IssXJFZttei ssrs5K»r&jrtzsw*rrai !-■
33.
C-< N;
3 —73 r£ 2
No O.E 3 *2
sogg-s--* - ?t:
<3 5'Ë*
►-Ï re
ra 3 3 p 3
-2!g
Ils'.g1'
sri
P o 3 EL
»s frj "-•
SeI-Ü?
2.<
re 3 --
0 3 O- 3
- - n>
55 öl «T
1 SJ 3
o- 3
irs-^
ISO s
o ,;sl
3 f-,3 S-^5>n -
3 <5 PT «:•- 2* n>
C! "T3 o - s
g"=J 23" f-gM
3 M 2l. Ö.S 3
M Vl"
5 13-i
O p
^ÜT--
5 3„~Sp=l
TJ (fi tS o
ra a 3
3;^
ps i-^w
^-•sö
~r M S
H"
&.y
doj2
<S o
po
2» n> -n f"\
3 V3 «T M J
n» g - ?2r5"
SS^aJSS
5" "3 ^I v g"
s" 5" 5 <T>
X- pj 2 S 5» 3 «j. 3
H'r4
s;*;
sfs:
2. o
O.' 2.
a-jro S>
-ÖO
'O
o -
3 Sr
-S"on»
5o|S
is S i s g 11 a
-C
M O j-
O Ö-
3^1
o
5. O
- to
ti' re
O £-«
r affg
S c> 3
5 72 3 2
53 -i 4
©2-° 3
.ff
?*s
re 3
3
.VS aQa
i re 2. 3
o to 3
3
?rtOg§3
m O a» 3
a. 3 a. °- 3-
3
•5 3.
O o 3
3ao
-s- n> j3»
3' P »"a
m S3 2
g W a. 3 o
i o G*SL i>
M O) TO
3^0
5-TO
§-•* O
N
>q M
3
g - o
S I a
S „S.
3 t aci
g-?-
2 W
a:5 s S -
ft ft r-
S-.
O .0-
05
o 0"0
55
a* o
X S =3 rtCf^ 5'
- g,ff 3-g S"gcRt
„3* gig vj ra
^3— -5o.= -'T=-n „'E rs ra
ra a ra ra 3
t?C_/i o fi 2 jq
o
^•«B:* 2^0, ^(te3' W 3
_S^*^rD S3 V aW
s- oi s-n O - a-.S-g 5 - S
Lh =-- - 3.S raw 2 2-g.^<S
<is:«>ns!,sj3.s||-g'!S
5«" »lg-f?«3.osgS3-
o m -Q.' -• O O 2 w2 n
r' s 53^ e- B
J-, 3 3 0 Cl.^
O B T3 ra 5
J- u -J "1
E3ra g-- 2.S--
D a 3 a- n>
3gEra- gS
3 - 3 n-
3 O
- - -r-S't*
C u - O
3^53
2 «f>v o -
e- o|.<
*5 H 3
s 3 3 O
2 n era j:
- o o
2 s 3'-n
3 n r> o
D->5 3- 3
p o a«
rt re
re re
3 3
crq re
re rt
3 3
CL O" D-.
re o n
a 5 s a
-» /~\t>> o 2
5-^3 =-?-5 2 5
E .O* "3
a-os
RS'".
w 3" 3-S 0£ra g«
g-- g 3 ?S- 3.
^^",22'3-S„=-ra-«=^S'g=''S
S5J5C rag
B g-g S H.
s s jC"» a y
•^■-3 -3 2. 13 ra
reqds in 1805 bejónnèn ii'jihwtngicn aan ce leggen.
!)e liagelBooincn worden mode op e'eneta 'afstand van
30 voeten van eiitander geplant, en vere;schen de helft
minder mest, dan He hootenboomen. Zij beginnen bij
het jde en 6de jaar te dragen, en zrjn met het twaalf
de ln volle kracht, zeider. ouder wordende dan twin
tig jaren, terwijl de. nootenboom 70 a 80 jaren bereikt.
De nagelboom draagt slechts tweemalen in drie jaren
en soms maar eenmaal in de twee jaren; iedete pluk
levert 7 a 8 pond.
