ïl
rt
-
II
fl*
0 P
-t BT. x Cfq J3
Sals s Hs
H"
g
3 3 i
D?8?h|
2
a.<s
.f
•j s «-
O» 3*
S* 2. «5 3 S. ö-
s re re s
Ss-l3g.a5^S
2 -4 =8
(Tl N
o* Sr S 3 a
era r*
O* <T 3
"i a
s;§-^
o. -2
E. 5-
Z
W
.5 -. 2 b
va «3
c 5
O- N
5"
tS* m
r*
<5
O PT
a a
S. 8-K
N
2 2.
r
5T s
a 3
s-
m n
M
3
2 <3
3
O
w -1
3 2*
-
3 5 -■
SM 2 2
5 w Z
re «-» w 0t»
re n>
CT 73
1 S Q S5 8
ra re *3 J?
re g 3* 3
s o r
Htw
B
B er
re 8. B
O 8- 3
8 S 1*
3
O re
3- 3
are s-
Wb
o a g
5- S
q o
2
A* 3
U. 3
era
m
2. 0 G. tra re a*
re 2,
T3 -•
O- C/3
ere S* w
S 2. 8-
2- 3
g
21
Z =<3
2 3 o* ere
e g
3 8- sr
EU
re
3 bM (j 1M uï
U. 3 Cw -,3 -«.<3
"fnaï u.
re fc Sr
fe<
»S re
Ï5
a 3
2 3 fr'
rè 2."1 -g
I S l-n
re
»8|b
S
•9 s S
re re
1 *3"
3 C~ -
Six
O *5
e 5'
o.
>6»
a
B era
2 2.
W
2 O
2. 3
i a
B
•S
o
55
ET O
3
I =T- es S
2.&S s
3 o a
I 3
•I 3
Zcra
2- tra
b 33 o
Sre O s
1
?T 3 5'
•re 6:
s «-S
?.E-
ïïi <2
re K re o
B? 33 T3
-o f» p
a s
jh
e'I
55
re
O w
u re
rë-s
3"'M
<re
re °-
8. a
3
O N fï
S -3
re O P
re
ö!a
2. 3
B? g
-» c
N
2; re
era J«
a
3 era
ra 2. S
ra r»
era
zfi
n 2 er
3 S 3
ra 5«
T3
re
o a
<B S -5
re r*
S ra
3 G.
p>
B
8
r I s s.
o c H ra
»n 1 3*
X era re
re w 3 -
3
2.
tb
H <re -o
3 3 S-,
5w« o
g) rrq
9
(rs cu
K s cu tra re g-
R 5.3 3
s li" e o
nfV a s
^Vrel S.
r ?3 S
-8 a-
O 2 re re
O C5. o- 2
vi;=sls
8 3 3- - 3
2. "H re 3
r 5- G
•8 ^fS f J
3 - S 5
T i I w
C o *re
'2*. o"
a-3
S: 3
t 3
2. 1 i;-
D
cu p.
w
ere -
me enen hier den Citoijen de Centve te lezen: Quinti-
Uanus heeft" de denkbeelden etmgeu'czcnwelke Rous
seau eens zoo welsprekend ontwikkeld heeft. Maar
Quintilianui heeft een denkbeeld Over het geheugen
hetwelk zoo belangrijk en gewigtig isdat men zich
niet kan onthoudenom eenige oogenbkkken bij het
zelve te moeten stille staan.
