re re
re N
H re
re
re re
re
n
o n
3 3*
a
w to fe.
O e i
i
re
re -
O
S
3
2: o 3
c
O -
CK 3
3 a
«Cr»
.-• ra
J? 3° O
So*
a n> f»
V» -f)
r
- i"
E -•
re o-
re °-
s.5 a
f 2
W 2 11
cr -a?
o
T> 77
O
O
f* rt rrv
TJ
re b
a o a.
3
a.
a
r
2: a o
w - s 2. S
r 2
gs n>
CL re'
b 5 g.
re -• re rt
n a a-
2 S
7» - -
a
2 2" s
£g re pg>
9
5
2 re
2. 2
re re 2,
-r a
g> au
i?i|
O O re
cr o
re B" TO
E rr rt
S a
5" 2.
O r» PT 2
rs cr s
a. a jk, a
s
Q. CI
O re rv
2 re mj E:
Ore*
O aog
52 CÏ O re 5
P* 2 o S- 5*
5" 2
rr
2. o
S11
c «-
61 w w
s
D.
re re
a -
N -t
n P
trr
re ►-• re a
SHfri:
re»qO_,*'0N
C o
Z CL
a Z-
•-*
rr 2
5.
a
!Si«
2
8- 3
3
Ei
re f>
re
w
s
CB
5- s-
a re
-* 2 -
2 w W A -
3 O C S
B 5
- S -2 O
N M
-ko
re
s
5 re a
Z. o re O
-. o
Q. c
re M tr
O
3
«a:
a
a
re o
E 3
*i:
5
y Q jt
3 s
2"
srg
i
re E. 1
O. qT
re re
o a. 2
2 2 - 2 -
N re a
a a. re
re B it o
s 2
a:»
tr
3'
a
re w
«T
e
2
a
5. a
v* o
O 2. K.
J?
3 ft I
a.
:jï?
o J* B n
O. re
so re a
re «o
W era
re re a*
re J-r
re re
3
J j
S. B
re 2.
re 5 2
o. B
ff O
s. 8
S 2 3
a. «E
re
re o
;,"a
s rr 5
a 0 -i
re re
a re re
o. 2
re
o IL
a«;
S3.
-3
3
5> 2
re o»
-
W O
N re
5' B
a
5;^
5 S b
m to r*
r,
S S 5 I
B
B Q.II» O
n _T
n 9
O rt
S- 5"
re 5*
®"$-
S 3- S
W O
J1» j
SL
J? Co»
2*
re c»
R>' - re,
S CO
2 a o
5 5"
a ir o. c
ij. n a*
a. C;
re a
re re*
re
O 2
a 2 o
#?2a
b
a. o*
2
w re
2.SV
o re,
•Q H.
S
o o m
5 =r
Q. JX n. j.
2 5' o
- 8 a
s- s-
a o
2 -.
?3
I?*
o
«V O
CL
5" a
o; J
O S" 2.
•Ore0
f-n
o. 2.
re a o. >J
a. "a 2.
5 o
re P«
CL O C
o re re
3-^1
o- H
3 2 - 3
«h. re
N
O.'
3
m, MENGELINGE N.
effexten-roophandel;
Het is buiten aied twHfeldat de meeigveldige eb
groote peldleetiioeenweifel, feder^ eenige jaren zco
verbazend fchier in alle Rijkenen Stiten z^o toegeno»
men zeer veel tot verlammlcg der nüve'Tbeid en tot
de ondermtJnio* verflooring des Koophandels hebben
bijgedragen. Om konpers voot deze verbazende lee.
nipgen te vinden, moesten derzelver papieren, als
koopgoederen, op alle de geldmarkten ec beurzes Van
Europa gebragtdaar 'ook gekocht en verkocht, èb van
de eene hand ia dc aEdere zoo wel als van de eepe
plaats naar de andere gaaD. Deze nieuwe tak van handel
behaagde velen, wegeDS bet gemakkelijke en fpoedige
vertier. De wicat bekoorde en lokte, van tijd tot tjjd
niet alleen alle Bankiers eD Kapitalisten, maar ook ean
groot gedeelte der Kooplieden en andere t anders arbeid*
came menfehen aan htinbó géiden fn dexen Effakten-
baudel tc wagen of in denzciven te plaatfeü. De ont
trekking van^zoo vele en groote kapitalen aan de nijver
heid en den koophandel moest gene verlammen t en
dezen met vernietiging dreigen: doch aan bndère
ftJde ree^.door den overvloed van zeer groote kapitale!) t
welke BBdere ongebruikt tooearen blijven liggen, de
koers der Staats elfekteD tot zulk eene hoogte, dat uit
dit kwaad zeiven bet geneesmiddel omllaan moet, om
dezen onnatuurljjken toeftaod te heri\e!len, eD de zaak,
van tijd tot tftd weder In evenwigt te brengen. StQgc»
de vijf per Cents Staatspapieren bove» pari t gelijk nu
reeds betgev2l ja, dan worden de Gouvetbementeo daar
door lo ftaat gefieldde zoodanige op eene gemakkelijke
Wjjze, tegen wier perCents. en tvaarfchtjnlök naderhand
weder de wier per Cents tegen drie per Cents in te wis-
felen waaruit eèn duhbeld voordeel ontftsatwant:
1. Worden de Staats - Knaotieo op zoodanige wijze
voor bonne kostbare eo verbazende leeningen welke
zijin tijden van nood, genoodzaakt waren te doen,
wéder fchadeloos gefteld.
