L E Y D S E COUR ANT.. fi;|Mll^i«ii!!l
Sfpwi I r'/^Y r V
ïffiJSg.
s s
■s .seïSSïlssaaï
fe a
IS
lêlïll
8
ra
A'. iÖ21.
v> I
- -V •-
N'
O
04
i? a
«J T3<u tj .2 u. o n a» o tj -- o
w "3 S TJ 2 .5 25
O -ra a n o --
0 jd
a S -t *5-8 s 4
4s-f^ <2.2 S 2 6^ °*«rïl-c».-^TJ'§rt a
&j 'v - v ?Ij a*10 rt ''ib BIÜ o .3
dr&CiU:«-> v-^ V-.' 'Ks,
V R IJ D A G
DEN 13 JUL IJ.
AANSPRAAK tan Zijne Exeellentie den Heer
StaatsraadGouverneur van Noord - Holland
bij de opening van de Vergadering der Staat 121
van Holland.
ÏDEL GROOT ACHTBARE HEEREN!
■i^ie daar ons weder te zsmen grondwettig vereeoigd
*-*->m aan'het heil van Holland re arbeiden, en den
bloei en voorfpoed van dit magtig Gewest te belpen be
vorderen en verzekeren.
Onze bijeenkomstreeds uit dit oogpunt belangrijk
Wordt ;e meer gewietig, wanneer wü Hechts vJugtig hec
oog Haan op de omftandigheden welke ons omringen,
en den invloed, die dezelve op onze denk- en handelwijze
bcbooren achter te lateD.
Ons Vadêrlaad is in rust van binnen, en in vrede naar
huiten; onze Ingezetenen zijn in hec voifte genot van
IIle die burgerlijke vrgkeid welke de maatfchappeljjke
orde Hechts eemgzirs toelaat.
Door wijze wetten beftuurdHeeds op den weg van
volmaking der beftaande inrigtingen, en van alle die
verdere infteilingen welke ons Staatsgebouw geheel vol
maken zullen, zachtkens voortgaande, levert dit Koning-
jrijk. onder het viderlgk beftnur van een arbeidzaam,
bra-A en doorzigtig Koning, bij vergelijking van zoo
vt le andere Natiën, een aandoenlijk tegenbeeld op,
hetwelk onze dankbaarheid aan den Almagtigen behoort
op te wekken en onzer aller eensgezindheid bij het
plukken dezer zoete vruchten van moed en ftiandvastig-
heid voor weinige jaren tegen vreemde overheerfching
en Nationale vernedering door ons aan den dag gelegd,
zoo krkchrig moet aanvuren.
Slaan wij toch het oog, Mijne Heeren! op den toe-
Hand der meeste Volken van Europa dan zullen wij
bevinden, dat, terwijl ginds derzelver geluk en bloei
door onderlinge wrevel, en tegen elkander opbruifchende
dnften belaagd of vernield worden; en elders weder
ontevredenheid en overdrevene Theorieo alle gezag
ondermijnen, de goede oïde en betamelijke ondergefchikt-
beid verwoesten en bet eene Volk tegen het andere te
wapén roepen; ons Koningrijk daar tegen bij het beftaan
der banden van vriendfchap met alle Volken der wereld
en bij het wijs en voorzigtig gadeflaan van den geest der
eeuw en bet caracter van onzen landaard, op behoud van
maatfchappelgk geluk, en van eene vrij gröpte mate van
iéwebdige tevredenheid bogen mag.
Onder zulke omftandigheden, en bij eene dusdanige
Hemming der Ingezetenen gaat de welvaart eener Natie
fte'eds voorwaarts, en wordt bg dezelve geheel die mate
yan geluk en voorfpoed genoten voor welke zij vatbaar is.
