00
c
eenstemmigheid heerschie aan dezen dischwaaraan
daar ie boven, het Attisch zont niet ontbrak."
Ingezonden.
Leyden, den 22 Mei.
KASPAS Hauser..
Uit Neurenberg deelt men omtrent denzèiven onder
dagteekening van den 16 Meide navolgende bijzon,
detbeden mede. Sedert de circulairewaarbij de Ma
gistraat eene geldelijke belooning beloofde aan degenen,
die eenige aanwijzing omtrent hem zouden kunnen ge-
ngel yen, had de regtbank dezer Stad eenen briel ontvangen
i van eenen pastoor te Pesth in Hongarijemeldende
M in 1811 of 1812, op eene reis naar Augsburg, kennis
te hebben gemaakt meteenen genaamden Winter, vvien
D' hij, bij toeval had hooren zeggen: „Men kan zich van
het kind ontdoen zonder het te dooden." Winter werd
icht verhoord, maar hij verzekerde geene zekere aanwijzin-
0: gen omtrent dat kind te hebben dat nogtans eene ze-
-stej here mevrouw talbon er zoude kunnen geven. Het
nasporen van dezelve voerde naar Pesth. Een officier
der policie meldde zich aan bij eene gravin aldaar, ten
einde zich te erkondigen of zij niet eene zekere me
vrouw talbon bij zich gehuisvest had en vertrok weder
fflet een ontkennend antwoord; maar toen de gravin het
u'ö voorval aan tafel verhaaldein tegenwoordigheid van
den gouverneur en de gouvernaute barer kinderen, was
jnen zeer verwonderd dat deze zich niet wel bevond.
Sedert schijnt zij verward van zinnen te zijnzonder
fl dat men zeker heeft kunnen ontdekken of deze zinne-
loosheid voorgewend of wezenlijk is. Deze vrouw was
z'cj langen tijd in het huis, onder den verdichten naam van-
P d{ Bonval. De zaak heeft natuurlijk veel indruk gemaakt.
R°j Een jongeling, onlangs uit Hongarije gekomensprak,
in tegenwoordigheid van Hausertoevallig eenige woor-
den Hongaarsch. Hauser was er zeer door getroffen.
'Jei Verwarde herinneringen werden bij hem levendig. Hij
zce| zeideeene vrouw te hebben gekenddie hem op den
arm had gedragen en zich eene kamer te herinneren
welke men, naar zijne beschrijving, herkende voor die
eeRet Hongaarsche boerenwoning hij vatte voor den
'ije, vreemdeling zulke genegenheid opdat hij naauwlijlts
van hem scheiden kon.
Men zet de navorschingen ijverig voorten hoopt
aren]
ot
'getij weldra tot stellige uitkomsten te geraken.
1 gei
vd
1 'i MENGELINGEN.
rijen
nïijk PORTUGAL
gej EN DESZELES OMWENTELINGEN NA 1814.
in het verleden jaar hebben wij in onze Mengelin
gen het een en ander over Portugal medegedeeld,
hetwelk van eenen uit dat rijk uitgeweken voorstander
der ware Legitimiteit en tegenstander van den afschu
welijken Don Migueloorspronkelijk was. Sedert zijn
wij van uit Londen bekend gemaakt met een aldaar
bij John Murray uitgekomen werk, een belangrijk ge
schiedkundig overzigt der Revolucien van Portugal,
sedert het einde de» krijgs op het Schier-Eilandbe-
helzende een volledig verslag der gebeurtenissen, wel-
plaats gehad en aanleiding gegeven hebben tot den
'tegenwoordigen toestand van dat Koningrijk. Hoezeer
h tru, wel is waar, dit boek reeds geschreven was vdór
de door Don Miguels usurpatie te weeg gebragte Re-
1 volutie van Portugal, zoo is hetzelve evenwel als eene
![S' reer dankenswaardige bijdrage, om een juist inzigt in
rf/de nieuwste betrekkingen van dat rijk te verkrijgen,
Jt.L te beschouwen, jammer is het, dat de Auteur niet
om goedgevonden heeft, zijnen naam bekend te maken, en
dit is te meer spijtig, wijl het bij geschriften van deze
soort, waarin men in zoo menig ding den verhaler
cp ziin woörd gelooven moet, omdat juist maar be.
