K-w
Het meuschelijk geslacht is in beweging, maar het
kost veel en geschiedt niet met weinige, uitgaven;
evenwel, zij betalen genoeg, en mijn tweede voorstel
is: dat zij niet meer kunnen betalen. Dit is bewezen,
E. M. H. H.l door den staat van hunne uitvoeren,
die in het geheel geene i en i halve Gulden per hoofd
zal bedragen; terwijl zij omtrent 4 Guldens en zelfs
meer per hoofd aan den schatkist betalen.
De geheele uitvoer van de nijverheid van dat
iandgaat geene 7 millloenen te boven, en de inkom,
sten bedragen 17 millioenen"; terwijl alle deze inkom
sten dienen ter bestrijding der kosten van administra.
lie: al hetgeen neer voortgébragt 'dan verteerd wordt,
komt aan de schatRist, komt er zonder voordeel aan
te brengen weder uit en vestigt zich niet als kapita
len in het land zelve. Zij hebben dus niets om meer
te geven. Ik beoordeel dezen staat van zaken niet;
maar zeg alleen wat er van is.
Het komt dus voor ons om bet meerdere der uit
gaven van onze administratie en gevolgen van dien te
betalen. Wij- hebben om verschillende redenen daar
belang bij. Onze eer onze nationale roem is er mede
gemoeid. Ik zal het niet zijn die den roem van or.zen
voorvaderen immer zal verlogenen, die vroegere in
stellingen zal ik niet als barbaarsch, despotiek en kort-
zigtig beoordeelendie in der tijd zoo nuttig waren
en die achtereenvolgens, gematigd zijnde, aan Java
50 jaren rust en ook een weinig geluken aan het
vaderland altijd achting en roem gegeven hébben.
Ik zal het niet zijn die dat alles zal verlogenen
otn denzelfden toon aan te heffen als jaloerscbe vreem
delingen, en de vrijheid onzer vaderen krenken. Ik
zal het niet zijn die als nu de eer en den nationalen
roem zal verlogenen.
Neen, E. M. H. H.l als de eer spreekt, als de
nationale roem hare stem verheft, zullen Belgie en
Holland in alle geval en altijd er waardiglijk aan be
antwoorden, zullen er ten minste aan beantwoorden
ónder de heerschappij van Nassau, die weet, waar da
roem te vinden is en waar men denzelven zoeken moet
bii de onafhankelijkheid en den voorspoed van her va
derland en bij het gerust bezit van eene wijze vrijheid.
Het is niet alieen onze eer en onze roem maar
ook onze belangensonze hadelbetrekkingen, de marine
en het fabrijktvezen, hebben er belang bij.
Ik zal met het laatste beginnen. Vóór drie jaren
heb ik U onderhouden over den in- en oitvoar van
Javawelligt was ik te langwijligik zal nu korter
bandelen.
De toenmalige invoeren bewezendat de vreem
deling meester van onze markten was. Het onderstaand
overzigtzal eene aanmerkelijke verandering bewijzen.
Katoenen en linnen stoffen onder den naam van
Lijnwaten.
Nederlanden. Engeland. Totaal.
In 1824 f 297,148. 2,539,585. 2,835.734.
1805 - 421.373. - 1,597,457. - 2,018,945.
1825 - 1,544,770. - 973.007- - 3,517,777.
Dit bewijst veel. Wij hebben dus aan de Engel-
schen ontnomen de eer om de kleine binnenlandsche
fabrijken in den grond te boren, die met zoo geringe
kosten voor hunne eigene behoeften en voor eene voor
been aanzienlijken uitvoer werkten. Wij hebben niet
anders kunnen doen en wij hebben wel gedaan.
Ik honde mij niet op bij de groote hoeveelheid van
'Ingevoerde levensmiddelen, onder dezelve hoop ik dat
ons meel eenmaal een zeker en voordeelig debouché
zal vinden.
De stad Havannah alleen ontvangt jaarlijks 120,000
vsten meelvoor dezelve bekomt de Douane 7 piasters
per vat' voor inkomende regten, en trekt daaruit een
inkomen van 2 millioen guldens.
