A0. 1837.
LEYDSCHE
VRIJDAG,
tófJJUlTENN
fS( gewoon
NEDERLANDEN.
Leyden den 4den Mei.
Men meldt uit 's Gravenhage van den ^den dezer:
Hec bal en souper bij den Engelschen Minister is gisteren avond allerluis-
terrijkst geweest en heeft tot dezen morgen ten vijf ure geduurd. Daarop
waren, onder anderen, tegenwoordig HH. KK. HH.de Prins en Prinses van
Oranjebenevens Hoogstderzelver Zonen, als mede Z. D. H. de Hertog van
Saksen-lVeimarhet Corps Diplomatiek en onderscheiden Consuls der bui-
tenlandsche Hoven van Amsterdam en Rotterdam.
Door Z. M. zijn onder anderen benoemd: tot Secretaris der stad Schoon
hoven (Zuid-Holland)» Mr. A. Slingelanden tot Burgemeester en Secre
taris der gemeente Stad aan 'c Haringvliet (Zuid-Holland), C. J. G. Chaudon
Het Hof van Assises der provincie Holland (Zuider-kwartier), voor
het tweede vierendeelsjaars van 1837, heef*c heden deszelfs zittingen aange
vangen. Hetzelve wordt gepresideerd door den heer Mr. G, J» Jordenster
wijl als Regters in hetzelve zitting hebben de heeren en Mrs.: Geversde
JongeHuygens en Pauw, alle Raden in den Hove. In deszelfs zitting van
heden heeft de zaak gediend van An dries van der Zwaanbeschuldigd van
diefstal in dienstbaarheid. Veroordeeld tot een jaar tuchthuisstraf. Naar
men verneemt zal in de tegenwoordige sessie van het Hof van Assises de
zaak worden behandeld van Nathan van Gelderdie voortvlugtig is.
Het tijdschrift de Vriend des Vaderlands deeltals eene voor de Hooge-
school van Leiden zeer vereerende bijzonderheid mede» dat meer dan 200
Studenten dier Akademie leden zijn der Maatschappij van Weldadigheid.
Uit Utrecht meldt men van den 2 Mei:
Gisteren is alhier aangekomen en aap het Hotel der Nederlanden afgestapt
Z. K. H. de Hertog van Cambridgeonder-Koning van Hanover. Na alhier
nachtverblijf gehouden te hebben, is Z. K. H. heden van hier vertrokken,
om naar Hanover terug te keeren.
Uit Groningen meldt men van den isten Mei:
Gedurende de veemarkt te Uithuizen is 11. Donderdag eene vreesselijke
misdaad gepleegd. Een boerenknecht, genaamd Okko Kluinvroeger schip-
persjongen zijn geld verteerd hebbende, vervoegde zich bij de vrouw van
Dreweswonende ongeveer een kwartieruurs van her dorp, wier man,
bij wien Okko Kluin korten tijd in de kost was geweest, naar de markt was
gegaan, en vroeg van haar 5 guldens ter leen. Dit geweigerd zijnde, heeft
hij het kabinet met geweld willen openen, en de vrouw, die hem dit be
lette, een slag met eenen bijl op het hoofd toegebragt, waarna hij haar in
de schuur heeft gesleept en daar verder heeft afgemaakt. De man., te huis
komende, vond de deur gesloten. De dader is dienzelfden dag door den
veldwachter Pruimin het veerhuis, bewoond door den kastelijn H. Bakker,
gevat, en heeft, zegt men, zijne gruwelijke misdaad bekend.
Zonder voor de juistheid dezer bijzonderheden in te staan kan men echter
verzekeren, dat, wat de hoofdzaak betreft, dezelve de waarheid behelzen.
Van Zwolle wordt, onder dagteekening van 30 April gemeld:
Heden nacht circa één uur, ontstond er in de gemeente Zwollerkerspel,
nan den Zeedijk, tusschen Kampen en Genemuiden, ten huize van Peter
Berends Zeedijkeen felle brand, welke voor hem en de zijnen de ver
schrikkelijkste gevolgen had.
