L E Y D S E
s
if
N% f44,
COUR ANT,
i uuuEuon 4
0
li
*z~:s?
N
II
«liisfis,
A\ it zo
V R IJ D A G
-a>A. v
H)SS^£"EBI I^ÏS^S
DEN i DECEMBER,
a,,"*"13™ - - - - - s: - ir
•S 0^0
N £2 *r«~"'«'... W P-3 tl f "3
X ti - 2 .U a 1/ o
- 2 c G u o D - - - c C 5
- c
2 ?tef4S;oïï!cC;ï
'2 1' r C 'P O 5 -
•j 1 t> s 2 s
j^E^s «JS- c
"3 £w"-4,~,*""rteu; ~i
0 _r,,~-c^aT)>OTpi!'0«»c.r-D
- - „:S|'
•5 S jc* - »1
1>
2 X
O O S T - i N D I E N.
BATAVIA e'en 5 Augustus. In onze Couranten
leest men, onder dagteekening van den ay Ju ij.
her volgende
In het jaar 1819 heeft de oobeBeodighéid van
hei Weêr en bet geheel wegbleven der gewone
droogten, veele Zaken van Landbouw en nijverheid fleihe
uitkomsten doen opleveren, en heeft inzonder heid den
tanmaakvan Zout, langs her Nonrder - ftjand geheel belet.
De voorui'Zigten io dit jaar zijn niet beter4 volgens
berigten van die gedeelten van her Eiland iog knraen
vernielen onophoudelijke 'e»ens geftadig den arbeid der
Zoutmakers terwijl dit Weêr revjns zeer ongunOig is
voor de thans in bloei Baande Knfflj-tuinen.
Door Zijne Excellentie den Heer S cretaris van Staat
Gouverneur G-neraal van NeJerlandscb Iodiën enz.£dz.
Zijn de volgen Je benoemingen gedaan:
Tot Refident vao Batavia de Heer J de Bruin thans
R fident te Sirrarang. en zulks in plaats van d?n Meer
P. H. van Lawiok van Pabstop deszelfs verzoek hono
rabel orifljgen.
Tot RefiJent van Samarang de Heer IP N- Ssryatius
thans G^u erneur V3n Makasfar cn onderhorigheden.
Tot Lid in den Raad vao Juftitie te Samaiang de Heer
H. (V. Gezelfc^ap ihans waarnemend Piefident van de
"Weeskamer, Notaris en Postmeefter aldaar, onder bepa.
Ima dst hij 'en laatsgenoemden post zal blöven b houden
Tot Veroumeefter re Samarang de Heer Af. Diepen.
Tot O 07 ieoer der K ffij-Culture te Soek a poer a io de refi-
den'ie der Preanger Rt-Ken'fc happen C E.G. v Resting er.
To K ?ri' 'ij het Rcimen' Afillfie N° 5 de 1 (U Lui
tenant bij da- Wapea lfa;c Penning Nieuwlanden is uit
Zijner M j-Beits dienst hocorahel onillagen de' eerfte
Lui'ecant bn het Regiment Ar,i" r'£ N*. 5. J.G Keytr.
In onze Courant van den 15 July, hebheo wij verflag
gedaan van de uitbarsting van den Berg Goenocng Api
op Barda op dm n fo-ft tot den 13 dito. aco" o>,s
medegedeeld in de Ltjdfch* Courant tanden 6 November
Zie hier de venkie byzoodei hedeowelke wegens die
gebeurtenis gemald worden
Den 14 Junij De Hagen vao den Berg zyn minder Berk
en er. is meer tusfrhenpozing Er valt veel BofopNeiia;
bet is Bil eo tusfehen beide de wind O. N. O. en N
de Thermometer op 81, des roorgeos op 8%, des miJ.
dsgsdes avonds en den gcheelen nacht op 8l°.
Den 15. In den morgenftood hoord men eer fterke
en kort op elkander volgende dager; de Berg werpt veele
fleenen ui' naar Hen N. N. W. kaar en io de rigting
van He' Z O.; de Krater in het Zuiden, w.rpt zijne
fteeneo lC-n'*Kc in de hoogte, zoo dit dezelven in de
Opening rerug vallen. Om 3 uien in den nannJdig
zagen wb een vuui op de hetf van den B rg io het Z.