Maar, is dit waarheid in het algemeen, Eder'Groot
Achtbare Heeren! het is.ook op ons Gewest^ hetwelk
onder alle gezigtspunten het magtigfte en aanzienlijkftë
des geheelen KoningriJks mag genaamd worden; het U
ook op ons Gewest in het bijzonder volkomen toepasfe*
Jijk, en ik verheug mij, dat een kort overzigt van bet
geen de Provincie Holland federt het laatst verflag aaq
UE. G. A. overgelegd, in onderfcheidene opzigren is
vedervaren, daar van een ontegenzeggelijk bewijs zal
dpleverenc
Holland toch gaf, gedurende dat afgeloopen tijdperk
beftendig bet voorbeeld vto rust en orde, van vertrouwen
tn oödergefchiktheldvan zelfsopöffering en edelmoedige
medewerking, van Vaderlandsliefde en Voorvaderlijke
deugd; en verhief, terwijl het krachtig het algemeen
Vaderland fchraagdè voor zich zelve op epne, edele
wijze het hoofd boven de moezjelijkbéden van den tjjd!
Maar Holland ook ondervondin véle opzigten den
GoddeliJken zegen, en *^Konings. deelnemende zorg!
Holland behield, 't welk anderèn verloren; of herftelde!
•t geen door anderen bedorven werd; en ik verblijde mij
aan UE- G. A. veel goeds te kunnen openleggen, *D
Wélk déze Provincie wedervaren is, zonder de rampen
of tegenfpoeden te verbergen, in welke ook zij- gedeeld
heeft. Vergunt dat ik met UE. G. A. daartoe in eenige
bijzonderheden trede, welke de waarheid van het reeds
door mij aangevoerde Haven zullen
Geené buitengewoone onheilen troffen ini€j20 ditgewestj
?tne gezegende Oogst kroonde de boop des Landmans;
de woede der Rivieren ep Zeeën bleef genadiglijk be
dwongenen eene Heeds dreigende houding van dat
magtig Element deed£elgk wij nader zien zullen, de
hoop op de meest krachtige algemeene reddingsmiddelen
vër'evsndigen
Toen ik de eer had In bet jaar 1819 den toeHand dezer
Provincie aan UE. G. A. opente leggen verzekerde ik
dezelve met de voifte overtuigiug, dat Z. M. even wei
nig zich door nsagtfpreuken van den financielen loopbaan
zoude laten afleidendie toen beftond en door'zoo veelen
loid beklaagd werd, als de welvaart ook vaq Holland
lao eenig door ondervinding min gefchikt bevonden ftei-
zel zoude blootgeven. Die verzekering was 'op mijne
kennis van het hart des Koni'pgs gebouwd; dat nart,
geheel verknocht aan den bloei des Vaderlands, woog
befteodig de belangen en bezwaren van alle zijne onder
danen op de fcbale der regtvaardi^he'id en zié daar
mijne Heeren! reeds een geheel nieuw ftélzelvan belas-
tlogen voorgedragen, bereids door de Tweede Kamer der
Staren - Generaal bekrachtigd en. als eene weldadige
en nieuwe proeve genomen om alle takken, van Dationaie
weivaart en industrie te ver ley en dijen Slier belangen
te vereenigen; aller behoeften en billijke wenfcheo te
bevredigen; en zoo wel aan geheel het Vaderland een
nieuw fteunpunt voor hét nfatióoaal eremiet eD den
volksrijkdom te geven, als aaD alle NedèrlandereD een
hegten grondflag van algemeene eens willenheiden God
geve het, vao algemeene verb roe der io'g aa'ntebieden l
Intüsfchen mjjne Heeren! de handel van ons gewest,,
en de takken van onze industrie bieden ons te midden
van zóó vele gezigtspuntenals over derzelver belast:
baarheid, «en wijze van befchêrming, gedurende de.laatlte
jsren geopend zijn, gewigiige obfervatiën aan.
De Scheepvaart is over 't algemeen in .18.20 in de
ireeste havens van het Koningrijk, en vooral in die van
o V a o r
- _c e>
o oü B 2 a bM
«7^"~n<u."aS,-ja(50,t3a>'S: ■2?
iJioidi'SóJ'ï S>„533OSS
2 rtB-0 Q><u "V 13 S O D U -
ÏSr5u öo5>rt4,2ud cS--
M u u o a Si 5
•c S^""^■-S■S55Ü;5^5;S'ö•S^,
q 3 1 ïJ rc—1 lwa,Cft T!a,'a«W!i
)U o S "-0 OÜ "SS
a O V
Holland-meer leverxlig gevzeestdan in 1819 en vfoegër.
