Vliter.ii Did yéiitablr,
Qui desconvrc tons les secrets
A permis de droit, equitable
Les perfides ctrc massaersz.
Car Ie di manche vin ft t- qua trie s.uc
Far ent tuc's plus dd an ccutième
Fautcurs de la lei Calvïnïenne.
Depuis on a continué
l)e piinir les plas r'tctenx
De ccv.x (fill avdient ren mé
Touts la te/re, voire les cieux.
De ellendige maker dezer verzen, Coppier de Veliaywas voorzeker geen
merkwaardig dichter, maar de volkszang, welke zulke denkbeelden en zulke
gevoelens uitdrukte, zoude niet in de straten van Parijs zijn verkocht ge-
worden, zoo dezelve niet nan de harestogten voldeed, en er de woedende
menigte geen behagen in had geschept. Alle andere stukken van dien aard,
gelijk de Mar wit c renversée des HérêiiquesJuste Vengeance de Dien sur les
Hèrètiqiies enz., getuigen van dc woede der menigte. De graveersels van
dien tijd, de medailles ter ecre der Katholijken géslagen, die, zoo men zei-
de, met de wraak des hemels belast waren, de predikatiën voor dc burgerij
uitgesproken, de woede der Ligueziedaar zoo vele bewijzen ten voordeele
van hen, die de misdaad van den Bartholomeus-uachc op de nationale massa,
en niet op een klein getal zaamgezworenen werpen.
De opvolging der netelachtige problema's, welke door dit enkel historisch
punt zijn opgeworpenis nog niet uitgeput. Was de eerste beweegreden
van den moord de Godsdienstige dweepzucht of de zucht naar magt?
Voltaire ziet er alleen de werking der dweepzucht in dit is ook de mee
ning der wijsgeeren van de achttiende eeuw. De Godsdienstige beweegre
den verschijnt op de eerste lijn in de geschriften der tijdgenoocenechter
beklagen zich de Thoiila Popelinièredd Aubignè Ta vannes en de meeste
schrijvers, die zich werkdadig met de staatszaken hebben bezig gehouden,x
vóór alles, over de onbeschaamdheid van de Calvinistische partij, en over
de zamenzwering van den Admiraal Coligni en de zijnen; eene zamenzwe
ring, welke Karei IX in het bloed zoude gesmoord hebben. Volgens deze
veronderstelling, ondersteund door den Abt Caveirac en John Lingardzou
de de Godsdienst geen deel aan den Bartholomeus-nacht hebben gehad.
Inderdaad men ziet geene Kardinalen, Bisschoppen of Priesters zitting ne
men in den geheimen raad, welke tot den moord besloot en er de uitvoe
ring van regelde. Dezelve bestaat uit staatkundige mannen, door eene be-
dorvene vrouw bestuurd en in de beginselen van het Icaliaansch machia-
velismus opgevoed. Aan de zuiverheid der Godsdienst lieten zij zich weinig
gelegen liggen, zij, wier zeden verwelkt en wier harten bedorven waren.
Zoo, voegen deze schrijvers hierbij, men zich gewend heeft dezen uitge-
breiden moord, als de uitwerking van het Karholicisinus te beschouwenis
het, om dat het gezag van Voltaire de bovenhand heefc behouden, en dat
alle middelen hem goed schenen, wanneer hij slechts de Godsdienst kon
lasteren, Welke hij haatte. Lingard en Caveirac zien dus in den Bartholo
meus-nacht alleen eene Koninglijke wraak. Geene Godsdienscige woede,
geene handen te gelijker tijd met het crucifix en den dolk gewapend. Als
misdadigers van gekwetste majesteit rebellische onderdanende wapens
regen hunnen Koning voerende, hem hunnen wil opdringende, vielen de
Calvinisten in eene aigemeene proscriptie gewikkeld, cn door eenen slag
gelijk aan dien, waarmede Sylla zes duizend Romeinen, op éénen dag, trof.
Zoo dit oogpunt, op den eerscen aanblik, waarschijnlijk voorkomt en eene
geloofbare uitlegging aan een buitengewoon voorval geeft, hoeveel andere
daadzaken tooncn er de valschheid van aan: naatiwelijks heeft zich de mare
der bloedbruiloft verspreidof geheel hec Katholicismus juicht van vreugde,
lie gelukwenschingen der Katholijke Vorsten komen van alle oorden aan.
