande inlaridsche zaken, insiructien derwaarts te zenden, waarvan men niét
mag afwijken; de Gouverneur moet eene volstrekte magt bezitten: zonder
dat is de kolonisatie onmogelijk.
