Men vindt dos alhier geenzins de declamatie van eenen C/7/;vs.!iberaaInoch
van eenen Ultra-monarchaalmasr de uitkomsten der lange rijpe overdenkingen
van eenen wijsgeerigen beschouwer oer meoscbelyke zaken, eu onpartij-
digen hartstogceloozen beoefenaar der geschiedenisdie zoo dringend eene
behoefte gevoelt om de waarheid te zeggen als hij genoegen scnept in de
hoop, dat dezelve eenmaal alierwege gehoor en ingang vinden zal.
Men zou zich dus merkelijk vergissen, wanneer men in dit boekje"vlei.
jcrijen jegens wien het onlt zjjn zoude, meende te mogen verwachten;
geene halve woorden gezegdgeene halve daden geprezen geene halve
maatregelen toegejuicht, veel min aangeraden; maar niet ook minder
zal men zijne verwachtingen verijdeld zien wanneer men het gemis van
zoete woorden door smaadredenen en scheldwoorden vervangen denkt te
vinden. Neen de schrijver van dit paar woorden heeft noch Vorsten noch
volk gevleiden hjj heeft ook noch volken Doch Vorsten gevleid. Zijn ge
schrift is een spiegel aan het publiek voorgehouden. Wil het publiek gelijk
wjj hopen en wenschen in dit spiegel zich bezien zich zelf aanschouwen
dan zal het voorzeker wel geen aanlokkend beeld daarin ontwaten en zich
voor oogen gesteld zien. Of het intujschen volkomen gelijkend zijlaten
Wij gaarne de eigene ernstige bepeinste van dat publiek over.
De beroemde Heerendie met dit verslag den jaargang der Goettingische
Gelhrte Anzeigen besluit, geeft te kennen, dat eene vergelijkende Despnon.
wing van dit spiegelbeeld niet het oorspronkelijke eene niet ongepaste bezig
heid bij bet einde van 1831 wezen zoude.
AARDRIJKSKUNDE.
ONTDEKKINGEN Dia LAATSTE REIZIGERS.
Een der voordeelen van groot belang, welke Engeland uit de-zelf»
insulaire gelegenheid, nit zijne verbazende scheepsmast en den geest van
volharding in het ten uitvoer brengen van eenmaal beraamde ontwerpen,
welke zijn Gouvernement kenschetst, getrokken heeft, behoort de gemak
kelijkheid, om met standvas.igneid die verwonderlyke ontdekkingen voort
te zetten, welke men verschuldigd is aan bet avontuur-ziek genie zijner
reizigers en die vruchtbaar gemaakt worden door de Vaderlandsliefde zij
ner inwoner», io het bijzonaer belang van zijnen koophandel en In het
algemeen belang der civilisatie.
In deze dubbelde betrekking brengt ieder jaar aan Groot-Brittannle
geregeld schattingen op van rijkdommen en van nieuwe hoopvolle nitzig-
ten; en wat ons van de jongste ontdekkingen bekend is, welke in die
drie deelen der wereld gedaan zijn, tot welke allerbijzonderst de aandacht
van het Aardrijkskundig genootschap van Londen zich bepaald heeft, bc.
«y t, dat het jaar 1830, en ook 183!, nier minder vruchtbaar in dit op-
ztgt zullen zijn, dan de vroeger verloopen jareD.
De kolonisatie van Nieuw Holland of Australië gaat in bloei voorwaarts;
zij strekt zich uit tot landen, die tot op dezen dag onbekend gebleven
waren. Evenwel ontmoet die propagatie der Britsche civilisatie, op onder-
scheiden pnnten hinderpalen, die aan de uitgestrektheid van dac groots
vaste land eigen zijn, en welke het gevaarlyk zoude zijn, zich te willen
ontveinzen. Nieuw Holland, hoezeer ruim zoo groot als Europa, ver.
toont zch op onze kaarten in gedaanten en afmetingen, die willekeurig
beperkc Zijn door de onkunde des genen, die d« kaarten vervaardigd heeft.
M-ar de dag zal welhaast komen, dat men dit zoo uitgestrekt gedeelte
van onzeo aardbol, van waar een Engelsch volkstak, vermenigvuldigd door
veelvuldige Emigratien, zich op zijne beurt vetspreiden zal, om aan ge
heel den Oosterschen Archipel, de taal, de wetten, de initellingen van
Engeland mede te deelen. Dan zal de omtrek van dat land betet afgeme.
ten en dsszelfs topografie met meer naauwkeurigheid bewerkstelligd zijn.