De '"-^/-kuituur begint te Bcnkoelcnook al meer
en meer navolgers te vinden. In stede var. den Datlap,
die hier slecht groeit eïi opkomt, plant men tot scha-
dinve de Pisang, Pahua Chfisti en Tocrie. De koflij-
planter berekent de opbrengst van eiken boom op twee
katjes per jaar, doch de uitkomst beantwoordt niet al
tijd aan de verwachting.
In suiker schijnt hier weinig spèculatieer is hier
slechts een suikermolen. Deze is nogtans naar het
JVe'st - Indische plan geheel Ingerigt en dit houdt men
voor het beste. Een Heer Wintereen oud inwoner
en suikerplanter van Jamdika is daarvan de eigenaar.
De moten heeft ijzeren cylinders, die niet perpendicu
lair maar horizontaal liggen. Het suikerriet groeit
tiiet zoo hoog als op Java, doch is dikker en heeft
meer sappen; het staat zestien, soms 18 maanden te
veld, voor dat het gesheden wordt. De suiker., door
den Heer fViiiter bereid overtreft in kleur ên hoeda
nigheid de beste suiker van Java. Iedere pikel komt
hem op ïj a 3 Spnansche matten te staaft. Hij maakt
jaarlijks tusschen .de 3 a 4 duizend pikels.
In de nabuürschap van de suikerplnntagie worden
de meeste en beste Saware/den gevondenbij de
Dusun (dorp) Bentiring, vijf mijlen ten Oosten van
het fort, vindt men de allerschoonste. De grond is
daar alluviaal en wordt niet zelden door de rivier,
Benkoelen genaamdoverstróómd.
De Saürayelden worden niet gelijk op Java met de
ploeg bearbeid, en in staat van kuituur gebragt, maar
men vergenoegd zich met er eenige reizen een span
büfFels door te jagen. De meeste Padie, wordt op
hooge en drooge gronden, Cago velden, hier Landangs
genoemd, geplant; en de industrie der inlanders is hier
nog zoo ten achteren, dat zij slechts voor eigen ge
bruik cultiveren, en niet ter markt leveren. Van daar
dan ook dat dit in Iridic zóo noodzakelijk voedsel van
buiten wordt ingevoerd. De meeste rijst komt van
de West van Indieals zijnde hier meer geacht dan
de Javasche, aan welke echter de Bengalezen, die op
Java geweest zijn, de voorkeur geven. De invoer van
rijst wordt op meer dan ftooo ton gerekend.
In de maanden September en October veriaten vele
inlanders, met geheel hun huisgezin, hunne Dusuns of
Dorpen, begeven zich naar bosclirijke en hooge landen,
die zij van hout zuiveren, en voor liet zaaijen der
Padie bereiden. En zoo gering is de waarde van den
gronddat zij daarvoor veelal niets aan hunne Hoof
den betalenof wel een zeer gering gedeelte van den
Oogst. Na den Oogst in Maart keert de dorpeling
weder huiswaarts; de velden worden zelden langer dan
twee achtereen volgende jaren gebruikt, wordende na
verloop van dien tijd, weder nieuwe gronden gezocht,
ontgonnen en bereid.
De geringe waarde van den grond, wordt veroor
zaakt door de geriilge bevolking, en deze laatste wordt,
aan verschillende oofzaken toegeschreven, als.' het be
staan hebbende monopolie en daarvan voortvloeiende
radeeiige Resultaten, aan de dikwerf heerschënde kin
derpokken nu door den invoer der Vaccine grootelijlts
verminderd, en aan de zeldzaamheid der huwelijken.
Dat de huwelijken zeldzaam zijn, is niet te verwonde
ren in een land, waar weinig geldmiddelen zijn, en
waar de bruid uit banden van den vader moet gekocht
worden, voor eene som van niet minder dan 80 Spaan-
sche matten. Deze hooge prijsbepaling, waaraan tharis
maar zoo weinigen kunnen voldoenwettigt de gissing
dat dit land voormaals vèel rijker heeft moeten zijn'.
