A0. 1837.
LEYDSCHE
-MP'W
0 R A N
WOENSDAG,
:r i
'6 DECEMBER,
3 GEW003S iG
\&,(£lwP
NEDERLANDEN.
Leyden den 5den December.
Men meldt uit 's Gravenhage van den 4den dezer:
lieden hebben de afdeelingen van de Tweede Kamer der Staten-Generaal der ze! ver
överwegingen over het ontwerp van wet, tot wijziging der in 1830 vastgestelde wet,
"houdende transitoire bepalingen bij den overgang van de orde tot de nieuwe wetgeving
voortgezet en ten einde gebragt. Voorts hebben zij onderzocht de antwoorden der Re
gering, op de tegen de begrootings-wetten gemaakte bedenkingen. Binnen kort ziet
men de beraadslagingen over de financiële wetten te geniöet. Morgen zal de Tweede
Kamer eene openbare zitting houden.
Bij de overweging van de voordragt nopens de ligting van de Nationale Militie in 1838,
in de aldeelingen der Tweede Kamer, is gevraagd, of de noodzakelijkheid wel weder de
ligting van dén man van de 300 zielen medebragt? E11 welke afdanking van vroegere
ligtingen zoude plaats hebben Sommige leden hebben de indiensthouding van ligtingen
wier vijfjarige diensttijd verstreken is, als strijdig met den geest der grondwet aange
merkt, en tevens als schadelijk voor 's lands geldmiddelen. Vele leden hebben voor het
minst ontslag van meerdere ligtingen verlangd. Andere leden vonden te minder bezwaar,
om dat ontslag toe te staandaar toch vele der ontslagen manschappen terstond in de
Schutterijen zouden vallen. Sommige leden hechtten zoo zeer aan het bezwaar, tegen
het zoo lang in dienst houden van zoo vele ligtingendat zij zwarigheid maaktenom
in eene nieuwe ligting der militie te stemmen. Aan de andere zijde hebben leden de
nuttigheid van het besluit wedersproken0111ten gevolge van het niet ontslaan van
vorige ligtingen, in de bestaande omstandigheden, tot het niet oproepen vóór de militie
voor 1838 over te gaan. Tusschen bei.de bestond daartoe, huns inziens, geen genoeg
zaam verband, en het laatste werd gelijkelijk door de wetten en den,goéden afloop van
zaken bij dit onderwerp gevorderd. Men meende dezer zijds, dat de Regering alleen op
het standpunt stagt ter beoordeeling, of de omstandigheden bij voortduring eene verdedi
ging als de onderhavige vereischten en dat zij tev,éns daarvoor verantwoordelijk was.
Wat de bijzóndere'bedenkingen, tegen de vooj'dragt ingeleverd, betreft, heeft men
gevraagdof piet eenigc der vrijwillige corpsen konden worden ontbeendengelijk bij
Vöó'rb die der Studenten aan cje Ho.ogescholenMen merkte hieromtrent aan, dat, na
zoo vele jarenzij wel nimmer van eenig nut meer kunnen zijnen derzelver leden
waaryau een aanzienlijk gedeelte eerst na den tiendaagse Hen veldtogt in dienst is getre
dennu ontslagen zijn (zonder dat daarvoor eene billijke reden zou bestaan} van de
vervulling van andere diepstpjigten, als het stellen Van eeneji. plaatsvervanger in de Mi
litie ctï bij de Schutterij. Voorts werd gevraagdof vrijwilligers 15' maapden uit de
'dienst moeten zijn geweest, oin zich als reniplag'anten weder te kunnen verbindenzoo
aks door een der Militieraden was verstaan; dan wel, of na eene zes maahdeljksche in
woning in eene der provinciënalle ingezetenen als plaatsvervangers voor deze ligting
behoorden te worden toegelaten, zonder dat daarbij liet bewijs van reeds 15 maanden
geleden bekomen ontslag/kpndc worden gevtjrejerd.
