3>
Ii!!
v2ii de rijkste tot de armste toe. De andere steensoorten en het marmer
ontbreken aan dit land niet; integendeel is het zeer rijk in zoodanige voort-
brengselen, en maakt men er gebruik van, om de groote vertrekken te pla-
veijeh. De buitenmuren der huizen zijn van baksteen vervaardigd; van bin
nen zijn de beschotten, welke de kamers van elkander scheiden, van hout.
De grootste paleizen bestaan uit slechts eene verdieping, ook beslaan zij
eerre ruimte, waarvan wij ons in Europa geen denkbeeld kunnen vormen,
en maken alzoo eer eene aaneenschakeling van huizen, dan een enkel ge
bouw uit. Het Keizerlijk paleis te Peking strekt zich over eene zoo ver.
bazende oppervlakte uit, dat zij de ruimte van eene groote Enropesche stad
beslaat. Het gelijkt zelfs naar eene stad, door de menigvuldigheid der ge
bouwen, welke met elkander door bedekte gaanderijen in gemeenschap staan
en door talrijke en uitgestrekte plaatsen van elkander zijn afgescheiden. De
wijze van bouwen der Europeanen komt den Chinezen gedrogtelijk voor;
hunnè verbeeldingskracht slelt hun onze naauwe straten en onze gebouwen
van vier en vijf verdiepingen, als holle wegen in de bergen voor, waarin
zich wonderlijke wezens nestelen, die licht en lucht vlieden, om digt op
elkander als bijen iti eenen korf te gaan wonen. De Keizer Kan-hi, over
den toestand van het Hemelsch-Keizerrijk ten uiterste voldaan zijnde, zei-
de: Europa moet wel een klein en armzalig land zijn, daar men er geen'
grond genoeg vindt, om uitgestrektheid aan de steden te geven, en men gé-
noodzaakt is er in de lucht te women.
Het geheel burgerlijk leven der Chinezen aan de bevelen der hoogere magt
onderworpen zijnde, zoo is de grootte, de vorm, en de kleur der woningen
voorgeschrevenalles naar mate van het beroep en den rang der eigenaren.
De Chinesche gebouwen ontbreekt het niet zoo als eenige bevooroordeel-
den zulks beweerd hebben, aan evenredigheid in derzelver verschillende ge
deelten. De kolom speelt er eene groote rol in, zij dient tot propojrie-
regel voor aile bijzonderheden van het overige des gebouws. Het is de
kolom en niet de muur, welke het dak draagt; eene bijzonderheid, welke
voornamelijk de Chinesche bouwkunde van die van Europa onderscheidt.
De Chinesche kolom is regt, zonder zwelling of vermindering van boven,
zoo als de oude Dorische kolom. Het is de nuttige, voldoende kolom,
zonder meer; maar daar het onmogelijk is, geheel buiten eenige versiering
"te blijven, zoo schildert de Chinees dezelve met verschillende kleuren.
De kolom is bijna altijd van hout; hare hoogte moet zeven malen den om
trek houden, zoodat eene kolom, welke in omtrek twee voeten heeftveer
tien voeten hoogte moet hebben. Deze evenredigheid is veel korter dan die
der Grieksche en Romeinsche kolommen. De Grieksche kunst heeft de
schoonheid van hare kolommen verkregen door een verhevener proportie en
de vermindering en zwellingen van de schaft. De Chinesche kolom heeft
geen kapiteel; in plaats van dit schoon versiersel, is het bovenste van de
schaft door vierkante balken doorsneden; circa een half diameter uitstekende
en waarvan de uitersten soms met gebeeldhouwde of geschilderde figuren
zijn versierd.
De daken maken een der merkwaardigste gedeelten van de Chinesche
bouworde uit. Hun vorm en hunne constructie zijn beide de aandacht van
den architect overwaardig. Onder de bijzonderheden van de Chinesche bouw
kunde moet men ook het gemis der vensterruiten rekenen, hóewei het glas
er bekend is en tot verschillende einden gebruikt wordt. De vensters zijn
met papier of beweegbare jalousien voorzien. Het volslagen gemis van ijzer
in de deuren en vensters, waarvan.de vormen zeer verschillend zijn, is al
gemeen in China. De deuren hebben geene slotenzij openen zich van
binnen of van buiten door de zwakste poging. Dit systema is algemeen,
het paleis van den Keizer en de hut. van den boer leveren er het voorbeeld
van op. Alle vertrekken, groot en klein, en in welke woning ook, worden
door van buiten geplaatste ovens, welke hunne buizen aan alle zijden ver
spreiden, verwarmd. i i
Om nu ook een woord over de zoogenaamde porceleine torens te zeggen
zal het voldoende zijn die te beschrijven, welke onder alle anderen de meeste
vermaardheid heeftnamelijk de toren van Nan-King. De oude Chinezen
hebben de pracht in deze gebouwen nog verder gedreven dan de tegenwoor
dige. Onder deze niet meer bestaande torens, waren er, weike 500 voeten
hoogte hadden. Alle deze torens hebben eene godsdienstige bestemming.