3. Gaat, door deze operatie ongemerkt weder een
groot gedeelte der kapitalen aan de nijverheid en den
koophandel over, waar door vele kapitalen, welke nu
ongebruikt blijven liggen, of in effekten, beleeniugen
©f anderzips veranderd, niet in omloop blijven, weder
tot de bevordering der tlgemeeoe werkzaamheid aange.
wend worden.
Buiten dit echter, is er nog een groot kwaad op te
beffen. Sedert het jaar iBio Is dc toevloed van gond
en zilver naar Europa dermate afgenomen dit de jaar-
lïjkfche behoeften voor deo handel op de koloniën
voor zond en zilverwerk en galanteriewaren, eo Jiet-
geen deze handel jaarlijks gebruikt nondie h-eft
in verre na niet kondcu beftreden worden en dat» daar
door, ie den gewonen handel een gevoelig geldgebrek
veroorzaakt werd, hetgeen zeer zwaar de nijverheid
en den landbouw drukte, en hetwelk niet anders kso
opgeheven worden, dan door de fpoedige bevrediging
van Zuid-Amerikadoor welke de rfiké mijoen van
Peru en Mexico weder kunnen bearbeid, en derzelver
voordeelen op nieuw geopeDd worden. Indien alles
weder op nieuw zal bloeden, dan is de handel met
de nieuwe wereld, zonder tegeofpiskennoodzakelijk:
waot welk voordeel geeft ons onze nijverheid en de vele
voortbrengfelcn van onzen vlijt, wanneer wdaarvoor
geeo uitweg weteo, daarvan geen aftrek hebben» dan
Hechts voor ©os zelvenbinnen de beperkte grenzen
van onzen Staat? Op het laatst moeten wfj, om zoo
te fpreken in ons eigen vet verflikkenen vroeg of
laat, toch eenmaal, te gronde gaan. Er zullen eenige
vermogende en zelfa zeer rijke menfeben zijn, dach de
meeste zullen behoeftige, zoo niet geheel armoedige
zijn, welke, b|J gebrek aan werk, hsteu van den Staat
zullen worden. Het is reeds blijkbaar, dat vele per-
ionenwelke in de Iastfle dagen, bij niet zoo groote
winflen, door de laagte der flaatspapieren en de verba
zende toeneming der Intresten, van hnnnezoo genoemde
lokomflen zijn gaan leven bnn geld aao den handel hebben
onttrokken en ledigloopers tön tewordenfchoon on
der den benijdenmaar ongeiukkigeo naam vao renter
tiers* in prachtige huizen wonende en met flerlQke
rljdtafgen en fnelle paarden met de grooteo wedijveren
de. Om het onheil van algemeene armoede voer te
komen en de nijverheid te bevorderenIs de onaf ban*
kelijkbeid van Zuid* Amtrika en de vrije handel op
dit werelddeel onontbeerlijk. Engeland* hetwelk, hoe
zeer men dit berispen moge, den wijzen ftelregel heeft,
om de groote belangen van den koophaodel ftteds met
de flaatkunde io verband t# brengen, ziet inderdaad,
zeer wel io waar dat bet hapert, en dat bat gene, het
welk de omflandigbedeo gebieden in bet werk te ftel-
len, niet langer moet uitgefteld.wordennamelijk; de
onaf baikelijkheld van Zuid Amerika te begeaftigeo
en rust en vrede op de beide halfroodeo te herftellen.
Alleen daardoor kunnen onze voortbrergfeleD weder
■worden afgezet, en daarentegen goud en zilver terug
bekomen wordeozonder welke onze riJverbeid en
Jindbouw riet bloeden noch derzelver vorig evenwigt
weder verfeiijgea kuonto. Het is daarvan met grondt:
v:rwacbfeo, dat de overige groote MogecdhedeB op d£s
bedrukten toeftaad van Europa bedacht eo opmerkzaam
zullen zijn, en den Koning vao Spanje aaoraden, de
onaf hankeljjkheid vso Zuid - Amerika te erfeeoneo, eo
des te meer, daar Erteeland zich vleit, Spanftwan
neer feet de aangebodene dienstbetoooiog ipoedig aan
neemtgroote voordeelen des koophandel*dan aaa
de overige Mogendheden, tan te brengen.
U C I s.