In minder dan één uur was de geheele boerenwoning met hooiberg en
schuur eene prooi der Vlammen, en men ontdekte den brand niet eerder voor
dat alles reeds iu lichtelaaijen vlam stond, en aan redding niet meer konde
gedacht worden. De vader van Zeedijkeen man van 81 jaren, hij zelf,
benevens zijne beide kinderen, ook 3 paarden en 29 stuks vee, zijn alle bij
dien brand allernoodlottigst omgekomen; hopeloos blijft de bedroefde we
duwe op het treurig overschot van hare geliefde betrekkingen en aanzien
lijke bezittingen staren, welke haar kort te voren zoo veel geluk en wel
vaart schonken.
AFRIKA.
De Generaal Bugeaud heeft teOran de volgende proclamatie afgevaardigd:
Arabieren
Ik kom den oorlog hervattendaar waar ik dien gelaten hebtoen ikna het ge
vecht van Trazaaan den Sikakop den 6 Julij 1836de krijgsverrigtingen staak te
om mij naar Spanje te begeven. Het was u ongetwijfeld bekend, dat ik kort te voren,
fen wel op den 6 juntjop de zandige oevers van de Tafna aan wal was gezet, zonder
ruiterij, zonder paarden voor mij en mijne officieren, zonder middelen van vervoer voor
de mond- en krijgsbehoeften en voor de gekwetsten. Gij weet tevens, of ik, in weer
wil van die hinderpaleneene ontmoeting met uwe krijgslieden vermeden hebof ik
mij door de steilte uwer gebergten en de hitte van uwe zon heb laten afschrikken.
Thans verschijn ik met al den toestel voor eenen oorlogzoo als die tegen u be
hoort gevoerd te worden. Gij zult niet meer in de gelegenheid Zijnom logge kolon-
nes, door eenen grooten wagen trein belemmerd, en die u daardoor niet konden vervol
gen terwijl gij derzelver langzamenmoeijelijken marsch vooraf kondt berekenenon-
ophoudeliik te verontrusten.
„Ik heb mii in een Arabier, zoo als gij zijt, herschapen: of ben dit misschien meer
dan gij, want'ik kan langer het veld houden, zonder noodig te hebben van rot mijnen
voorraad van levensmiddelen terug te keeren. Uwe uitgestrekte wildernissende steilste
uwer gebergtenuwe rotsenuwe diepe bergkloven kunnen mij geen enkel oogenblik
verschrikken of ophouden. Ik ben niet zoo snel als gij, maar even beweegbaar. Er is
geen hoekje van uwen grondwaarheen ik niet kan doordringen. Als een vuurstroom
zal ik in "alle rigtingen, heden naar het zuiden, morgen naar het oosten, overmorgen
naar her westen, den volgenden dag naar het noorden, uw land doorploegen.
„Ik kan tot u zeggen": gij zult dit jaar den oogst van geen enkelen korenakker ge
nieten. Injien gij de halmen daarop afmaait, dan zult gij geen tijd hebben, om ze te
dorschen, en zoo ik 11 op enkele punten den tijd laat, óm het graan in de silo's (ge
heime bewaarplaatsen van koren) te brengen, dan zal ik het daaruit wegnemen, om het
te vernielenof de paarden mijner ruiters daarmede te voeden. Niet slechts zult gij niet
oogstenmaar gij zult ook niet zaaijen. Ik zal eén genoegzaam aantal troepen te Oran
achterlaten0111 mijne rondtrekkende colonne gedurig voltallig te houden en zoo noodig
te versterken.
„Arabieren! 11 staan slechts twee middelen teil dienste, om het onweder, dat boven
uw hoofd zamentrekt, af te keeren; namelijk te strijden en te overwinnen, of om vrede
te smeek en. Het eerste middel is gewaagd; het tweede is zekér, indien gij het met
opregtheid en goede trouw aanwendt. Zoo gij waarborgen aanbiedtkan ik zonder
otnwegen en zonder schande tegen u van vrede snteken, ojndat ik sterk en moedig ben.