trekkeliik zeer weinig door Acten-stukken en bijbren-
- ging bewijsbaar is, van het hoogste gewigt, de per-
m0_ soonlijke betrekkingen des schrijvers naauwkeurig te
en''kennenom daarnaar te beoordeelen, in hoe verre hij
1 jMwaarheid zeggen wilde en kon. Eenige weinige wen-
ken nopens zich zeiven heeft de Auteur echter gege-
iejj ven. Hii duidt zich aan als een Britsch officier, die
lcllt|langen tijd in het leger van Portugal gediend heeft,
,]e,'|eii toen in 1820 de Engelsche officieren uit de Portu-
eelè geesche armee verwijderd werden en meerendeets het
em_ land verlieten, voor zijn persoon in Portugal terug
'van bleef en zich gedurende eenige jaren met den land-
jjp.lbouw bezig hield. Of hij zich echter nog, tijdens dat
je.| zijd boek in het licht verscheen, in Portugal ophield,
r j daarover wordt nergens in dit werk een wenk of toe.
lichting gevonden. Dat hij een officier van hoogen rang
jjck geweest zij, rchijnt reeds genoegzaam te blijken uit dat
ve[.| geen hetwelk hij aangaande onderscheidene partikuliere
atidientien verhaaltdie hij bij KoDing JoaoVI gehad heeft.
Maar ook deze individuele betrekkingen des schrijvers
hebben op zijne staatkundige beschouwingen eenen naauw-
hks miskenbaren invloed uitgeoefend. Als geboren En-
gclschman weet hij niet genoeg de belangeloosheid te
prijzen, welke Engeland ten alleD tijde, zoo jegens zijne
overige bonagenootenals voornamelijk jegens Portugal,
a.n den dag gelegd heeft; immers verzekert hij. dat het
lcuier bclangelooze genegenheid is, waarom Engeland
voortdurend aan Portugal hulp en onderstand verleend
beeft, en dat alles wat er in de laatstvoorgaande jaren
lofwaardigs bedreven, en tot stand gebragt is, hoofd
zakelijk door Britschen invloed, hetzij regtstreeks, hetzij
ook zijdelings bewerkstelligd isals Engelsch-Portu.
;eesch officier is hij een warm aanhanger en voorstan
der van Lord Beresforddie niet slechts alhier geroemd
ij"
aan
ver
tes!
be
ten,
dat
ivea
ap,
van
van
acht
aan*
ling
van
tor
den
dc
c O w
NI G -T>
bo
w C-U
s
cj
G
O) QJ
o cq
Jrr c
O <i>
C O
a» o
W Q-TJ
0
gi5 S
dccle zoo algemeen of onvoorwaardelijk toegestaan
wordt. De schrijver gaat zelfs zoover, dat hij staande
houdt, dar de gelukkige operatien der Constitutionelen
in 1826, tegen de benden van Claves, Montealegre en
Magesst, alleen aan de'raadgevingen van Lord Beres
ford behooren toegeschreven te worden, om reden dat
geen Portticeesch Generaal in staat zoude geweest zijn
een zoo wel berekend plan van operatien te ontwer
pen. In het algemeen toont de schrijver 111 zijne staat
kundige wijze van zien, en zijne beoordeeling van bij.
zóndere hoofdpersonen en partijen in Portugal, eene in
het oogloopende vooringenomenheid, vooral, zoodra
Engeland en de Britsche belangen daarbij in het spel
komen maar zoodra ook die nevel zijne oogen niet
verduistertdan zal men zijnen juisten blik en scherp
ziende beoordeelingsgave telkens, waöneer hij over
personenzaken en gebeurtenissen oordeeltwaarbij
zijne nationale vooroordeelen in geenen deele in aanra.