Men oordeele hieruit, welk groot belang de na
tionale industrie heeft om deze markten tc behouden'.
Voor de Marine zijn verre reizende kennis van
alle deze streken, deze zee -engtens en liavenswelke,
zij welligt eenmaal geroepen zal zijn te vefdedigen
*eer belangrijk.
Voor den Handel, dat is voor de Handel-Mast
's schappijis het niet minder belangrijk.
E- M. H. H.bij de raadplegingen over bet tarief
heb ik U eeuige bedenkmgen medegedeeld over de ge
brekkige gronden, waarop deze Maatschappij is geves
tigd; deszelfs invloed op den kandel, de industrie en
de scheepvaart, deszelfs strekking om de vrije mede
dinging te vernietigen deszelfs verwijdering van eene
commerciële atmospheerzoo noodzakelijk voor hare
verrigtingen.
Mijn oordeel is altijd hetzelfde geweestik gedraag
mij aan hetgeen ik voorleden jaar in den Haag bij ge
legenheid van het jaarlijksch budget, gezegd heb. Echter
zou het mogelijk zijnmen aan mijne bedenkingen eenen
zin hechtte, die nimmer mijne bedoeling was. Üit
dien hoofde verklaar ik nimmer de minste personaliteit
of minachting bedoeld te hebben jegens eene directie,
welker verdiensten ik waardeer; ik erken zelfs openhartig,
dat ik misleid ben geworden ten opzigte van het schip
Cornells Houtmanhetwelk men mij verzekerd haddat
verongelukt was, zonder dat de assurantie door de Maat
schappij had kunnen geschieden.
Men heeft mij misleiddit geval heeft geen plaats
gehad: nimmer eenige andere bedoelingen gehad heb
bende, dan om de gronden aan te tasten, zou deze be.
kententenis overbodig zijnbijaldien een welwillend
journaal van eene hoofdstad', welker belangens ik altijd
verdedigd heb, niet de goedheid had gehad, om mij,
in plaats van eene onderstelling, eene stellige beschuldi
ging daar ik nimmer aan gedacht hebin den mond
te legzen.
Het is overbodig E. M. H. H. om U de voordee-
len te. doen kennen, die de groote O. I. Archipel,
over hetwelk wij het opperbestuiir uitoefenenbelooft
en roegezegt aan onze haudelarenzoo zij den moed
en de standvastigheid hebben on de hinderpalen en mede-
a> s
w ,1. tr 3? -
v-ü SoSït.»
-H 71 .E ai 4. 1*
44 N "O w V
fcxO»— m ui IÜ O Tl -
BgSVa-e-;
Ss s 5 g -€ 0 «jfr
-O G tr* G
fco
C S4> e n s t-I
-T3 0.5 5 5J 0,^
S-c:
•se >'r9i
S,d1„2SïpS- ïSï.o»
■?- S sS0
2 "S c r-J
- 'ï-ï-l-S jfl
dingingeo te bövén te kotheiten dézewe tb overwia.
nen door werkzaamheid, znir.ighe.id en yob.omene hen
nis van de behoeften en hulpmiddelen van die streken
waar onze 'vijg altijd zeer geëerbiedigd wórdt.
Het is onnpdig óm nog aan te dripgen op de zoo
dringende behoeften aan kolomen als gen'erale debouches
voor alle takken van nijverheid.
Engeland doei onnoemelijke opofferingen om dezelve
te bekomen en te behouden. 20 Millioendn guldens
worden daar jaarlijks besteed voor de volkplantingen.
Frankrijk betaalt jaarlijks 42 millioenen francs, en ontr
vangt slechts 5 millioenenen belast daarepbovcn nog de
natie met eene indirect^ belasting van 30 miilioeeen
door de hooge regten op de Koloniale goederen, die
niet uit hare bezittingen komen, ten einde daardoor di»
hunner éigene Koloniën te bevorderen.
Ik zou cr kunnen bijvoegen de groote kosten van
eene expeditie njar Morea waarvan de verwijderde
bedoeling welligt ia om kin hare nijverheid markten en
debouCiiés te verzekeren.
