0
pelgrims tegen de wreedheden der ongeioovfgen te Ver-
deifeen dn de veiligheid der groote wegen te handhaven.
RmuiewynKoning van Jerusalem, gaf htm eene ver
blijfplaats bij den tempel van Salemoen van daar is
jet, da: die Ridders den naam van T-iplièrs, Tempe
lieren of Tempelheeren hebben aangenomen.
Tien jaren waren nog niet verloopcn of het Concilie
van Trnijes bekrachtigde en bevestigde hunne instelling,
cn de Tempelheeren ontvingen hunnen Ordesregel uit
handen van den Heiligen Bernard, die voor den grootsten
man zijner eeuw gehouden werd! Knischheid en ge
hoorzaamheid was de gelofte welke zij deden, terwijl
zij zich daar te boven plogtig verbonden om hun levert
en hunne werkdadigheid ten dienste der vrome bede
vaartgangers, die zich naar het Heilige Land begaven,
ie zullen aanwenden en besteden
De orde maakte snelle voortgangen. Algemeen werd
der Ridderen moed geroemd, de eenvoudigheid hunner
zeden en hunne Godsdienstigheid geprezenterwijl het
hooge aanzien, waarin zij stonden en hunne opregtheid,
binnen weinige jaren hun zeer rijke begiftigingen en een
onmetelijk vermogen verschafte zoodat zij weldra goe
deren bezaten in alle deelen der Christen wereld. Van
Richard, Koning van Engelandvetkregen zij door koop
tot een' prijs van 25 duizend ponden zilver, becgeheele
eiland Cyprus. Doch het was juist die aanwinst in
jiagt en vermogen weike den nijd van eenige argden.
kende en geldgierige Vorsten en Prelaten gaande maakte.
Philippe le Bel wns de eerste bij tvien het verfoeijelijk
denkbeeld 'oprees, om de orde der Tempelheeren te
verdelgen. In 1306 veroorzaakte de verwarde staat zij
ner geldmiddelen een' opstand onder zijn volk en even
als eens te Rometoen Nero daar regeerdede Christenen
de schuld moeste.) dragen, dat die dwingeland de Stad
door vuursnood schier verteerd had, op gelijke wijze wil
de Filips de Schoone doen gelooven dat tie Tempelheeren
zoo al niet de aanstokers, dan toch de begunstigers van
dien opstand waren. Hij had boven dien al vroeger
begeerige blikken op de rijke bezittingen dier Orde
geslagen. Nu werd de val der Tempelieren bij hem
vast beslotenmaar hij had nog zoo dra geene aankla
gers, geene valsche beschuldigers bij de handevenwe ihad
twee zulke wezensdie geschikt waren voor eene valsche
beschuldiging noodig ,en men vond die welhaast met name
Sequin de Florian en Nofodeibeide wegens zware
misdaden zich in hechtenis bevindende; doch wat maakt
dat uit, als men iemand veroordeeld wil hebben? Er
zijn voorbeelden uit de XIXde eeuw, dat men gecon
demneerd heeft zonder dat dén der getuigenop welken
de beklaagde zich had beroepenbij het Regteriijk
del at tegenwoordig was. Noffodei was zelve wegens
onderscheiden zware misdaden, welke hij gepleegd had,
in staat van detentie niet alleen, maar was ook wegens
schandelijk vergrijp tegen de ordeuit den rang der
Tempelheeren gezet; en nu bood die snoodaard aan,
om, bijaldien men hem bet leven wilde schenken tegen
de orde.te getuigen en de zoogenaamde wandaden te
openbaren welke hij voorgaf, dat door dezelve ge
pleegd werden, en waarvan men niet de minste kennis
droeg. Zuik eene gewenschte aanbieding werd met
dankbaarheid aangenomen maar hij ging een weinig te
ver in zijnen ijver want zijne eerste verklaringen waren
zoo in het oog loopend ongerijmd, dat zelfs een Koning
van den stempelzoo als Philippe le Bel wasdaar over
bloosde, en stellig weigerde zich daar van te bedie
nen niet om dat Filips de Schoone er zicli eene gewe
tenszaak uit maakte om door list en bedrog het goed
van anderen aan zich te brengen maar om dat ook de
iistigste booswicht het gezond menschenverstand en het
zedelijk gevoel zijner tijdgenooten niet geheel durft over
het hoofd zien veel min hetzelve openlijk belecdigen.
