niet dan ce veel zochten levendig te honden. Hü be
greep dat KareiL den weg dien de staatsregeling voor
schreef, ingeslagen wasen geloofde, dat Van zulk een
begin veel goeds zoude zijn te wachten geweest. Bridie
daarentegen is van oordeel dat het Parlement geregtigd
was om alle hulp te weigeren tot dat onderscheiden
bezwaren het gerigc der Chambre ótoilée en andere
commissien uit den weg zouden geruimd zijn. Het is
natuurlijk dat deze en dergelijke eisschen 'door de
beide partijen met geneel verschillende oogen be
schouwd werden. Indien de Koning a! iets inwilligde,
dan wilde hij dit als eene aan zijn volk bewezene ge
nade beschouwd hebben het Parlement daarentegen
begreep dat alle zijne vorderingen volkomen regcnia
tige eiscben waren op welker vervulling zij pligcs-
halve gehouden waren te moeten bestaan. Dit laat
ste gevoelen wordt ook door den Heer Brodie om
helsden dienvolgens beschrijft hij het eerste Parlement
ontier Karei 1 niet als eene vergadering van mannen
die van een gunstig oogeublik om hunnen invloed uit
te breiden, partij zoeken ce trekken, neen, maar ais de
organen van een volkvergramd over de inbreuk die
de vorige Koning zoo veelvuldig op hunne regt< n ge
maakt had. üaar evenwel de ondeugden des vaders
met geen grond aan den zoon kor.den geweten worden
zoo geeit Brodie eene dusdanige beschrijving van Kareis
karakter, dat hij alle vertrouwen en alle achting on
waardig voorkomt, en men weecdat zijne huisseiijke
deugden het geliefkoosde onderwerp uitmaken, waar
mede de koningsgezinde schrijvers zich bij voorkeur bezig
hielden. Brodie hecht veel gewigt aan de overhelling
Van Karei tot het Kachollcismus welke hij gedu-
fende ziine reis naar Spanje aan den dag leide de ge-
heele onderhandel.ng over Spanje heeft indednr.d noch
hem, noch zijnen begeleider Buckinghamveel eer aan
gedaan. De vertrouwelijkheid des Konings voor dezen
edelmsn in het begin zijner regering was zijn hoofdon
geluk, Men weet dat er een vermoeden op Bucking
ham zweefde als of hij Koning Jacob I. door vergif
tiging van het leven beroofd had. Hume en Lingard
hebben zich niet eens verwaardigd om daarvan melding
te makenen Clarendon heeft er enkel van gezegd
dat er omtrent de oorzaken van Koning Jacobs aflij
vigheid veelsoortige verhalen in omloop geweest zijn
doch welke 'men naderhand bevonden heeft van grond
te zijn ontbloot. Men moet dus denken dat de Heer
Brodie dit zoo sterk doet uitkomen om het karakter
des Konings daardoor verdacht te maken.
He-; tweede Parlement was zeer onstuimigen werd
door den Koning m junij 1826, zonder dac hetzelve
een'ge subsidie hoegenaamd ingewliigd had door den
Koning ontbonden. Daar nu het Parlement den Koning
alle geldelijke hulp weigerde, zoo moest hij bedacht
zija, zich dezelve langs buitengewone wegen ce ver-
schtffen zoo als bij voorbeeld, door het opleggen van
eenige door het Parlement niet weder bewilligde belas
tingen gedwongen geldleeningen en zoo voortsook
liet hij onderscheiden personendie zich tegen deze
maatregelen poogden te verzetten, in hechtenis nemen
of op andere manieren bestraffen. Het is vrij duidelijk
dat, daar Kareis éérste stap bet bljéénroepen van een
Pailement was, hij zich toen zeker nog niet voorge
nomen had om zich van dat staatsligchaam onafhanke
lijk ce maken. Doch de Koning is naderhand slecht-
geraden geworden door zijne Hovelingen en Ministers,
die hem tot het nemen van geweldige maatregelen aan
stookten. De hoofdstichter van dit onheil, viel nader
hand door de hand eens sluikmoordenaars. De oorlog
tegen Frankrijk maakte ruimere hulpmiddelen noodza
kelijk dan de Koning langs de boven aangeduide bui
tengeWone wegen zich verschaffen kon, en daarop riep
hij ten derden male een Parlement bij éénin 1628
kwam hetzelve bij één en bewilligde in het voorscel
tot het verleenen van zeer aanzienlijke subsidienmaar
