TV Colonel van Dampen heeft zich, gedurende eene reeks van 6 achter-
eenvoigende jaren, dat hii het regiment gecommandeerd heeft, de algemeens
achting en toegenegenheid in ruime mate verworven: als mensch door zijne
regtschapenheid, ais Chef door eene zorgvuidige behartiging van al hetgeen
tot weizijn en den roem van het regiment en van den soldaat kon bijdragen
als krijgsman, door zijnen moed, zijn beleid, zijne trouw.
Het regiment verliest in hem, een kundig aanvoerder, een waardig Chef,
een dapper soldaat. Levendig zal zijn aandènken ons steeds bijblijvente
meer daar het tijdstip, gedurende hetwelk hij aan ons hoofd stond, onder
de schoonste jaren behoort, welke het regiment heeft beleefd. Bij het ver
laten van het corps vergezellen hem dan ook, onze vurige dank, onze har
telijkste gelukwenschingcn,
T U R K Y E.
Konstantinopel den 26 October. In de laatste tien dagen zijn hier niet
minder dan 8,900 personen van verschillende natiën aan de pest overleden.
Sedert het ongelukkige jaar 1814 zijn wij nog niet in die mate door deze
ramp bezocht geworden. In alle wijken der stad heerscht de grootste schrik
do handel staat stil en schier alle maatschappelijk verkeer heeft opgehouden.
Met onrust zien wij den winter te gemoet; meestal verdwijnt de pest in de
maand November.
PORTUGAL.
Hoewel berigten uit Londen van den ïjden geen gewag maakten van eene
tegen-omwenteling te Lissabonbehelzen echter de berigten uit Frankrijk
zoowel als uit Londen van den iódendaarover mededeelingen doch ver
schillend den uitslag meldende:
De Fransche berigten namenlijk geven te kennen, dat den 5den dezer,
eene tegen-omwenteling, ten doei hebbende de constitutie van Don Pedro
te herstellen, te Lissabon is voorgevallen. Dat de Prins Ferdinand van Sak-
scn-Koburg zich aan het hoofd van eeriige bataljons geplaatst heeft, en te
gen de nationale garde is opgetrokkenwelke echter gedurende twee dagen
tegenstand had geboden doch eindelijk ontmoedigd door den dood van den
Generaal Freijer, geweken is. Prins Ferdinand had het Opperbevel der troe
pen op zich genomen. Hij oefende er köhïnglïjke magt uit. Men zeide
ook, dat de Infant Isabelle deze tegen-omwenteling heeft helpen bevorderen.
Over Londen evenwel heeft men de volgende tijdingen uit Lissabon van
den 5den:
Daags te voren had men eene poging gedaan om de constitutie van 1826
te herstellen; dezelve bleef vruchteloos, doch niet zonder verlies van le-
.vens. Jose Freire, de vorige Minister van Marine, .werd door'de nationale
garde op de brug van Alcantra doodgeschotenhij begaf zich naar Beleai bij
de Koningindie omringd was van hare ex-Ministers en anderendie de met
geweld hun opgedrongen constitutie van 1820 wilden vernietigen.
De Portügesche mariniers werden ontscheept en, daar men geloofde, dat
zij gereed stónden om elke verandering te begunstigen, vielen zij als slagt-
offers van de woede der nationale garde.
De Markies van Palmella, en de Hertog van Terceiraredden hun leven
door op de Engelsche stoomboot Iberia rè vlugten.
In den namiddag van den sden keerde de Koningin op bevel harer demo
cratische Ministers naar het paleis terug, en werd hier genoodzaakt zich aan
het graauw te vertoonen en eenigeimate van hare goedkeuring aan de thans
bestaande constitutie te doen blijken.
Een aanzienlijk corps Engelsche mariniers stond in gereedheid om op bevel
der Koningin te ageren doch hunne dienst werd niet geëischt, daar geen
geweld op de persoon Hr. Air. werd gepleegd. Ook de Britsche oorlogs
vaartuigen bleven rustig in den Taag leggen.
SPANJE.
Berigten over Parijs van den 15 November.
H. M. heeft den Brigadier San Miguel, voor de verdediging van Bilbao
tot den rang van Veldmaarschalk verheven.