Niets van dat alles bestaat bij ons. Ons land is de
groote marktplaats der Koffijwaarvan Java alleen
40 millioenen ponden oplevert, en onze opofferingen 8 n B <a -- o o 5 g
zijn tot heden oneindig minder geweest, dan die vaif'l
iedere andere Mogendheid, Welke koloniën bezit. Het
zou nog veel meer zijn indien wij eindelijk leerdëh de 7-i
wezenlijke belangen te waarderen van déze in zoó
vele opzigten, kostbare bezitting.
in de 5e sectie heb ik bij het procesverbaal eene
noia met bedenkingen gevoegd, op welke hét Gou
vernement geantwoord heeftzonder er den eigenlijken
zin van te vatten.
Het zou te lang zijn om u alle de bedoelingen
en inzigten te ontwikkelen, welke ik over het sysiema
van regering en beheer van het eiland Java en onder,
hoorigheden heb.
Ik zal kortelijk 3 ponten aanroeren: t°. de achter-
stand2°. den invoer Van kapitalen in geldwaarvan
Java jaarlijks de renten aan hec moederland moet beta
len 3°. bet muntstelsel.
De achterstand bestaat nief; ik houde aanteekining x
vsn deze verklaring. Het twëede pnnt Is vin groot
belhtlg. De jaarlijksbHe invoer van geld uit het'moe
derland om de buiteniandsche schuld van Java af te
lossen. De uitvoer herleid op 7 i 8 millioenen wairde
van voortbtengseiert der vrijé nijverheidis niét ge
noegzaam om de invoeren van eerste behoefte af te
betalen. Zij bestaat in 2 millioenen aari opium2 ert'
1 half millioenen aan lijnwateU. Voegt hierbij het ijzer
van Gambia, de Europesche levensmiddélenen gij
zult de waarheid zien van hetgeen ik voorleden jaar
heb beweerd dat de handelbalaiis ten nadeele- van Java'
overheltdat de vermeerdering van producten Diet
dan langzaam en t'rapsgéwiize kan geschiedendat dé
invoerdoor den nood gedrongen om tegen tpbiprijzen
de goederen te verkoopenwelke eene overtollige fa.
brikatie telkens meerder levertverte boven de be
hoeften der gebruikers, dat déié invoer den handeiba-
lans ten nadeele van Java dóet overslaanen eenen
aanhoudenden uitvoer viati al Het 'geld zal teweeg bren
gen, waarvan het'zich sledh'ts meester kan maken, dat
Java op die wijze altijd buiteniandsche schuld zai be'
houden en datin dezen staat Van zaken de-retitebeiSling
van kapitalen door het moederland voorgeschoten het
kwaad verergert. En het is om déze ailergewigtigste
reden dat ik in mijne nota 'het middel aan de hand
gegeven had om her kwaad té Verminderendoor te
trachten in de kolonie zelve een gedeelit van het be-
noodigde kapitaal te ves'tigeo.
Mijne opgave is niet wel begrepen (men zie slechts
de amiyoprdenik Heb bedoeld, niet otn'te Batavia
eene lèenmg te'openen, wefke ik vöpf.'dlt ooge'nbbk
voor' ohuicvoerlijk boude; riist om 'de Taaien der bè-
i« S i «u's i
S3 -O' o 1) y c *- -
X «4 <u "5 -
'-S-S g« 5-S 2 S
ca JJ c o - a» -M s»n
-ï-o-gJce o
14 u C W o Ci o
w <u* -5 O-Ea1 S 3
•S s i S -250 5
1 s g c ov-o
O 6
-'S a» e
4-. "O c c 04
- i
73 53
3 gjg S S
41 X. n u t C| M tc q
'tc
O 44 .«3 C "E f C
14 E
CC 44
73 O
0» 4»
-XI iSrU*
aat
3vC 2d ;s-ÖC®
M O- «O G c S Cl
Z :s=« wr. JH wSllfia
C IJ W» p 4) - cl - kj 4>
m 4 ar c tu N a>
fc. S
S Si-O;
7: 'C C r.