Het is te bejammeren, dat'wij menschen doorgaans
te laat weten welke een' schat het geheugen is, welke
wij nog ter onzer vrije beschikking hebben, wanneer
wij in de kindschbeid zijn, en om ens daarvan te be
dienen als het nog tijd is. Men kan zich verzekerd
houden, dat wij van het tiende tot het dertigste jaar
onzes levens, wat geheugen en verstands-oefening be
treft, tot alles in staat is in die tusschenruimte van
tijd kunnen wij alles leeren en alles onthouden. De
nog versche organen hebben zoo veel vatbaarheid,
bekwaamheid en kracht. Het hoofd is zoo gezond
"het ligchaam zoo sterk! alle denkbeelden zijn zoo
frisch! alle indrukken zoo levendig; alle denkbeelden
zoo tegenwoordig aan den geest! Een zeer wijs den
ker, heeft gemeend dat juist hierin welligt de reden
gelegen is, waarom de tijd in onze eerste levens-periode
zoo lang zoo traag voorkomt; dat is omdat ieder denk
beeld eersteling is, omdat iedere gewaarwording een
voetspoor nalaat in onzen geest, en het verledene altijd
tegenwoordig is aan onzen geest. Die menigte van
gewaarwordingendie iedere oogenblik van ons bestaan
gekenmerkt hebbenheeft ons als het ware eene lange
geschiedenis achtergelaten die, om zoo te spreken, de
oneindigheid schijnt te belooven. Maar naar mate dat
onze zintuigen afgesleten gerakenbegint de veelheid
der voorwerpen eene s(iort van verwarring in dezelve
te weeg te brengen de ingespannen aandachthet aanhou
dend werken, begint dan inoeijelijker te worden; de
afleiding worden dan veelvuldiger, de verpoozingen
worden noodwendiger!
Ach', wierd mij een oogwenk wéér gegeven
Fan het jeugdig tijdperk van mijn leven
is de wensch van alle mannen die hunnen jeugdigen
leeftijd verspeeld of veronachtzaamd hebben. Al wie
begeerte tot kennis en wetenschap gevoelt, die door
de verleidingen der jeugd zoo menigwerf tot anderen
einden afgeleid wordt, die begeerte tot kennis welke
dus onvoldaan blijft, kan niet genoeg herhalen dat het
de eerste helft van ons leven is, tot welks Uitsluitend
en onschatbaar bezit het geheugen gerekend moet wor
den, en dat het ook dan juist de tijd,is, om daarvan
gebruik te maken, indien men niet de andere helft in
ijdele jammerklagten wil doorbrertgen I
Quintilianus overweegt nog een ander vraagstuk,
hetwelk nog dagelijks voor en tegen beredeneerd wordt;
te wetenof de openbare dan of de huisseliike afzon
derlijke opvoeding te verkiezen Zij. Men leest bij hem
dezelfde tegenbedenkingen en dezelfde drangredenen
als welke beden nog dagelijks in het midden gebragt
worden. Maar hij doet uitspraak ten voordeele van het
algemeen openbaar onderwijs, en zijne voorname be
weegreden, is deze, dat men de jongelieden vroegtijdig
moet gewennen om in het maatschappelijk leven te ver-
keeren. Dat toch," dus schrijft Quintilianus: hij
die midden onder de menschen eenmaal leven en
werken moet, vroegtijdig geleerd worde om niet
schuw te zijn voor het aanschijn zijner medemen-
schen, dat men hem niet late verbleeken in de
schaduw der eenzaamheid. Zijn geest moet zich ver-
heffen en voorwaarts streven, terwijl in tegendeel
in de eenzaamheid dezelve in eene soort van kwij-
ning vervalt, en zich als met eene roest .bedekt,
of Wel zich opblaast door een ijdel zelfsvertrouwen;
want de mensch die Zich niet bloot stelt om met
anderen vergeleken te worden, oordeelt altijd te
gunstig over zich zeiven; vervolgens, wanneer hij
n de vruchten zijner letteroefeningen aan het publiek
moet mededeelendan hindert hem dat heldere dag-
licht, hetwelk al zijne verrigtingen bestraalt, alles
n is nieuw voor hem, omdat hij het ongelijk en on-
geluk gehad heeft van in de eenzaamheid te. leeren
hetgene voor de oogen der geheele wereld een-
n maal in praktijk gebragt moet worden."
