A\ 1836.
LEYDSCHE
VRIJDAG
c£|
V -i Ji<iS-*r
N\
COUR A N T,
DEN 2den DECEMBER.
NEDERLANDEN.
Leyden den isten December.
De geweldige storm van eergisteren heeft in onze stad hier en dsa- aan
huizen, schoorsteenen en boomen schade aangerigt; de peer van de Saai.
hal op de Ruine, sedert jaren tot Roomsche Kerk ingerigt, is door den
hevigen wind naar beneden gerukt. Wij hebben weinig ongelukken, aan
menschen overkomen, te betreuren; alleen vernemen wij, dat deWel-Éerw.
Heer .7. Roemer, Leeraar bij de Remonstrantscbe Gemeente alhier, door
eenen rukwind is ouiver geworpen en zijnen arin gebroken heeft. De Heer
de Jager, Student aan onze Hoogeschool, van eene brug op de Oude Vest
jn het water geslagen, heeft zich gelukkig uit hetzelve gered. Ook uit den
omtrek onzer stad ontvangen wij treurige berigten van schade, welke de
storm beeft veroorzaakt.
Uit 's Gravenhage wordt ons hetzelfde berigt; aldaar echter is eene vrouw
door het nederstorten van eenen schoorsteen gedood. Verder lezen wij uit
die stad in de Staati-Courant onder dagteekening yan den 30 November:
Aan Z. K. II. Prins Alexandertweeden Zoon van Z. K. H. den Prins
van Oranje, is gisteren namiddag, len gevolge van den storm, een ongeval
overgekomen, hetwelk echter, zoo als men hopen mag, geene ernstige ge
volgen hebben zal. Z. K. H. keerde met zijnen oudsten Broeder, den Erf.
prins, door den Generaal Baggelaar vergezeld, uit Leiden, alwaar de Prin
sen de lessen der Hoogleeraren hadden bijgewoond, naar deze Residentie
terug, en Hunne Koninglijke Hoogheden bevonden zich reeds in het'sGra.
t venhaagsché bosch, toen Prins Alexanaer door eenen omverstortenden boom
aan hef hoofd getroffen werd. Z. K. H., ofschoon eenige oogenblikken bui
ten kennis 'geweest zijnde; heeft toch nog herwaarts naar zijn paleis kunnen
gaan. Volgens het dezen ochtend aan het paleis gegeven berigt, was de
toestand van Z. K. H' vrij voldoende. In den loop van den dag is geen
nader bulletin uitgegeven. Z. K. H. de Erfprins heeft geen letsel bekomen.
Uit Haarlem meldt men, dat een vijftigtal boomen in den Hout uit den
grond waren geslagen.
Uit Amsterdam worden onderscheiden ongelukken gemeld; aldaar zijn
reeds vier personen, ten gevolge van bekomen wonden, overleden. Ook
was de Osdorperweg doorgebroken en de geheele polder tot onder de stad
door het water van het Haarlemmermeer overstroomd.
In Rotterdam heeft men almede veel schade. De glas-fabrijk, nabij de
stad gelegen, is door het wegslaan van het dak in brand geraakt, en de
werkplaats of i)ut. geheel verteerd. Er waren geenC menschen omgekomen.
Bij Dordrecht was een droevig ongeluk gebeurd: de Stads-Courant deelt
het ons volgender grijze mede:
Vijf groente-boerinnen, omstreeks den middag in hun schuitje uit de Groot-
hoofds-haven vertrokken, na lang met wind en golven geworsteld te heb.
ben, kwamen omstreeks half 4 ure in de Noord door het overslaan van het
water in het uiterste gevaar; twee wakkere mannenHermans en de Klunderc
snelden van het Groothooft in eene andere roeischuitin weerwil van den
toen allerhevigst woedenden orkaan, ter hulpe toe, bereikten nog even tijdig
de zinkende schuit oni er de 5 boerinnen uit over te nemen, maar weinige
oogenblikken daarna sloeg ook hun vaartuig vol en zonk, en met moeite
kwamen de beide genoemde mannen aan den Papendrecbtscben wal. de een
met eene der vrouwen op den rug, terwijl de andere vier, waaronder moe
ders van talrijke huisgezinnen, ongelukkig omgekomenen heden hunne lijken
opgevischt zijn.
De bij en naar die stad varende stoomboten hadden wel moeten blijven
stilliggen, doch geene schade bekomen.
Uit Breda wordt berigt, dat er in de gemeente Made een boeren-erf is
afgebrand, doch men het geluk gehad had, vee, boerengereedschap en huis
meubelen te redden.
Uit Nijmegen heeft men ook dienaangaande berigten, doch nog geene
bijzondere.
Van Groenlo wordt ons gemeld, dat ook aldaar veel schade is aangerigt,
een molen was omvergerukt, en verscheidene buiten de stad gelegene hul
zen weggeslagen. Menschen waren aldaar niet omgekomen.
