niet in lijf- of httisdienst of tot den staat, stoet of het gevolg belioo-
rende zijn.
Omtrent de bevolking van 's Gravenhage op verschillende tijdstippen,
leest men het volgende in het Dagblad vau 's Gravenhage:
Jaren.
Zielen.
Vermeerdering.
Vermindering.
1796
39.774
1809
42,781
3007
j8l2
4M5°
851
1331
1815
42.301
1819
45,628
3327
1821
45,144
2508
484
1824
47,652
1825
47,692
40
1826
48,193
1501
18271
I828J
49,167
974
1829
5o,793
1626
iSap
51,065
272
1831
56,105
5040
2706
J832
53,399
1833
'56,746
3347
Men dient hierbij op te merken: t°. dat deze uitkomsten der bevol
king, en voornamelijk die der laatste jaren, zijn opgeteekend zoo als zij
zich bevonden op dén eersten Jannarij van elk jaar; 2°.dat voorheen onder
's Gravenhage begrepen werden Eikenduinen en half Loosduinen, hetgeen
bij vroegere volkstellingen, en inzonderheid bij die van 1796 en 1809, is
iri acht genomen; zoodat van de twee eerste hierboven vermelde tellingen,
de bevolking dier beide plaatsjes is afgetrokken, en daarentegen bij de
laatste de bevolking van Scheveningendat geheel' mét 's Gravenhage is in
gelijfd, is bijgevoegd.
Men ziet yqqrts 'hieruitdat ,de bevolking slechts op driejJjkvakken min
der stonddan in het jaar .te .voren. Van de -eenste vermindering valt het
zeer gemakkelijk de oorzaak na te gaan; dezelve bestond namelijk in de
verplaatsing der Residentiedoor den voormaligcn Koning van Holland
waardoor 's Gravenhage veel geleden had, zoo door het afbreken van ge
bouwen, als in het verlies yan een groot aantal huisgezinnen van personen,
Üie 'ajui .de yerfcbillendé besturen en bureaux verbonden waren. Had de
omwenteling van 1813 ,oiet den .-Nederlanders in diet algemeen, en den
Hagenaren in het bijzonder, rust, welzijn en onafhankelijkheid verschaft,
waarschijnlijk zouden de volgende jaren eene niet minder droevige uit
komst van -afneming der bevolking en van den bloei dezer stad hebben
opgeleverd. 'Terwijl voor de vermeérdering in 1824 geene zoo in het oog
vailendeteden bèsth'at zap spruit de vermindering van 1832 voort uit de tjjdsom.
stanüighedenwaardóór èén aantal manschappen ook uit deze stad naar de
grenzen werd verplaatst. Door de terugkomst, -met verlof, van een deel
"daarvanMs in 1Ë33 reeds het evebwigt wedef hersteld.
'Het Hmsterditjnsch handelsblad '.van Vrijdag bpvpt hpt volgende
Nair men verneemt zuilen èeflige'voorname toonkunstenaren dezer stad,
getroffen dporj.de edelmoedige zelfopoffering vgn Marinas van der Ham
bij "hét rédden dér elf schepelingen vau het gestrande schip Tasmania
.ten ypprdeele -vap d.CP -genoemden msnschenyriqnd, ;in den loop der maand
-Maart, een .groot vocaal en instrumentaal concert geven.
De Bredasche Courant van heden, in derzelver liètt&hindiga Nieuvs-
tifdingènspfék'ètide övér de noodzakelijkheid van eenè naaüwkeurige be
schrijving pan de Komeet van JJaftejjwelke zicji in dit jaar jaar ver-
toonen inoetén melding makende van .eenige geschriften hierover reeds
in Duitschland uitgegeven, zegt vervolgens dit:
De heer F. Falser, Observator aan de Hoogeschool te Leydenheeft
de taak op zich genomen en volbragt in eene "Verhandeling over de Ko
meet ,van JIalleyhare vroegere verschijningen en de toekomstige in het
jaar 4835. p's.Gravenhage en Amsterdam bij de -Gebroeders van Cieef).