king komen, moeten bewonderen. Hij begint met eene
schildering van Portugals inwendigen toestand, bij het
einde des krijgs op het Schier-Eiland in 1814, welke
met den uitwendigen schijnglansdien dit rijk door
zijne inspanningen cegen Frankrijk in Europa verkregen
had, in een bant kontrast staan. De weinige Fabrieken
en Manufacturen des lands waren deels door den oorlog
zeiven, deels ten gevolge van het Traktaat van Rio met
Engeland in 1810, in den grond bedorven. Lissabon»
koophandel was door het openzetten der havens van
Brazilië voor de Engelschen genoegzaam vernietigd, een
groot deel der vruchtbaarste gewesten door den oorlog
verwoesten de landman grootendeels te zeer verarmd
om dezelve wederom naar behooren in kuituur te bren
gen daarbij kwamdat het voortdurend verblijf van
bet hof van Braziliëde steeds vernieuwde opeischin-
gen des geëmigreerden Adels waardoor de weinige nog
voorhanden kapitalen grootendeels aan dit land omtrok-
ken werdende omkoopbaaiheid der ambtenaren en
geëmployeerden de venaliteit of het veil bieden van
alle staats- en mindere ambten en bedieningen, een ge
volg van het diepe zedenbederf en van het gebrek aan
alle goede beginselen van het Regentschap te Lissabon,
de ellende des volksinzonderheid van den landman
tot het hoogste toppunt hadden gedreven. Alleen maar
de geestelijkheid en de beamDten, groot en klein, von
den bij dezen staat van zaken hunne rekeningalle an
dere volksklassen, daartegen, waren ontevreden, voor
namelijk ook de arrnée welker bezoldiging voortdurend
ten achteren was en van dewelke onophoudelijk al
meer en meer troepen naar Brazilië overgezonden wer
den, en welke inzonderheid, nadat Lord Beresford in
persoon zich naar Rio begeven had zoowel door de
ondoelmatige maatregelen van het Regentschap als door
de woelingen der talrijke ontevredenen steeds meer en
meer gedesorganiseerd werd. Zoo kon de insurrectie
te Oporto op den 24 Augustus 1820, hoezeer in haren
oorsprong hoogst onDeduidend (de eerste aanlegger was
volgens onzen schrijver, een regements-overstedie
de regements-kasse bestolen had, en daarover een on-
derzoek duchtende was) zeer gemakkelijk het teeken
of signaal tot eene algemeen? revolutie opleverende
massa des volks meendedat elke verandering niet an
ders dan eene verbetering aanbrengen konde. Het Re
gentschap en deszelfs eigenlijken raddraaijerden alge-
meenen Sekretaris Forjazbeschuldigt onze schrijver
kii A a-7 a itolpirpnlioi/i won Aa t>r»U~*. l-
'2 n q
=9
r~ o 1
iS S
0.1
O
t* o *12
"J O -
'O o
.CQ v
c. t
C <L> -L»
-v-j 2
N.
N II
- 0 <D
Q (U KJ
"o ~a Du
<L» as
.cq
S CQ
0 „e!
Sc
SP
<u £5
1>CJ
o!Ê-5"-ci
sj 5)
">§■5 a
O
c c a 1-
e 0 0 e-g<
ca
t. «J
fcC O CJ "2
-n a -5 u. a
*- 2i O c <U
oj
o
I> ca
E-3
a
2 I-S - s Sta 5?-Hy g S3
§^"2 s
S c
c c
G O» <D
h* w
J ca
Ch g "O ea
M
2i
ca Js
S *.S?
w JZ k—|U Da JA CQ -O
r.l-
G C U)
C d 4)
i
t> <D -T3
e- - -6É°
P Ü3 - CQ |M MS
u B 5J o o
-
1>
3 *c
5 2
r v
Dj U B n.
1- O
es «O U
S .-.2
1—,hc w
üaBÓ
■s-12
•*o
■ij C G u
1» ca
SaS-S^iB,
o 5 o S, M
•- O -
co «-
H <U
hl®
sssgS
o 9.
c a>
a'-
S
C/3 T3
•C»
Ö'u
crS-f o
O -o
C "O
n n b a
a» t- 93
g
bX)
h
<L» O)
U 3 <0 .2 T3
TJ O C
2-X"
e e a
-o
tvcrat als de man, die aan de Portugesche Armée in
den Franschen oorlog hare organisatie gegeven, en
daardoor haren krijgsroem gevestigd heeft (hetwelk dar.
toch ook door andere schrijvers vrij algemeen toege
kend wordt), maar ook als diegene, wiens staatkun-
cige invloed op Portugal in alle mogelijke opzigten
hoogst weldadig en aan de vrijheid bevorderljjk geweest
dj, iets hetwelk, gt-hjlt algemeen bekend is, in geenen
bij deze gelegenheid van de schandelijkste en heillooste
zwakheidhun slecht geweten zegt hy maakte dat zij
's volks wraak vreesden 1 hoofdzakelijk toont zich de
schrijver misnoegd, dat het Regentschap in die krisis
de verwijdering van alle Britsche officieren uit het Por.
tugesche leger verordende, een maatregel, dien hjj c
verachtelijk tevens vindt.
