ikKyk.
V.
fö - L
li
MAANDAG,
"f:,
;V V (v
\vjy»7,
RANT,
!4 AUGUSTUS.
KENNISGEVING.
Burgemeester en Wethouders df.r Stad Leyden, gelet hebbende op het ede en
3de Hoofdstuk van hst Reglement voor het Bestuur dezer Stadgearresteerd bij Zijner
jvfajcstcics besluit, van den 4 Januarij 1324, N°. 108, alsmede op d'c dispositie van II. II.
Cedeputeerde Staten van Zuid-Holland, van den 3 Januarij 1830, waarbij is medegedeeld
's Konings besluit, van den 24 December 1829, N'°. 123, houdende bepalingen omtrent
de jaarlijkschc vervulling der buitengewone vacatures in de Kies-Kollegien, brengen bij
deze ter kennis van derzelvcr Ingezetenen, dat, ten einde het Kics-ivollcgic, op den
30 September aanstaandevoor drie daarin veroorzaakte buitengewone vacatures, weder
aan te vullenop den 31/ Augustus aanstaande, aan de Stemgeregtigden, Biljetten ter
invulling zullen worden rondgezonden, benevens cene Naamlijst der personen, die de
vereischtcn bezitten, om tot Kiezers te kunnen worden benoemd; welke Stembiljetten,
jva behoorlijk te zijn Ingevuld, eigenhandig geteckend en gesloten, op den vierden dag
21a de rondzending, van wege dit Kollcgie, door de Stads Boden, aan de huizen zullen
worden opgehaald in cene geslotene kist; terwijl dengeen, welke zijn biljet niet gereed
ter afgifte zal hebben, gehouden wordt ditmaal te hebben afgezien van de uitoefening
van zijn stemregt.
Dat gemelde Naamlijst, zoowel als die der Stemgeregtigden, van den ^den tot den
37 Augustus aanstaandede Zondagen uitgezonderd, 's morgens van 10 tot 1 uur, ter
•visie van het publick zal liggen ter Secretarie dezer Stad, ten einde aan een ieder,
welke vcrmcenen mogt ten onregte daarvan te zyn afgelaten, gelegenheid tot doleantie
te gevenen alzoo zijnen naam nog op dezelveof op eene van beide zoude kunnen
worden geplaatst; doch welke lijsten, op den gcmelden 17 Augustus, finaal zullen wor
sen gesloten.
En opdat niemand onwetend zoude zijn, zoo van hetgeen vereischt wordt om Stemge-
TCgtigd te zijn, als om tot Kiezer benoemd te kunnen worden, wordt bij deze herinnerd
aan de navolgende artikelen van het meergenoemd Reglement:
„Art. 2. Voor Stemgeregtigden worden gehouden zij, die ten minste gedurende het
3aaist verloopene jaar Ingezetenen der stad of van derzelvcr grondgebied geweest, én nog
werkelijk op het oogenblik zelve Ingezetenen daarvan zijnde, den ouderdom van 23 ja
ren hebben vcrviild, jaarlijks in de verponding en verdere beschrevene Rijksmiddelen,
Kuiten het patentregt, betalen niet beneden de zeven en twintig guldensaan de wette
lijke verpligtingen aangaande de Nationale Militie, naar aanleiding der grondwet, op hun
j;clcgd, tot op het oogenblik toe, hebben voldaan, en niet vallen in de termen van uit
sluiting, bij het volgende artikel bepaald.
Art. 3. Van de uitoefening van het stemregt zijn uitgesloten zijdie in dienst zijn
of pensioen genieten van eenige vreemde Mogendheid, buiten autorisatie des Konings;
rfie zich in staat van geïegtelijke interdictie bevinden; alsmede die, aan welke geregte-
3ijk een raadsman is toegevoegd; die in staat van faillissement zijn; die cessie van hunne
goederen gedaan hebbendie een crimineel vonnis hebben ondergaandoor geene nadere
uitspraak of beslissing krachteloos gemaakt; die ten tijde van de stemopneming nog in
staat Van criminele beschuldiging zijn.