Wij vermeten ons niet over de sterrekundige naauwkeurigheid van dit ge-
schrift te oordeelen, maar dit kan gezegd worden, dat de oningewijde
er hetgeen hij over de Halleysche Komeet zon kunnen verlangen te
wetenverstaanbaar en duidelijk zal vinden voorgesteld. Het werkje van
den heer Kaiser komt ons bijzonder geschikt voor, om de verwarde
denkbeelden op te helderen, welke er algemeen onder ons over de Ko
meten nog heerschen.
Het gemaskerd bal ten hove te Brussel, wordt gezegd zeer luiste-
rijk geweest te zijn en op een half millioen aan onkosten te moeten be
rekend worden.
In den Belgischen Senaat is vóór eenige dagen, bij gelegenheid van
de beraadslagingen over het budget van Binnenlandsche Zaken, gesproken
of het billijk was, de gevraagde 10,000 Fr. toe té staan voor de Leeraars
der Engelsche kerk. Eenige sprekers meenden, dat, indien men deze som
-toekende, even zoo goed de Abt Heken en zijn aanhang om bezoldiging kon
verzoeken; anderen echter begrepen, dat dit geene plaats zou behoeven
te hebben, en dat men, door deze som toe te staan, duidelijk toonen zou,
dat Belgie, in het stuk van Godsdienst, niet zoo onverdraagzaam was, alp
het buitenlands werd afgeschilderd; en er in dat vrijheids-land even zoowel
vrije godsdienstoefening voor Protestanten, als voor Joden moest zijn, wel
ke laatsten ook geduld werden.
Te Brussel heeft het Hof van Cassatie in de zaak der tweegevechten
uitspraak gedaan: het heeft door een uitvoerig gemotiveerd arrest bepaald,
dat de manslag en wonden, uit het duel ontstaan, ondèr de toepassing van
het lijfstraffelijk wetboek vallen.
Volgens een der meest geloofwaardige dagbladen, zou het Belgische
Gouvernement voornemens zijn, eene Handelmaatschappij op te rigten,
bijkans op denzelfden voet, als die in Holland gevestigd is.
Wij vernemen, schrijft een Belgisch blad, dat de sedert langen tijd te
Lier bestaande fraaije katoenfabrijktoebehoorende aan de heeren Heyder- j
Dauveen omvattende de spinnerij, weverij, en drukkerij, insgelijks
het revolutionnaire Belgie gaat verlaten en zich naar Holland overplaat
sen met al het materieel, hetwelk zij slechts immer zal kunnen medevoe
ren en met al de werkliedendie het etablissement mogten willen volgen.
Te Gent heeft eene groote hoop werklieden, zich op de St. Pieters-
plaats vergaderd hebbende, een verzoekschrift, aan de Kamer der Volksver
tegenwoordigers voor te leggen, aan het Gouvernementshuisbij afwezen-
heid van den Gouverneur, aan eenen deurwaarder Overgegeven. Zij bekla
gen zich in hetzelve, dat, daar hunne werkeloosheid, armoede en nood
boven alle beschrijving gaat, echter voqr hun niets wordt gedaan en zij
beschouwd werden, als niet Jiestaanden. Zij verzoeken tevens, dat hunne
billijke klagten niet langer wórden in dén wind geslagen en hun hulp
worde aangebragt.
AMERIKA.
Brieven uit Amerika in Duitschland ontvangen, door landverhuizers
gescljrevénverklaren eenstemmigdat zich ook in dit hooggeroemde
land der vryhejd vele ongemakken vertoonenen dat het beginsel der
vrijheid en gelijkheid zeer in Jiet duistere ligt. Geld is er algemeen
de lens, die dit met heeft, wordt veracht. Het gezellig verkeer, -dat i.
Duitschland zoo vele aangenaamheden hadgaat geheel .in Amerika verloeren,
P E R S I E.
