rwnNMM
AV 1836.
LEYDSCSE
&.A0F^^mk fh
COURANT.
vrijdag
L®%m¥>
nederlanden.
xt zijn berigten uit Batavia ontvangen tot den 31 October des vorigen
jaars; in dezelve vindt men het volgende:
d u i t s c ii l a n d.
V V'i
V-.r 'Y't^O/
ig&, ft ^lÉsSS^
&J mK&fv. <k x.4
DEN sósten FEBRUARIJs
Leyden den 25sten Februarij.
Tydingen van Soerabaija behelzen het berigt, dat aldaar in den avond vin
den 7 October jl., in de Kampong Singaijoedan brand is ontstaan, Welke
ten gevolge van eenen feilen oosten wind, in korten tijd zoodanig heeft toe-
jenomen, dat ineer dan zeventig huizen, waaronder een viertal steenen ge
touwen, eene prooi der vlammen zijn geworden; met leedwezen voegen
irij hierbij, dat bij dit ongeluk twee menschen het leven hebben verloren.
Ten vervolge van onze mededeeling, vervat in de Javascht Courant
•van den 30 September jl., N°. 78, kunnen wij ónze lezers berigten, dat de
aardbeving, welke op den 26 Augustus jl., des avondsten 10ure, te gelijker
rijd te Padang en in de residentie Bantam is ondervonden, omstreeks dien
zelfden tijd in de adsistent-residentie Patjitan bemerkt is, zoo mede dat
daarna op gelijke wijze, op den 16 September,daaraanvolgende, wederom
eene aardbeving te Patjitan is gevoeld, waarvan de schokken heviger en
van langer duur waren, dan die van den 26 Augustus.
Wij vernemen, dat de Kapitein-Luitenant ter zee Ens/ie, Commandant
van Zijner Majs. brik Meermin, met dien bodem den I2den dezer maandkruis-
«ende tusschen de eilanden Balie en Kangeangs, eene sloep heeft aangetrof
fen, waarin zich de gezagvoerder Thomas Cobcrn mét nog zeven manschap
pen van de in Torresstraat verongelukte Engelsche sdhoener Jane Henri,
bevonden. Deze schipbreukelingen waren, na een afstand van omstreeks
300 Duitsche mijlen met dien sloep te hebben afgelegd, ten laatste te Tiacos
aangekomen, van daar aan boord van een Engelsch schip door Straat Alias
gebragt, en waren nu hunne reis naar Soerabaija vervolgende, toen zij door
Zijner Majs. brik Meermin ontmoet en aan boord van dien bodem opgenomen
zijn, welke hen tot op de hoogte van Bezoekie gebragt en vervolgens des-
zelfs kruistogt hervat heeft.
Uit 's Gravenhage meldt men van den e+sten dezer:
Zondag aanstaanden zal er partij wezen bij Z. K. H. Prins Fredèrik der
Nederlanden.
In het begin der volgende week zal door den Russischen Minister, Graaf
Potemkin, worden gegeven een groot gecostumeerd bal, tot welk einde,
zoo door vele leden var. het Koninglijk Gezin als andere aanzienlijken de-
2er Residentie, onderscheidene bestellingen zijn gedaan, om alsdan door
pracht en eigenaardige kleederdraeht uit te munten.
Bij Koninglijk besluit van deh I4den dezer, N°. 81, zijn tot leden der
Commissie van Administratie over de gevangenissen te 's Gravenhage, be
noemd de heeren: R. Baron Snouckaert van Sc'ianburgGeneraal-Majoor,
provincjgle Commandant in Zuid-Hol and, en E. H. Baron Rengers van fPar-
menhuizen. Kamerheer van Zijne Maj. den Koning en lid van het stedelijk
bestuur van 's Gravenhage; zijnde bij hetzelfde besluit tot Secretaris van
gemelde Commissie benoemd: de heer li. ,7. 11'. FisserAmbtenaar bij het
Deparrenfent van Financien.