Zij hebben gewoonlijk denzelfden vormhet zijn zes- of achthoeken in
7, 8 of 10 verdiepingen verdeeld, welke van den voet tot den top allengs-
kens smaller worden. Elke verdieping is van een uitstekend dak voorzien,
waaraan eene menigte kleine koperen klokjes hangen. Rondom elke verdie
ping loopt eene galerij met een hek versierd.
De toren van Nan-Kingaldaar tempel der dankbaarheid genoemd is bui
ten de muren der stad gebouwd. Dezelve rust op eenen baksteenen voet,
waarvan de oppervlakte door een ruw-marmer hek is omringden waarop
men door middel van eenen trap van 10 of 12 treden klimt. De toren is
achtkantig, elke vlakke zijde heeft 32 voet breedte,'de geheele omtrek is
van 286 en de middellijn van 85 voeten. Zij heeft negen verdiepingentraps
gewijze gebouwd, en wier uitstekende daken de gaanderijen geheel bescher
men, de klokjes, welke daaraan hangen door den wind bewogen wordende,
houden bijna nooit op met slaan, hetgeen voor de Chinezen een zeer aange
naam geluid schijnt te zijn. De muur van de beneden verdieping heeft 12 voe
ten diktedoch vermindert naar mate dat dezelve hooger wordtdeze muur
is met ruw porcelein bedekt dat blaauw, groen en geel geschilderd is. De
toren is vrij wel bewaardhoewel reeds 400 jaren geleden gebouwd zijnde
hetgeen in China vrij oud voor de gebouwen is. De puntig toeloopende dr-
ken van elke verdieping zijn met groen verglaasde en zeer schitterende pan
nen overdekt. De eerste verdieping is de hoogste, elke verkieping bestaat
iu een enkel vertrek, dat door vier vensters verlicht wordt. Midden in elk
vertrek, bevindt zich op een voetstuk een zwaar en dik verguld beeld, dat
een afgod blijkt te zijn. De muren zijn insgelijks met eene menigte vergul
de, doch veel kleinere, beelden voorzien. Men telt er tot 400 op eene ver
dieping. Een mast van 30 voeten hoog, bekroont het geheel werk, dezelve
is met ijzeren hoepels omringden met eenen gouden bal op den top voor
zien, deze hoepels niet aan den mast vast zijnde, bewegen zich even als
.de klokjes, hetgeen eene vrij zonderlinge harmonie uitmaakt, welke de Chi
nezen zeer sticht. Een kleine steile trap van 198 treden, elk van 10 duim
hoogte, leidt van de eene verdieping naar de andere. De geheele hoogte
van het gebouw met den mast is van 200 voeten.
Onder het afdrukken dezes ontvangen wij uit Rotterdam het volgende berigt
„De aanspraak, waarmede Z. M. de Koning van Engeland 11. Donderdag
beL Parlement gesloten heeft, is heden alhier ontvangen. Dezelve is algemeen
van een' vredelievenden aard. De voornaamste punten der aanspraak loopen
over den Spaanschen burgertwist, op welks einde Zr. Ms. aandacht geves
tigd bleef; over den slavenhandel, tot vernietiging van welken onderschei
dene tractaten gesloten warenover de aanneming der bill op de gemeente
besturen, welke Z. M. goedkeurde en geschikst achtte tot vermindering
van ontevredenheid, en over de spoedige afdoening der finantiele wetten.
Wat betreft de buitenlandsche betrekkingen in het algemeen, gaf Zijne
Maj. te kennen, dat hij steeds van alle vreemde Mogendheden de meest
voldoende verzekeringen ontving, dat zij den wensch koesterden, de goede
verstandhouding met Engeland te onderhouden, en dat hij met vertrouwen
de handhaving des algemeenen vrede te gemoet zag.
Het Parlement is tot den 10 November uiteen gegaan."
De Prijs van de BOTER aan de Waag binnen Leyden.