Een dagblad van Peterburg bevat een uitvoering artikel uit Teheran vaj
den 22 December, hetwelk te kennen geeft, dat d.e onlusten daar te land)
gedemt zijn, Mohammed-Shacli bijna overal als regtmatige troonsopvolge
is uitgeroepen en vergezeld van zijn leger met de meeste pracht te Teherai
was binnen gemarcheerdalwaar hij door de Grooten van zijn Rijkalsmeds
door de Russische en Engelsche Gezanten geluk was gewenscht.
RUSLAND.
De jGrieksche bevolking van Rusland -béeffin den loop van het jaa)
•83-3, de navolgende statistische bijzonderheden opgeleverd: In de gezamesi
lijke 43 kerkelijke districten zijn 1,845,045 kinderen, waaronder 942,836 joni
gens en 902,209 meisjes, geboren. Er stierven 1,545,291 menschen, en wej
779,140 van het mannelijke en 766,151 van het vrouwelijke geslacht.
zijn dus 299,754 menschen méér geboren dan gestqryen. Gehuwd weiden
361,225 paren.
In het Russisch is vertaald enteMoskau uitgegeven, het Lekende dicht
stuk Reinele de Vos.
SPANJE-
Tegen liet woord der Koningin is het 2de regiment, dat in Madrid
was opgestaan, ontbonden, de onder-officieren afgezet en de Officiate;
verbannen.
Er zjjn wederom omtrent het tooneel vaii oöriog onderscheidene et)
veel tegen elkander inloopende geruchten bekend gemaakt. De Carlister
zouden eenige nederlagen geleden ep eenige manschappen verloren heb,
benjuiste berigten worden niet medegedeeld.
Elisondo is voor eenige dagen ontzet geweest door eene brigade;
welke aldaar van de Ghristinos over Fransch grondgebied was ingetrok
ken; nader schijnt echter de belegering weder heryat je zijn.
Een Fransch dagblad behelst hierover tiet volgende:
Het is den 3den Februarij den Ghristinos gelukt Elisondo weder te ver.
sterkenmaar in den avond vgn den 3cienhebben de Carlisten hunne
positien rondom de plaats hernomen, en de strijdkrachten, welke zij op
dit punt verzamelenzijn waarborg dat gezegde verrigtiiig niet dan onder
de zwaarste hinderpalen zal kunnen worden herhaald. Van Baijpnne schrijft
men ons deswege het vólgende:
De Generaal Harispe, onderrigt dat de Carlisten zich gereed maakte»
om Elisondo te bombarderendeed daarvan onmiddellijk den Generaal
Mina, te Pampeluna onderrigten, en -bood hem een plan aan om door
Aludes achter-om Bastan te Elisondo te komen, na het Fransche grond
gebied te zijn overgetrokken. Metterdaad ïs eene van Pampeluna gekot
men vijandelijke kolomie den 3den te Elisondo binnen getrokken. Na de
bezettingtrpepen verwisseld en de door den Generaal Harispe bezorgde
leeftogt en amunitien overgegeven te hebben, is gezegde kolonne naar
Pampeluna teruggekeerd. De Carlisten zijn nog denzelfden dag hunne
werken rondom het fort kqmen hervattep.
Den 2 Februaryschijpft men van de Spaansche grenzen, heeft er een
ernstig gevecht plaats gehad tusschen het corps van den Generaal El Pastor
en eenige bataljons Carlisten door Zumala-Carreguy aangevoerd. El Pastor
had in last een aanzienlijk transport naar Vittoria te geleiden, doch werd
te Berrara door den vijand overvallen. Het schijnt dat hem, toen hij op het
'punt was van te moeten wijkende Generaal Espartero te hulp is gekomen,
en de Carlisten het onderspit hebben gedolven. Den volgenden dag is de
strijd echter hervaten zijn de troepen der Koninginop hunne beurtmet
achterlating van een geelte van het transporttot. Villafranca terug gedrongen.
I T A L I E.