Eene getrouwe beschrijving van alle deelen van dit uitgestrekt geheel
der B'itschs bezittiogen, bekend onder den naam van Australië, is des
te meer noodzakelijknaar mate het getal der met de waarheid'strijdige
berigten, grooter is, welke ten opzigte van die landen «n plaatsen, ook
veelal door Couranten en Dagbladenin omloop gebragt worden. Zoo
geloolt men volgens die berigtgeversdat in het midden van Anitralie,
een groot meer is, eene Middeliandsche zee, waarin zich alle rivieren,
die derzeiver oorsprong hebben in de omliggende Kettingbergenbare
wsteren uitstorten. Deze gebeele onderstelling is onwaar bevonden door
de onlangs gedane ontdekking der rivier van Morumbudjiedie, na zich
te hebben vereenigd met de rivier Lachlam, zich vermengt met de rivier
Murray, met een arm der zee, die ao mijlen lang en 30 muien breed ia.
De geheele kuat is omringd van eene oneindige hoeveelheid eilanden, die
van elkander afgescheiden zun door stroomen van eene schrikbarende snelheid.
Her land van Dampierrehetwelk zich van Kaap Levis tot aan den punt
Cantheaume uitstrekt, is een Eiland, hetwelk geheel op zich zeiven staat
en door eene zee-engte van 80 mijlen van het overige vatte land is afgezon
derd. Wat men van die streken kent, is genoegzaam ora dc levendigste
belangstelling op te wekken. De wydte van de baai, de snelheid van den
stroom, de hoogte van de vloeden, alles, wijst een golf aan, die meer
dan alle bekende treffend is, in zijne verschijnselen. Ongelukkig is de kuit
zoo gevaarvol, dat men dezelve niet kan onderzoeken dan van de binnti
zjjde of door middel van Canoo's.
Vervolg en slot in het eerstkomend Mengelwerk.)
De Agent van den Algemeenen Rykskassier te Leyden, noodigt de
daarbij belanghebbenden uit, om ten spoedigste, en uiterlijk binnen veertien
dagen, ten zijnen kantore, de, in art. 13 der wet van den 6 Januarij 1832
Staatsblad N'. 9. vermelde schriftelijke opgave te doen, nopens de split
sing en opnaamstelling, hunner inschrijvingen, tot deelneming in het Groot
boek der Nationale werkelijke Schuld, rentende vijf ten honderdgearre
steerd, bij het eerste gedeelte der voormelde wet, voor zoo verre die
inschrijvingen, ten zijnen kantore, zijn gedaan; terwijl bij gebreke van
zoodanige opgave, de Cert ficaten, welke voor de te doene fournlssemen-
ten behouren te worden afgegeven, zouden moeten gesteld worden, ten
name van den oorspronkelijken Inschrijver.
Leyden den 2 February 1832,
De Agent voornoemd
C. Hanegraaff.
leydsche SCHOUWBURG.
Donderdag den 9 Februarii 1832. P. SCHWARZENBERGuit Tan
grog. in Rusland, lid der Keizerlijke Russische Ahademie van Schilder, ei
Beeldhouwkundete Casan zal de'eer heoben te geven: GROOTS CHE
MISCHE PROEVEN on PHYSIEKE KRACHTEN, bestaande in 4 Ai
d-elmgen1. Brillante Transperantter hulde van den Held vin Waterloo
Qoatra Bras. Leuven en Hasselt, den Prins van Oranjeversieid ntetd
Vorstelijke Wapens van den Keizer van Rutland deo Koning der Neueran
den en den Koning van Pruissen, er. met verdere toepasselijke Decoratien
vergezeld van ejcpresselijk hiertoe vervaardigde Muzijk. 2. Twaalf achtereet
volgende Houdingen, met inspanning van groote kracht in Pantomime, voo
stellende de Attituden van onderscheidene Keizers, groote Mannen en IK01
stelaars. vertoond door P. Schwarzenberg. 3. Eent Aerostat ische Lnchtbo
met eene Automaat van Goudvlies in levensgrootte in den Schouwuui
rondzwervende. 4. P. Ssvarzcnberggenaamd de Kuur Koningzal zip
zwaarste stukken vertoanen ais Plutovorst der Helal,: zijn hoofd, zyj
handen en voeten in den sterksten vuurgloed houden gesmolten lood v
260 graden hitte, in den mond houden en daarin laten afkoelen, kokem
oiie drinken, vlammend pik nuttigen, enz. enz. Alles breedvoerig op
biljetten vermeld.
