leydsche
VRIJDAG,
R
sv'.-* j'~ - a *•>--/ 4
~£cf^'3^djïiè>& -i&iïkirf
Jïsill £«4
C 0 U E A N
12 JANÜARIJ.
NEDERLANDEN.
i Leyden den uden Januarij.
Dezer dagen heeft Zijne Majesteit de Koning Dr. P. G. va» Hoorn,
eervol ontslagen uit zijne betrekking van Conservator bij.'s Rijks Museum
van Natuurlijke Historie alhier. Voorts heeft Zijne Maj. benoemd, tot
Kapitein by de troepen, dienstdoende in Oost-Indië, den eersten Luitenant
Letter.
In het Algemeen Handelsblad leest men het volgend artikel:
Wij vernemen, dat van wege Zijne Majesteit den Koning aan den Raad
der ijzeren spoorweg-maatschappij is te kennen gegeven, dat, in verband
met andere overwegingen, op haar verzoek eener concessie tot aanleg van
eenen ijzeren spoorweg tusschen Haarlem en Rotterdam, nog niet kon wor.
den beslist, en voor het oogenbiik bij Zijne Majesteit buiten gevolg moet
blijven. Het is ons niet geoorloofd te treden, in de wijze bedoeling, welke
tot dit besluit aanleiding geeft; ons vertrouwen echter op de wijsheid en
regtvaardigheid van den Koning is even onveranderlijk als onze overtuiging
van de billijkheid van het aanzoek onzer spoorweg-maatschappij en van het
werkelijke nut, dat eene spoedige beslissing dat verzoek moge bekroonen.
Xe Amsterdam werd den, 9 Januarij het Ij reeds met sleden gepasseerd.
De thermometer aan het stads-ivater-kantoor aldaar teekende toen 12 graden.
Den 8sten Januarij zijn van Harderwijk te water naar Hellevoetsluis
vertrokken 20 onder-officieren en manschappen, onder bevel van den van
verlof terugkeerenden Kapitein van Dijk, vergezeld van den 2tien Luitenant
Hobourg en den officier van gezondheid der 3de klasse le Piqué, 0111 van
daar met het schip Maria, naar de kust van Guinea, en verder naar Java
te worden overgevoerd. -
Het gezameiijke getal der onder-officieren en manschappen van Harderwijk
in het voorleden jaar naar de Oost-Indiën vertrokken, bedraagt 1765.
Men meldt uit Dordrecht van den 4 Januarij:
Het zeemans-collegieonaer de zinspreuk: Tot Nut van Handel en Zee
vaart alhier, vierde op gisteren luisterrijk het verjaarfeest van deszelfs op.
rigting, door het houden van eenen bij uitnemendheid wel ingerigten maal.
tijd in een der zalen van het Hof van Hollanddaartoe expresselijk smaak
vol gedecoreerd. Een .vijftigtal ledenzoo effective (scheeps-Kapiceinen)
als honoraire, meerendeels bestaande uit scheepsreéders'en handelaren deze
stad, woonde hetzelve bij en bragten ieder het hunne toe, om dit feest
zoo veel mogelijk luister bij te zettenzoowel de keur der spijzen, als de
onderscheidene toepasselijke toasten, droegen dan ook niet weinig bij tot de
algemeene vréiigde, welke hier zoo gul ais vriendschappelijk plaats vond;
velen dezer toasten, zoo als: Aan Z. M. den Koning; het Vorstelijk Huis;
de Handel-MaatschappijKoophandel; Scheepsbouw, en meer anderen te
veel om hier te noemenwerden met geestdrift gedronkendoch bijzonder werd
die geestdrift opgewekt bij bet instellen eener conditie ten voordeelbvan het St.
Nicolaas Genootschap te Albany in Noord-Amerika ;iec(er verheugde zichhier
zijn dankbaar gevoel te kunnen uiten, voor het goede Bart, dat de leden.van.dit
genootschap, bij het vieren hunner feesten, toonen ons Vaderland toe te
dragen, en geene gelegenheid laten voorbij gaan, bewijzen te geven, dat
het Hollandsch bloed hunner vooronders in hunne aderen niet is verbasterd.