Dit Dueift tot de ongewone verfchijofelen vin dea
tijd behoorde, doen reeds zQne dichtkunstige voort*
brenfffelen ODde;ftellee, HiJ bad Shakeipear tot voor*,
beeld gekozen, en hjj was, niet zonder goede gevol*
'gen, werkzaam, de meertérflèbkeo vao dezen Engeli
ifcbeD Treurfpeldicbrervoor het franfebe Tooneel ge=>
fchikt, te bearbeiden. (13 Maar ook io «JJ0 eigeó
levenswijze en aodetè ^etrebkingcb werd du tif doof
eeuen Godvruchtigen «eestvérheven zedelijkheid e®
boven alles door eenen onverzettelijken baat tegen het
Despotismus van Bonaparte* zoo wel als door Ejjaé
getrouwe verkleefdheid aaa het huls der Bourbons onder»
fcheioeö. D^ze baat ontftond dfidélfik na den 18 Bra»
maire ontwikkelde zich foei met eiken tred vao bet
toecemende despotismus, en bevestigde zich door openQ
vallendeenfchoon zocder ophef gemaakte, bedoelingem
tot aangebodene ambten en uitzondfriogeo, Daar toe
behoorden eene hem aangebodene plaats ifl deo Senaat 0
de Orde van het Legioen van Eer en vele andere. Op
zoodanige wjjze bediende DUCis zich van bet eenige
in zijne magt zijnde, middelom *icb tegen deó alver»
mogeoden man (taande te houdenwelke z'^Jce weldaden,
gelijk «Is z|joe wetten, even zoo gebied?-.d uitvaar
digde» Deze afwijzingen, welke zijne tüdgenooteo niet
begrepen, eo dwaasheden noemdsn, kostede DüCf l
even zoo weinig infpacmog, als hij dezelven zonder
ophef deed. Arm, had bij geenszins die behoeften,
welke de rijkdom noodzakelijk maken: vriend der war#
vrijheid, welke daar in beftaat. zich zelven te beboo»
ren, zich van zjjne gewaarwordingen en handelingen
afhankelijk teftellen, zoo hij (men vergeve deze uit
drukking,) eenen dwazen handel gefloten hebben,
wanneer bö deze eerüe van alle de goederen tegen eea
ander verruild had, het welk bQ niet behoefde, tegen
eenen titel, aan welken bij geene de minste waarde
hechtte. MBn natuurlijke hoogmoed," zeide hij
eens: vergenoegt sicb met het eens uitgefpioken on
verzettelijk neen
De Generaal BonaparteY Confoï getVOfden Zijnde,;
verzuimde geen middelhet welk bjj noodzakelijk oor
deelde, om zijn gezag te beveiligen. HiJ vond Frankrijk
wars van alle omwentelingen. Overal was, bjj het ver.'
driet over het voorledene, de hoop op eene betere toe
komst levendig. Men vestigde oog en hart op «lies,
bet welk den vrede en de rust kon febenken. Men be
hoefde andere menfeben, andere betrekkingen, aodere
voorwerpen. De eerfte zorg van den verheven Confol
was ook, om de (lichters der onrustige tijden en oohei*
len. en de dweepzuchtige omwenteliogzotkers in de1
oogen der menigte nog verachtelijker en aflcbuwelijker j
te maken, dan zij reeds waren. Zijn fcherpzincige e»
fnelle blik lier beo gevoelen dat de geweldige bct'boortf
welke bem zoo eensklaps omboog had geheven, hem
geen vast fleunpnnt aanbood, het welk bem op deze
hoogte kon houden. In de reijsn der Geleerden Ler-
terkundigeo en Kunstenaars zocht bfj toen zekerder eet
werkzamer fleunfels. Hij voeg dit aan «et op zQc
landhuis Malmaifen echter zonder fchitcerende pracht,
middagmalen tc geveo waar toe, van tijd tor tijde»
met eene welgekozene febikkina de zoodanigen werden
genoodigd en voorgefleld welke, door hunne karakters,
hunne talenten, hun invloed, of hoooe gemeenzaam*'
beid en bekendheid met bet volk, veor bem de nuttigde
werktuigen rot uitvoering van zijne plannen zijn konden*
De meeste dezer middagmalen werden onder letterkun
dige gefprekken doorgebragt; er was bier b0 een g'oor*
febijn van eerbied voor de mensebbeid- Na den raaaltijtf
nam de Confnl, vao tijd tot tijd en fleebta toevallig
geljjk het febeen, eetjen ieder der gasten, welke hif
oordeelde, dat'voór hem belangrijk was te winoen, bij1
zich alleen It bet Saloo of in den tuin, en zeide, wan-,
delende, in weinige woorden, het geen hem tot zïjtt'
oogmerk kon leiden, het welk hij nooit nit het oog ver
loor. Schoon DUCis is naauwe betrekkingen met den
Generaal Bonaparte ftond, zoo werd nograni, bij zijon
terugkomst uit Italië, zijn naam niet, als deo eerftea,
op da lijst der genoodigden geplaatst. Bonaparte bad
alleen op het Theatre francais bet Treurfpel Macbeth
weder laten verrooneo, ea bi) maakte van deze gelegen*
CBet wwwolt op ét kam wan tkne fLadi.è
C>) Velca vao dezelve zijn ook bij «es vertaald-.
