0 U E A
l°. lb«>
L E P S C II E
WOENSDAG,
Ss A/, rsac
s cS'kr --
ffl I5\
pi) is?
,0
20 SEPTEMBER.
fit!
16N
NEDERLANDEN.
Levden den 19de!! September.
Men meldt uit's Gravenhage van den ijrden dezer:
Naar men verneemt, heeft de Hooge Regering dezer dagen goedgevon
den de kerkelijke collegien bekend te maken of te houden mee de voorschrif
ten der wet van den isten Maart 1815, N°. 18, {.Staatsblad N°. 21), be
trekkelijk de viering der dagen, aan de openbare Christelijke Godsdienst toe
gewijd. Zij heeft daartoe besloten, uit hoofde van wege de algemeene Sy.
node der Nederlandsche Hervormde Kerk, in derzelver jongste, in Julij 11.,
gehouden, zitting, was voorgedragen, dat die wet niet overal bekend blijkt
te zijn, en ook niet allerwege gehandhaafd schijnt te worden met dien ernst,
dien de Christelijke bedoeling des Wetgevers eischt. Het is niet onbelang
rijk deze wet thans in derzelver geheel hier te doen volgen:
Wij WILLEM,, bij de gratie Gods, Prins-van Oranje-NassauSouve-
rein forst der Vereenigde Nederlandenenz., enz., enz.
Aan alle degenen, die deze zullen zien of hooren lezen, Salutl doen te weten:
Alzoo Wij in overweging genomen hebben de noodzakelijkheid, om, op
het voetspoor Onzer godsdienstige voorvaderen,, die daarop steeds den hoog.
sten prijs stelden, de pligtmacige viering van den dag des Heeren, en andere
eiagen, der openbare Christelijke Godsdienst toegewijd, door eenparige
en voor de geheele uitgestrektheid der Vereenigde Nederlanden algemeen
werkende maatregelen te, verzekeren;
Zoo is het, dat Wij, den Raad van State gehoord en met gemeen overleg
der Staten-Geueraal dezer landen, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk
Wij goedvinden en verstaan bij deze:
10-. Dat op Zondagenen op zoodanige godsdienstige feestdagenals
■door do kerkgenootschappen, van den Omstel-ijken godsdienst dezer landen
algemjeen erkend, en gevierd worden niet alleen geene beroepsbezigheden
zullen mogen verrigt worden, welke de godsdienst zouden kunnen storen,
maar dat in. het algemeen geen openbare arbeid zal mogen plaats hebben
dan in gevalvan noodzakelijkheid, als wanneer de plaatselijke Regering daar-
toe schriftelijke roestemming zal" geven.
2°. Dat op. deze dagenmet uitzondering van geringe eetwarengeene
koopwaren hoegenaamd op markten, straten, of openbare plaatsen zullen
mogen worden uitgestald of verkocht, en dat kooplieden en winkeliers hunne
waren niet zullen mogen uitstallen, noch met opene deuren verkoopen.
30. Dat gedurende den tijd voor de openbare godsdienst-oefening bestemd,
de deuren der heerbergen en andere plaatsen, waar drank verkocht wordt,
voor zoo verre dezelve binnen den besloten kring der gebouwen liggende
zijn, zullen gesloten zijn, en dat ook, gedurende dienzelfden tijd geener.
bande-spelenhetzij kolvetijbal slaan, of dergelijke, mogen plaats hebben.
40. Dat geene openbare vermakelijkheden', zoo als de schouwburgen,
publieke danspartijen, concerten en harddraverijen zullen gedoogd worden;
zullende het aan de plaatselijke Besturen worden vrijgelaten hieromtrent eene
uitzondering toe- te staan, mits niet dan na het volkomen eindigen van alle
godsdienst-oefeningen.
5°l Dat de plaatselijke Policie zorg zal dragen, ten einde alle hinderlijke
bewegingen en gerucht, in de nabijheid der gebouwen, tot de openbare eere-
dienst bestemd, en in het algemeen alles, wat dezelve zoude kunnen hin.
«Jerlijk zijnvoor te komenof te doen ophouden.
6I\ Dat do overtredingen tegen de bepalingen van dit besluit, naargelang
van- personen en omstandigheden zullen gestraft worden met eene boete van
niet hooger dan vijf en twintig guldens, of met. eene gevangenis van niet
langer dan drie dagen voor de. overtredersdie buiten staat mogten zijn deze
boete re betalen.
70. Dat bij eene tweede overtreding de boete of straf zal verdubbeld
worden, en wijders alle te koop gelegde of uitgestalde goederen verbeurd
verklaarden de herbergen of andere publieke plaatsen voor eene maand
gesloten.
En dat door deze algemeene verordeningen alle daarmede niet overeen
komstige provinciale of plaatselijke Reglementen en inrigtingen zullen wor
den gehouden voor vervallen.