Te Amfterdam zjj.n in dat jaar meer dan vijf duizend
Schepen binnen gekomen eo uitgegaan hetwelk^re meer
belangrijk kaD geacht worden, wanneer men opmerkt^
dar daarvan 460 op en van de Oost- en West-Indien
geftevend zijn her.welk een bewijs oplevert dat die
handel, te midden vao vele moeijelijkbeden welker op
heffing buiten het bereik van het Gouvernement ligt
fteeds levendig blijft;
MisfchieoEdel-Groot Achtb. Heerénl zoude men
echter uit die levendigheid van de Scheepvaart ten onregte
befluiten'tot den bloei des Handels, eo tot de voordeelen
der Handelaren zelve; daar Integendeel derzelver werk
zame ijver en ftoute vlugt, niet, of althans niet alge
meen door gewenschte refultaten zjjn achtervolgd ge
worden het kan zelfs niet ontveinsd worden dat veele
artikelen meer febade dan voordeel hebben aangebragt.
Doorloopen wij vlugtig eenige der voorname takken van
onzen handel, ten einde ons op het (landpunt gebragt te
zien, van waar wjj den toeftand der Commercie van Hol
land met geooegzamen grond zullen kunnen beöordeelen.
De Kofly bft voorbeeld heeft bij aanhoudende vraag voor
de coDfumtie. prijs behouden, eo zo wel de hoop der
ondernemers bekroond, als veele expeditiën naar de Oost-
iDdiën wel doen gelukken; de Theeën daar tegen hebben
door vermenigvuldigden vreemden aaovoer en fteeds
dalende markten den bouderen aanzienlijke verliezen ver-
öorzaakt; de ruime aaovoer van Tabak uit Noord-America
naar de Hollandfche Havens beeft natuurlijk daling in
prijs en dus fchade aan de Houders der oude partgen
aangebragt; edoch ik mag hier met genoegen bijvoegen,
dat juist door deze verlaagde prijzen de groote Markt
van dat artikel weder meer dan voorheen in deze Pro
vincie gevestigd isen vele voordeelen heeft aangebragt
ook aan dat foort van ingezetenen, welke, bij het meer
en meer toenemend gebruik der machinerie, in de behan
deling en bewerking van foortgelijke artikelen een nieuw
middel van beftaan voor zich geopend ziet.
De Handel op Smiroa en de Levant, even als die op
de Zwarte Zee, is in genen bloedenden toeftand, en het
fchiJnt dat, zo lang het voornaam retour-product van
dat oord de Katoenzal moeten onderdoen voor de foort
welke thans in overvloed uit America aangevoerd en in
de Fabrïjken bij voorkeur gebruikt wordt; en zo lang
de producten, welke van de Zwarte Zee plagten te worden
aap&ebragtuit de Oostzee tot zo zeer matige prfjzen
'kunnen worden geleverddeze takken voor geene bedui
dende verlevendiging kunnen worden vatbaar gemaakt.
De aanvoer en het vertier der Suiker z^Jn in i8ao meer
ycjldoepde geweest, en de ftaat der Hollindfche Raffina-
deVyen-js dien ten gevolge meer gunstig; daaT zij, bij een
goed debiettot redelijken prijs, en bg het wijs gebruik
der verbet er iogsmiddelen van vreemde kuustgenooten
hptitje Trafieken- tot meerderen bloei hebben opgeheven.
De Commisfie- en Expeditie» Handel naar Dditschland
en Zwitferland bljjft worstelen met de vroegere belemme
ringen, en doet beftendig den wensch uiten, dat een
JDummercie-Tractaat, tusfehen dit Rijk en het Pruisfich
Gouvernement, dezen belangrijken tak van vroegere wel
vaart voor den eerlijken en naar de regelen van goede
trouw coramerciërenden Handelaar eenmaal herftellen zal.
De Zoutketen kwijnen over het algemeen; daar de ge-
forceerde uitvoer van Zout uit ons Rijkzo vaak ter
aanzuivering der^ credieten van Impost plaats hebbende,
en door frauduleufe expeditiën vermeerderd, te Keulen
zo. veel Z,outS bj) den anderen beeft gebragt, dat men
aldaar .voor het. Hollaodsch geraffineerd Zout veeltijds
naauwelijk* zó veel maken kan, als het ruwe hier kost.