vcor en aleér die bewilliging in den vereischten vorm
door het Parlement gegeven werddiende hec Huis der
gemeenten dat beroemde verzoekschrift in om in deszelfs
regten erkend te worden. Op die verzoekschrift, be
kend onder den naam van Petition of Rightswerd door
het Parlement hec grootste gewig: gestelden men
verlangde dat de Koning deze Petitie zonde aannemen,
voor en aleer op eenige bewilliging tot het geven
van subsidien Voude mogen staat gemaakt worden. Na
eenige hesitatie gaf de' Koning op dit verzoekschrift
het volge; d marginaal appointementSoit fait droit
cemme il est desirêen dit antwoord werd van toen
af, als de grondslag van den consticutionelen regerings
vorm aangezien. Hume zegt er van: De bewilliging
des Konings op dit verzoekschrift maakte eene zooda
nige verandering in de regering, dat men dezelve ge-
rusceliik met eere Revolutie gelijk mag stellen." Doch
de Heer Brodie komt roet nadruk op tegen dit gevoe
len want wel verre van hierin iets te willen zien dat
aaar eene Revolutie zweemt, traebe hij te betoogen
dat het antwoord van Koning Karei I. als niets meer
moet aangezien worden, dan als de erkentenis der
voor lang gevestigde Regten des volks. Men zal
gerust de wijze van zien van Hume en van Brodie als
de twee uitersten der beide tegen elkander overstaande
partijen mogen beschouwen.
De Godsdienst-ijver droeg niet weinig tot de ver
warringen dezer regering bij-, en hierin was de invloed
eens mans, die van de verschillendste kanten met zeer
conti acterende kleuren geschilderd wordt, voor den
Koning van de allerverderfelijkste gevolgen. Deze was
de beruchte LaudAartsbisschop van Canterbury, die
in de uitoefening van zijn ambt als hoofd der Kerk en
medelid van de Chambre étoilèer alle menschen, door
zijne onverdraagzaamheid, en de gruwzame vonnissen
cje hij deed uitspreken, verbitterde. De Heer Brodie
bréngt daarvan onderscheiden voorbeelden in eene
geeuzins verschoonende taal* bij. De jilegtigheden van
den Godsdienst, en inzonderheid die van het Heilig
Avondmaal, vermeerderde hij zoodanig, dat zij die der
Pnusgezinden zeer nabij kwamen. In Engeland vonden
nieuwigheden nog al ingang voor hec oog, hoezeer
dtzeive in liet geheim groote ontevredenheid verwek*
CJ -
ten; maar fcets de Koning dezelve in Schotlanda'wsaf
de streng hervormde Godsdienst de beefschénde was,
wilde invoeren, verzette zich de geheeie natie daarte
gen. Hij wilde geweld gebruiken, toen snelden de
Schotten tegen hem re wapen. Karei I. besmeurde da":
hij te verre gegaan.was* maar weigerde te onderhande
len met lieden die gewapend b'eve.i; en terwijl hij een
leger re veld bragt, riep bij den geheeien adel van En
geland bh eenom hem op zijnen togc ce ve«-gezeijent
Zijn hoofdkwartier had hij te York, en dé cfoepen ruk
ten tegen de grenzen op. welke de Schorten reeds.oiver
getrokken waren. Maar zijne generaals, zoowe als
zijne «oldar^nwaren zonder ijver of moed; in zijnen
raad beerde e tweedragt; de troepen hielden geen stand
en de Sciiouen rukten dieper landwaarts in. Er moest
met hen een verdrag gesloren worden; maar zij dank
ten hunne krijgsbenden niec af, en toen de Koning zich
bevlijtigde om eene grooiere magc' bijeen te trekken,
gaven de Schotten lasc aan hunne krijgsbevelhebbers
om de Tweed' nogmaals over te trekken. De Koning
had destijds slechts twee mannen aan zijn hof, die
geestkrachE en talent bezaten, om san zijne 2aken eene.
n.cuwe en betere wending te geven. Den eenen, Gr af
van Essexverwijderde hij weUfra ,aoor e.-ne belecdigmg
van zich; den anderen, WcnthwnrthGrave van Sc af
forddestijds Gouverneur van Ierland, riep hij tot zich
eu stelde hem aan het hoofd des leger. Maar alle die
hem omgaven raadden tot den vrede, en hec hof, mee
de Afgevaardigden uit hec Schotsche leger, begaven
zich naar Londen, alwaar een Parlement bijeen geroe
pen wasom over de onderhandelingen te raadplegen.