Lasten en bevelen, dat deze in het Staatsblad zal worden geinsereerd, en
dat een genoegzaam getal exemplaren gedrukt en aan de Staten in de onder
scheidene provinciën of landschappeningevolge art. 86 der grondwet, ter
uitvoering zal worden gezonden, met last, om dezelve alomme te doen pu
bliceren en afligeren en van de predikstoelen der onderscheidene Christelijke
Kerkgenootschappen te doen aflezen.
Lasten en bevelen voorts, dat onze Ministeriële Departementen en andere
Autoriteiten, justicieren en officieren, wien zulks aangaat, aan de, naauw-
keurige uitvoering de hand zullen houden, zonder eenige conniventie of
dissimulatie.
Gegeven in 's Gravenhage, den isten Maart des jaars 1815, het tweede
van Onze Regering.
(1GeteekendWILLEM.
De een en twintigste algemeene vergadering van het Hoofdbestuur en
de Afgevaardigden der Districts-Commissien van het fonds ter aanmoediging
en ondersteuning van de gewapende dienst in de Nederlanden, is gehouden
te Amsterdam, den 2Östen Julij 1837.
Uit d.e rekening door het Hoofdbestuur in deze vergadering ingeleverd,
is gebleken, dat van de inschrijvingen 5 pCts. werkelijke schuld, ten be
hoeve. van het primitive fonds, is moeten verkocht worden 10,000, tot
dekking van het te kort op dat fonds, zoodat het kapitaal dezer 5 pCts.
inschrijvingen thans bedraagt 1,150,700.
Dat voor gratificatiën in 1836, aan de primitive deelgeregtigden is uit
betaald eene som van 56,447.o6\, en daarenboven nog voor aanzuiverin
gen van gratificatiën, welke over den jare 1835 niet waren uitbetaald, eene
somma var» 293.005.
Dat aan het Invalidenhuis te Leiden zijn goedgedaan, de pensioenen en
gratificatiën, die. door de in dat gesticht geplaatste militairen, van den Staat
•en van dit fonds worden getrokken, en ingebragt, ter somma vanƒ14,951.14,
■en dat boven en behalve deze som, tot onderhoud van het gebouw, admi
nistratie, voeding en kleeding der invaliden, is uitbetaald eene somma van
f21,293.81.
Dat uit de interest van de eerste gift van het Waterloo-Committée te
Londen, aan verminkten en nageblevenen van gesneuvelden van den veld-
togt van 1815. en wel over de jaren 1835 en 1836, is uitbetaald eene som
ma v»n 2443.
Dat het Hoofdbestuur, ten gevolge van het genomen besluit in de alge.
meene vergadering des vorigen jaars, en met in achtneming van de hepafm-
gen daarbij gemaakt, is voortgegaan met de provisioneele bedeeling aan
verminkten uit vroegere oorlogen, gevoerd vóór November 1813, waarvoor
aan gratificatiën 111 het jaar 1836 zijn uitbetaald 6,713,48!, terwijl vati
deze laatstgenoemden 17 verminkten in het Invalidenhuis zich bevinden,
waardoor het getal der personen in dat gesticht aanwezig, op den laatsten
December 1836 beliep, 125 man.
En eindelijk, dat ten behoeve van de slagtofrers uit den strijd met Belgie,
in den loop van het jaar 1836, is bijgedragen ƒ3,200,00 en door het Hoofd
bestuur zijn ontvangen de renten der belegde geiden ter somma van 13,503.72.},
waaronder zijn begrepen de renten van ƒ3000, 2| pCts., en 2000 5 pCts.
inschrijvingen werkelijke schuld, waarvan Bloot de vruchten aan dat fonds
zijn afgestaan, en dat daarentegen aan gratificatiën in het jaar 1836 is uitbe
taald geworden eene somma van 28,666.985.
Het Hoofdbestuur dit kort verslag van den staat van het fonds aan het
publiek mededeelendezal zoo spoedig hetzelve zich hiertoe in staat zal
bevinden, het een en twintigste jaarlijks verslag van het Hoofdbestuur aan
de Afgevaardigden der onderscheidene districts-Commissienbenevens de
handelingen der algemeene vergadering, en de daarin genomene resolutien,
aan de Commissien in het Rijk verzenden.
Amsterdam, den 8 September 1837.
Het Hoofdbestuur voornoemd, en in deszelfs Naam,
J. Smits Verburg, Vice-President
H. Croockewit, Secretaris.
O O S T - I N D I E.
Batavia den 27 Mei. In de courant van die dagteekening vinden wij
aangekondigd, dat de Directeur van de Fransche opera te Batavia, door de
onmatige vorderingen van Mr. Alexandre et sa dame, die met 13,408 gulden
's jaars niet te vreden waren, zich genoodzaakt heeft gezien het tooneel
te sluiten.