„Art. 4. In de bcoordeeling der al of niet bevoegdheid tot uitoefening van het stcm-
j-egt, naar gelang der betaald wordende jaarlijkschc som in de bovengemelde belastingen,
2al alleen in aanmerking worden genomen het montant, waarop men jn die belastingen is
aangeslagen, onverschillig, of de goederen in de stad zelve, of elders binnen het Rijk
gelegen zijnen of de daarvoor te betalcne belasting al of niet in cene andere gemeente
wordt voldaan; zullende echter diegenen, welke derzelvcr belasting-betaling'in cene
aidcrc gemeente ten deze zullen willen doen gelden, verpligt zijh, om daarvan vooraf
aan liet Stedelijk Bestuur kennis te geven, en des gevorderd, aan dat Bestuur de bewy-
zen van die betaling te vertoonen.
„Art. 5. De belasting wegens panden, in Compagnieschap bezeten, opgebragt wor
dende zal aan ieder eigenaar voor zijn aandeel worden toegerekend, mits de personen,
welke daaruit hunne stemgeregtigdheid of bevoegdheid tot het kiczerscliap zouden willen
©ntleenen, werkelijk als mede-eigenaars van zoodanige panden op de registers der Ont
vangers van de Directe Belastingen beleend staan.
„&Art. 6. Wat aangaat het bedrag van belastingen wegens verhuurd wordende huizen',
©f andere eigendommen, waarvoor de eigenaars zijn aangeslagen, doch door de huurders
aan hun restitutie geschiedt, zal dit bedrag onder den opbrengst der eigenaren blijveu
als alleen daarvoor bij de Ontvangers bekend staande.
„Art. 7. Zij, die gehuwd zijn, hetzij in gemeenschap van goederen of daar buiten,
anet vrouwen, die de bepaalde soinme in de bovengemelde belastingen opbrengen, zullen,
ofschoon ter zake van hunnen eigen aanslag niet bevoegd, niet te min ter uitoefening
van het stemregt- worden toegelatenwanneer zij dc overige vereischtcn in zich verecni-
.genzoo als ook de vader van een ^minderjarig kind, hetwelk de bepaalde somme in de
^belastingen opbrengt, wanneer hij uit eigen belang niet reeds tot het stemregt mogt be-
"vocsd zijn, tot de uitoefening van hetzelve zal toegelaten worden, indien hij de overiae
vereischtcn bezit, hetgeen evenzeer het geval zal zijn ten opzigte van een meerderjarigen
20011, of cenen der meerderjarige zoons van eene moeder-weduwe, welke zich in gelijk
geval bevinden mogt.
Art. 8. Zoodanige moeders-weduwen, welke verlangen zouden, dat die uitoefening
geschiede, zullen verpligt zijn, dengenen van derzelvcr zoons, door wien zij, bij voor
komende gelegenheden, de uitoefening tot weder opzeggings toe zouden begeeren "verrigt
te hebben', aa'11 het Stedelijk Bestuur kenbaar te maken, 0111 daarvan de nood ia c aante'e-
keiiing te kunnen houden tot narigt; terwijl het voorschreven Bestuur de moeders-wedu
wen, voor zoo verre die aan hetzelve mogten bekend zijn, of door hetzelve onderleid
worden in de termón te dezen tc verkecren, met de vorenstaande bepaling zal bekend
maken.
„Art. 9. Het zal overschillig zijn, of de opgegevene zoon gehuwd of ongehuwd is,
cn al of niet bij de moeder-weduwe inwoont, vermits hij den ouderdom vau 23 jaren
vervuld bebbe, en alle verdere vereischtcn (dat omtrent de belasting-betaling alleen uit
gezonderd), in de Stemgeregtigden gevorderd'wordendebezittel voor zoo verre hij
namelijk niet reeds uit eigen hoofde het stemregt uitoefent, daar er door eeuen persoon
niet meer dan ccnc stem kan worden uïtgebragt.