Intusscben deelde hij de depositiën dier eerlooze getui
gen onder de hand mede aan Paus Clemens F. Deze
Clemens de Fdewzs de fameuse Berkand le Goth, Aarts
bisschop van Bordeauxdie door den invloed van
Philippe le Bel tot Paus verkoren washebbende die
Koning deze keuze alleen daarom zoo ijverig bestookt.
Wijl bij gaarn meester wenschte te zijn zoo wel van de
geestelijke als van de wereldlijke magt.
Toen nu Filips de Schoone de gezindheid van Rome's
toenmaiigen Kerkvoogd genoegzaam getoest had zond
hij lettres closes aan al de civiele ambtenaren van zijn
Rijk af, en wist het door hem in alle stilte vooraf be
raamde plan zoo wel te bewerkstelligendat op eenen
en denzelfden dag op een en hetzelfde uur, de Ridders
van den Tempel allerwege in alle Landen en Staten die
onder zijnen invloed Koninklijk gezag of Suzerainiteit
een leelijk leenregtelijk woord) stonden, in hechte
nis genomen en hunne goederen onder geregtelijke
bewaring gesteld werden. Inmiddels haastte zich de
Koning om zich meester te maken van den Tempel
nam aldaar zijn intrekniet anders dan of het zijne
eigene woning geweest ware, en bragt in die plaats
zijnen schat en de Charters van Frankrijk over.
De Paus, die hoezeer ambtshalve alles wetende,
echter raar te kijken scond, en niet gedacht bad, dat
de zaak zulk een' vaart loopen zou, en die nu daar
door onberekenbare bezittingen in de handen des Konings
zag overgaan, gaf niet onduidelijk zijne ontevredenheid
te kennenkondigde bullen af en schorste de magt
der Bisschoppen en Aartsbisschoppen. Maar Filips de
Schoone beantwoordde deze Pausselijke maatregelen met
een Koninklijk Rescripc, in hetwelk hij zijne vroom
heid, ziinen levenriigen ijver voor de belangen der
Kerk en .zijnen haat tegen alle ketterij, breedsprakig
kenbaarmaakte; terwijl hij gelijktijdig den heiligen
Vadqr verweet, dat hij zelf degeene was door wien
die belangen allermeest veronachtzaamd en verwaarloosd
werden. Maar 'net duurde niet lang, of de Paus en
Philippe le Bel kwamen weder in een schuitje. De
Paus werd weldra weder geheel eensgezind met den
Koning; en daar de eerstgemelde zich toen juin te
Poitiers bevond, bewees men hem de beleefdheid
Van hem 72 Tempelheeren te zendenten einde hen
te verhooren. Ook vereerde men hem nog daar te
boven met het voorregt, 0111 zelf liet Proces tegen
fed
den Groomrster.der Órde op re maken, waartoe hij
zich volkome.) bereidvaardig betoonde. Voorts maakte
men reeds bij orrnad de noodige. schikking ten op-
zigte der verdeeling van de goéderen der orde, en
bepaalde tevens, hoe men dezelve zou gebruiken.
Eindelijk kwam men overeen, dat de Heilige Vadèi
de personen zou benoemen, die het beheer over deze
goederen moesten hebbenen dat deze benoeming uit
eene, daartoe door den Koning te doene nomiuatiè
zoude voibragt worden.
De keuze van Filips den Schoone bepaalde zich tot
zijne Kamerdienaars, en de allezins jegens Filips nil
rekkelijk geworden Paus benoemde, zonder eenig on
derzoek, al degenen, welke hem door den Koiiipg
werden voorgedragen. Een Dominikaner - Monnik,
Willem van Parys genaamd. Biechtvader dés Kónings
en Opper-Adrilinistratetir der Geloofszaken, werd met.
de instructie van het Procés belast. Men beschuldigdê
de beklaagdendat zjf op den dag hunner aanneming
in de Orde, de Maagd Maria eh den Heiland moesten
verloochenen, op het kruis spuwen, hetzelve met voe
ten treden en op goeden Frijdag zich aan de' schan
delijkste afgoderij overgeven moesten, door eene kat,
die in hunne vergaderingen tegenwoordig was, te aan
bidden, en elkander op dat deel des l.gchaams te kus
sen, hetwelk allerminst geschikt is, om eenen kus te
ontvangen; dat zij zich van alle gemeenschap met het
vrouwelijk geslacht moesten onthoudenen walgelijke
ondaden pleegden, welke fiier waardig zijn, genoemd
te wordendac zij in elk gewest zekere kleine afgods
beelden vereerden, dat zij coovergordels droegenweikè
door de aanraking dezer afgodsbeeldjes geheiligd waren;
en eindelijk, dac zij hunne zamenkomsten in hec aller-
oiidoordringbaarste geheim wikkelden.