Hetwelk dan ook het besluit deed ontstaan, dit blijk van dankbare toege.
negenheid, op eene gepaste wijze aan het Albanisch genootschap ken
baar te maken
En zoo duurde in de vrolijkste stemming, tot laat in den nacht voert,
een feest dat bij de aanwezigen lang in blijde geheugenis zal blijven.
Voorts meldt men nog uit Dordrecht van den 10 Januarij:
Bij de ingevallen felle vorst heeft zich Maandag het eerste ijs, ofschoon
toen nog onbeduidend, in de rivier vertoond. Gisteren was dezelve er.zoo
danig mede bezet, dat toen reeds alle scheepvaart gestaakt moest worden,
en dè pont de rivier niet meer passeren kon. Heden zit de Noord vast,
doch het ijs voor deze stad is meestal nog drijvende.
Den gsten Januarij heeft zich reeds het drijfijs in de rivier voor de
stad Nijmegen vertoond, ten gevolge waarvan het gewone gierbrug-veer
aldaar is weggenomen, om de gemeenschap door vaartuigen te onderhouden.
Te Gouda zijn in het jaar 1837 geboren 287 zonen en 252 dochters,
te zamen^j39 kinderendaaronder niet begrepen 38 doodgeborenen, als 23
zonen en 15 dochters; Overleden 283 personen van het mannelijk en 271 van
het vrouwelijk geslacht, te zamen 554, dus 15 meerder overleden dan ge.
boren, en gehuwd 1 :6 paren; geene echtscheidingen.
Bij den burgerlijken staat te Schiedam zijn in 1837 als geborenen inge
schreven 249 zonen en 231 dochters, te zamen 48bkinderen; overleden 165
personen van het mannelijk en 160 van het vrouwelijk geslacht, te zamen
325, en huwelijken 84; echtscheidingen geene.
Te Vlaardingen zijn gedurende 1837 geboren 287 kinderen, als: 142 zonen
en 145 dochters; overleden 95 personen van het mannelijk en 99 van het
vrouwelijk geslacht, te zamen 194; gehuwd 66 paren.
Te Alkmaar zijn in 1837 geboren 356 kinderen, te weten: 182 zonen en
174 dochters; overleden 172 personen van het mannelijk en 140 van hec
vrouwelijk geslacht, te zamen 312; gehuwd 89 paren; ééne echtscheiding.
In de gemeente de Helder zijn in 1837 geboren 372 kinderen, te weten:
186 jongens en 186 meisjes; overleden 287 personen, als: 164 van het man.
nelijke en 123 van het vrouwelijke geslacht; gehuwd 105 paren; geschei
den één paar.
Te Utrecht zijn in het jaar 1837 geboren 1688 kinderen, te weten: 871
jongens en 817 meisjes; overleden 1488 personen, als: 782 van het manne
lijke en 706 van het vrouwelijke geslacht; gehuwd 408 paren en gescheiden
5 paien.
Te Hardeiwijk zijn in 1837 geboren 161 kinderen, 93 van het mannelijke
en 68 van het vrouwelijke geslacht; overleden 135 personen, 2 van buiten
ingekomen en 6 levenloos vertoonde kinderen, te zamen 143, waarvan 83
van het mannelijke en 60 van het vrouwelijke geslacht, zijnde het opmer
kelijk, dat er onder dit getal 45 zijn, die den ouderdom van 60 tot 100 ja.
ren bereikt hebben. Gehuwden 37 paar.
Te Kampen zijn geboren 357 kinderen, te weten: 187 jongens en 170
meisjes; overleden 297 personen, als: 162 van het mannelijke en 135 van
het vrouwelijke geslacht; gehuwd 64 paren.
Te Deventer zijn geboren 495 kinderen, te weten: 256 jongens en 239
meisjes; overleden 495 personen, als: 258 van het mannelijke en 237 van
het vrouwelijke geslacht; gehuwd 128 paren.