De buitenlandfche Graanhandel bloeit meer dan opit;
en ondervindt bfl voortduring de weldadige gevolgen der
beginfeleR van vrijen handel, welke Zijne Majt. ten dezen
beftendig aankleeften het is onbetwistbaar dat Holland
thans weder de Kooromarkt van getoeel Europa gewor-
den 'is.
Het is wjir, dat de fteeds toenemende daling van alle
Graanprijzen de ondernemingen voor eigene rekening door
aanzienlijke verliezen heeft achtervolgd, en dat op dezen
handel, even. >1$ op veele foortgelijke artikelen, de opr
merkiog geldend is dat de fteeds vermeerderende landbouw
in alle landen der wereld en de dien ten gevolge ver
menigvuldigde yoorthrengfelen der aarde, de behoeften
der pndêrfcheide markten in dit oogenblik te boven gaan,
en dat daar door meer verkopers dan afnemers aanwezig
zijpde, eene (lag 0 a tie io de commerciëele handelingen
wordt daargefteldt; bet is even waardat het fyftema van
afzondering, hetwelk in veele laodeo is aangenomen, en
eene (trekking heeft» om alle producten vao eigene in-
^öjStrie uix te voeren, en die van anderen te weigeren of
bovenmatig te belasten, ook ten dezen deszelfs nadeeligen
invloed merkbaar gevoelen doet. Engeland, bijvoorbeeld,
hetwelk een uitgeftrekten Graanhandel plagt te drijven,
heeft zich daarvan grootendeels verftoken door zijoe ver-
bods-wetten, en .fchiJnt thans zelfs de noodzakelijkheid
te geyoelen, om tot meer liberale beginfeten in den handel
terug te komen. Alle expeditiën van Granen naar
^Frankrijk moeten ophouden uit hpofde der nieuwe wet
welke een zeer groot regt op den invoer daarftelt.
'Spanje, welks markten weleer zulk een aanzienlijkdebouché
voor den Hollaodfchen Graanhandel openden-, Spanje gaat
nog verder en verbiedt allen invoer van Grtanen alle
.deze-belemmeringen wérken padeelig /Voot onzen Graan
handel, eo doen het vertier van de hÖ ons overal opge-
ft^pelde granen kwijnen. -Dan te midden van dat alles
zegent de handelaar de onbeperkte vrijheid van deo handel
hjj verlangt geene wetten, welke, zonder den landbouw
totgeaoegzsmen Heuo te veffttekken °P deo duur den
handel bederven, hj) pleegt raad met de ondervinding,
welke bem leert, dat niet alle recoltes dezelfde zijn
dat i'c.haarsheid vaak overvloed vervangt, en dat deze,
zoo.'wei ais de ftaatkuodige toeftand der Natiën alle ge»
llotene markten fpoedig openen en de geledene verliezen
veelvoudig vergoeden kunnen l
Het kso daar te boven. Edel Grort Achtbare Heeren l
QUet vervolg op de K^nl van dize BUdx
-
tj n o .o -j.
a w tn •n o 3 k
5^7
o 'O w ui* 4) >- X?
S 3 O
a oa w 5
u 3 -Ö -O v>
a> o a w
u-S-S aSS5*|s;- SSg«
tj u a o
^_T"a-o a ÏT.2,„ «i 2-°
- - - P? ï-3 - Si•-»
-a a JJ i W
g S-a 2 5
o>2ajNo25t''u s-M ö-
£S5:c.>^C5S 3^
-o^o?
i-e o,
52 g.