Het bestaan van deze voor de maatschappij zoo schan
delijke gewoonte, heeft ten gevolge dat verscheiden'
tot bet huwelijk genegen mannen, in andere afgelegen
landen, waar de vrouwen niet zoo duur en ligter ver
krijgbaar zijn, zich eenen Echtgenoot zoeken, en veelal
rich Dan ook in dat land vestigen, alwaar zij eene vrouw
tot redelijker prijs hebben gevonden.
Niet zelden, ja meestal wordt de bruid niet tïn
volle op éénmaal'aan haren vader betaald, maar ge
deeltelijk op krediet genomen; van waar het dan ook
niet vréémd isdat mén den kleinzoon vaak ziet wer
ken, om het rantzoen of den koopschat, Jujurgenaamd,
van zijne overledene Grootmoeder te betalen.
Bij vele jónge dochters, zegt men, heerscht ook
3.
w
'o
3^ Cs
td E
-5' o'
sa
o T3
o o re n!
1 S-5
3 fb
- §.r
n rr
-gB.
d.n
2. ''J'
cd-
g 5T. g w g g.
2 53 3 o
J sa O-
- 3 r
c-vi.-
- CT5
t-*
- o 3
s S b 3
ra rac1?
2 Svk>2
ra" a -4 3 b. g 2
0"P' ra
een at keer van het huwelijk, omdnc zitgetrouwd
zijndemet"den zwnnrstcn arbeid, van huishouding enz.
belast wórden.
De kleine uitwijding over het huwelijk -. is hjer
gemaakt oin de bijzondere redenen te doen kennell,
waardoor de huwelijken te Benkoelen zoo zeldzaam zijn-
In een nader vervolg zullen nog korteliik een ge
opmerkingen op de overige t,akken vau kuituur mede
gedeeld wordén. Het kan toch niet anders dr.il belang,
rijk zijn om eenige nadere kennis te bekomen van een
landop hetwelk Nederlandsedert hetzelve aan ons
Gouvernement is afgestaan, eene oniniddeiijke betrek
king bekomen heeft.
'COLLEGIUM PHÏLOSOPHICUM.
De jonge lieden, die, me't iö. October '1826, hunne
studiën wenschen aan te vangen in het Collegium Plii-
losophicum en vgn voornemen mpgten zijn aanzoek te
doen tot het verkrijgen van eène beurs uit 's Rijks
kasse zullen gehouden zijn hun daartoe strekkend vee-
zoek vóór 1". September i8a6, in te zenden bij dea
Heer Gouverneur der provincie, waarin zij woonach
tig zijn.
Bij die verzoeken zal moeten worden overgelegd:
l°. een getuigschrift van liet Gemeente-bestuur der
woonplaats van den adressantzoo omtrent zijn goed
zedelijk gedrag, als ten bewijze, dat zijne omstandig
heden, of die van dcszelfs betrekkingen, niet toelaten,
dat hij geheel of gedeeltelijk op eigen kosten bij het
Collegium verblijve; 20. een aanbod van ouders of ber
trekkingenom een daarbij bepaald gedeelte der kosten
van verblijf te Leuven te betalen kunnende het over
léggen van zoodanig aanbod alleen worden nagelaten
wanneer het getuigschrift onder n°. 1 het bewijs ople
vert van volstrekt onvermogen.
Wordende voorts hierbij herinnerddatom in het
Collegium Phiiosopliicuui te kunnen worden toegelaten,
men vooraT moet zij 11 ingeschreven ais Student bij de
Hooge Sthoól te Leuven, waartoe noó'dig is, of het
vercöónén van een bewijs van door een bevoegd school-
betiuu.r te zijn-bekwaam verklaard tot het bijwonen der
Akademische lessenof, ingeval van particulier onder
wijs, hét ondergaan van een examen voor de letterkun
dige faculteit bij genoemde school. Ook zal elk jonge
ling bij zijne aankomst te Leuven moeten voorzien
zijn van de nood'ge lijf - kleederen en van circa vijftig
guldens'nan geld tot het aankoopen van vereischte boeken.
,sGravenhageden 7den Junij 1826.
De Minister van Binncnlandsche Zaken
L. van Gobbelschroy.
ADVERTENTIE.