Zaturdag den 12. September 1835.
Van 30 tot 33 k 34 gulden.
3i
ïia
7«1
Nederlanden.
Werkel. Schuld 2ipCt.54,Ja54Tj
Dito 5 ioijjaioij
Uiig. a
Kans-Biljetten23!a23'j
Amort. Syndic. 4J 935a
Hand.-Maats. 45
Frankrijk.
Inschr. Grb. 3 pCt. a
Rusland.
Gb.//.&C°.I798 jpCt. io4ja
18515 i°s
Ins. en Certif. 6 68|a 68?
I8?5 5 99!a 99s
Pruissen.
Geldl. te Lond. 4pCt. a
Aandeelen vah ditoa
PR IJS-COURANT OER EFFECTEN.
Amsterdam den 12. September 1835.
Gelv
54,
lol'! li
781
Sranje.
Cert. te Amst. 5 pCt.
Idem 3
Cortes LondX 'S
Uitgest. Schuld.
Oostenrijk.
Obl.O«//& C°. 5 pCt.
Certificaten... 2!
Neg. Metaliek2|
Idem ,5
Dito in Lond. 5 -
Bank-Aktien
Napels.
Certificaten.5 pCt.
Dito in Napels. 5 -
Denemarken
Neg. in Lond. 3 pCt.
Griekenland,
Obl. 11. gr.7. st. 5 pCt.
18 ja
2 6 a
I2ja
a
a
a
99>a
a
a
a
a
Gebl
29
20
,2I
De Oiulcrgeteekcndenbij hunne uitnoodiging van den 5 Augustus laatstltdc?
dc liefdadigheid van Leydens Ingezetenen ingeroepen hebbende, ten behoeve van de Wt!
duwe en de zes Kinderen van den zoo ongelukkig vermoorden^ Wolkammer lier mere
Hoomstrabetuigen bij deze aan de weldadige Gevers zoo van hier als van elders, iu.
nen vvelmeeuehdeu en hartelijke,, dank vóór de milde en ruime bijdragen, welke aan hu
voor dit ongelukkig Huisgezin, zijn ter hand gesteld; waardoor zij zich in staat geste
zien, 0111 hetzelve gedurende een geruim en tijd te ondersteunen en voor totale armon
te bclinedun.
Was het voor de Ondergeteekenden eene aangename zelfvoldoening te zien, dat'hunt)
pogingen wel slaagden en dat de reeds zoo dikwerf bij verschillende gelegenheden bt-
toonde mededeelzaamheidook bij deze droevige gebeurtenis niet te vergeefs werd ing,
roepenniet minder werden zij getroffen door de bewijzen van dankbaarheid en erkent
lijkheid dezer Weduwe, voor de betoonde belangstelling in haar treurig lot en voor
weldadigheid van weidenkenden, wiens verdere bescherming zij zich in allen deele hot;;
waardig te,maken.
Leyden den 12 September 1835.
P. BUYSKF.S. P. du RIÉU.
J. VERSCHUUR. A. POTGIETER.
Getrouwd:
Amsterdam
10 September 1835.
H. E. W E Y E R S
o 0 y en
C. E. VAN GOOR..
Heden beviel door Gods goedheid voorspoedig van eene DOCHTEI
ANNA van STOLKgeliefde Echtgenoote van
Leiden, 10 September 1835. J- van der HOEVEN.
Heden verloste zeer voorspoedig van eene welgeschapene DOCHTER,
MARIA ENGEL1NA PAPING, geliefde Echtgenoote van
Leyden den 10 September. 1835.H. J. van WENSEN.
Heden overleed, na een langdurig lijden, in den ouderdom van slechts
25 jaren, mijne geliefde Echtgenoote JEANNE LOUISE PAQUAY. Kort
was onze genoegelijke Echtvereeniging, en Van de twee Lievelingen, die
zij mij schonk, is de eenige overgeblevene nog niet in staat, mij, over mijn
verlies té kunnen troosten.
Leiden, 10 September 1835. B. van der HORN, Jz.
In de maand September 1835, des Dingsdags en Woensdags, tussches
10 en 12 uur, zullen ten Kantore van den Penningmeester van het Fonds voot
den Katwijkschen Straatweg, A. LIBRECHT LEZWYN te Leyden, wordes
afgegeven NIEUWE BLAÓEN COUPONS bij de Aandeelen in hetzelve
Fonds, alwaar tevens ter visie zal liggen, het Besluit der Vergadering vu
Deelhebbers op den 10 April 1835 genomen; naar aanleiding van hetwelk
de Coupons of Intrest-bewijzen zijn ingerigt, ter bekoming van welke it
Aandeelen zelve moeten worden aangeboden.
