A". 1835.
LEYDSCHE
IN". 2«.
C O t R A N T.
Maandag
den 2 Maart.
NEDERLANDEN.
Leyden den isten Maart.
Gisteren is alhier de verjaardag van Z. K. H. Willem F-reBerik Karel
Prins der Nederlanden, geboreh den 28 Februarij 1797, plegtig gevierd,
"met het uitsteken der vlaggen en het houden eener parade van het garnizoen.
Naar wij vernemen, zal morgen alhier de eerste steen gelegd w'ortlen
aan de nieuwe Roomsch-Katholijke kerk op de Ruïnevan welke de fon
damenten in het vorige jaar reeds gelegd waren. Dezelve kerk moet dit
jaar gereed wezen, en is door den Heer J. C. Boefuit Rotterdam, voor
de som van 58,000 aangenomen.
Ook vernemen wij,-dat in deze week een begin gemaakt zal worden met
den opbouw van de Katoendrukkerij én Spinnerij, uit Lief, in Belgie, naar
onze stad overgebragt, op het plein van de Ooster-Kerk, langs de Hee
fengracht.
Het heeft Zijne Maj. den Koning behaagd, bij besluit van den 22sten
Febr., Nc.<}ó, tot Hoogstdeszelfs Kommissaris bij de Nederlandsche Handel-
Maatschappijte benoemenden heer Staatsraad in buitengewone dienst G.
Graaf Schimmelpennlncken zulks ter vervanging van den heer J. Huideko
per, overleden.
In den avond van den 26 Februarij is er te 's Hage bij Z. K. H. Prins
Frederik der Nederlanden eene luisterrijke soirée gehouden, waarop zich
ook bevonden Z. K. H. de Prins van Oranje en Hoogstdeszelfs twee oudste
Zonen.
Den 28 Februarij is aldaar de verjaardag van Z. K. H. Prins Frederik
doof het uitsteken van vlaggen, het bespelen van het klokkenspel, en het
honden eener groote parade plegtig gevierd. Des morgens was er groot
gala-dejeuné bij Z. K. H. Prins Frederik, en des middags groot gala-diner
ken Hove. Op beiden bevond zich Z. K. H. de Prins van Oranje, die
■nog dagelijks de gelukwenschen over Hoogstdeszelfs herstel ontvangt.
Tiet getal personen, hetwelk hunne opwachting bij Z. K. H. maakt, is
-zoo grootdat men den voorkeur schijnt te hebben gegeven aan het
ontvangen van een deel derzelve eiken dag, dan te dien einde slechts eene
enkele audiëntie te verleenen.
In den loop der aanstaande week zal de dag worden bepaald op
welken de werkzaamheden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
zullen worden hervat, hetgeen, naar men verzekert, vóór den 15 Maart
aanstaande zijn zal. Er bevinden zich steeds vele leden in de Residen
tie, die van hét reces geen gebruik hébben gemaakt, en de wintermaan
den alhier hebben doorgebragt.
Naar men verneemt, zal den 13 Maart aanstaande, in 'sRijks geschut'-
gieterij te 's Hage, worden aanbesteed de levering van 13800 ponden nieuw
gegoten rood koperin vierkante platen, en 2800 ponden nieuw gegoten
rood koper in blokken.
De volgende particuliere brief, wegens de aarbeving op Batavia, wordt
'door de Amsterdamsche Courant van den 2Ósten dezer medegedeeld:
Het êenigste nieuws voor het oogenblik van hier isdat wij gisteren
ochtend (10Oct.) ten 5J ure eenen buitengewoon hevige aardbeving hebben
'gevoeld, zoo als, ik er nog nimmer heb bijgewoond. Er ontstond een
gedruisch als dat van eenen zeer zwaar beladenen postwagen snel rijden
de, evenwel nog sterker en dreünender. Ik giste dadelijk wat het was,
pakte mijne vrouw onder cte armen en trok haar, met en benevens haren
zuigeling, dien zij juist, op den arm had, als ook mijne andere kinderen,
spoedig het huis Uit; zoo als dan ook ieder ander zich gehaast heeft
zjjne woniRg te verlaten. Eênigen tijd daarna kwam een tweede schok
.•ook zeer lievig, doch minder dan de vorige. Vervolgens zijn wij weder
in huis gegaan. Gisteren avond omsteeks 10 minuten voor 7 ure is er
nog een kleine,echter duidelijk gevoelde schok gekomen. Veel schade
Is door deze aardbeving veroorzaakt; het paleis van Wel te Vreden, het
stadhuis, een der pakhuizen in het kasteel en meerdere particuliere wo
ningen hebben daarbij geleden. In mijne gebouwen is onder andere een
muur 'geheel gebersten en een andere een paar duim uitgezakt, en, zoo
als wij gisteren avond hebben vernomen is te Buiten Zorg het midden
gedeelte, of de gallêrij van het paleis ingestort en het huis van den
heer van den Bosch aldaar onbewoonbaar geworden; zoo mede te Tjietrap
hetdoor wijlen den heer Michiels voor wijlen den Commissaris-Generaal Du Bus
gebouwde huis ingestort en. daarbij een jongen van den heer Gevers om
gekomen. Wij vreezen dat wij nog nader meerdere ongelukken van den
anderen kant van Bnïten Zorg zullen vernemen."