Ta, ik bied 11 den vrede aan, of eenen oorlog, bij welke de vorige oorlogen slechts kin
derspel zullen geweest zijn. Ik zou dezen geesel van 11 wilton afwendenomdat wij niet
gekomen zijn, om u van honger te doen sterven, maal* in tegendeel, óm u den over
vloed onzer voortbrengselenin ruiling tegen de uwete schenken.
Wij zijn niet gekomenom u te doodenmaar in tegendeel omdoor de_ vermeer
dering 'van algemeen welzijn, den aanwas uwer natie te bevorderen. Wij willen noch
on uwe godsdienst, noch op uwe vrijheid, noch op uwe gewoonten inbreuk maken; wij
willen alleen vrijelijk met u handel drijven en alzoo het geluk der beide volkeren ver
meerderen.
Indien uwe aanvoerdersmeer bezield door den wenschom aan hunne eerzucht té
voldoen, dan wel door dien, om u voor de ijsselijklieden van den oorlog te behoeden,
den vrede mogten weerstreven; dat zij dan komen, 0111 uwe oogsten en uwe kudden te
beschermenik daag hen uit ten strijde. Indien zij u niet kunnen beschermendat zij
dan zeiven om den vrede vragenwant zij zijn voor c»od en voor de menschen gehou
den om het eene of het andere te doendaar hunne roeping isom u vaderlijk te lei
den en te beschermen.
Ik heb met rondborstigheid en zelfvertrouwen tegen u gesprokenomdat ik den wil
en de kracht bezit; ik toon u, dat ik vertrouwen in mijne strijdkrachten stel, daar ik.
u vooraf verkondig» op welke wijze ik den oorlog tegen u voeren zal.
„De eerste vcldtogt zal beginnen, als het te veld staande graan rijpt, en zal eerst
eindigenals de oogstzoo wel als uwe vruchtboomcn en bosschenvernield zal zijn.
De tweede véldtogt zal na den regentijd beginnen, cri tot het einde van Maart voortdu
ren, opdat gij geen enkelen akker zoudt kunnen bezaaijen. Verzamelt dus uwe krijgs
lieden, of brengt mij, hetzij te Oran, hetzij te Tlemcccn, hetzij in mijne legerplaatsen,
den olijftak des vredes.
„Ik bied ook aan een uwer voornaamste Bevelhebbers, Abd-el-Kaderden vrede aan;
weigert hij diendan moet hij zich ontwijfelbaar sterk genoeg voelenom u te bescher
men; want, ware dit niet het geval, hoe zou hij dan misdadig genoeg kunnen zijn, om
11 aan eene verwoesting te vuur en te zwaard over te leveren? Maar hij bezit, zoo men
zegt, rcgtschapenheid en opregtheid; ik maak mij sterk van die ook te bezitten: wy
zullen ons kunnen verstaan."
RUSLAND.
Petersburg den 12 April. Volgens eene overeenkomst van den Minister
van Financien van het Russisch Rijk met het Bestuur van het Koningrijk
Polen is aan den tol-beambte van Sheltkowsk het regt verleendomte be
ginnen met 15 Mei 1837, gedurende twee jaren de fabrijkaten van het Rus
sisch Rijk in het Koningrijk Polen en wel van alle drie de klassen, na het
overleggen van getuigenissen van den oorsprong en vastgestelde bepaling
uit het Russisch Rijk in het Koningrijk Polen en omgekeerd, tolvrij te laten
passeren.
SPANJE.
Berigten over Parijs van den iden Mei.
Men schrijft uit Madrid van 23 April:
Men kan zich geen denkbeeld maken van de willekeurige uitvoering vati
het besluit op de levering van paarden. De wet eischt niet meer dan 5000 stuks
het Gouvernement laat er 25 a 30,000 ligten, en nadat de kens gedaan is,
betaalt men niet alleen de paarden niet, welke men neemt, maar men ver
koopt tot lagen prijs al diegenen, welke niet tot dienst van het leger gebruikt
worden. Deze herhaalde rooverijen brengen in de provinciën eene hevige
verbittering te weeg.