Onder de in die courant voorkomende Advertentien merkt men op:
Uit de hand te koop: eene familie slaven, als: een kokkin, oud 46, een
rijstmolenaar en goede huisjongen, oud 24, een koetsier, oud 28, en eene
fijne naaister en kapster, oud 18 jaren; adres ter Landsdrukkerij. Verder:
Op den iSden dezer, vendutie van, wagen en paarden, goud- en zilver
werken, piano, harp en de slavinnen Juno, goede kokkin, beschuit- en ge
bakmaakster, Malattie, lijf- en huismeid, Bijeroen, huisjongen, enz.; zul
lende alles voor de vendutie voor een ieder te zien zijn.
T U R K Y E,
Konstantinopel den 26 Augustus. Uit die stad meldt men, dat de Porte
aan den Franschen Gezant, wegens het uitzeilen der vloot onder den Kapi-
tan-Pacha naar de wateren van Tunis genoegzame opheldering had gegeven.
Deze togt namenlijk zou alleen dienen om de manschappen te oefenen.
Men hield te Konstantinopel nog altijd vol, dat de Keizer van Rusland zich
na den afloop van de monstering te Wosnesensk naar die hoofdplaats zou
begeven en een bezoek bij den Sultan afleggenanderen echter meen
den, dat dat bezoek, wegens het vernieuwd woeden der pest geen plaats
zou hebben. Onderscheiden Turksche grooten hadden zich naar het Rus
sisch legerkamp begeven.
RUSLAND.
Men heeft te Petersburg de tijding ontvangen, dat de Keizer den apsren
Augustus in welstand te Wosnesensk was aangekomen. Des anderen daags
van zijne aankomst werd er een Te Deunt gezongen, en daarop heeft Z. M.
de troepen in oogenschouw genomen, welke bestaan uit 550 escadrons rui
terij en onderscheiden batterijen uitmakende 144 stukken.
Den 23 Augustus waren de Groot-Vorstin Helena, Prins Frederik van Wur-
temberg en de Hertog van Saksen JVeimar te Moskau aangekomen.
PORTUGAL.
Lissabon den 6 September. Zooals in de telegraphische depêche in ons
vorig nommer is medegedeeld, was het tusschen de beide partijen toe een
gevecht gekomen. Zie hier een meer omstandig verhaal van het voorgevallene:
Den 28 Augustus namelijk is de Baron de Bomfimdie over het aan het
Lissabonsche Bestuur getrouw geblevene gedeelte van het staande leger bevel
voert, met die krijgsmagt uit Leiria, benoorden Lissabon opgerukt, en heeft
nog dienzelfden dag de troepen onder de Maarschalken Saldartha en Terceira
nabij Campo da Feria ontmoet. Tegen den middag begon het gevecht, het-
welk twee uren lang van weerszijden met verbittering werd voortgezet.
Welke der beide partijen daarbij de bovenhand behouden heeft, is uit de tot
nu toe ontvangene berigten moeijelijk op te maken. Zeker is hetdat ver
scheidene jeugdige Portugezen van aanzienlijken huize, die bij de Charcisten
of voorstanders der grondwet van Don Pedro dienden, al spoedig gesneuveld
zijn. Nadat het gevecht den genoemden tijd had voortgeduurd, gaf de Baron
de Bomfim aan zijne ruiterij hevel, -om op den vijand in te rennen. Bij de
aannadèring dezer ruiterbenden lieten zich uit de rijen der Chartisten verbroe-
deringskreten hooren. Men stak van weerszijden de zwaarden op. Saldanha 1
en Terceira reden naar Bomfim toeen maanden hem aan om door de eene
of andere schikking aan het bloedvergieten een einde te maken. Deze toonde
zich daartoe geneigd; het vuur werd van weerszijden gestaakt; en er werd
tusschen de Bevelhebbers een wapenstilstand gesloten. Volgens de daar
omtrent geteekende overeenkomst moesten de troepen van Bomfim naar Leiria
ternktrekken, terwijl daarentegen die van Saldanha en Terceira zich naar Al-
cobaza, dat is digter bij Lissabon zouden begeven. Den 3osten zou er in
bet tusschen de beide legerplaatsen gelegen dorp Aljnbarotto eene zamen-
komst van wederzijdsche gemagtigden worden gehouden, om over de midde
len tot bevrediging te raadplegen. De wapenstilstand zou ophouden 4S uren
nadat hij door eene der partijen was opgezegd. Den 3osten had de bedoelde
bijeenkomst in het dorp Aljuharotto plaats. Van de zijde des Maarschalks
Saldanha werd daarbij als eene voorwaarde sine qua non, het wederinvoeren
der grondwet van Don Pedro geëischt, waarin echter zoodanige veranderin
gen zouden kunnen worden geliragt, als de m overeenkomst met die grond,
wet biieen te roepen Cortes raadzaam of gepast zouden oordeelen. Overigens
wilde de Maarschalk Saldanha toegevendat alle de sedert de wederinvoe-