Hij liet onderzoek van de voordragt tot vernieuwing van de wet tegen woelingen enz.
in de afdeelingen van de Tweede Kamer, hebben eériige leden gevraagd, of de omstan
digheden de intrekking dier wet niet reeds zonden veroorlovenen of de ja ar lijk sche
vernieuwing daaryau niet ongunstig naar buiten zou'werken? Terwijl sommige leden
dcii' wènsch uitten, dat de omstandigheden, zoodanig spoedig njogtjen veranderen^at
eene dergelijke wet r.ier meer behoefde vporgesicld te wordcii.doch er niéts schadelijks
ih vonden, meenendc anderen, dat de ondervinding yoldocnrle bewezen had, dat geene
zoodapige exceptionele wetgeving noodzakelijk was, doch, zoo aldëzdlvé inde alge-
meene wijzigingen v.an de te genioet geziene strafwetgeving zoude behooren te komen.
Andere' ledeii hebben daarentegen gemeend dat n.iets verhinderde o,m datgene vya,t_ do,or
de ervaring gebleken was onschadelijk ,ip zijnpogipauls te do.en voortduren. Zij be
schouwdenbij den aard onzer tegenwoordige verhouding tot Belgie, de bepaling van
art. 1 der wer van 3 November 1830, uit eenregtskundig oogpunt, doelmatigJa 1100-
dig tot aanvulling .van eene anders voor ons bestaande gaping in het lijfstraffelijk wet
boek en zij zijn ren aanzien van art. 2 derzelve wet vnri oordeel, dat tegen liet uur
fietwelk bfj voorkomende mogelijke gevallen uit deze bepalingen zoude kunncn resulteren
gëeherlei vrees vQor misbruik of kwadep indruk paar bui ten behoeft over te staan, daar
de ondervinding van zeven jaren daaromtrent voorals nog voldoende geruststelling aanbiedt.
Ook nu weder is ëènte opgave gevraagd wegens hèt getal der gevallen, waarin1 deze
wetsbepalingen zij.n toegepast geworden. -
$ecrmris van Legatie bij Z. M Gezantschap te Washington Jkh.
R. Bangeman Huygensis als zoodanig overgegaan bij de zending van ons
Rijk bn bet Hof van Denemarken.
Gisteren is alhier overleden G. .7. JV. Baron van LamsweerdRidder
V?n de Orde van den Nederlandschen Leeuw en lid van den Raad van State.
Heden waren de voormalige Predikant der Hervormde Gemeente H.P.
Semitebenevens de personen van PNiezenN. Obber.7. Corsprie en
Nt Obbès Davidzvoor het Hoog-GeregtshofKamer van Correctionele
Appelen, geciteerd geworden, om te regt te staan wegens het houden van
ongeoorloofde godsdienstige vereenigingen van meer dan twintig personen,
of het daartoe leenen hunner woningen en wel in den loop van de maand
September jl. te D'emme en te Amsterdam, weswege zij, den 29sten dier
maand, door.de Regtbank van Eersten Aanleg te Amsterdamzijn vrijgespro-
.ken. Geen dezer personen is noch in persoon, noch vertegenwoordigd, ter
teregtzitting verschenen. Na deliberatie, heeft het Hof, bij defaut, drie
„arresten uitgeschreven, bij alle waarvan de te Amsterdam gewezen vonnis
sen te niet .gedaan en, op grond van art. 291—294 E. P.de beklaagden
solidair veroorcieeld zijn tot het betalen eener geldboete van honderd gulden
.en der kosten van het geding.
—r B'ijikens eene aankondiging van Commissarissen-Correspondenten van
'.dfi fondsen ter aanmoediging van 's lands zeediensc en ter ondersteuning van
weduwen en weezen van in 's lands zeedienst gesneuvelden, opgerigt te
Amsterdam en te Haarlem, in de Javasche Couranten voorkomende, zijn in
Indië in den jare 1836 ingeteekend en naar Nederland overgemaakt: voor
de kweekschool te Amsterdam, eene som van 1357.18 en voor het we
duwen-fords te Haarlem, eene som van 1306.40.
Nog meldt men uit 's Gravenhage van den 5 December:
In de zitting van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van heden is
«.ene Koninglijke boodschap ingezonden, ten geleide van een ontwerp van
[wet, tot daarstelling van wijzigingen in het tarief van in-, uit- en door
voer, hetwelk aan de afdeelingen van November wordt verzonden.