„Art. 10. De zes voorgaande artikelen zijn ook tot de bevoegdheid0111 tot het
kiczerscliap te worden benoemd, toepasselijk, behoudens de verdere vercischteh der
kiezers, volgens dc bepaling van art. 23 van dit Reglement.
„Art. 20. Indien er, ter gelegenheid der stemming voor kiezers, ter vervanging van
het gewone aftredende, eeii derde, ook tevens voor de vervulling van buitengewone
vacatures in bet kiezers-Kollegie wordt gestemd, en er dus wordt gestemd voor een ge
tal kiezerplaatsendat der gewone aftreding te boven gaande, zullen de personen, ten
getalle als de gewone vacatures bedragen, welke de meeste stemmen zullen hebben beko-
inenbeschouwd worden als ter vervulling der gewone vacatures te zijn benoemden
degenen, welke op dezelve personen in betrekkelijke meerderheid van stemmen zullen
volgenten getalle als dc buitengewone vacatures bedragenworden beschouwd ter ver
vulling dier buitengewone vacatures te zijh benoemd', met dien verstande, dat wanneer
de nog overgeblevene termijn van zitting van de gevvezene kiezers, door wier gemis de
bui rei) gewone vacatures zijn ontstaan, verschillend mogt zijn, alsdan diegeen der benoem
den voor deze buitengewone vacatures, welke liet eerst invoegc vorengemcldde betrek-
keliike meerderheid zal hebben bekomen, geacht zal worden verkozen te zijn, ter ver
vulling van de buitengewone vacature, waaraan nog de langste termijn is verknocht, cn
zoo vervolgens bij afdaling.
„Art. 22. Een derde deel der kiezers zal om dc driejaren naar toerbeurten aftreden;
dc afrredende zijn echter weder verkiesbaar, enz.
Art. 23. Niemand kan binnen de stad kiezer zijn, t'cnzij hij den ouderdom van
25 jaren heeft vervuldbinnen het Rijk of dcszclfs koloniën geboren is, of brieven vau
naturalisatie bekomen heeft, of wel bij weiduiding voor Nederlander gehouden wordt,
binnen de stad stemgeregtigd is, en voor een inboorling der stad, of met eene burger
doch»er gehuwd zijnde, gedurende dc laatste drie jaren, cn voor een inboorling van liet
Rijk. of genaturaliseerde!!gedurende de laatste zes jarenStads Ingezeten is geweest
(zónder dat echter afwezcndlieidten gevolge van bedieningen -9 door of van wege den
Koning opgedragen, in deze hinderlijk zal kunnen zijn), cn voorts jaarlijks in de ver
ponding cn verdere beschrevene Rijksmiddelen j buiten het patentregt, op den voet der
stemgeregtigden, betaalt eene soni van ten minste honderd en vijf guldens.
Tot kiezers zullen daarenboven niet kunneii worden benoemd zijdie van ceivg
anbt, post of bediening, door den Koning mogten zijn ontzet, of wel ontslagen, anders
dan met vermeldingdat zoodanig ontslag op hun verzoek of honorabel is gegevenzoo
lang zij door den Koning van de onbevoegdheid, 0111 benoemd tc worden, niet zullen
zijn onrhevcn.
Ook zal tot kiezer niet kunnen benoemd worden hijdie aan eeuen reeds benoemden
kiezer in den eersten of tweeden graad van bloedverwantschap of zwagerschap bestaat
Twee personen, zich zoodanig bestaande, tc gclijkcr tijd wordende benoemd, zal het
lot tusschcn hun beslissen; terwijl voorts dc bepalingen van art. 48, 49 cn 50, ook in
deze zullen toepasselijk zijn.