De Aartsbisschoppen en Bisschoppen van Belgie hebben aan hunne
Pastoors den volgenden brief geschreven:
Met leedwezen hebben wij vernemen, dat onder de geloovigen, aan onze
geestelijke zorgen toevertrouwdlieden worden gevonden, die veronderstel
len, dat zij zonder hun geweten te bezwaren, zich in de genootschappen
der vrijmetselaren kunnen doen aannemen en derzelver bijeenkomsten bezoeken.
Daar het onze pligt is, om te beletten, dat eene voor de zielen zoo scha
delijke dwaling zich niet verder uitbreide, bidden wij u, ter kennisse van
uwe parochianen te brengen, door middel eener afkondiging van den kansel,
dat de genootschappen der vrijmetselaren, welke in uwe parochiën bestaan,
uitdrukkelijk door de Pausen ongeoorloofd verklaard en veroordeeld zij:..
Waaruit volgt, dat het ten strengste is verboden daaraan deel te nemen, of
dezelve op eenige wijze te begunstigen, en dat zij, welke daartoe behooren,
onwaardig zijn om de absolutie te ontvaugen, zoo lang zij niet opregteiijk
daarvan hebben afstayd gedaan.
Gij zult olijven voortgaan, mijne heeren, met daarnaar onveranderlijk uw
gedrag te regelen bij het uitoefenen uwer heilige bediening. Maakt mee
voorzigtigheid gebruik van de gelegenheden, welke uwe ambstbetrekkingen
u aanbieden, ten einde die uwer parochianen, welke het ongeluk hadden aan
deze ongeoorloofde genootschappen deel te nemen, levendig te vermanen
ja zelfs te smeeken om van het dwaalspoor terug te keeren zegt hun, dat
niets hen kan ontslaan van naar de stem van hunnen Pastoor te luisteren,
naar die van hunnen Bisschop en bovenal naar die van den Hoogepriestef,
het opperhoofd der kerke van Jezus Christus, aan wiens uitspraak men zich
behoort te onderwerpen in alles, wat de zaligheid betreft, wanneer men een
waar Christen zijn wil: want die naar de kerk niet hoortzegt de Verlosser,
tij u als een Heiden en Tollenaar QMatth. XVIII vs. 17). [Het eerste ge
deelte wordt iu dien tekst niet gelezen.]
SPANJE.
Berigten over Parijs van den 8 Januarij,
Telegraphische Depeche.
Bayonne, 3 Januarij. 1
Den 29 December is Basilio Carcia bij Alcanadra nabij Logrono over dea
Ebro getrokken met 8 bataljons en 200 ruiters. Duizend raau dezer troe.
pen, weigerende de rivier te doorwaden, zijn gedeserteerd of verdronken.
Van de nederlaag door de Carlisten geleden, waarvan gewag werd
gemaakt uit Bayonne (zie ons vorig npmmer), wordt nog niets naders gemeld.
Omtrent het voordeel, dat de Carlisten op de Christinos in Navarre
hebben behaald, wordt het volgende gehield:
De Colonel Quinones, die met eene colonne Christinos van 1500 man, be.
last was0111 de gemeenschap langs de linie van Pampeluna tot aan de Fran-
sche grenzen open te houden, trok vier dagen geleden uit die stad uit, 0111
zijne operation te beginnen en.sloeg den weg naar Valearlos in. Maar vijf
bataljonsCarlisten, van zijn oogmerk verwittigd, namen de houding aan van voor
hem te wijken, doch deden een zijdelingscben marschwaardoor her hun
gelukte, 0111 hem af te snijden, en naar Ociiavia te doen wijken. Daar had.
den drie vijandelijke bataljons post gevat. Het kwam tot een gevecht, en
11a eenige uren strijdens, sloeg de colonne van Quinones op de vlugien
trachtte Valearlos te bereiken. Dit viel den 30 December voor. Irinisscheli
konden 600 man van Quinones niet te Vaicarios binnenkomen, zoodat deze
eene schuilplaats te Arneguy, op Fransch grondgebied, moesten zoeken. De
CarlisLen hebben een dertigtal dooden en zevencig gekwetsten gehad; hec
verlies der Christinos is nog niet bekend. De naar Valearlos gewekene man.
schappen kunnen, zoo men verzekert, die stad niet verlaten, dan na ver
sterking te hebben hekomen; als heboende acht of negen bataljons der Car.
listen tusschen Bnrguecte en Espinal post gevat.