Naar men verneemt, heeft de corvee Belïona tijdelijk eene andere be-
«eraTiiing verkregen. In de maand April aanstaande zal dezelve, onder be
vel van den Kapitein ter zee van Son, uitzeilen, ten einde eenen togt naar
Hitland en Noorwegen te doen, welke togt door Z. K. H. Prins lVillem Fre-
derik Hendrikbenevens den Schont-bij-Nacht Arriens, zal worden mede
gemaakt. In Jniij zal de corvet in het Vaderland tcrugkeeren, ten einde
vervolgens de voorgenomene reize naar Oost Indië .te ondernemen.
Uit Amsterdam meld' men vari deh 23sten dezer het volgende:
Naar men verneemt, zouden de ontworpene plans van den proef-spoorweg
van hier naar Haarlem, behoudens eenige getin'ge veranderingen, door den
Hoofd-Ingenieur, belast met de dienst van den Waterstaat bij het Departe
ment van Binnenlandsche Zaken, zijn goedgekeurd. Dienvolgens meent men
de hoop te kunnen koesteren, dat eerlang de definitive concessie tot het
aanleggen van dien weg zal worden verleend.
Gisteren avond is in onzen stads Schouwburg onder de tooneelvertooning
van het stukje: Zij is krankzinnigin het midden van het tweede bedrijf,
de heer ,7. T. Majofski (de vader), in de rol van den Geneesheer, plotse 1 iik
door een toeval getroffen, hetwelk zich door eene belemmering op de spraak
deelen openbaarde.
Omniddeliik nadat deze verdienstelijke acteur naar achter het tooneel was
geleid, verscheen de heer Engelman, om het publiek te verwittigen dat, we
gens dit toevalde vertooning voor eenige oogenblikken zoude worden ge
staakt. Het getroffen publiek bleef slechts kortstondig in die gespannen vei',
wachting, want terstond daarop verscheen des heeren Majofski oudste kunst
broeder, de heer van'Hu/st, het publiek aankondigende, dat dit toeval en de
gevolgen van dien het den nabestaanden van den heer Majofski ondoenlijk
rhaakten de vertooning voort te zettenen de des verkiezenden het entre'e-
geld aan de deur van den Schouwburg konden terug bekomen.
Des sprekers ontroerde stem, en zijne blijkbaar diepe smait bii deze aan
kondiging deed het ergste vermoeden en spoedig vernam men dan ook dat
de vaardige tooneelkunstenaar, na slechts weinige oogenblikken op eenen
stoel te zijn neêrgezet, aan eene slijmberoerte was overleden, nadat nog door
den Heelmeester Kappelbof, eene vergeefsche aderlating was in het werk gesteld.
De heer Majofski had eenen 66 jarigen leeftijd bereikt, van welken hij
nagenoeg 40 jaren de tooneelspeelkunst met roem aan dezen Schouwburg had
beoefend Hij was dus een der oudste en gcwisselijk ook een der verdien
stelijkste leden van den stads Schouwburg, en wordt door hei gansche pil.
bliek evenzeer als door zijne kunstbroeders levendig betreurd.
Te Middelburg is in den ouderdom van 52 jaren overleden de heer
P. van Diggelen, Inspecteur van den Waterstaat, Hoofd-Ingenieur in de
provincie Zeeland, Ridder der orde van den Nederlandschen Leeuw. -
Eenige militaire, tot het dorps der guides behoorende, hebben verle
den Zondag te Brussel groote baldadigheden bedreven, op de drukkerij van
het dagblad ie Liberal, waar zij de persen aan stukken hebben geslagen en
een der schrijvers mishandeld hebben. In de Kamer der Representanten heeft
de heer Dsimortier zich daarover als eene schending van de vrijheid der druk
pers beklaagd en de Ministers afgevraagd, welke maatregelen genomen ziin
om de schuldigen te straffen en dergelijke wandaden voor te komen. De Mi
nister van Justitie heeft geantwoord, dat de zaak geregtelijk onderzocht werd
en daarop heeft de heer Cendebien de Regering verweten, dat zii geen-moed
genoeg bezat om de wetten te doen eerbiedigen. Dit is door den Minister
van Binnenlardsche Zaken weerlegt, welke beloofd heeft, deu volgendeu
dag een voorstel rakende deze zaak te zullen doen.