ee <y
2 êf
V3 aj
o a 0 »- e
u 3 o
Q N -
o :c»«-
a rc?" -c
u, U w
u OJ W
3 a< o B
N - tXC
■M O 13
- xs a 'a>
«;d- --
5 5
w a> 2
<u
ra
C T3
3 •-
JX C C
CJ
-a
E 3
:5"a
Tl
•'C-2
a. xS
.2 H
H
1 u
ra <l>
r- 01
C
4>
V 01
O
-o O o -O
-M N g W
- itf 4»
w o'
1 a> ra q v o o
j a J
5 fe»
J*
ell o
C ,1
Q .E C/3
ra ra OJ
J£ "O
O O MP 5
-oss j
03 u Q J
r-. Q -a T
rn ZZ o o «- -1-
o «5
o 53 a> w -C
<U ra T3 41 O
O T3
c
S B
D O O O
O» O O *7
X> "P N O
«1
'3 «2
W O
u 0> O
I «1 J=
3 5
ra P
^.2
tuj O
1 8
W
<K OJ -
nv
j W w =0
*r o w
«J o a»
n S T3 Ut
J ÖC O
s a
.ta a T3
au.
1» ra o
ce
Jdooaoi wjo tj a ;o
ou®;™ffl-_on öou-gj-p, o a a
'§^5s'>e^N«' s s 0
7 ra U B. O 3C JS
1. O ra r..
i i
ra«uuHnt>°lu'aMfi
O "C 0J5 C.-Ö u; a
M G u n c «L/ o.
.Sf o>-°
51 X? ra ÖD 77 O» ra
QJ -O ra CO 1-3 -ra fO T,
•2 o
o»
T3 U.
a
M g- .2 o. xu T3 O
,:c?
*T3 T3 *-ra-ra
TJ O
c OJ X. C| "3
- -£3 ra a
- O j: ra
atJ ZZ
•U 2f a a o
•r u 3»
II -S.2 5-S SSlJi Sg
u o o
SJ C .5>ai<u_-öflra4lO^O'"-'Ow
S m I3 - - - 2 Ti r
- c c-
si a s i>
l-raM«a^ïS0.
1. d y u~z S u—
-ü- -O 8 O w o
a M
ra - Sj C w 3 S 3 "5 M 2
J3 2 5 M S..O- 1 a
5 O T3 a. o
^au.2u.°T3o«>(t>aJraSó
p5>racW*<a n--Sa"
S j- -- -a^agg o»
OU. S?- S-f-B
- u 9 - ra a D - O
U-2 O toon'
r—O/ 0 ra 3 a> tl 0 l»
>c'N'g-Opaofcc-pj. n - o
"lUu«u,'®''t'UüS'>CJ0U O» 2
c« f. "3 C3 CS 00^3 N 5 O.T3 CS TJ TJ
"S'^.-aïS
"O 13 U -
'ja
08 fS
Ja 2
o o a
?B2
IS o a
N T3
a a
3 S «•aid
u O o W* W -O
U ÜJ o u.
C o o
"S «Tl s 5
I'S g|
3 S »- ra
s sa 5 s-SH
ss 2 g s
- 01 4» 01
Ss" -?•?
- M»- u
U U a v o >- Q
n ra 2
0 "3 sa w -
l. a o
Z SS fe JS
3 2 5 0
S H OtO
w So. w
JU/.. I-
J tj Jü ai ra
3 5 M«
5 ra O 2
O 9 TJ TJ a
a 41 n •u
ra co ja ra -o
3 u O 5 lj
ocuè s
J ra 0u 2
a jd „N-5 S
j "O a - - ra ra
ra O ut h
J o OM
te 01 ra
r>i£iï
«sisla
ffl 5 0
c - <u
ra 2 O-CJJI.
CO u. ^3
a O a
O JJ o (B U
o TJ Si •-
U u O a 2
W» a <u
o» ^3
S Ö.2 a
2 2 SS 2
CO 5 r ra. o
B a
w o» a
OT u
O Q Tl
u> a
<n
s 22
S.2 S
«j bo o
O J«J
•v 3J u.
~S O
■ra QJ
au»
1 -a TJ
aj H
5 s-s
O 4» V
O HO
/-rara
3 9 o> •-
r: is c« w
SÜ S 5-ï o
-o 2 w O 2 5 o
8*°
i o 0 a o
2 o Siiv u
oj -p
- N <U ra
5 a 5
JJ
•O m O 0
ra 0
ca
a
O
MX.S
O O
ra
0 •-
P o 01
S 2,
e
-M
a a» tj
O ta ta
^S2
«32
:c? ra T3
-tl u
a w u
'S
S a 8
ra O