De Ondergeteekende heeft de eer te berjgtendat
op Heden, Maandag den 12 Junij, eene groóte TEN
TOONSTELLING zal geopend worden van een geheel
nieuw Kunstkabinet van Italiaansche Kunststukken en
Zeldzaamheden voorstellende nabootsingen der natuur
waarvan de rijkheid der bewerking ieder aanschouwer
tot alle aanbeveling zal aansporen'. De eigenaar ver
zekert dat het de verwachting verre zal overtreffen en
durfd zich met de tegenwoordigheid van liet geacht
publiek dezer Stad vleijen. De Tentoonstelling is
geopend in de boven-zaal van de Ecndragt op de Haar-
lemstrnat te Leydenvan s' morgens 10 tot s' avonds
8 ure. De Entree is met de Catalogus van dit Kabinet
bepaald op 60 centsKinderen betalen half geld.
Deze Tentoonstelling zal maar eenige ds;cn alhier
geopend kunnen blijven, uit hoofde van het vertrek
naar elders.
A. D. B A Z E R G A.
PR IJ S-COUR ANT DER EFFECTEN.
Amsterdam den 10den Junij 1826.
ilolland, Werkelijke Schuld 2J pCt. 51} a 52Ï
Rest. 'Uitgestelde dito- f j a J
Kans-Biljetten - 17J a 17J
Stellen van uitgeloten dito... - 6125 a 6175
Amortisatie-Sijndic.4J pCt. - 93 93s
Domein Losrenten
Handel-Maatschappij.
Frankrijk, Inschrijving Grootb.
Dito op dito
Rusland,bij Hope en Comp.,.
Ins.'op 't Grootb. r,T.
Spanje Obl. bij Hope eh Comp. sJ pCt., 25}
NietiWe geldl. van 1822 73
Oostenr.,Obl. liij Co/Zen Comp. 5 pCt. 72I
4 59a
2|40
-i«SJ
4ï pCt. - 81
5 -
3 - 66|
5 pCt. - 96J
a 86
a 81»
a
a 66}
a 97}
a 49
a 26}
a 8}
dito
Certificaten
a 73}
a 59i
a 4°}
o
s
•zl ra a
ra
o-aa 5- 3
- re u ra^
in rj - 13
C- -3 On
S 2?<R 3 5-5
*5Li." g>*=:
r S'l S
i "Is. -arö
dn: 1-j o
C.'n 5^^
O
L T D S C H E IV E D V IV E N - F O N D S.
BFSTUURDEREN van het Leydsche IVeduwen - FondsPftder de Spreilk ..LETDkNS TROOST, hebben liet
,n hifdezen ter kennisse hunner geëerde stadgenootèn te brengen dat reeds een .aantal Deelnemers in hetzelve
ra^.tf3nlnSev«?^gzy^clTm<4e» vleijen, dafdit getal, binnen kortaanzienfijk zal toenemen
'»n alzoo mogen hopen "dat deze in onze Stad, met goedgunstige toestemming en aggreatie van de bd Achtb. Heeren
en alzoo mogen PB „evestige Inrigting weldra het vereischt getal van 500 leden.zal tellen;
fr^rzij vo^toèten op^trken ,êdat zi? ir. ertari^ gekomen zijn dat velen hunner Stadgenoot*» in het
iliu SÊ&
getal van soo lgden aanwezig 'zal zijn zoo als uit het v.erbgnd, waanp dit artikel tot he voorgaande s aat bltjken kan.
b -Ér zijn te zien en rt'koop in het Logement het. Zwijnshoofdte Leyden van Heden Maandag den .2 Ju..»,
tot Woensdag aanstaande, de navolgende PLANTEN, aangevoerd door den heer G. ALBERDIENST,
1 n J Sfitrimdp in een extra schoone partij Oranjcboomén voorzien met Bloemen en Vruchten;
Bloembotten Mimosa Samfanta, Jasmam, TrontantAsalia's waaronder,
Venustisma's Magnolia Virginiom 'jen^de* recevoir de l'Edifeur kBrnxelles, la seconde Editie»
d/,{ on ^ïfocnSlh'ez
quatre livraisous 1 euition <de eet ouvrago ,-,0iiciuue statistique et mincr'alogfqiie de toutes les parties du
Te Leyden by de Wed. ANTHONY de KLOPPER en ZOON, op de Drccdestiaat.