De beroemdé regter van instructie, indien men dezen
eerbiedwaardigen naam aan den geestelijken fielt geven
mag, die met het verfoeijelijk opmaken van dit proces
belast was') kweet zich van zijne fraaije taak met on
verdroten ijver. Weinig dagen waren er slechts ver-
loopenof hij had 140een honderd en veertig Rid
ders verhoordaan welke hjj van een gedeelte der hier
boven omschreven misdaden de bekencenis wist af te
'dwingen. De Grootmeester der OrdeJactb de Molay.
Oi hoe voortreffelijk vertoonde zich de groote 109.
neelkunstenaar A. Snoeck in deze rol en de broeaer
van den Dauphin van Fiennois deden aanvankelijk eenige
bekendteriissen die bezwarend schenen voor de orde
doch welker onbeduidendheid naderhand op eene onmis
kenbare wijze blijkbaar gevonden is. Drie Tempelheeren
bleven met onbezweken moed en onwrikbare standvas
tigheid verklaren, dat de Orde onschuldig was aan de
feiten die baar werden te last gelegd. Dé Paus gelastte
dat de Kardinalen onderzoek doen Jzouden nopens de
echtheid, de regelmatigheid en de juistheid der verhoo
ren, en hunne Eminencien verklaarden, dat de verhoo
ren, echt, regelmatig en juist waren; wac wilde men
nog meer 1 Na deze verklaring was de volkomene ver
nietiging der Orde aan geenen twijfel meer onderhevig.
De Paus vaardigde bullen uit naar alle Landen cn Staten
der Christenheid om aan de Tempellieeren hun proces
op.te maften en Filips de Schoone was van zijnen kant
al éven onvermoeidom de Tempelieren op alle denk
bare manieren te vervolgen. Hij deed edikcen afkondi
gen waarbij aan iederéén op doodstraf verboden werd
eenige scliuilplaacs aan eenen uit zijnen kerker ontsnap
ten Tempelheer teverleenen. In elke gevangenis kreeg
de tuchtmeester of vaderQ ook dit zoo eerwaardige
woord heeft men dus zoo durven misbruiken lasc om
martel - werktuigen in gereedheid te houden den be
schuldigden daarmede allerlei wreede pijningen aan te
doen. De vader neep henb. v.van tijd tot tijd met
gloeijende tangen;1 of tot eene afwisseling, brak hij hun
de ledematen, en ter ve/mijding van eentoonigheid
ontwrichtte of verm.nkce hij de gedetineerde Tempel
heeren 1
Eenigeja zelfs zeer velen bezweken onder deze
afwisselende folteringen, anderen bleven, te midden
hunner pijnigingen, met eene onovercreföaré gelijkmoe
digheid hunne onschuld beweren. of zoo ér ai eenige
waren die voor deze' stra-gevangenis vaderlijke pijni
gingen korcscondig hadden moeten uezwijkeu dan her
riepen zij toch buiten pijn en bandenal de bekend-
tenissenwelke zij op de pijnbank door smart over
wonnenmet den mond, welke hec hart logenstrafte,
hadden uitgestameld I Maar aangeziendat dit weer
barstig gedrag den geestelijken regter eenigerntate in ver
legenheid bragtzoo bepaalde mendac alwie zijne
eenmaal gedaneconfessie weder zou komen in te trek
kenals relapsus, dac is als ïeniand, die ten tweeden
male tot ketterij vervallen waszoude beschouwd en
dien overeenkomstig zoude behandeld worden. Op deze
wijze was het dat Philippe de MartignyAartsbisschop
van Seus, hiermede te werk ging. Te Parijs hield hij
een Provinciaal-Concilie; en dewijl niet minder dan
vijf honderd en vier Ridders tegen hunne eerste be.
kendtenis geprotesteerd hadden, werden zij bij de Porte
Saint-Antoine tot algemeene stichting levend verbrand.