Men meldt uit 's Gravenhage van den isten December:
Door den Opperkamerheer van Zijne Maj. den Koning is gisteren bekend
gemaakt, dat het Hof op heden den isten December den rouw zal ran
nemen voor den tijd van vier weken, ter gelegenheid van het overlijden
van Zijne Maj. den Koning Karei X; zullende gedurende de eerste veertien
dagen de halve rouw en gedurende de laatste twee weken de ligte rouw
gedragen worden.
Z. K. H. de Prins van Oranje is gisteren avond ten 8 ure alhier aan
gekomen. Hoogstdezelve trof Z. K. H. Prins Alexander in redelijken wel.
stand aan. Het heden mórgen uitgegeven bulletin luidt als volgt:
„Sedert gisteren avond ten zes ure is in den toestand van Prins Alexan.
der eene zoo voordeelige verandering gekomen, als men slechts eenigzins
wenschen kan."
Naar men verneemt heeft het Z. M. behaagd, den Baron van Doorn te
benoemen tot Secretaris van Staat, en den Luitenant-Generaal Baton de Koek
tot Minister van Binnenlandsche Zakenin de plaats van Baron van Doorn.
De afdeelingen van de Tweede Kamer der Staten-Generaal hebben zich
gisteren met het nader onderzoek der begrootingswetten bezig gehouden.
Naar men verneemt, is dezer dagen de adsistentbode bii hei Ministerie
van Koloniën, .7. van Reytinge, wegens zijne menschlievendheid en kloeke
daad in de maand Augustus II., door het redden uit het water van een kind,
door de Ambtenaren bij dat Ministerie, en waartoe Zijne Exc. de Minister,
Baron van den Bosch, wel heeft willen bijdragen, vereerd geworden met
eene fraaije zilveren tabaksdoos en een geschenk in geld; gezegde tabaks,
doos prijkt met een toepasselijk opschrift, tot herinnering aan gemelde daad.
Naar men verneemt is, in de laatst gehondene algemeene vergadering
van de maatschappij tot bevordering der Toonkunstbesloten, om wanneer
de staat van de algemeene kas der maatschappij het zal toelatenin het voor.
jaar van 1838 een derde algemeen muzijkfeest te vieren; en tevens, om, bij
gelegenheid van het eerstvolgend algemeen muzijkfeest, en ter plaatse waar
zu'ks zal worden gevierdte houden eene Tentoonstelling van Muzijkinstru-
me"ten van inlandsch maaksel.
Uit een' officielen staat van den invoer en het mouvement der granen
in entrepót, van 1 Januari) tot ultimo September 1836, blijkt:
Dat de invoer aan land en zeezijde heeft beloopen: 5046 lasten tarwe,
5238 rógge, 4573 garst, 2635 boekweit; en haver nihil; te zamen 14490 lasten
Dat daarvan in entrepót aanvankelijk is opgeslagen: 1257 lasten tarwe,
4369 rogge, 2116 garst en 271 boekweit; te zamen 7960 lasten.
Dat uit entrepót naar buitenslands zijn verzonden: 336 lasten tarwe206 rogge
en fto garstte zamen 622 lasten.
Dat op 30 September 1836 in entrepót aanwezig waren: 807 lasten tarwe,
3226 ugge, 865 garst en 55 boekweit; te zamen 4953 lasten.
En dat van de ingevoerde buitenlandsche granen in consumtie zijn gegaan
901 lasten tarwe, 1806 rogge, 3628 garst en 2580 boekweit, te zamen
8915 lasten.
Gedurende datzelfde tijdvak hebben de betaalde vergoedingen op den uit
voer v.a uit graan vervaardigde fabrikaten, bedragen de som van 190,000,
van welke berekend kan worden te behooren/160,000 tot den uitvoer van
gedisteleerd, en f30,000 tot die van gepelde garst, meet, brood, stijfsel,
bier en azijn.
Nog verneemt men, dat, ten gevolge van den jongste orkaan, de
nog niet geheel voltooide nieuwe kerk en pastorij der Roomsch Katholijke
Gemeente te Raalte, provincie Overijssel, geheel ingestort is en hebben bij
dit ongeluk twee menschen het leven verloren. Ook te St. Michielsgestel,
provincie Noord-Brabandis de toren der Roomsch Katholijke kerk in
eene regte rigting op dat gebouw gevallen, waardoor hetzelve geheel in.
gestorten eene volslagene ruïne is geworden.
Zondag avond, vijf kwartier ten westen Scheveningen, is een aantal
twee duims deelen, onderscheidene stukken werkhöut en tuigadaje aangedre
ven, afkomstig van een gestrand schip, denkelijk een brik, en waarschijn
lijk geladen geweest met hout, waarvan de bovenrop almede op bovenge
noemde hoogte is gestrand.
Den 29 November zijn te Scheveningen nog gestrand twee wrakken van
schepen. Op den middag van den 3osten dezer seinde een schip, dat zich
in nood bevondde reddingbooten zijn hierop uitgegaan.