De heer Quirtus geeft kennis, dat hij door het overlijden van zijnen zoon,
de heer van Atphen dat hij wegens ongesteldheid verhinderd wordt de zitting
bij te wonen. Mevrouw Hoytick van Papendrecht geeft berigc van het over
lijden van haren echtgenoot.
De Commissie tot de verzoekschriften doet verder rapport, bij monde van:
Den heer Rengersover een request van grondeigenaren, in het arrondis-
«iment Leeuwarden, nopens de geregtelijke verdeeling des Rijks; drukken
van het verslag;
Den heer Fretsover een verzoekschrift van schippers uit Dordrecht,
nopens hunnen aanslag in twee belastingen;
Den heer Vijfhuisover een request van zich noemende afgescheidenen,
vit Utrecht, Gelderland en Noord-Braband, die zich beklagen over belem
meringen in de uitoefening van de Godsdienst, en over militaire inlegerin
gen, strijdig, zoo de verzoekschriften meenenmet de grondwet.
De Commissie, overwegende dat het voor de leden der Kamer nuttig kon
zijn, zich nader bekend te maken met klagten over afwijking van de grond
wet, ftelc voor dit stuk ter griffie neder te leggen; drukken van het verslag;
Den heer Star Busmanover ingezetenen van Monnikendamenz. over dé
geregtelijke indeeling'. Dit en de overige snikken, zul.en aile ter griffie
worden nedergelegd.
Niets meer aan de orde zijnde, wordt de vergadering gescheiden.
In het Algemeen Handelsblad van den 4de» December leest men j
Dezer dagen werd gemeld, dat hec Zijne Maj. behaagd bad de doodstraf,
waartoe Pieter Breurden 2 Augustus jl. door het Hof van Assises der pio-
vincie Holland, Zuider-Kwartier, ter zake van moedwilligen manslag, na
reeds vroeger wegens misdaad gestraft ce zijn geweesc, was veroordeeld,
(zie A. H. B. van 10 Augustus jl.) in geesseling, brandmerk en 20 jaren
confinement te veranderen. Thans verneemt mee, dat deze persoon zich bij
requeste andermaal tot Z. M. heeft gewend, op verschillende gronden ver.
zoekende, dac Hoogscdezelve goedvinden moge, daar nij zich bereids tor
zijn einde had voorbereid, de oorspronkelijke straf in stand ce houden en de.
zelve ten uitvoer te doen leggen.
O O S T - I N D I E.
Bijzondere berigten uit Batavia melden het volgende, omtrent de inneming
van de sterke vesting Bonjol op Sumatra:
Ofschoon de aanvallingswerken van onze troepen tot onder de borstwe
ring van Bonjol gevorderd waren, had de Generaal-Majoor Commissaris op
den 8 Julij nog tot geene decisieve affaire kunnen overgaan. Zoo wel door
de bestaande hinderpalen in het aanleggen eener mijn, als om het te vrezen
menschen verlies, door het nog bezetten door den vijand van de domine.
rende versterkingen. Den pden had de onderwerping plaats van de Kampong
Jamba, dat gevolgd werd door die van de Kampongs Talang, Aliè, Kotta
en antieren, waardoor Bonjol zoodanig in het naauw gebragt werd, dat
Toeanko Jctnan, 'hoofd van Bonjol en van den geheeien opstand, drie dagen
stilstand van wapenen op den ïoden verzocht, om zich tot onderwerping te
bedenken. Zulks hem geweigerd zijnde, zijn zijne zendelingen teruggekeerd
naar Bonjol, en op den uden datum der laatste tijding was de vijand bezig
deszeifs aver aver (versterking van levende bamboes) en andere verdedi
gingswerken te slechten, zoodat de onderwerping van Jeman met der daaad
gevolgd is. Hem zal worden toegestaan als vrije Maieyer in de valei van
'Bonjol te blijven wonen, doch de verdere maatregelen met het land door
ons pestuur te nemen, zijn nog niet bekend.
Ter reede van Passaroeang is het schip DiligenceKapitein "Bosch, reeds
een groot gedeelte van zijne lading inhebbende, verbrand.
PORTUGAL.