Meiv weet, dat niemand d.er Ridders, om deze tweede
straf te ontgaanzijn protest wilde intrekken 5 nog negen
andere Edellieden hadden denzelfden moed, maar on
dergingen ook hetzelfde lot te Senlis.
Eindelijk oordeelde men dat het juiste tijdstip geko
men was om over de geheele orde uitspraak te doen
en den Groocmeester zeiven te vonnissen. De Paus be
noemde eenige Commissarissen, die zich m dé maaiid
Augustus 1309 naar Parijs begaven. Daar deden zij
Jakob de Rlolay voor zich bi enger en vroegen hem af,
of hij voornemens was, om zijne orde te verdedigen?
Hec antwoord vön dén ougelukkigën Grootmeester was
zoo eenvoudig als edelik ben zeide hijeen' Rid
der -zonder wetenschappelijke kundighedenik ben geheel
ongeletterdik bezit weinig of geene kennis van ae ma
nier van procederen en randde gebruiken der Regtbanken
doch de orde van welke ik de eer heb het hoojd te zijn
isin hare gearagingenin haren godsdienst en in hars
zeden zoo zui-er; ei. ik lub van hen die deze orde uit-
{liet vervoig op den kant van ueze biadzfj
•1?
c
'c g
O) CU
a
g 0.1
o
J*-!,.
0^
S
H o
0 e CJ
«L>
O
H G
JQ
<kj
V—
S G
•G O
tl
E-
«soa
g a
1
P"
_T
3
22
G ex
CU
<u
W -^"ES
o m .0
c Si ■-
uO -=
«r- o f>
■Sta s. s
E, 5>.
l S-
w
N
to
0) is
N
o» c s2
3 fco 32
O
Eb EfD o
ta» O oj O
G3 CO .Q
a v '5> 5 .s <u
fefl bJD^3 T3 c G*
<y
<L> -
a &-S -5 I
IS M "1 u C
•=-c ë-ë-5 gc§„ g a°
S-fg §-2 S s 5,-S S
CJ-O i ta O c NTJ -rt
"g-o-ë-s 3 aV1
-- - -BS-„ S1!
o ti
g-s
O» Jr*,
N c 1- S
,<3J CJ g <u
C 3 .9 o
5pd 5
O
a>
o
O» -O
o
s- -r- O -Q
(U >-ri
■o 5-o u o
CL) T3
•o M N
S -a c
co S o a
o SJ
g £5
<u
u o
«v Ut
•G
Z S
"bD bjj t.
- p-G C -t;
r CJ L3 n
O
Sc/ag:
>0
ei 11 G CJ
g'i s-sj
- a 2 o Q -a
■- Q G "O A
10 n 9 O
J L' C CU O
;o 1
G PJ
<D C O
-o «J2
.G J=
2 -i. w O c
ggüa'a o S.t2 2 2 o g 3'
O 3 G o 3 CJ O ez, a CS
O
C3 ^4 C.
3 9
5«c
'E 3
K O
-£ 1 g ca>l|:S'l l!~ s
V- c IVv O O
B n-f! - §1
S S n -3
5 t si S>:=>> S'S-g S g a
a h "-g SPmo
t- -O
O 4-
E -2d
S S O fi .SP
5as'
r-c o 1
O
c G
~j <D O) -C c
O n <u QJ
N (U U
-O S
sgE s
a JU
H -5
V fep
S s
|f I té
1 1
to
0 s -
g> M z* S s
U v.
B: ïc
a
5-1
-2 C- CS
vs
'H 9 "-o o
(U u G N
"E a
CJ b* O u
i» c flz G
5^2 -on
M). V p - A
^4! 5-
5 i S
•g S 1
CJ O O
s C "3
v- W CJ -G»
J! r a c oj=
g S 2 Okjs
c O CJ O
CU G O •- O
B 5 K Si S
*2 bD
E w>
"O O u n
O g'E. ï?-
t; O-O C 5=3
c u w
5 _-c S t-j
v, tti rt G X a
"1 Z N :CT*t= 1
S "fcC-, Si w k ccHioo
«ij tu tu Q 41 Cl O H D
C -G
t» 'U <U S XI