Volgens berigt van den stuurman Schenk, voerende de loodsboot N°. 1,
in Helvoet binnén, is op de ribbe van de Hindert verongelukt een brik,
zijnde van deszelfs equipagie niets vernomen; ook is door gemelden stuur
man Schenk gevischt een barkas, waarin zich een lijk bevond.
Uit Utrecht meldt men van den 28 November:
Het klokkenspel en onze wapperende nationale vlag doen ons heden den
verjaardag herdenken van het vertrek derFranschen in 1813 en de herstelling
van onze onafhankelijkheid. Die onzer stadgenootenwelke dien voor ons
zoo drukkenden tijd bijgewoond hebben, waaraan de moord van Woerden en
andere smertelijke herinneringen verbonden zijn, zullen niet dan dankbaar zich
dien vreugdendag te binnenbrengen, toen zij van een langdurig smartelijk juk
verlost en de oranjekleur, als de leus van vrijheid en welvaart, weder moge
ten voor den dag halen, gelijk wij, God dank! onze nationale vlag thans
vrijelijk mogen zien wapperen. Laten wij dat vreemde juk ons dikwijls
herinneren! dan gevoelen wij hoe het den Nederlander drukte, en spoort
o'-s aan, om eensgezind te zijn, en te blijven, opdat het ons uimmer meer
worde opgelegd.
De Brusselsche Emancipation bevat:
- Het oantol reizigers, die. in het tijdperk van den isten.Mei tot den 20
Ocober dezes jaars, ran den ijzeren spoorweg van Brussel naar Antwerpen
gebrnik hebben gemaakt, heeft 599,042 bedragen. De opbrengst van detl
spoorweg heeft in hetzelfde tijdperk van 6 maanden min tien dagen604,890
franken beloopen. Daarentegen is of wordt over het geheele halfjaar uitge
geven; voor het onderhoud van den weg 64,000 fr.het onderhoud der werk
tuigen en voortuigen 38,000 fr.; de bezoldiging der machinisten 24,000 fr.
die Her schriivers en conducteurs 21,000 fr.; aait steenkolen 33,900 fr.; dé
slütaadje van het materieel, berekend op 5 ten honderd van een kapitaal van
400.000 fr., 20,000: te zamen 201,500. Daar deze uitgaven over de volle
zes maanden berekend ziin, moet men, om tot eene vergelijking tttsschen
ntitvangsren en uitgaven te geraken, bij de eerste nog 20,000 fr. tellen voor
de Opbrengst van den spoorweg gedurende de ontbrekende tien dagen. Z"0
doende bliikr het, dat er een zuiver overschot van 423.390 Ir. over heimeer,
genoemde tijdperk bestaat. Indien men de kosten van aanleg van den spoor
weg op vier millioen fr., of een half millioen per uur berekent, hetgeen
zeker niet te min is, dan heeft dat kapitaal in zes maanden eene rente tan
10! ten honderd opgebragthetgeen over een geheel jaar 21 ten honderd
zou beloopen.
T U R K Y E.
Vin de Bosnische grenzen wordt, onder dagteekening van den 12 Novem
ber geme'd:
A He berigren uit bet binnenste van Bosnië bevestigen, dat ten gevolge
van de laatste overwinningen des Vezicrs en van de door denzeiven genomen
maarrp^e'en. de rust geheel hersteld is. Osman-Pacha heeft Liano bezet
zonder reeenstand te ontmoeten en van alle kanten ontvangt men betuigin
gen va" onderwerping. De Vizier, die vroeger in Be'grado door ziine ver
draagzaamheid iegens de Christenen algemeene achting verworven heeft,
neemt maarregelen, die aan de talrijke Katholijke Raya's eene krachtdadige
bescherming beloven. Te Trawnik heeft hij aan eene bij hem verschenen
bezending de verzekering gegeven, dat alle redenen van klagren voor de
Christenen zouden uit den weg geruimd worden. Firdus-Bey heeft zich
insgelijks aan Osman-Pacha onderworpen.
PORTUGAL.
Met Converrementéel dagblad deelt eene telegraphische depêche mede,
welke berigt, dat het mislukken van de pogingen tot tegen-omwenreling
in her Koningriik zeer veel genoegen had verschaft. Van Oporto wordt 'ook
gesch-even dat de nationale garde aldaar, op het hooren van het voorgeval
lene te Lissabon dadelijk onder de wapenen gekomen was, om, indien er
zich re Oporto eenige opschudding vertoonde dezelve dadeü'k te keer re gaan,
Volgens een bevel van dén Minister van Oorlog was de brigade der
marine, welke een werkzaam deel aan de gebeurtenissen van den4den ensden
genomen hadontslagen geworden.
SPANJE.
Beriijtm wer PariU van dm 97 Novrmhpr.
Brieven van Rnvonne van den ?2sten bevestiger her sraken van de vijan
delijkheden tegen het fort van Bilbao den i8den tot den 20Stendagteeke-