Te Rome spreekt men plegtige dankzeggingen nit. Cregorius XIII gaat in
opiogt van de St. Markus-kerk naar die van den heiligen Lodewyk. Hij
la u cene medaille slaan om de herinnering aan dit heldenstuk te vereeuwigen
Tnlicto jubileo christiani orbis populos provocavit ad Galliae religionem etregem
s'tpremo numini commend an dos. Is het niet belagchelijk ^'ol te houden, gelijk
dé Abt Caveirac zulks doet, dat al deze vreugdebetooningenalleen voort,
kwamen uit dankbaarheid wegens de ontdekking van eene zamenzwering
der Iluguenooten.
CVervolg hiernaT)
Z E E - t. ij d i n g.
In Tcsscl binnengekomen R. J. Dood, van Bordeaux, D. D. de Jonge, C. Lee cn
J. Atkins, van New-Castle, II. Petersen, van Stokliolm P. Konowvan Riga, A.
Saner cn \V. Blcckert, van Stettin, J. Wenther, van Londen, O. Svendscn en L.
Larscn, van Drammen, M. Bruun en T. F. Harding, van Ostrisoer, C. J. Liep, van
Pernau.
In liet Vlic binnengekomen II. J. Korte, van Riga, J. E. Schcrpbicr, van Konings
bergen, K. J. Scholtcns, II. J. Dik, J. L. Dokter cn F. F. Lieffijn, van Dantzig
1L Brcckvvold Kols, van Wismar, T. R. de Jonge, van Lubeck, H. W. Willers, van
Tonningen, N. S. Beck, van ArcndalilJ. G. Schroder en II. J. Hubert, van Lur-
vig, G. 1. Jonker, H. L. Kok, J. K. Bart, K. E. Vos, K. II. de Wcerd en R. W.
Liikcnsvan Ostrisoer, H. A. Oldenbtirgervan FlekkcliordcB. A. Visser, van Oud
soenH. H. Kok en C. Hagensenvan DrobakP. J. Muntendam, J. B. Nuisker,
M. Jansen cn C. Olsen, van Drammen, J. O. Stuit, van ChristincstadP. Clementsen,
van NcrvaJ. C. Visser, van Stettin.
Tc Terscli. niets gepasseerd.
Kapt. A. L. van der Valk, van Batavia, te Rotterdam gearriveerd, rapporteert, den
3 April bij het Prinsen Eiland in Straat Sunda, te hebben gezien een schip,toonende
vlag van het Collegie Zeemanshoop niet N°. 350; zijnde die van Kapt. II. T. Amsbcrg,
voerende het schip Flevovan Amsterdam naar Batavia (bevorens gemeld), als ook den
4 dito buiten Straat Sunda, op 70 Z. breedte, 104° 8' O. lengte te hebben gepraaid het
schip de NederlandenKapt. A. J. Struik, mede van Amsterdam naar Bataviaaan welks
boord alles wel was.
Te Triest is aangekomen Kapt. G. G. Ivaneich van Amsterdam.
PRIJS-COURANT dep EFFECTEN.
Amsterdam den 12. Augustus 1837.
Nederlanden.
Werkel. Schuld 2jpCc. 52Ja
Dico 5 loo|a
Uitg. a
Kans-Biljetten22 tja
Amort.Syndic. 4} 93^ 93J
3i 76s1
Hand.-Maats. 4$. 165^165»
Nieuwe dito..4I 99|a
Frankrijk.
Inschr. Grb. 3 pCt. a
Rusland.
Gb.//.&C°.I798 SpCt.i04ja
i8|! 5-I04|a
Ins. en Certif. 6<56*a
18 |J- 596Ja
Proissen.
Geldl. te Lond. 4pCt. a
Aandeden van dito.. a
Gebl
93
Spanje.
Nieuwe i835iÊ855pCt.20i!léa2o;j
Dito onbep. st...a
Dito passivea
Dito uitgesta
Coupons 1 Nov...a
Oostenrijk.
Obi. Go/l& C°. s pCt. a
Certificaten.2J
Neg. Metalielt 2j
Idem5
Dito in Lond. 5
Banlt-Aktien.3
Napels.
Certificaten.5 pCt. a
Dito in Napels. 5 a
Griekenland.
Obl. 11.gr. w_5pCt. a
Gebl,
20
1 (T
De Prijs van de BOTER aan de Waag binnen Leyden.
Zaturdag den 12. Augustus 1837.
Van 34 tot 37 gulden.