Bij deze beweegreden dié alleen betrekking heeft tot
den leerling voegt Quintilianus 'er nog eene andere bij
die ook voor den leermeester belangrijk is. Hij is van
- begrip dat deze zijne taak altijd veel beter te volbren
gen is in eene sterk bezochte leerschool dan in een
bijzonder buis. Maar dit is van beiden waaren geldt
zoo wel van den leermeester die spreekten vast min
der oplettend op zich zeiven spreekt, wanneer hij voor
tlechts eenen hoorderdan wanneer "hij voor eene geheele
schöol spreekten van den leerling die door het zien
van medeleerlingen tot veel grooter leerlust opgewnk-
kerd wordt, dan wanneer hij maar alleen in vader en
moeders huis privaat onderwijs geniet. Enkele uitzon
deringen van alles overtreffende geinen bevestigen deze
aanmerking en verzwakken dezelve even min als de
uitzondering eenen regel ontzenuwt.
Wij hopen dat deze kleine proeve van de denkwijze
der ouden en inzonderheid vsn Quintilianusover het
zoo hoogstgevvigtig punt der opvoeding belangwekkend
genoeg zal bevonden worden, om het bij eene naderê
gelegenheid te durven vervolgen en ten einde brengen'.
Geen onderwerp toch kan belangvoller zijn, dan het
openbare onderwijs en de opvoeding en uit dien hoofde
is het gewis niet ongepast wanneer nien de nieuwste
leer methode met 'autoriteiten van de grootste leermees
ters uit de klassische oudheid staaf,. 7.ijwie voor»
beelden zoo veel tot leering verstrekke», zijn ook
wel waardig dat men eenmaal ook hunne voorschriften
weder in herinnering brengen-, vooral om dat dezelvé
met onze hedendaagsche zoo veel overeenkomst hebben 1
z E E - T IJ D I N G,
Sedert onze laatste zijn in Tessel binnengekomen
L. C. D. Andersenvan BordeauxJ. D. Kuyper
van Huil.
Uitgezeild H. H. Zeilstranaar Batavia J. H. Zeylscra,
E. D. Dekker, j. P. de Boer en H. Funcknaaf
Suriname, C. Hofkernaar Berbice, H. Bandinaaf
Bilbao, H. Visman, J. S. Rotgans en P. Haasnootnaar
Lisbon A. Sluik en P, J. Carstnaar BordeauxF. Gart
naar Baijonne A. L. Wildschuten M. P. van der Zee
naar Londen E. C. Kreije, naar HullR. M. Halsuh ,nasr
Dronthem ,(J.H.Freybourg, naarCuragaoen Mortier,
naar Londen deze twee laatsten hebben bij het omhalen in
het Nieuwe Diep, door het breken van een tros, schade
bekomen de eerste heeft de rust- en kraanbalk gebroken
en de laacsce de boegspriet. Norman, naar Ipswich,
In het Vlie niets binnengekomen,
(Het vervolg op de kant van deze bladz.')
133de K ONINKLIJKE NEDERLAND-
SCHE 'L O T E R IJ.
v Ij f D K I. A S S E,
7de Lijst, N°. 7115 een prijs van 2500.
8ste-4:64, 12.500; 25178, ƒ5000;
14073 en 1P778 ieder f iöoó.
pde en laatste Lijst, N". 16356, eene premie van
5000,
LEYDSCHE SCHOUWBURG.
Onder directie Van J. H. HOEDT en W. A. BINGLEY
Meden, Maandag den 2 JantiarijZUMA, of DÉ ONT
DEKKING VAN DÉNKINA-BAST oorspronkelijk.
Tooneelspel(getrokken uit de Veihalen van Mevrouw
de GenlisNa hetzelve: HET LOSSE SCHOT,
Blijspel, naar het Hoogduitsch van A. voh Kotzebue.
Tusschen beiden, zal door den Directeur Bingley,
ter gelegenheid van den aanvang van het jaar, een
Fers worden gereciteerd, vervaardigd door den Heef
G. van Enst Koning.
PRIJS COURANT der E F F E C' T E N.
Amsterdam den 31 sten December f825.
HollandWerkelijke Schuld 2| pCt. f 55 j a 56I
Rest. Uitgestelde dito a i,1,
Kans - Biljetten
Stellen van uitgeloten dito
Amortisatie-Sijndic. 41 pCt.