Er worden nog een paar, brieven over hetzelfde onderwerp medegedeeld,
beide gedagteekend den 13 October 1834; zij luiden als volgt:
Qp den ioden dezer heeft alhier eene hevige aardbeving plaats gehad,
die een ieder met angst en schrik vervulde. Dezelve begon omtrent half
zes ure des morgens met een ontzettend onderaardsch gedruis, en daarop
vólgde eene hevige stampige beweging, welke de gebouwen op éene
schrikbare wijze deed sidderen; vele derzelve hebben zwaar geleden,
Vooral op Buitenzorg, alwaar het paleis gedeeltelijk is ingestort, en ver
der zoodanig beschadigddat hetzelve onbewoonbaar isen afgebroken
moet worden. De rotonde aan de voorzijdealwaar boven vroeger de
billardtafel stond, is ingestort op het oogenblik, dat de Gouverneur-Ge
neraal ad interim, de heer Baud, zijne echtgenoot, die ten gevolge van
eene zware kraam nog zeer zwak is, naar beneden droeg, en juist aan
.het hoofd van de trap gekomen was. Het paleis pp Wel-te-Vreden
heeft ook min of meer geleden, en het huis van den lieer Tiedeman, op
Molenvliet, zal moeten worden herbouwd.
Aan gene zijde van den herg Megamedong is eene.geheele poststation
met menschen, paarden en gebouwen in de aarde weggezonken, dewelke
^ich weder toeslooten men kan naauwlijks een spoor van die ramp ont
dekken. Het blijkt nu, dat de berg Gadé óp eene nieuwe plaats is uit
gebarsten, van Tjanjor zïgtbaar; en daar het regen-saizoen op handen
is, vertrouwen wijdat de vulkanische stoffen zich spoedig aldaar zullen
ontlossen, en wij voor verdere schokken zullen bevrijd blijven.
Van de expeditie naar de Lampongs (eiland Sumatra) onder den Kolo
nel Eloutzijn tot dus verre geene berigten ingekomen."
De aardbeving, die Vrijdag 11. hier gevoeld is, heeft vrij veel schade
gedaan, en kan nog in de toekomst nadeelige gevolgen hebben. De mu
ren van het paleis op Wel-te-Vreden zijn op verscheidene plaatsen ge
scheurd, het stadhuis en de kerk hebben, zoo wel als een aantal an
dere huizen, geleden: Of'vijf uren afstands van Batavia is een groot
huis geheel in (eenen puinhoop veranderd, en in de residentie Buitenzorg
is het paleis van den Gouverneur-Generaal gedeeltelijk ingestort', zoo'dat
de bewoners daarvan slechts te naauwernood gered hebben kunnen .wor
den. Óók elders op Buitenzorg is nog al schade geweestzijnde aldaar
onder anderen een groot landhuis, Kalidras genaamd, vernield. Men ziet
met angst de aankomst van de post te gemoet, omdat men vreest, dat
in de binnenlanden meerdere rampen hebben plaats gehad. Zoo verhaalt
men reeds, doch zonder dat ik weet of het waar is, dat ergens in de
Preanger-Regentschappen een scheur in den grond is ontstaanwaardoor
eene postkar met man en paard is verzwolgen. Ik zal het vreesselijk
oogenblikdat wij hier hebben doorgestaannooit vergeten de aardbe
ving ging vergezeld van een akelig gedruisch; her zeer ruime huis,
waarin ik mij bevond, schudde als het blad van een boom, en hooren
en zien verging van het gekraak. Wij kwamen allen doodsbleek naar
buiten vliegen.... Door Gods goedheid is echter, voor zoo veel mij
bekend is, hier niemand omgekomen, of zelfs gekwetst,"
-Uit 's Hertogenbosch wordt van den 26 Februarij geschreven!
Men spreekt steeds van de mogelijkheid, dat het hoofdkwartier van het
mobile leger deze provincie zal verlaten. Ook wil men, dat het grootste'
gedeelte der ruiterij en artillerie te velde naar de g'arnizoens-plaatsertzoo
aan geene zijde der riviefen als in deze provincie, zal terugtrekken, en
dat van de infanterie slechts de 2de divisieonder bevel van den Hertog
van Saksen-fVeimarkantonnemênten zal blijven betrekken en door andere
divisien zal versterkt worden. Tot dus verre schijnt echter daaromtrent
nog niets stelligs bepaald te wezen.
Uit Lillo wordt van den 22 Februarij het volgende gemeld:
Heden is dé sectie gaffel-kanonneerbootenonder bevél van dert Kapitein-
Luitenant Ketjen, welke gedurende dit winter-saisoën alhier station hebbert
gehouden, vervangen geworden door eene sectie, onder bevel van den Ka
pitein-Luitenant Jacot. Overigens is hier alles stil; koopvaardijschepen en
mindere vaartuigen hebben de doorvaart; de Belgische posltieh blijven de
zelfde, en worden van tijd tot tijd afgelost.