Uit Perpignan wordt het volgende gemeld:
In de omstreken van Vich hebben, van den I4den tot den iüden dezer
maand twee gevechten tusschen de troepen der Koningin en CarlistischtS
corpsen plaats gehad. Bij het eerste moeten de Carlisten het onderspit ge
dolven hebben zonder dat evenwel zulks den overwinnaar van eenig nut ge
weest zij. Met het tweede schijnt het anders gelegen te zijn; de verschil,
lende tijdingen mogen in de Bijzonderheden eenigermate verschillen, doch
komen daarin overeen, dat de Christinos voor de overmagt des vijands heb
ben moeten zwichten. Een Coloneleen bataljons-Chef en twee officieren
zijn gesneuveld, terwijl hunne troepen met geveld geweer tot het dekken
van den aftogt aan twee charges der ruiterij weerstand boden» Vele solda.
ten ondergingen hetzelfde lor. Men heeft buiterdien het verlies te betreuren
van twee kanonnendie echter vooraf door de Christinos onbruikbaar waren
gemaakt.
In de zitting der Cortes van 23 April is beraadslaagd over de wet ten
aanzien van de regering der koloniën en diensvolgens bepaald:
De Cortes gebruik makende van de magt, die liun door de constitutie ver
leend is, hebben bepaald wat volgt: Gezien de onmogelijkheid om de cona
stitutie door het Schier-Eiland en de naburige eilanden aangenomen, tot dé
koloniale provinciën van Amerika en Azie uit te strekken, zoo zullen deze
provinciën door bijzondere wetten, overeenkomende met hunne bijzondere bea
hoefcen en dienstig om hun wélvaren te. verzekerenbestuurd en geregeerd
worden; dien ten gevolge zullen de Afgevaardigdendoor die provinciën
benoemdin de tegenwoordige Cortes geene zitplaats hebben»
De Spaansche Gezant te Parijs heeft aan de houders van Spaanschè
renten bekend gemaakt, dat, daar de conversie van de den isten November1
vervallen coupons in bons op de schatkist, tegen 1 Mei nog niet geheel ge
schied was, de termijn tot 1 Junij werd verlengd, van welken dag af die
bons op de schatkist betaald zullen worden.
De geldleening, die het Spaansche Gouvernement met den bankier
jlguado heeft willen aangaan, is geheel vervallen. De bankier verlangde na-
menlijk dat Frankrijk en Engeland zouden op zich nemenomindien Don
Carlos mogt zegevieren, het eiland Cuba en de Philippynsche eilanden, toe
vergoeding voor de uitgeschoten sommen, in beslag te nemen. Frankrijk
wilde volstrekt in zulk eene voorwaarde niet tredenen de bankier anders
niet leenen dus is de leening afgesprongen.
Het Carlistisch Opperhoofd Tristany heeft den 2isten Lallone bemag-
tigdhetgeen veel verbaasdheid en schrik heeft teweeg gebrdgt.
ZWITSERLAND.
Men schrijft de volgende tijding, gedagteekend van den Jura, den i£ April i
Reeds sedert eenigen tijd bestaan er te Porentruy vrij levendige botsin.
gen tusschen de staatkundige partijen, welke er verschillende meningen zijn'
toegedaan, en laatstleden Zondag gingen de zaken zoover, dat men de sol
daten moest te hulp roepen om de rust te herstellen.
De municipale verkiezingen van Porentruy zijn de naaste oorzaak geweest
van de wanorde. Ondertnsschen moesten de Autoriteiten den dag der stem
ming bepalen; dit was laatstleden Zondagen, niettegenstaande de oppositie
van de behoudende partijhad de stemming plaats. De liberale partij was
Overwinnaresen toen de uitslag bekend was, verzamelde een groot aantal
van hare tegenstrevers voor het stadhuis 0111 hetzelve te belegeren, en ge.
vechten stonden in de straat geleverd te worden.
Na veel geschreeuw en wederkeerige slagen, slaagde de Overheid orrt
de wanorde te beteugelen met behulp van soldaten en gensdarmen. Men
spreekt van onderscheiden gevangennemingen te Porentruy ten gevolge vatf
dien oploop.