'1 N. van BEEFT1NGH, Commissaris.
Ten Kantoore van N. NATHANS te Leyden, zijn .nog te bekt)
men: Heele en Gedeelten van KOOP-LOTEN, voor de 166ste Kon. Nee
Loterij; waarvan de Eerste Klasse op Heden begint te trekken.
W. TOPÉE, op de Hoogl. Kerkgracht, Wijk 7, N°. 985, te Leyden,
heeft opgerigt een Dépöt van standhoudende zwarte SCHRIJF-INKTpir
40 Kannen ƒ8, per 20 Kamien;/4, per Flesch 25 Cents, per halve Flescl
12J Cents, zonder Fust.
JOHANNES DEËLE, in de Korte Schoolsteeg bij V. de RIDDER,
te Leiden, maakt bij deze bekend, dat hij met versche EZELINNEN
Duitschland alhier is aangekomen, welke bij liem te Koop of te Huur zijl;
ook komt hij met dezelve aan Huis om melk te brengen.
Met goedkeuring van den Heer Burgemeester der gemeente Leiderdorp
zal ten huize van M. RIETKERKEN, Kastelein in de Stad Maastricht
even buiten de Marepoort der stad Leiden, bij het eindigen van de LeidA
dorpschc Kermis, op Heden Maandag avond, den 14 September 1835, tel'
9 ure precies, worden afgestoken:
Een Groot Schitterend VUURWERK.
De Entrée voor ieder persoon is 25 Cents.
Men vraagt tegen November aanstaande, op een Buiten bij Leyfe
eene KEUKENMEID, van de Hervormde Godsdienst, mét een Kook-Kif
chel kunnende omgaan, tevens eenig Huiswerk er bij te verrigten. ,M(
adresseere zich met gefrankeerde Brieven en goede Getuigenissen, oti
letter W, in den Boekwinkel van de Wed. D. du SAAR, te Leyden.
LEES-CIRKEL van NEDERDUITSCHE TIJDSCHRIFTEN.
Ten einde de al meer en meer naderende lange avonden, nnttig en aans
naam door te brengen, worden ter lezing aanbevolen: Eene Verzamelingi
voornaamste Nederduitsche Tijdschriften, welke ten dien einde door denP
dergeteekende bij de Respectfeven Lezers worden ter lezing bezorgd e
weder afgehaald; als: de Boekzaal, RecensentLetteroefeningen, Letterkost
Magazijn, Letterlievend MaandschriftTijdschrift voor Nederlandsche Lelli
kunde, Kri'end des Kader lands, Algemeene Konst- en Letterbode, Keur van Mr
gelingen, Lees-KabinetIris, IVetenschappetijk MaandschriftPenélopé, Nik
landsch MagazijnChristelijk Maandschrift en Godgeleerde Bijdragen. Deze'
worden ook buiten de Stad ter lezing gezonden, volgens Art. 4 derNaan#
en Voorwaarden, welke gratis te bekomen is. Andere Tijdschriften, welke®
zal gelieven op te ge-ven, is de Ondergeteeken'de bereid, tegen afzéndtrjy
betaling, zich ter Lecture aan te schaffen, zoodra een genoegzaam ap
Deelnemers zulks toelaat. Het Abonnement is per halfjaar ftp. en per
fz. 25. Bij gemelde is méde ter lezing té bekomenhet Algemeen Handel
en het Journal de la Haje. J. W. DAUW LEM,
Langebrug, bij de St. Pieters KerkChoorsteeg, te Ley«'-
F. L. DONY, Muzijkhandelaarop de Pieterskerkgracht te Leydci
heeft voor den prijs van 50 Cents, uitgegeven en verkrijgbaar gesteld: Etf
Nette Druk van: NAPLES, Barcarolle 2 voix, paroles de Mr. Aumasib
mise en Musi que, avec Accompt. de Piano, par Masini; en heeft de eer M
kunstminnend Publiek te berigten, dat zijn Magazijn goed gesorteerd is vs
de beste Duitsche en meestgezochte MUSiCALlEN, en een Nieuw Au'
tinienc MUZIJK heeft aangekregen; beveelt zich in de voortdurende ga"
zijner Stadgenooten.
Bij de Wed. ANTIIONY de KLOPPER en"ZOONte Leyden.