Art. 48. Voor aan elkander verzwagerden zullen tc dezen opzigte niet gehouden
worden zij, wier huisvrouwen elkander in een der gemelde gVaden bestaan, enzt
„Art. 49. Opkomende verzwagcring gedurende liet zitting hebben, zal Van het ge
volg zijn, dat hij, die de verzwagcVing veroorzaakt, zal moeten ophouden Verdere zit
ting tc hebben.
„Art. 50. Indien de Vrouw, door welke de verzwagcring is ontstaan, overleden is,
zaf'de zwagcrscgap gerekend worden op te houden."
EXTRACT uit het Koninglijk besluitvan den 24 December
1829, N°. 123.
De buitengewone vacatures, welke, hetzij door overlijden, vertrek, of and etc omstan
digheden, iii dc Stedelijke Kies-Kollcgicnmogten omstaan, telken jure, in 'den loop der
manlid September, genoegzaam tijdig vóór het tijdstip bij art. 26- der Stedelijke Regle
menten, tot de bijccnroeping der kiezers bepaald, cn alzoo vóór dc eerste week van de
maand October, zullen moeten worden vervuld, op de wijze, voorgeschreven bij art. 12
en volgende van die Reglementen.
Aldus gedaan en gepubliceerd, bij H. H, Burgemeester en Wethouders der Stad
Leyden, op den 31 Julij 1837.
J. G. DE MEY.
Ter ordonnantie van dezelve,
P. A. DU Pui.
NEDERLANDEN.
Leyden den i3den Augustus.
Naar wij vernemen, heeft Zijne Maj. de Koning aan onzen stadgenóot;
den Wei-Edel Gestr. Heer Colonel Bake, een octrooi toegestaan voor dé
uitvinding van eene nieuwe wijze van bevestiging der ijzeren spoorstaven
op de houten onderleggers; welke wijze van bevestiging zich door hare
soliditeit en mindere kostbaarheid onderscheidt.
Men meldt nit 's Gravenhage van den nden Augustus:
Behalve de reeds bekende benoemingen tot Ridders der orde van den
Nederlandscben Leeuw, heeft Zijne Maj. de Koning nog met het Ridder
kruis begiftigd de heeren: Mr. J. Cats Epz,, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal; C. H. van Grasveld, lid van het Amortisatie-Syndicaat;
Baron Bentinck, Raad van legatie te Londen; H. Faesy, Consul-Generaal te
Bern; Endell, Consul te Stettin; G. van Beverwijk en Jonkheer de Voocht,
leden der Gedeputeerde Staten van Noord-BrabandJonkh. IV. B. de Salve
de bruneton, lid der Ridderschap van Gelderland; J, J. Springer en Jonkhr-.
J. P. Schorer, leden der Gedeputeerde Staten van Zeeland; J. ven der Poll
en R. IV. Baron Sloet tot Marsveld, leden der Gedeputeerde Staten van Over
ijssel; Mr. J. L.Homan, lid van Gedeputeerde Staten van Drenthe; Mr.IV.
ReepmakerWethouder te Rotterdam; Mr. TV. H. RoyerRijks Advocaat in
Overijssel; Mr. A. Bogaers, Advocaat te Rotterdam; ff. B. Van ffonstok
Doctor te Amsterdam; G. Blok de Keth, Ontvanger van 's Rijks belastingen
te Zwolle; Mr. FeithVoorzitter van het Instituut voor Doofstommen te
Groningen; Jonkheer A. van der Does, te Rotterdam; J. G. M. Hofman van
Hove, te Zalt-Bommel; IV. ff. FVarnsinckte Amsterdam; Majoor A.Zeper,
Commandant van het 20ste bataljon reserve-schutterij, en F. C. Gezelschap,
gepensioneerd Colonel titulair.