C.i'uN't r.LK icii a Augustus. TV 1 4i.:i -n 1 et Jul Tuktr.l.'.u du Nulwduiisclit Hu.
vnriiidc Genuxiue ilt/cr stad is. dcu i dui .1- u. cl' vervulling der vacature var ie
Prcdikaiitspinats, uit liet gclbrniccrdc Twr.nlfu'A (zie onze vorige) het navolgende Z, wv/
gemaakt, (Alphnbctiscli gesteld):
DO, J'ooiire SoinntclsdijkII. Dwars, tc Kampen; A. C. Ac Mcijiertc- Am.
hem; f). tc DordrechtJ. dn gaar, tc Harlingcn cn L. F,-oom, tc Almelo.
Ondertrouwd:
Leiden, ii Augustus 1837.
W. WEYMAR, Med. Doet.
J. S. MUNTING.
Bij de Wed. ANTIIONY de KLOPPER en ZOON, te Leyden.
Heden verloste van eene DOCHTER E. H. KIEVVIT, Echt.
genoot van II. ZAALBERG.
Leyden, ii Augustus 1837.
Allen, die iets te vorderen hebben van, of verschuldigd zijn aan
den Boedel van Wijle Jufvrouw LENA KEYZER, gewoond hebbende eu
op den 9 Augustus jl. te Leyden overleden, gelieven daarvan, vóór of op
den 30 September aanstaande, opgaaf of betaling te doen, aan den Onder,
geteekende te Leyden op het Rapenburg.
A. van der ITENST G.z.,
Executeur Testamentair.
De Ondergeteekende bekennende ten hoogste voldaan te zijn van P.
KOOLOOS, Ml". Timmerman en Aannemerwonende te Leyderdorp, wegens
het Herbouwen van een GEBOUW, van otids genaamd DE 00]jEKA AR
staande en gelegen aan den Hoogen Rijndijkonder Soeterwomie'toebehoo-
rende aan J. MATHIS, geeft tevens hierdoor te kennen, dat de genoemde
Aannemer meer aan zijne verpligting heeft voldaan, dan hetwelk volgens
liet Bestek was voorgeschreven geworden.
Bodegraven, 12 Augustus 1837. H. KLOESMAN.
Ten Kantore van N. NATHANS te Leyden, gijn te bekomen:
HEELE en GEDEELTEN van KOOP-LOTEN, voor de \72ste Kon.
Ned. Loterijwaarvan de Trekjdng der Eerste Klasse, een aanvang neemt
Oden 28steti dezer.
LEIDEN. De GEZIGTKUNDIGE GLAZEN- en BRILLEN-
SLIJPER is alhier te spreken of te ontbieden in het Logement de Zon,
op de Breedestraat, tot den i7den dezer.
NB. Men kan zich flateren, dat zijne Glazen, zoo wel in Brillen, als
tot Gezigtknndige Instrumenten, van de eerste Kenners in ons Ko
ningrijk met best succes gebruikt worden.
DRIE SCHEEPSTIMMERLIEDEN, vast werk begeerende, voor
een goed loon, geëvenredigd naarsde bekwaamheden, tegen den gewonen
tijd of eerder, vervoegen zich in Persoon bij A. J. van HOEKEN te
Leiden.
UIT de HAND te KOOP: Het van öüds gerenommeerde eii 2eer
beklant LOGEMENT, DE ROSKAM, gelegen te Katwijk aan den Rijn,
en wel op zeer aanneemlijke en billijke voorwaarden, kunnende men, des
begerende, een deel der Kooppenningen er op laten staan. De aanvaar,
ding kan naar goedvinden geschieden. Te bevragen bij den Eigenaar
C. J. VARKEVISSER.
UIT de HAND te KOOP: Het BUITENPLAATSJE, genaamd ONS
GENOEGEN, bestaande in deszelfs sedert weinige jaren aanmerkelijk ver
beterde en verfraaide Huizingen, voorzien van onderscheidene meestal Be.
hangen Beneden- en Boven-Kamers, Keuken, Kelder, Droogzolder, en ver.
der alles wat tot eene aangename en fatsoenlijke Woning vereischt wordt
geschikt voor Zomer- en Winter-Verblijf, alsmede een welaangelegde Tuin
volgens het Kadaster groot ruim 7JRoeden; staande en gelegen te Warmond,
aan de Lede, waarover het Huis zeer uitgebreide en vrolijke tutzigten is
hebbende; kunnende met 1°. November 1837 worden in gebruik genomen
en des Woensdags en Zaturdags van elke week, van des voormiddags n
tot des namiddags 2 ure, mits bevorens belet vragende, worden bezigtjgd.