Rodil heeft uit zijn hoofdkwartier Taraicejo het volgende rapport naar
Madrid gezonden:
Ik heb dezen morgen de eerste mededeeling van den Generaal Alaix sedert
den 21 October ontvangen. Ik heb hem dadelijk eene expresse gezonden
met instructien. De tijding, welke ik van den vijand heb, doen mij gelo
ven, dat hij den Taag niet zal overtrekken, maar de brug van Merida zal
zoeken te bereikenom alzoo door Andalusie in de Manche te ontsnappen.
Indien de verschijning van Alaix in eene meer voegzame rigring geweest
waszou ik van heden af beginnen Gomez te vervolgenom niet meer op
te houden voor de veldtogt geëindigd is. Maar Alaix bevindt ziclrthans zoo
ver af, dat er vele dagen noodig zullen wezen om mij bij hem te voegen.
Verder schrijft hij nog dat hij zich thans naar Truxillo wilde begeven,
waar de Carlisten den vorigen dag (den 3den) 12,000 rations brood, wijn,
vleesch en 3000 rations hooi hadden geëischt. Rodil had hiervan berigt ge
kregen door zijne voorposten, die naar Truxillo waren gekomen en, dit ver
nomen hebbende of wel teruggeslagen zijnde in allerijl op het hoofd-corps
waren teruggetrokken. Een ander deel der bende had zich op Torremocha
gerigt. Rodil dringt in dit rapport ten sterkste aan op schoeisel, geld en
aDdere benoodighedenzonder welke hij niets uitrigten kon.
Berigten over Parijs van den 16 November.
Het Fransche Ministeriè'el dagblad deelt de volgende telegraphische de
pêches mede:
Bayonne, 11 November, 6 ure des avonds.
Alaix is te Talavera aangekomenwaar Narvaez zich den óden met zijne
afdeeling bij moest voegen. Rodil was op eenen dag afstands. Zij moeten
gezamenlijk tegen Gomez «geren, welke bij Caceres is.
Bayonne, 13 November, 61 ure des avonds.
De Carlisten hebben op den pden het beleg voor Bilbao hervat en twee
kleine buitenwerken met derzelver bezetting bemagtigd. Villareal sloeg den
8sten Espartero gadedie bij voortduring in de vallei van Mina staat. Ge
neraal Lebcau heeft dienzelfden dag eene verkenning naar Estella gedaan.
Bayonne, 14 November, des middags.
De Carlisten voor Bilbao hebben den ioden San Mamez met 300 man en
6 stukken geschut genomen. Espartero verroerde zich niet. Cardero is met
volmagt uit Madrid vertrokken om hec commando aan Narvaez op te dragen
en het Alaix te ontnemen.
De Kapitein-Generaal van Andalusie heeft aan deze provincie, daar,zij
van de Carlistische benden weder bevrijd is, verklaard, dat de staat van be
leg, waarin zij gesteld was, opgeheven is.
Rodil geeft in een rapport van den uden de volgende beschrijving van
de gesteldheid van het Christinos leger:
De vijand verdubbelt op dit oogenblik zijne werkdadigheid om zijn plan
te verwezenlijken. Het komt mij niet zeer waarschijnlijk voordat Gene
raal Espartero, de Koninglijke bevelen volgende, de nieuw ontworpen expe
ditie zal kunnen terugslaan, hoewel Bilbao reddende, en dat Gomez op den
linkeroever des Taag wezenlijke voordeelen verlaat, welke, indien hij de
zelve behield, den iusurgenten eene materiele kracht zouden geven, en dat
nieuwe krachtsinspanningen en nieuwe opofferingen door de reeds uitgeputte
natie zouden moeten geleverd worden, om daarover te zegevieren. Tot het
volvoeren mijner plans worden twee bedingen onmisbaar vereischt: moed en
volharding van de zijde der troepen, die deze taak moeten volbrengen goede
trouw en voorzigugheid van de zijde dergenen die deze belangwekkende
worsteling aanschouwen; voor het eerste beding kan ik in naam van hei leger
instaan; de tweede verwacht ik van de zijde der Spaansche patriotten.
Berigten over Parijs van den 17 November.
Het Fransche Gouvernement maakt de volgende telegraphische depêchej
bekend:
Bayonne den 15 November, 81 ure des avonds.