De Belgische Afgevaardigden hebben ih de zitting van den 25 Febr.
eindelijk hunne langwijlige' discussien over de bijzondere bepalingen van dé'
wet op de gemeenten-besturen ten einde gebragt en de tweede stemming over
ditwets-ontwerp alsnu bepaald na de behandeling vanhet budget van finantign.
In dezelfde zitting werd de discussie aangevangen van een reeds door den
Senaat aangenomen ontwerp, wijzigingen houdende in de wet op de militie,
waarbij onder anderen het regt van vrijstelling meerder beperkt wordt. De
heer Robaulxdie over dit onderwerp het eerst aan het woord kwam; ver
langde, 'dat aan de bedoelde wijzigingen nog meerdere uitbreiding wérd ge
geven, en haalde een groot aantal voorbeelden en misbruiken aan, onder
anderen bragt hij ten voorbeeld bij, dat jonge lieden, oin zich aan de dienst
te onttrekken, vrouwen van 80 jaren oud huwden, met welke zij evenwel
hiet zamenleei'denen waardoor alzoo de losbandigheid beVordferd werd.
De hoofdbepaling van het ontwerp werd intusschen door de Kamer aange
nomen, doch omtrent het tweede artikel, den tijd van promulgate, kondé
men zich niet verstaan, en werd de voorgestelde bepaling, dat de wet ver
bindende zou zijn den dag na derZelver uitvaardiging, verworpen.
Uit een van regeringswege aan de Kamer der Belgische Gedeputeer
den medegedeeld verslag blijkt, dat in Belgie, gedurende de laatste négen
maanden van het jaar 1834, nief minder dan 6452 militairen, Wegens oog
ziekten, in de hospitalen zijn opgenomen geworden, en 'dan nog wel eeó
groot aantal daarvan twee of'drie malen. Van die lieden zijn slechts 337!
hersteld naar de korpsen teruggezondeh, eh 2397 huiswaarts gestuurd, óm
daar verder te genezen, in het rapport wordt aangemerkt, dat het getal
der oogziekten in de vorige jaren nog veel grooter is geweest.
Deheer Ch. de Brotickerc is tot Directeur der Belgisbhé bank benoemd.
Uit Antwerpen schrijft mèn het volgende!
Een den 2osten Febrharii van New-York te Antwerpen aangekómen schip
had vele vaten en kisten aan boord, gevuld met zaad van booineu en plan
ten Uit Noord-Amerika, door ons Gouvernement aangeschaft om er de kui
tuur van in Belgie te verbreiden. Reeds vroeger had ons Qonverrcnrent bit
die zelfde gewesten eene groote hoeveelheid zaad der beste tabakssoorten
doen komen-, welke de heer Minister van Binnenlandsche Zakén ónder de
verscheidene provinciën heeft dóen verdeelen, dn die nog aan 'onze land
lieden worden Uitgereikt. Dergelijke aankoopen van zaden hebben i'n f834
voor ons in Engeland plaats gehad, en de uitzaaijing hier te lande daar
mede gedaan, heeft schier allerwege de beste'uitkómsten 'opgeleverd.
Men leest in den Lynx de volgende zoowel bijtende als geestige op
merkingen
In Belgie vermaakt zich het Hof, het Ministerie gebruikt streeken, het
crediet verslijt en het publiek vergist zich.
ïtr Spanje ziet Christina toeDon Carles wacht zich, Zumala-Carreguy wagt
en Mina talmt,
In Holland rékent de Koning, het geld is in omloop, de overvloed wast
aan iedereen speculeert en niemand gaat achteruit.
In Frankrijk worden de zaken verward, de zakken Worden ledig, de krop.
Tien verdwijnen en de doctrinairen buigen zich neder.
In Zwitserland, biedt Bern tegenstand, Duitschland dringt aan, Frankrijk
doet mede het Vorort doet afstandde propaganda gaat voort en de wanorde
blijft bestaan.
fn Oostenrijkwapentontwapent en wapent men weder.
P iti Pruissen worden de regimenten georganiseerdde financien geregeld
de kapitalen gebruikt, de rijkdommen verdeelt, dé ontwerpen verwezenlijkt
de bevolking verbeterd eti de revolutionnairen weggevoerd.
In Engeland schelden de Radicalen, de Whigs loopen om, de Torys bren
gen hunne zaken iri ordealle middelen worden aangewendalle vaandels
rOHtrolden misschien helaas! raken alle partijen van den regten weg af,
in Rusland dreigt menin Konstantinopel rust menin Griekenland kuipt
inert; in Portugal verstrikt men, in Napels maakt men wendingen, in Turin
maakt men zich van banden los, en toch, alles blijft bij het oude.
AMERIKA.
Uit New-York wordt van den 2den Februarij gemeld, dat er op den
Generaal Jackson, bij gelegenheid, dat hij eene begrafenis van een voor
naam persoon bijwoonde, tweemaal geschoten was geworden. Een man