Domein Losrenten 2J
Loten van dito
Handel-Maatschappij.' 41 pCt.
Frankrijk, Inschrijving Grootb. 5
Dito op dito 3
Rusland, bij Hope en Comp.5 pCt.
Ins. op 't Grootb.6
Pruissen Obl. Neg. Londen 5
dito in Londen van 1822
Spanje Obl. bij Hope en Comp. 51 pCt.
Nieuwe gefdl. van 1822
Oostenr., Obl. bij Go tl on Comp. 5 pCt.
Certificaten2|
Neg. Metalliek 5
Dito Bank-Actiën
NapelsCertificaten5 -
dito dito in Napels
- 21
a 2i|
- 7400
a 750a
- 98J
a
- 87J
a 88
92|
a 93 J
- 9«l
a 97
-655
a 56?
- 99
a ttoj
- 494
a 5°|
a
29J
a
3 3-J
- 13!
a 14
- 834
a 84
67
a 67|
- 46J
a 47
- 87
a 88
- 1400 a 1420
1 7Ai
75
a 73?
ta
Si 1
'1 i-'
re
2 e f»
N. en J. en R. van STAPHORST, adverteeren, dat de COUPONS van de NEGOTIATIE op AMERI-
CAANSCHE FONDSENin dato primo Januari) 1791ten Kantore van N. en J. van STAPHOR ST en HUBBARD
gedaan, welke op primo Januarij 1826 vervallen zullen betaald worden ten Kantore van de ASSOCIATIE CASSA,
te Amsterdam met f 15.
De Ondergeteekende berigt zijne geëerde Begunstigers en verdere Stadgenooten, dat hij door het Huwelijk
zijner Zuster, thans de Affaire in Glas en Porceleinenalleen nitoefend en een fraai assortiment van gesiepen
GLASWERKFransche PORCELEINEN en Ëngélseh AARDEWERK heeft ontvangenhetwelk alles
tot zeer civiele prijzen bij ham te bekomen is; recommandeerer.de zich inde gunst van het geëerd publiek,
Leyden dei; 2 Januarij 1826. M. M, van PRAAG, Hogewoerd Wijk 3 N°, 445.
D. KRAYSCHQT, Makelaar, presenteert, ten overstaan van den Huissier D. AEYELTS op Woensdag den
4 Januarij 1826, des middags ten 12 uren, te Amsterdam in de Brakkegrond in de Nes aan de meestbiedenden of
hoogstmijnenden te verkoopen eene partij van 81 balen Deensche WOL; liggende als bii Notitie wordt aangewezen.
OPENBARE VERKOÓPING tegen gereede betaling, zonder opgeldop Donderdag den 5 Januarij- 1826,
'smorgens ten negen ure, van een aanzienlijke pariij HOUTWAREN, als: .23 stuks greenen Balken, vati.36 tot
48 duim dik en 0 tot 14 ei lang 49 stuks dito van 36 tot 50 duiui dik en 4 tot 9 el langen 45 stuks ditovan
s8 tot 36 duim dik en 5 tot 10 el lang; 85 vure Deelenvan 7 tot 8 duim dik, 22 tot 24 duim breed en 5 tot
6 el lang, en nog eenig Timmerhout; alsmede van twee kisten Ruitenglas, een partij zwaar Touwwerk, eenig Ijzer
en Lood; mitsgaders een INBOEDEL, bestaande in KabinetSecretaire, Beddegoed, Tafels, Stoelen, een groene
Pappegaai, en wat verder te voorschijn zal worden gebragtalies behoorende tot den boedel van den gefailleerden
H. de KEYZER gewoond hebbende aan den Marendijk buiten de Marepoort der Stad Leyden alwaar de Ver»
kooping zal worden gehouden; zullende twee dagen te voren, van 's morgens ten 9 tot *s namiddags ten 4 ure, alles
voor een ieder te zien zijn. Nadere informatie bij den definitiven Syndic J. G. la LAU Advokaat te Leyden.
Tr Leyden by de Wed. ANTHONY de KLOPPER en ZOON, op de Breedestraat.