Den aanvang ten zeven uren. De prijzen als naar gewoonte.
Certificaat.
De Ondergeteekende Referendaris bij de Raad van State Directeur v
Pelicie in de Residentie, verklaard, dat PAUL, SCHWaRZc-NBEiU
zijne geafficheerde Chemische Proeven en Physieke Krachtenvolkomen t
genoege van het Publiek heeft ten uitvoer gelegd.
's Graven/rage den 3 Februsrij 1832. A. A M p 7,
Voor vele blijken van hartelijke deelneming bij het Overlyden 1
onze waarde .Moeder en behuwo Moeder, door familie, vrienden en t
kanden ons betoond betuigen wy aan dezelve bij deze onzen gevoeligen dai
Th. b. van LELYVELD.
W. van L E LY V E L D,
geb. van Lelyveld van C'ngelshoucil
C. W. van LELYVELD.
l e u u e n
den a February 1832
Overeenkomstig het Koninklijk besluit van den 2 Augustus 1815,
betreffende de inrigting van het Hooger Onderwijszal de stedelijke Com
missie tot het examineren van Jongelieden die verlangen tot de Latijnsche
scholen alhier te worden toegelaten, te dien einde zitting houden op
Dir.gsdag den 14 February 1832, 's middags te twaalf urewordende alle
zuike Jongelieden uitgenoodigdom zich vooraf bij den Ondergeteekende
aan te melden, of bij een der overige Leden dezer Commissie, de Heeren
L. Sitringar, J. Nieuwenhuis en P. A. Kervel.
Leiden, den 31 January 1832.
A. BLUSsf,:DE JONGE.
LEYDSCHE SCHOUWBURG.
Maandag den 6 February 1832: JEAN CALAS. of DE ONSCHULDIG
GEVONNISDE, Tomeehpel, in drie Bedryven. naar het Fransch van
M. Kictor, door J. de Quack. Na hetzelve- HET DORP OVER DE
GRENZEN, eene Schets uit den Laaisten Veldtogt, in twee Bedryven,
met Zang, door Mr. J. van Lennip. Nooit alhier vertoond.
De Ondergeteekende, met pr.tno April 1832, van zijn W1NKE
in fijn geslepen Engelsch-, Christel-, Fransen - en Boheemsch Meat
glas, wilde uitverkocht zijn; biedt dezelve het geëerd Publiek voor Fair,
prijs aan, bij aanzienlhke partijen nog met rabat; alsmede een Buiceni
mét blinde, frasije Binnenkast met drie schuiframen endeuren, hoog 3 elli
breed 3* elvoorts winkelplanken, royale Toombank met lessenaar, en
koperen tweepii» Winkellamp; alles ruim twee jaren nieuw gemaalti.
P. S. De Ondergeteekende heeft nog twee goede TWIJN MOLE>
een van 6» en een van 66 Spillen toe een genogen prijs.
Gt. VEILBRIEF, Beestenmarkt, Wi]k5 N®.45, te Leyi
Men presenteerd UIT DE HAND TE KOOP, om dadelijk te 1
vaarden: Een TABAKS. SNUIF-, KOFFIJ- en TH EE - AFFAIR
staande op een der voikrijkate Standen binnen de StaO Leyden bestai
in het Huis. stamde Winkels, Toonbanken, Tornen, Potten, Trommt
Bussen en al wat tot eene wel ingerigte Winkel behoord benevens de vo
bande zijnde Ingreaiente en IKinkr haren nader o-iderrigtinge te bekoi
bij de Boekhandelaars J. J. THYSSENS en ZOON te Leyden voornoe
Brievan vrachtvry.