Don Carlos heeft te Estella een bevel uitgevaardigd, bij hetwelk on.
der anderen den Alcades en Regidors, op straffe des doods, gelast wordt,
om naauwkeurig op te geven de namen dier personenwelke zich in de
dorpen of plaatsen begeven, die door de Christino's bezet of versterkt zijn;
ook moeten zij van de bewegingen der troepen van de Koninginhun getal
en de rigtingenwelke dezelve nemendadelijk aan de naastbijzijnde Car
liscische bevelhebbers kennis geven. Eene buitengewone aanvraag van rations
van allerlei aard is door de Carlisten in de valleijen van Navarre gedaan.
Den 23 December telde men 2,400 zieken der Carlistische troepen in het hos.
picaal te Irarche; de sterfte in hetzelve was groot.
Men wil verzekeren, dat hec huwelijk van Don Carlos met de Prinses
van B'ira in de eerste dagen van januarij, bij procuratie door den Baron de
los Halles, re'Wurzhurg zou gesloten zijn. Men zeide, dat die Prinses in
February in het hoofdkwartier van Don Carlos zou aankomen, indien die
waar was, zou men het als een groote aanwinst voor de Carlisten rekenen,
omdat zij eene moedige en welberadene vrouw is.
Uit Madrid schrijft men van den 31 December, dat Oraa zijn ontslag als
opperbevelhebber voor het centrum-leger had ingezonden.
DUITSCHLAND.
Het getal studenten aan de Hoogeschool te Berlijn bedraagt 1670, van
.welke er studeren 430 in de Godgeleerdheid, 496 in de Regten, 381 in de
Geneeskunde en 363 in de Wijsbegeerte. Behalve deze 1670, ziin nog 430
andere personen ge egrigd, om de eolegien bij te wonen, als 165 Chirurgijns
en Apothekers, 113 elèves der medicinisché-chirurgische Militaire Akademie,
89.elèves van het Fredrik-IVilhelms-instituut, 37 elèves van de Bouw-Aka
demie,; enz.
Het volgende is eene statistieke opgaaf van de onderscheidene gezind
heden in het Koningrijk Pruissen:
In het jaar 1831, telde men aldaar 13,100,000 zielendaarvan waren 8 mil.
lioen Evangelischen en circa 5 millioen Katholijken. Het getal der Israëliten
beliep 168,000, en dat der Mennoniten 15.000. Onder de bijzondere rege-
rings districten, telt Aken de meeste Katholijken en de minste Evangeliscnèni
namelijk 12,000 der laatstgenoemden tegen 345,000 der eerstgemelden. Dan
volgt Monster met 300,000 Katholijken en circa 40,000 Evangelischen. In
hec district Trier bestaat ongeveer dezelfde verhouding. In busseldorp en
Koblentz staat hec getal nagenoeg gelijk, doch zoo 'echter, dat de Katholij.
ken de grootste helft uitmaken. I11 hec begin van 1837 bestond de Katho.
lijke geestelijkheid uic twee Aartsbisschoppen, twee Prinsbisschoppen, drie
Bisschoppen, acne Wijbisschoppen55 Prelaten en 100 Domheeren. Het
getal der wereldlijke Priesters kan op 3,500 gesteld worden; dat der Kapel
lanen en Vicarissen op 1,900, Van dë kloosters zijn slechts nogPeenige aan;
wezig. De coc dezelve behoorende geestelijken wijden zich, of aan de ver-