Berigten uit Rome van den 29 Januarij deelden mededat Don Miguel
voor goed die hoofdstad zon verlatenthans wordt berigtdat Don Miguel
reeds den 23sten Rome heimelijk verlaten had. Men vermoedde, dat hij
in eene der Icaliaansche zee-havens naar Spanje of Portugal was ingescheept,
en er tevens eene kleine uitrusting ten zijnen behoeve te Livorno had plaats
gehad. Men meende dat hij bij Kadix Japden zau. Ondertusschen-ver-j
dienen deze geruchten verdere bevestiging. (Volgens berigten uit Weenen
zoumet toestemming van den KeizerDon Miguel aldaar gaan wonen).
DUITSCHLAND.
In sommige streken van Duitschland is een hevig omveder in den nacht
van den 5 op 6 Februarij uitgebarstente gelijk met het woeden van eenen
zwaren storm. Onder anderen scheen de stad Hilburghausen in volle vlam te
staan. Ten 3 ure in den nacht sloeg de bliksem in den toren der stads-kerk,
veroorzaakte brand en liep langs het geheele gebouw. Het gelukte echter,
na het aanwenden van veel moeiteden brand te bhtsschen.
Een heer nabij Augsburg heeft het na veeljarige pogingen zoover ge-
bragt, dat hij eeniglijk uit aardappelen: 1°. onderscheiden soor,teri zéér
aangename wijnenals ook azijn2°. goed duurzaam bier3°. zuivere
brandewijnwaarvan rumcognac en likeuren gestookt kunnen worden
en eindelijk 4°. suiker in vaste en vloeibare gedaante, op eene eenvou
dige en goedkoope wijze vervaardigt. De heer Kriegdie de fabrikaadje
dezer voorwerpen thans in het groot beoefent, en daarbij al het afval
met voordeel aan zijne vee-teelt "besteedtheeft jegens zijne uitvinding
niet slechts van verschillende kanten 1 gunstige getuigenissen, maar ook
in het jaar 4833 van het landbouwkundige genootschap Van den Opper-
Donaukreits eene premie benevens Cenert gedenkpenning ontvangen. Aan
ieder, die zijne fabriek en bewerking wenscht' te Bézigtigen, yefléeót
hij vrijen toegang, -en is hij voornemens zijne geheele uitviriding door
den druk bekend te maken.
GROOT-B RIT ANN JE.
Londen den 11 Februarij. De Russische Ambassadeur, Graaf Pozzo dl
Borgois Maandag avörid liier aangekomen, en heeft den volgenden mor
gen bezoeken ontvangen van den Hertog"van fVelUugtp.}, den Lord Kan
selier en meer andere vóórname personen.
In het jaar 1833 zijn omtrent'Soó koopvaardijschepen, aan Engeland
toebehoorendevergaan.
In het Engelsch Graafschap Hereford is dezer dage eene vrouw van
107 en te Tralew gene van 1 to jaren overleden.
In een Engelsch blad jeest meu het volgend berigt uit de Oost-Indien:
Men deelt ons de onderstaande tijding yjt Batavia mede, die door het
Nederlandsche schip de Hoop van Alblasserdam den 11 October van Batavia
vertrokken, is aangebragt:
Gisteren morgen heeft alhier eene hevige aardbeving plaats gehad, die ver-
der landwaarts in veelmaar alhier slechts weinig, schade veroorzaakt hééft.
Een gedeelte van het paleis van den GóuvefneUr-Generaal is ingestort, zon
der dat evenwel de bewoners letsel ontvangen hebben. Dertig mijlen land
waarts in is een berg ingestort, waardoor een geheel dofp bedolven is.
De Nederlandsche Sfaats-courant merkt Hierop aap
Tot op dit oogenblik zijn alhier geene latere Jav'ascho couranten dan van
4 October ontvangenen ontbreekt het dus aan tijdingenwaaraan men de juist
heid van het bovenstaande zou kunnen toetsen. Het schip de Hoop van /II-
blasserdam was, blijkens de Javasche courant van 1 October, op den 25 Sep
tember van Sourabaya vertrokken, om, alvprens naaf Rotterdam af te zei
len, Samarang en Batavia aan te doen.