Ten Kantore van NEHEMIA NATHANS op den Nieuwen R
bij Vischbrug te Leyden bij wien m de afgelopen? 1545/0 Kon. Ncd. Lu
is getnkken de kapitale prijs van /»5.ooo, op N®. 1942 deries: Die
is goed; op N®. 0044 een pms van /i.jooen op N° 1374, 1567 i(
1703- 17281 1758. 18Ö9. 1870, 1923 en 15297, leoer een ornt
ƒ1000; zyn nog te bekomen: Hecla en Gedeelten van LOTEiN
Huur en in Koop, alsmede voor alle Klasse doorgef urneeid voo
eerste Klasse der 1555/0 Kon Ned. LOTERI| waarvao de Trekkmg
gtnt heden over acht dagen.
Ten Kantore van DANIEL JOHANNES le NOBF.L op deH
lemstraatWijk 6 N° 488 te Leyden waar in de iggste Kon.Nod U
getrokken is op N*. 2160 de pril» van a 500; zii n nu weder vo«
155JM Kon. Ned. LOTERIJ te bekomen: Heele, Halve, Vólde. T<
en Twintigste LOTEN, doorgefourneertkiaisikial als in Huur; wc
de TrekkiDg op aanstaande Maandag den 13 February een aanvang m
Het Afbeeldsel in koper gegraveerd op groot folio formaat.
den onsterfeliiken 7. C. J. KAN SPEFK, wiens geboortedij
op 31 Januari] wordt gevierd ij ook heden te bekomen bjj
den uitgever A. J. van TETROODË te Amsterdam.
Dankbaar voor den ongemeenen bijvalwelke het eerste Afb-eldstl
genoten, hetwelk hij op 14 February 1831 reeds aan Z. M. den Ki
de eer had aan te bieden en ter ve-vaardiging van hetwelke menist
lang, de moeizaamste pogingen in tegenwoordigheid van verscheidene!
verwanten en bekenden van den Zeeheld waren aangewend tot dat er
kunne afkeuring in luide goedkeuring verkeerde, heeft re Uitgever
git gegraveerd Portretgeene moeiten noch onkosten gespaard, omhei
zóó volkomen te maken als het de »un«t in deze moeilijke taak vij
te volbrengen. De Heeren Sluiter, FuchsStein en van Baarsel,
teekening en gravering belast, hebben op de loffelijkste wijze flairioef
gewerkt. Twee facsimiles van de bandteekening des Helde één vat
en één van 1831, aan de belangstelling van eenen bloedverwant en viif
boezemvriend verschuldigd verryken hetzelve. En eindelijk gent1
zelve too zeer de goedkeuring des w'-rmen vaderlandse! en D enters
A. van der Hoop jz.dat Z. Ed. daar onder een vierregel'a ou-drift
Het. beeft aan Z. M. den Koning behaagd wien de Uitgever op
de eer had, den Eersten Afdruk vsn dit gegraveerd af beeld-el aan te
Hoogstdeszelfi welgevallen in eene zeer vereereDde missive hem
kennen. Btj de uitgave des eersten afbeeldsels had het Hare M\
onze eerbied eu liefde verdienende Koningin, mog^n behagen, o d.
met de leverantie van een zeker getal Exemplaren te belasten als 001
een van Néér lands grootste Staatsmannen genoegzaam heling indezei
mingom dezelve met eene vrij aanzienlijke som te ondersteunen
op dezen oogenbiik bijna vier duizend Exemplaren zijn verkochte j
alles den Uitgever de mogelijkheid verschaft, om, daar hij ziin f'
voordeel ten deze niet beoogt, dit in koper gegraveerd afheeldiel"
baar te stellen tot den geringen prijs van 1. 25. welke echter 1 In ti
14 February zonder verandering zal blijven na welken datum den1" tl
zienlijk zal verhoogd worden. Slecht- zf.stig Pruetdrukken zyo op' r
papier getrokken welke alle gerummerd zijn vsn 1 tot 60 eD li
prijs is 2- 50. Exemplsren 2ijn te bekomen te Groningen bij w«
keren, Smit enz.; Haarlem bij van Logchcm enz.; Hage bij den Bui
Leyden by Schreuder enz.; Middelburg bij Abrahams enz.; Rotter. Ui
Oosterzee, Kachinitermeer enz Utrecht bij Ketutck enz. Dezelve 1I1
niet algemeen in kommissie verzonden maar bestellingen kannen nu
gedaan by alle Bock. en Kunstverkopers in ons Vaderland.
r_1J'
dtfj
Bï de Wed. ANTHONY si KLOPPER ut ZOON, M
lAfi'