SPANJE;
Berigten over Parijs van den 22. Februarij.
Madrid den 13 Februarij. De Gazette van deze stad de aanspraak vsh
deu Koning val! Engeland medcdeele'nde, zegt daarop het volgende.
'De Koning van Groot-Britannie en zijne natie hebben eeuwig regt op orize
dankbaarheid bekomen. Natuurlijk hebben de Spanjaarden levendiger gevoel
dan uitdrukking; maar wanneer de burger-'oorlog Zal geëindigd zijn, en dat
wij, vrij, gerust en gelukkig, den troon van onze welbeminde isabe/le li
zulleh omringenzullen al de Spanjaardenten midden van het vfeiigde-gejuich
zich herinneren de weöscbeu en pogingeti van Willem I en van de Engelsche
natie om ons tot dat geluk te brengen hetgeen wtj dan genieten zullen.
In de hoofdstad is een geschrift van eenen zekeren Perpina, hetgeen
eerst onder goedkeuring van het Gouvernement uitgegeven was, verboden-.
Deze belemmering van de vrijheid der drukpers heeft eenige beweging in de
stad te weeg gebragt;
De Ugtiiig van de 100,000 man gaat voorspoedig voort, reeds zijn er
500 man(ü) naar het leger van het Noorden gezonden.
Uit Irnn schrijft men van den 16 Februarij, dat Generaal Cirdova zijne
voorgenomen reis naar Bayonne niet heeft voortgezet, maar onverhoeds dert
ijden over de grenzen is teruggekeerd. Men meende, dat zijn plotselinge
terugkeer naar zijne troepen het gevolg was van de vorderingendie de
Carlisten in Biscaye maaktenalwaar zij de zeeplaats Portngalette ernstig
begonnen te bedreigen. Ook moet de Generaal Cordova reeds verwittigd
Zijn geweest, dat hij in het doel zijner reis naar Bayonne. alwaar de Ge
neraal Harispe tlians zijn verblijf houdtniet zou slagen. Hij had namelijk
door tusschenkomst van dien Generaal verlof willen verwerven, om een deel
zijner magt over Fransch grondgebied te doen trekkenten einde de hoofd,
magt der Carlisten, wier stellingen, zoo als hij ondervonden heeft, aan de
zijde van Vittoria voor hem onwinbaar zijnvan den tegenovergestelden
kant aan te tgstendoch men moet hem hebben te kennen gegeven, dat
dit verlof in geen geval zou worden verleend.
Een brief uit Madrid van 11 Februarij luidt als volgt i
Het geheim van den heer Mendizabal zou bestaan in eene operatie op de
oude uitgestelde schuld van 1831 en op de passivedie beiden voor rekening des
lands zouden aangekocht tvörden om daarna in werkelijke schuld geconver
teerd te worden; het Gouvernement bezit daarvan reeds eene aanzienlijke
hoeveelheid; De operatie bestaat dus in het opkoopen, tegen zeer lage
prijzen, van die fondsen en dezelve in werkelijke schuld te converteren;
Men gelooft, dat het Gouvernement zich op deze wijze voor een bedrag
Van ongeveer 40 miliioen francs zou kunnen verschaffen;
Men heeft opgemerktdat sedert twee dagen de agent van eenen wereld,
bankier lange conferencien gehad heeft met den eersten Minister, die, ge
durende deze bijeenkomsten, dikwijls geemployeerden bij het Ministerie van
Financien ontboden heeft tot het geven van inlichtingen, en dat sedert eer
gisteren de heer Mendizabal, die te voren zich geneigd tdonde om de hou.
ders van gemelde fondsen te begunstigenthans in -zijne gesprekken de hoop
tracht te vernietigen, welke hij vroeger had doen opvatten, vermoedelijk
omdat de tegenwoordige prijzen hem niet zouden veroorlovenzijne operatie
tot stand te brengengelijk hij zulks had verlangd. Ook heeft men opge
merktdat zijne vrienden juist degenen waren, die uitgestelde schuld ver.
kochten, doch op eene in het oog loopende wijze, ten einde eene daling
te bewerkenhetgeen inmiddels vrij wel gelukt isen daarop heeft roefi
eenen koerier naar Parijs afgezonden.