De Carlisten hebben zich den ioden van het klooster San Mamez meester
gemaakt als ook van het garnizoen uit 300 man bestaande, benevens de artil
lerie; zij hebben eene brug over den Nervion gelegd, om gemeenschap rus-
schen de twee oevers tot stand te brengen. De den uden te San-Sebastian
ingescheepte hulptroepen, waren aldaar nog den I3den.
Uit het hoofdkwartier van Don Carlos is een rapport bekend gemaakt,
waarin voorkomt, dat de Carlisten, onder Eguiazich den gsten van de ver
sterkingen Las Banderas, voor Bilbao, hadden meester gemaakt. Het garni
zoen was in hunne handen gevallen. Hetzelfde had plaats gehad met hec
fort der Capuzijnen. Een groot deel van de bezetting, die het met zwem
men trachtte te ontkomen, is verdronken. Verder hadden zij zich van
Oiareaga en Denstro meester gemaakt.
Villareal schreef uit zijn hoofdkwartier bij Bilbao, dat Espartero zijne le-
germagt in 3 colonnen verdeeld had.
Uit berigten van Madrid van den pden blijkt, dat Alaix was afgezeten
vervangen moest worden door Narvaez, als mede Rodil, wiens opvolger nog
niet bekend was. Volgens rapport van dezen laatste zou Gomez op Siville
aanrukken. In den omtrek van Palencia en Salamanka hebben zich weder
om Carlistische bemlen gevormd. Rodil heeft Estramadura in staat-van
beleg verklaard en er eene zeer harde krijgswet afgekondigd. Deze provin-,
cie schijnt zeer voor Don Carlos gezind te zijn. Sanz organiseert thans te
Pala de Siero 4,000 man, welke hij uit de Astutien medegebragt heeft.
ITALIË.
Rome den 5 November. De Spaansche Zaakgelastigde, de heer de Apa-
rici, welke tot hiertoe de zaken voor de Koningin van Spanje alhier had
waargenomen, hoewel hij officieel in geene andere betrekking, als voorde
kerkelijke aangelegenheden, door onze Regering was erkend geworden, heefc
door het Ministerie de aanzegging ontvangen, dat voortaan iedere soort van
verbindtenis met hem zal ophouden; hij zou echter al? ambteloos burger te
Rune blijven. Er zou, zoo als men beweerde, hem geen pas tot zijn
vertrek overhandigd worden, en hij van voornemens wezen, zijn voortdu
rend verblijf alhier te vestigen. Ondertusschen wordt alhier de Hertog van
Trias, eerder Spaansch Gezant te Parijs, verwacht; men vermoedt, dat zijne
overkomst met eene bijzondere zending verbonden is.
D U I T S C HL AND-.
Men schrijft uit Frankfort van den 14 November ais volgt:
Het jaarlijks op vaste tijdstippen wederkeerende luchtverschijnsel, het zoo.
gemaamde verschieten der sterren, is ook dit jaar op onderscheiden plaatsen,
met name ter dezer stede, in den nacht van 12 op 13 November waargeno.
men; dit verschijnsel begon kort na half twaalf ure en duurde tot zes ure
des morgens; de meeste sterren schoten uit dat gedeelte des hemels waar de
ster Geuia (de Gamma in den Leeuw) staatmen berekent dat er 200 zijn
gevallen, sommige van welke een lichtenden streep of staart achterlieten.
Sedert de laatste dagen van October heeft men zeer nabij Leipzig hec
schouwspel van eenen aardbrand. Niet ver van de zoogenaamde Looijerspoort
was namelijk door den eigenaar van een weiland, aan dejgrde eene turflaag
ontdekt en eene massa uitgegraven turf opgestapeld, die door eene onbekende
oorzaak sints den 28 October in brand is geraakt en in weerwil van de aan
gewende pogingen tot blussching, tot nu toe is blijven voortgloeijen. Men
stelt thans alle middelen in het werk om de nabijgelegen gebouwen voor ver
nieling te bewaren.