Mjen heeft den apsten te Londen berigten uit Lissabon ontvangen, welke
de in onze vorige medegedeelde tijdingen bevestigen. In het noorden van
Portugal Organiseert zich zegt men, eene groote Chartistische troepenmagr,
en vele soldaten van het Gouvernement zijn gedeserteerd en verzamelen zich
In Spanje onder de bevelen van Jen Baron de Leiria. Er is aan het Spaan
sche Gouvernement eene ernstige voorstelling gezonden, om de afwering
der Purti.gcschf uitgewekenen op de grenzen aan te vragen. De post-bol
den van Spanje op Lissabon waren door Carlistische benden opgeligt, die
Estramadura atloopen. Zij vvordon begroot op 3000 man sterktemeest rui.
teiii. Een brief van Lissabon zegt, dat te Londen eene leening voor de
Chartisten gesloten was; aldaar echter hoorde men van zulk eene leening niet
spreken.
SPANJE.
Berigten over Parijs van den 3 December.
Don Carlos zon; volgens berigten van Bayonne van 28 November te Amu-
rip z.iek .liegen. I',r.was door hem wederom een bevel uitgevaardigd, waarbij
aile mannen tusschen d.e 17 en 40 jaren voor zi'ne dienst worden opgeroepen.
Uit MauriH schrijft men van 25 November, dat het Bestuur aldaar eenen
gematigden gang houdt. In de Kamer viel tot nog niets belangrijks voor.
6e oneeiiighedeo tusschen Spanje en Sardinië zijn bijgelegd. De Ge-
puesciie kooplieden hebben bij Koning Karei Albert bewerktdat de eischen
der Spaansche Regering ten aanzien van Sardinië werden ingewilligd.
DUITS CHLAND.
In het Koningrijk Pruissen is den 3osten November de volgende bekend
making geschied:
„Ten vervolge van mijne bekendmaking v,an den eisten dezer maand,
breng ik hierdoor ter kennisse van het algemeen, dat door de den agsten
plaats gehad hebbende eenstemmige keuze van het hoogwaardige domkapittel
der hoofdkerk de Domdeken Doctor Johann Husgen tot waarnemend Bestuur
der van het Aartsbisdom Keulen beroepen is, en dat deze keuze heden de
goedkeuring tier Staatsregering erlangd heeft.
Koblenzden 29 November 1837.
De Opper voorzit ter der Rsijnprovincie
Von Bödelschwingh."
Uit Frankfort wordt nog gemeld:
Men gelooft hier dat de Pruissische Regering nimmer tot ecnen 7.00 be-
droevenden slap ais de wegvoering van den Aartsbisschop van Keulen zou
zijn overgegaan indien zij niet de overtuiging liadde beltomen dat die Praelaac
niet vreemd was geweest aan de op alle straathoeken te Keulen des nachts
aangeplakte biljetten, waarin de burgers te wapen geroepen werden omdac
de Regering hen van hunne godsdienst berooven wilde." Hier trad oe strijd
tusschen de Kerk en den Staat buiten alle grenzenen ging tot een werke
lijk hoog verraad over. Het spel der Belgische Geestelijkheid mag in Pruissen
niet nagebootst wordenhiervoor staat ons de kracht der Regering en de
verlichte denkwijze der natie borg.
Uit Göttingen wordt van 27 November gemeld, dat de beide Engel,
scbe Hertogen van Sussex en Cambridge, als sgnaten geprotesteerd hadden
tegen de afschaffing van de Ilanoversche Staatsregeling van 1833. Verder,
dat de Curatoren der Hoogeschool re kénnen hadden gegeven, dat zii zich
met het protest van die 7 Hoogleeraren niet konden vereenigen. Uit Frankfort
meldde men, dat die Hooglepraren reeds van hunne ambtsbediening ontzet wa
ren, Het standbeeld van IKelltam IK, die de invoerder der staatsregeling van
1833 is, is des nachts door onbekenden met bloemkransen versierd geworden.
Of Hoofd-Redacteur van 'nes Journal de Frankfort, C. Durand, is door
den Hertog van Nassau met het Nassansche burgerregt begiftigd.
Het is aan het Engelsch fregat Castor gelukt eenen zeeroover, die de
wateren van den Griekschen Archipel verontrustte, in de haven van Pa
lermo te nemen.