Te bevragen op het Plaatsje zelve bij den Eigenaar, of hij den Notaris
KONING, te Warmond.
Op Dingsdag den 29 Augustus 1837 en volgende dagen, des morgens
te 10 ure, zal men in de Gemeenie van Baarn, voor of in hec Lokaal der
Inlandsche Tapijt-Fabriekten overstaan van den Notaris FRANS PEN,
resideerende te Baarn, bij openbare Veiling aan de hoogstbiedende of eerst-
mijnende Verkoopen: i°. Een ROSMOLEN voor twee Paarden, door welke
onderscheidene Werktuigen in beweging kunnen gebragt worden. 2°. Een
compleet in order zijnae TOESTEL, tot hec stellen en slaan van Dessijn-
Kaarten voor Weef-Machines d la Jacquart, bestaande in twee Lees- en
eene Slag-Machine, benevens verder Toebcliooren. 30. Zeven eu dertig
stuks goed geconserveerde, accuraat werkende WEEF-GETOUWEN, waar
bij twee voor Tapijien Haute lice ii Ia Savonnerie19 voor gefigureerde met
Pool- of Moket-Tapijtwerk3 voor Schotsch of Kidderminster, alle met
Machine d la Jacquart voorzien, 4 voor Tapijrgoed, genaamd I'ied Court,
4 voor Karpetten, 4 voor Gonje en 1 voor Franjes. 48. Circa 250STEL.
LEN DESSIJN-KAARTEN, mee derzelver geruite Teekeningen, alle van
zeer fraaije in smaak uitmuntende Dessijnen, henevens cene partij Koorden,
Sempel, Gonje en andere Kammen. 5°. De GEREEDSCHAPPEN tot
eene compleete Verwerijbestaande in groote Koperen en dito Vertinde
Verwltecels, eene Looden Blaauwkuip enz., mitsgaders eene voorraad van
Verwwaren. 6°. Een partij exquise Engelsche WOLKAMMEN, met
drie en vier rijen Tanden, Kambakken, Platen voor Engelsche Kampotten
enz. 70. Een WOLF of DUIVEL voor Wol, met Schrobbel-Machine,
een Snormolen, een Klophord en een Kalander, met drie Pokhouten Rol
len. 8°. Twee buitengewoon fraaije DRAAIBANKEN, met Toebehoo-
ren. Schaafbanken en vele andere Draaijers-, Timmermans- eu Smits-Ge.
reedschappen. 90. Een WAGENTJE op Riemen, twee BOEREN-WA-
GENS en een RIJKARRETJE, benevens TUIGEN en verder STAL-GÉ-
REEDSCHAPPEN. io°. Allerhande KANTOOR-BEHOEFTEN, als:
Boekenkasten, Lessenaars, Schrijftafels, Stoelen, een accuraat gaande staand
Horologie enz. n°. Een BRANDSPUIT of SPROEIJER, van BeldeR
en Co., en eene HAND-BRANDSPUIT op Kruiwagen, benevens Lederen
BRAND-EMMERS, LANTAARNS enz. 120. Een aanzienlijke partij
Geverwde en Ongeverwde SAIJETTE, WOLLE, PEEL en andere GA
RENS, benevens eenige afgewerkte KARPETTEN, BEDKLEEDJES enz.
Terwijl eindelijk almede in het openbaar nog zullen Verkocht worden:
De WERKTUIGEN en GEREEDSCHAPPEN van eene Machinale- eu
Hnnd-Kaarden-Makerijbestaande in Trekwals, Krook- en Steek-Machine
met Toehehooren, Slijp- en Rek-Apparaten, Leder Schaaf-Machine, eenig
Kaardendraad, Planken voor Schrobbels, Kaarden voor Hand- en Machinaal-
Werk, benevens meer andere VOORWERPEN, als Kopergieters-Fles-
schen, Jagt en andere Wielen, enz.
Alle welke Goederen van den 21 tot en met den 26 Augustus, van des
morgens 9 tot des namiddags 4 ure, voor een ieder zullen te zien zijn,
terwijl de Catalogussen acht dagen vóór den Verkoopdag verkrijgbaar
zullen wezen, zoo ten Kantore van den voornoemden Notaris PEN,
als in het Fabriek-Gebouw te Baarn, mitsgaders bij den Heer J. H.
SMAALE Junior, in de Warmoesstraat, N°. 33, te Amsterdam, tegen
betaling van 15 Cents voor de Armen.