De val van Strafford was echter reeds besloten. Zoo
«ang hij aan hec hoofd stondkon de partij der Puri
teinen geene groote vörderingéri maken, daar hij den
Koning zijnen meester niec alleen krachtige maatregelen
aanbevolen had, maar ooit de bekwaamheid èn de veer
kracht bezat om dezelve ten uuvoer te brengen.
Hec Parlement, hetwelk dé partij der Puriteinen de
meerderheid uitmaakte, klaagde hém vvëgens hoog ver
raad aan, en de Koning, die, of den storm niet bra
véren kon of zijnen minister op eene andere wijze
dachc te redden, liet hem, naar de begeerte eer aan.
klagers, naar den Tower brengen. De aanhangers des
Konings konden in dezen edelman geen ander misdrijf
dan zijne trouw jegens zijnen meester zien de hoof
den der volkspartij daarentegen bragtenna eenig tijd
verloop hunne klagte tegen hem in welke 200 blad
zijden besloeg, (zie bij Brodie voll. 111 ƒ1.44) om
katte zijn geheel gedrag gedurende veertien achtereen
volgende jaren. Slechts weinige punten daarin welke
geweldadigheden in Ierland betreffen waren in de bij
zonderheden aangevoerd; de overige, daar zij uudrnk*
kingen uit zijne redevoeringen in den Geheimen Raad
of tegen parcikuliere personen gebezigdwillekeurig
zamenscelden vormden eene tot op dien toen onbe
kende misdaad Constructive Treasongenaamd daarin
bestaande dat hij bedoeld zoude hebben de wetten des
lands te veranderen. Hec toenmalige Hoogerhuisvan
hetwelk men niec kan zeggen dac het koningsgezind
washield echter deze klagte voor onbewezen. Hec
verbitterde Lagerhuis liet daarop een bill doorgaan 1
waarin Strefforde schuldig aan hoogverraad verklaard
werd Bill of attainder maar het Huis der Lords
weigerde zijne coescemming aan heczel.e ce geven.
List, bedreigingen en andere ongeoorloofde middelen
werden door het Lagerhuis bij de hand genomen tot
dat de meerderheid der Lords zich verwijderde en
eindelijk in eene vergadering, bij welke siechts 46 ieden
tegenwoordig waren, 80 handen hec verhoor ^bijge
woond de bill met 27 tegen 19 stemmen aangenomen
werd. Korc daarna gaf de Koning, op raad zelfs van
Strafforde zijne toestemming, en de ongelukkige Mi
nister werd het slachtoffer der partijwoede. Over het
publiek gedrag van Straffordeover de wiize waarop
hij zijn ambt heeft witgeoeiend heerscht meestal slechts
eene meeting. In meer dan een opzigt had. hij de
regten zijner medeburgers geschonden maar niec o
eene wijze dac de misdaad van hoogverraad hem te
last gelegd kon worden. De beroemde Foxdie in
geenen deele genegen was om tegen hec volk op te
treden laakt echter de heftige handelwijze welke het
Huis der Gemeente in deze aangelegenheid gebonden
heeft, en verklaart zich vóór het gevoelen diergenen,
welk* deze bil) als eene verregaande beleeciiging der
regten iot welker bescherming het Parlement eenen
wovsielstriid ondernomen had, en die zij nu met de
daad toonden te verkrachten, hebben aangemerkt. Dé
Heer Brodie staat ook bijna geheel op ziehzelven en
alleen in het gevoelen, om dezen stap van hec Huis
der Gemeente niet slechts verdedigbaar, maar ook
prijzenswaardig te noemen.
Daar nu dit beletsel eenmaal uit den weg geruimd
was, verwierven de Schotten, welke van den beginne
af aan in verbindtenis met de Puriteinen stonden, de
schoonste voorwaardenen beiderzijds werden de le-
gprs afgedankt.
Als de naasc opgevolgde meest gewigtige gebeurtenis
komt nu voor de uitbarscing van den opstand der
Katholijken in Ierland, in 1641, welke vergezeld ging
van den moord van eenige duizende Protestanten
volgens sommigen zijn er toen wel ruim 50 duizend
Protestanten om liet leven gebragt. De hoofden van
dien opstand, om aan hunne zaak eene kleur of voor
wendsel te geven, vertoonden een volmagt des Ko
nings, waarbij zij opgeroepen werden om hem wraak
ce verschaffen voor de beleedigingendie hem door een
alles aanmatigend Parlement toegevoegd werden. De
Koning verklaarde deze volmagt voor een stuk dat ver
vnlschc was, maar dewijl de onderscheiden schrijvers,
die zich op dat stuk bèroepen, echter in de bijzon
derheden van elkander verschillen, zoo is er eene zé
kere duisterheid over ceze geheeie zaak verspreid,
welke veroorzaakt dac het zeer moeijelijk vale, de
waarheid uit te vorsehen.