Nog voor weinige dagen heeft de heer Rayneval aan den heer Mendizabal
eene nota ten behoeve der oude uitgestelde overhandigd, met verzoek om
dezelve op gelijken voet met de Cortes-Coupons te stellen, en het Gouver
nement te Madrid heeft daarentegen, bij monde van deszelfs nieuwen Ge'-
zant, aanzoek gedaan bij het Kabinet der Tuiieriendat ter beurze van Pa
rijs de Spaansche fondsen ook weder op tijd zouden verhandeld ivorden.
ITALIË.
Romf. den 11 Februarij. Het testament van mevrouw Laetitia Bonaparte,
is bekend' geworden. Men schatte deze vrouw itjker dan zij was. In het
geheel zal haar vermogen in een miliioen seudi bestaan.
Door een besluit van den Paus van 7 Januari}, is nu ook het derde
deel, eerste afdeelïng van de Catholijke Dogmatiek van Georgius Hermes, na
zijnen dood door Dr. .7. H, Achterfeld uitgegevenverboden geworden.
In Turin is, zooals men weet, veel werk gemaakt om zendelingen van
de Fransche Propagandawelke zich als ijverige Carlisten voordeden ,Aa
handen-te krijgen; zoo is ook thans de Roomsche Regering gewaarschuwd
geworden, dat dergelijken zich ook in dien Staat wilden indringen, Men
ham tegen dezelve gestrenge maatregelen.
Berlijn den 15 Februarij. Het fabrijkwezen is in Pruissen zeer bloeijen.
de. In de ijzergieterijen te Sayn heerscht groote druktealdaar wordt de
heete lucht door de ijzeren blaasbalken met een gunstig gevolg aangewend,
waardoor vele steenkolen bespaard worden. De lood- en zilvermijnen bij
St. Goar zijn in volle werking. Te Bopp'ard en te Zeil zijn nieuwe fabrij-
ken opgerigt.
Uit Dnsseldorp wordt geschrevendat voor de nieuwe stoom-Rhijn-vaart
reeds 200,000 thlr. aan aktien door bijzondere' personen zijn toegezegd. Ooi
zijn van Londen, Rotterdam en Leipzig aanbiedingen ingekomen, doch men
vêrlangt de actiën zoo veel mogelijk in het Wupperdal en DusSeldorp aatt
den mail te brengen, en indien zij nog niet geheel opgenomen zijn, is daar.
van de eenige oorzaak dat de eigenlijke beschikkingen van het ontwerp nog
nïec stellig beslist zijn.
Voorloopig wil men 4 schepen kleiner dan dé tot dus verre gebezigde
stoombooten bouwen; stroom-opwaartS zullen zij tot Koblentz afwaarts tot
Emmerik, later tot Rotterdam varen, en doelt men voornamelijk op het goe
deren transport. Met betrekking tot de concessie heeft een hoog geplaatst,
Staatsman zijn onvoorwaardelijk vertrouwen te kenfien gegeven, dat dezelve
stellig zeker zal worden, verleend. Intussehen zal bezwaarlijk voor aanstaan
de jaar met bet varen begonnen worden.
Van den Rhiin wordt van 2i Febrnarij geschrevenr
Naar men verneemt heeft bet plan, waarvan dezer dagert veel gesproken
isom de verspreiding van bet meerendeel der Fransche dagbladen In Pruis
sen zeer aanmerkelijk te belemmeren en bjjna geheel te beletten, bi den Staats
raad gewigtige bedenkingen ontmoetzootfat het nog alleZliiB twijfelachtig