44 O c g s s .5 5 '2} .S - 2
"o ^2 c« 6 ^4 ^3 g. wjsc;
iÉ
s
«5~"S g
SJS o
S .e s M 3
f sï-iS
«J g «J V
3 w 03 _2
-Sf ïf-- e Sf
g «-'S
ë-S33 CA-W 6 £-6
«j 44 a - 2 w>
fja:f
sss g
O Q ca
3 o --
"O u
u O C C
S Is 5 I
MS, S.
44 rt C4-n5
*UC 73 -X
J TC -g
00 'S' g'T*
•c a* - v 5
55
O
5u ï- -
itr- iu
(1 44 o»
••»73. C J. 4» 4>
3 o,5jF
9 pet. renten gavenëh"'wèïkê hè't Gö'jjetrle'mefit
vóór 1825. heefx uitgegeven. Ik houde deze inwilliging
voor mogelijknuttig en noodzakelijkzeifs bij het
bestaan van het bankpapier,i dap van eeliest' garttsth'ver-
schilienden aard, en dat op andere waaëóórgen ge
vestigd -is. i o.j ..en
Deze uitgifte van 5 i 5 millioenen, waarsan men croze -
waarborging had künnen bijvoegenzou hefkWaad letniin-
derd hebben, eene nltkomst.die mij zoo allerbelangrijkst -j 5-?
voorkomt, en ik herhaal het nogmaals, want ik zal mij
mijne stem voorbehouden tot dat de Minister mij gerust,
gesteld en gezegd zal hebben, dat het gebpend crediet
van 15 millioenen doelmatig zal aangewend véofdgS, om
zoo veel mogelijk het door mij aangewezen gbrnot kwaatf
te verminderen dat men uit het moederland 1700 weinig
geld mogelijk zal uitvoeren, het zij door hare schuld
hier té betalen, het zij door eenen wezenlijke uitvoer,*
hetgeen op hetzelfde neerkomten dat het Gouverne
ment zal ietten op dat groote belanghetwelk ik voor
leden jaar heb aangeduidnamelijk het muntstelsel,
Het is waar men heeft opgehouden met dé bezendin-'
gen van koperen munt, en dit is welgedaan; maar dit
herstelt het gebrekkig stelsel niet, dat ingevohofis.
De daadzaakdie men mij heeft medegedeeldrat
het kopergeld, hetwelk te Batavia 25 pCt. minder
waardig is dan het zilvergeldin de binnenlanden met
hetzelve gelijk stsatbewijst niets. De behoeften oj
somtijds zeer afgelegene plaatsen, kunnen vooreeni;é.i
tijd op een punt overvloed, en op eene andere pl'.ati
gebrek veroorzaken: maar dit is slechts Kortstondig
alle» belt in elk handeldrijvend land tot een zeker even.
toigt over tot eene juiste evenredigheid tusschen de
metalen tot dre eenvoudige regelen ytctke den grond
leggentot die nattige onderscheidingen tusschen de
voorname middelen van circulatie en bijkoemnde m-d-
delen of scheidsmuntwelRe men nimmer verwardea'
nimmer ongestraft misbruikt.
(Het vervolg of dep kan* van det) blad»,)
Q D.
1 -O) v. ïs a O -
o J r5-
■r£
.«pSm-'^è-Sfcw.-g SlP» -isigi
m o Je -
I sj;
-.8.* a
fis «I'S
s O-S?
n c' m
m 4 fSÜ
c 3 00»
ol 8-8 20" Sxlss"
c a..> N NT3 SM Q
S,s-Ö- eaO'ïS
c 4: SS u O
g 2Ü u ao'='g JS .-S 5
g So®' n._S
PJ 14. 14 5 Ï-C tÜ- E T G
04-^JüJn. S
«4>r 2 x>
'^1 "O S'C'> S
8"S l
U 5 1
c'S^s ï58«c
5 S - s
Is8-S®ft -8 8
C G. J? C f X)
ft 04 <4
S' S S s
.A §7?;.^g
B
o c o
8-Sl-sgal
73 «C O o N
v C4 <u m f
X» 73 73 IV t