De heer Brode geefc zich veel moeite om in eene
lange aanteekenmg te bewijzen, oat die volmagt wei
{Het ver vuig ct> den kant van dese,blau*O
d
bo 2 'v c L »•;-
ój 3 L"10
■o *5 g 2 o.
«CO G C. a
o
s-eSSSs-5 -êirtr-
Cu
iüy °ëë's-3 s
0 w
kc - r:
SQ - o g u
s
1
•3P
w.
c •- o dj ti'G 5
cit«uv- oj o r-
s li'SS
"O O tr. O C -U* J
•1 S
3s|-; s
"O.. Ü5 i> S o
o» -O o
!"/§S-EI'S
a «U-~r 5>'
feC o OJL o> Ua; V fjj - a
r- ~-i _C wi t u'
3, u «U g
- «s T3
- 5 w
- r~
P rlL c 5 o- cu. t
s v
Jj-.aj Jy o
"G t- <i
O 1
- c -6' CL*°
-j. -Q cj CJ O). <u Cr! rt"
dj C. Cvdj.. t- U
- S c -S 2 S 2
at 3j i- v-
u sj O
O- O
jo -a u 'aD
- S oSï„
s 2 "3
Ui. OJ 3
G - m O c :p ,-j
0 'oj c S 3! S r-
v p. u "O >U S P
<0
P Z, D
o
SA -C -U
CJ
O
t g <->
5 "O 'UZ
01 ft* *-
3 O a»
v B
ex;» tuo
S"S S ,-S
CJ O dj CJ cj
o *0 V. w '-U o p--a 'c Cv -
CJ C.' "C CJ .S
0X>£',*£.S'0 *-o~ u <=- c
o (u K v) 10 aj «u 'S
ti- c D U es r. C <U aj cj
N-c O-a c-a OJ -O OA
9
C u tfi u "Ti i U (U
O ,-S B
tj o qj -t— m~l oj flj
i> w c «-» 5 g w CJ o
«ojoS— ^5
Qj' QJ S) C M c
'i
se Pc •- c3 '~j hr r~n
S 1 1 E
n—P G (Tl CL#
P4 O
ss. n, ~a
'J c a
- o»
g Cü
O Z
(IJ
■55*2 5
O)
5B.
C OO C U
•S
2s^s£~»-g"lS5S„
C CU SL W -O Ui
■C ESfïi.J1' ..üa
g-;'6SS">B|6£
;«-ïïï"ïo isES - o£r„
be a - - o C
sc i. tï, °'=s c~ï>t=1'
a# E - 5 1' E 'Xr
s _üë-S'='u__-s-S-S|a'2
s -f„ïsSï ~!US'i-g
&S _.E| I s
5Ï
O# d S 0/ M tcë S 5c -5 6"
u '-T 1 1 V u I
4ï o :o «a «5 g <l> cj g cj u
tx O O P -co -Q G :p-- SS. Sg -P Qj j
-a >>^>cO-G-jrbrJ
O u» u G
- 2d -o "V- .--I -
o V
w CJ QI
r-' <D -£» 0
t 0 "re 2'Ci "e E - '5
v-vZ a N U,S S3
<D g QJ 3
'5 g - -""3 oë' 2
m a m
•s?;
"-S s .-= - -"S
P u u
'O C! S 3 'G
.T« "O .0 9 D
e o j
2 p .5
.14
„o°-
2 C!
'd
*0 CJ <\J 1
a 0 y
o '3 "=x **-0 ;5' a T32'5."G^ 2
•S2-lgï=.ï;?2=--
s g"a
- CL ?f S CJ
C"°
tv 44
:x
st o o
'O o"
O."
Q>
sn
r*.
O C u Tl r. r- ~JL - M y QJ
- S -
S r - - 0 I
CU
t5Jj
- -C
-J J~
n c.
P QJ n
S c P^:g-e IN ïg.
- CJ C O 'fc, T. Jx
-o-ppo*os»>Si.s— pt
OUQOÜÜCQ"
3