Op den 16 Augustus dezes jaars overleed in het Boheemsche dorp Kle-
nowiz een metselaar, in den ouderdom van 115 jaren. Hij was een klein;
zwakkelijk man, die gaarne danste en brandewijn gebruikte, doch zo,nder
ooit beschonken te zijn. Nog voor twee jaren verscheen hij op iedere dans
partij, en in de maand Junij 1834 was hij naar het zeven uren van daar gele
gen stadje Kruman gewandeld. Hij was een arbeidzaam, altijd opgeruimd
mensch» en was met zijn 50ste jaar in den echt getreden. Van zeven kinde*
ren zijn nog drie in leven, onder welke twee krankzinnige. Zijn gehoor
ging eerst in dit jaar verloren, ook werd hjj toen zwak van gezigt, doch
bleef zijn hoofd geheel met haar bedekt; hij was altijd zeer spraakzaam met
zijne buren en liet zich het eten goed smaken. Vier weken voor zijnen dood
werd hij be ilegering en stierf aap verzwakking. Zijn geheugen bleef hem
rot in de laatste oogenblikken bijen hij verhaalde gaarne wat hem in zijne
jeugd voor honderd jaren en later was overkomen.
GROOT-BRITANNIE.
Londen den 16 November. Er zijn uit dit land geene bijzondere berig
ten. Altijd wordt nog in brieven uit Spanje geklaagd over den toestand der
Engelsche hulptroepen, die aan alles gebrek hadden. Men meende, dat dë
Engelsche Regering een nieuw corps ingenieurs naar Spanje gezonden had,
geheel voor rekening van genoemd Gouvernement.
Van de Kaap de Goede Hoop wordt in een berigt van den 9 Augustus
eenige trekken van heldenmoed tier Kaapsche boeren, meestal Nederlanders
van afkomst, in den gewoed hebbende oorlog tegen de Kaffers opgegeven.
(In ons volgend nommer zullen wij er eenige mededeelen).
F R A N IC R IJ K.
De Fransche dagbladen halen dagelijks verwonderlijke genezingen aan, be
werkt bif ioove en met hoofdpijn geplaagde menschendoor de Acoustique Olie
vm Doctor Mène Maurice, te Parijs. Hij heeft zijne tweede Brochure uit
gegeven, welke van veel belang is voor hun, welke door die kwalen zijn aan
getast. Zie de Advertentie
Parijs den 15 November. Hoewel de Moniteur het berigt van den dood
van Karei A"niet mededeelt, weet men echter, dat het hof het officieel be
rigt omvangen heeft. Uit Görtz wordt omtrent zijn overlijden van den óden
dezer geschreven:
Or.:e goede Koning, wiens gezondheid over twee dagen nog zeer gewenscht
was, is dezen morgen ten ëén ure, door eene ziekte, die eenige verschijn
selen 'er cholera vertoonde, weggenomen. Zijne doodstrijd is kalm en zon
der smart geweesthij heeft den dood des regtvaardigen geslapenen men heefc
ter naauwernood het oogenblik waargenomen, waarin hij dit leven van ram
pen verlaten heeft om eene gelukzalige eeuwigheid te beginnen. Z. M. heefc
de Sacramenten met al den moed ontvangen, welken hem zijne godsvrucht
geleerd had. De overige leden der famielje zijn welvarende.
Ter gelegenheid van het afsterven van den gewezen Koning van Frankrijk,
wordt reeds het volgende overzigt van zijn levensloop medegedeeld:
Karei X, geboren te Versailles den 9 October 1757, huwde den ïöNovem-
ber 1773, dus naauwelijks 16 jaren oud zijnde, Maria Theresia van Savoye,
die den 2 Jnnij 1805 in Engeland overleed, na hem twee zoons, de Herto
gen van Angoulhue en Berrygeschonken te hebben.
De eerste jaren, die hij in de wereld doorbragtwerden door de losban
digheid en wulpsheid gekenteekend, die gedurende de laatste jaren van Lo-
dewyk XV bij het Fransche hof, aan de orde'van den dag waren.
Toen in 1789 de alarmklok vóór het volk geluid werd, wierp de Graaft»
Artois (zooals hij toen genoemd werd)zich als de tegenstander van elke
nieuwigheid op. Tot President van een comité in de vergadering der Nota
belen benoemdwas hij in strijd met Lafayettedie er insgelijks deel van