Bij Koninglijk besluit is, betrekkelijk de jaarlijksche regeling van het
gebruik der 2 pCt. van de gewone inkomsten der steden en gemeenten, over
1836, ter beschikking van het algemeen Bestuur staande, voor zoo veel de
provincie Zuid-Holland betreft, bepaald, dat, na aftrek van hetgeen over
1836, door de steden en gemeenten moet bijgedragen worden in de som van
f 40,000, tot bestrijding der administratie-kosten van de bedelaars-werkhui-
zen, de bedoelde gelden aan de gemeente-besturen worden gelaten, ter ge
deeltelijke medebestrijding der kosten voor het publiek onderwijs, en ter
verbetering van gemeentelijke wegen, bruggen, waterleidingen, enz;
Dezer dagen heeft Zijne Maj. de Koning bij besluit goedgekeurd de
ontworpen reglementen voor de koopvaarders binnenhaven van het Groot
Noord-Hollandsche Kanaal aan het Nieuwe Diep, mitsgaders op het lood
sen van zeeschepen door hetzelve Kanaal door vaste loodsen.
Uit het ter algeineene vergadering van de Maatschappij van Weldadig,
heid gedane verslag, nopens den staat der godsdienst en Zedelijkheid, als.
mede van het schoolonderwijs, in de koloniën dcrzelve maatschappijont.
leenen wij het navolgende:
Gedurende het negentiende dienstjaar werden de openbare godsdienstoefe
ningen in de gewone koloniën wederom getrouw bezocht, hetwelk bij ver.
nieuwing hec bewijs opleverde dat de kolonisten de godsdienstige voorreg-
ten, welke zij genieten, op hooger prijs waardeeren. Hunne waardige
Leeraren roemen, voor zoo veel de Protestanten aangaat, de belangstelling;
welke zij in hec bezit en gebruik van den Bijbel aan den dag leggen, de
graagte waarmede de tractaatjes en de Bijbelsche almanak, waarvan gods
dienstige menschenvrienden de koloniën steeds voorzien, worden gelezen,
en de godsdienstige gezindheid, welke vele kolonisten in hunne gesprekken,
zoo bij het huisbezoek als bij andere gelegenheden, openbaren. Het ge
drag der kaionisten gaf, in het algemeen, reden van tevredenheidgrove
uitspattingen bleven zeldzaam, en de levenswandel van velen mogt allezins
lofwaardig heeten.
Te Veenhuizen mogten de Godsdienst-Leeraars tot hunne blijdschap bij
zeer velen ondervinden, dat hunne pogingen en bemoeijingen geenszins
vruchteloos bleven. Menigwerf vonden zij gelegenheid de ontwikkeling
van het zaad der deugd op te merken, ook daar, waar zij hec zelfs niet
hadden verwacht, en meermalen zagen zij proeven van verbetering bij lang
verwaarloosde menschen, die zich vroeger aan een buitensporig levensge
drag en groote afdwalingen hadden schuldig gemaakt. Zij genoten billijke
onderscheiding bij de leden hunner gemeente, die hen steeds beschouwden
als welmeenende raadgevers, wier leiding men gaarne volgde, wier voorbeeld
niet onopgemerkt bleef. Vrede heersclite mede tusschen de belijders der
verschillende godsdienstige gezindheden, en de goede verstandhouding tus-
sclien de onderscheidene Leeraren bragc daartoe niet weinig bij. Te Om.
merschans werden de openbare godsdienst-oefeningen er bij voortduring ge-
trouw bezocht, en door veleii met aandacht, belangstelling en eerbied bij.
gewoond. Gedurende den jare 183d, ziin er in de scholen der koloniën on
derwezen 3737 leerlingen, als 1704 dagschooiicren1153 avond-scbool-
jongens, en 894 avondschool-meisjes. Het getal leden der Maatschappij
heeft, in 1S36, 9610 beloopen, die ingeschreven hebben voor eene bijdrage
van f 25,415.30, zijnde nagenoeg 900 minder dan in het jaar te voren,-
hetwelk in het verband staat met het verschil van 150 leden. Een aamal
sub Coinmissien zijn er in geslaagd, nieuwe deelneming te verkrijgen, en