En juist om deze zelfde reden is hetdat zich on-
ze schiijver een zoo volstrekte tegenstander betoont der
Cortesdie zeker ook wel misstappen genoeg begaan
hebben. Hunne ondankbaarheid jegens Engeland, ge
lijk hij het noemtomdat zij den invoer van Engelsche t
goederen varboden hetwelk in de gegevene omstandig
heden allezins eene groote dwaasheid wasen waar- t
doop zij, behalve dat, juist ook daardoor voor de Por
tugesche wijnen en vruchten de markt sluiten deden
maakt zoo zeer s' mans Britsch-patriotische gal aari het
overloopen dat hij de geheele vergadering der Portu
gesche Cortes voor een* hoop hersenlooze koppen u'i-
6cheldt, die zich onvoorwaardelijk door eenige weinige
menners lieten leiden, welke eene plaats in het dolhuis
hadden behooren te bekleedenveeleer dan zich aan
het hoofd van zaken te stellen, tot welker leiding zij
zichnaar het oordeel van onzen Britschen schrijver
ten eenenmale ongeschikt betoonden. Zuo geheel erg
moet het er tcch met den verstandelijken toestand dier
mannen niet uitgezien hebbenimmers ziet zich on-
ze schrijver naderhand zeiven genoodzaakt te entennen
dat biina alle nog in leven er. aanwezig zijnde leden
dier Cortes wederom in de ten gevolge van het Char
ter van Dom Pedro gekozene tweedé kamer opgenomen
werden. Het zou toch al iets zeer bijzonders geweest
zün wanneer het verstandigste en beschaafdste gedeel
te der bewoners van Portugal, ea als zoodanig mag men
veilig de kiezers beschouwen, enkel hersenlooze men-
schen ofzulken die eene plaats in het dolhuis verdien
den tot volksvertegenwoordigers gekozen hadden. Dat
evenwel de Constitutie, die door de Cortes ontworpen
werd, in menig opzigt de berisping verdiende, welke
onze schrijver daaraan zoo rijkelijk bij uitdeelt, wordt
velen gaaf toegestemd. Weldra betoonde zich een groot
gedeelte der natie met deze staatsregeling ontevreden
de ijverige Roijalisten de groore hoop had nog altiid
eenen bijna afgodischen eerbied voor den koning.) uit hoof
de van de naauwe beperking des koninklijke rnagt; een
groot deel der Magistraatspersonen en andere Autoritei
ten wier plaatsen ten gevolge der nieuwe orde van za
ken verkiesbaar zouden zijn, wijl zij door vroegere ver
drukkingen zich zoo zeer gehaat gemaakt hadden dat
zij redelijker wijze geene hoop hoegenaamd koesteren
konden van wed-r te zullen herkozen wSrden de Adel
filet vervolg op den kant van deze blaizdj
N O M
o «ht2
«2'
•- c5 j c
„O O
fn/ U-i 4)
„.E -
2»
fc-H - C cc
c g
C V
-c u. o<
e-»
c -
u —*0 M
<u o
E s
O CQ
s .2
-0 -s
5» -=
-füj; o
2 2
S|£,o| Aj-S
go J I
■s ,UBI«jo
ca .Q
S
M
2 E M
G-= 5'
'cCQ
CQ
S 5S2
-"S
3 -E-"H
aN ^-UaS
Si 2 i s-
i
- ■- ■- 0 ->2,
f W tr u
E <0
- E Ir* N-* u
o 3 J <U w
•ëojsa sf« .a
-z. w
W O 3 d o c 2
m ai On
cfcfi-o cu 1—c
i "5 w c -M
n
<u -n -e O ai
hfi 3
<u O
o *2 -n .5
v "*4 o #s 5 u si n
Hr'u r t". c m 2 "J fafi'S
fee te jjr 2
U. OJ T3 r- Q u g JJ
V* T[ G Q> Tl O *-»
s Ss «u *s b c i J5
15**TD «J ^1 U H s-, M K.n
|U3«ITi""'!;r^u N e.
ba
C S ba <u
k. b£
ha
.2 Sk,
S
-
di"Ö O tn
■0 -• S- x 3 S S Z i
'B e S.-a c O J
2 5 o ai
1> -o §"2 «J*o o r
WSS s «-5.4Ï I
TJ 1, -
JSSH's
S «a a
"O r-.
g v, 2 v
O G G
O <D N c
•g"t3
r* w n. *- «i Ui V-rj
Ssósaa^sl'