Z O.; eenige Heeren gingen dit onderzoeken, en be
v joden da' ZuiKs eene opëenB?pehag van brandende
fteenen was, die d- |hu keo eo boomeo io den omtrek
in brand hadden g ft »ken, en naderhand met een fchrik
Jtelyk geweld 1 chen de voorm lige Bitte»H Kijk in de
Pet en de verbrande hnek in Zee Bonten Zij za^eo 'een
S hp. wa 1 'nor h den morgen fein-was gedaan, tegen
beL Rif var Lonthoi'op her-dnoge. en erkenden het
zelve voor het Monr'chp Schip Mohabur. '1 co half negen
urerin den avond, kwamen de b venghm-Jde Hoeren
terug, eo gaven d.-n Relidem vao het gebeurde kennis,
waarop Zijn Ed. d delrk a.l'e mi3tregeleo nam om her
Schip Mthabar i" beh- tiJen Haven te doéb brengen. Deo
Keheeler naiht (coeen de Vuurberg meer bedaard; de
Thermometer op 8l trt 8a graden
Den 16. Tnjffchei! 8 en 9 uren werkte de B°rg gewei*
cm. On h'lf twaalf urt n be^.n ven de voormelde Heeren
Zich wedeiom in eene' Oramftvai en fte eoilfn het zoo
gena mde Zooregat uin Rut.nd-e naar de Oeloewero of
jN. O. hnek van deo Gomoeng Apie, van da3r West op
der h<iek van de P;sfer Bezaai.', en vervol.'ens op deD
bo^k van K^rpal Pic 1 j peilden aldaar de Zuidhoek var
Pu'o A». Z W ter W. den Noordboek vair Pulo Ai,
W. Zuiden. Zö ontdrkten een nieuw ui-geworpen Rif
en ii-i weicie meer nnr den Vuurberg twee uitgeworpen
Mar.hoootcn Tusfcben deze hoogten eo den Vuurberg
en op et e prooien afftan vao den laatstgemelden zagen
Zij ten fcheut in de Meting N. N W. werpende veele
j®i-e Rceten uit. Het nieOwe Rtf was gloeiend beet,
er "brandde met z-vsre rook, io de rigiinjz U. fen Z.,
in leegte naar gipfir.g »5 Roeden. Zij peilde hetzelve,
de Wfstho k van Kappal Pi ji» Z. Z W. de Oostelijke
uitpeitcr'e Heuvel O. N. O. en de andere O t?o N-
twintig Roeden diftantie achter het Voormelde Rif De
Krater aan den Noordkant Z O. teo Ztiiden een kleïo ga'
jn eer Oostelijk, waar uit veel rook kwam O terf Z. een
yuntvaodenBergO Z.O. zijnde het als róec qja tover
dén uur. Zij begaven zich toen Land waarts op Engel-
fcijemijl. en be.fpeurde het wa'er braodend h.'et, hoe nadei
70 kwamen, hoe braodend^r he' werd. Zij konden aao den
Westhoek niet aankomen, en begaven zich daarom' meer
Oosfwasrts, rot opeen ftéenwerp van het Rif, het water
W'S ald'ar kookend her kif beftaat ui kleine Beenen van
l a k 3 voet diameter zoo ook de twee brandeade
heu'eb; hebbende dit rif de geh'de bogt vgn Rippel,
Pietja bedekt. Van daar meer zui Iwairds gaan le nart
éen Tam van den He r P. de Bruin Vermeer 'genaamd'
Kaïawskst; peilden zy den h"i k v n Lori h iir Z. ten W
beeaven zich daarop aat land enbekl mmen 'eeo gedeelte
van den Berg. Zij zagen verfcheiden [poten alvaa im
portant groo'e ftvenen nede.i vielendoende de Berg geBa-
dige zwaic fl> ei; zij votldeó hy iederëo llag eeoe groote
dreuning, de boomen waren meest verzengd, gebroken
of geheel ve»b and c'e Bimbnezen allen ter uecfer gefla-
gen eo verbrand, naar m >e de fteenén daar verre of digt
hjj kwamen ne'er te vallen; en daar /.ij, om hoger en
verder op te gaan, uit hoofde wan het groot gevaar, niet
wagen doiften, begaveo zij zich terug. Op her al Jaar
ftasnde Huis w s eere menigte zand en kleine Beentjes
ge», alles; zij brfneurden tusichen heide eei.e wolk van
gand «n b'gaven Zich vao daar zuidelijk naar Lontlmir
Van den hoek van Loothoir tot io do bo^t van Boyaun
Zij
waren alle bomen overdekt met aseli en verdroogt,
begaven zich daar aas wal, en bevonden te Lonthoir de
vruchten en bl?den van alle de bomen afgevallen.
Het onder volgende is eene vlugtige opname van deo
toeftand der Perken boven Lonihoir.
liet Perk Lako:ij. Da N-»otenmusfchaat-bom?n bezwy
ketj ooder de hoeveelheid asch eo zand die dezelve
drukk'n; de k uioen van de jonge vruchtdrage.-jde Noo-
t nmusfehaatbomen breken af van de oude bomen; de
vuehten. rijja en onrijp, vallen af; het gras is dood,
zelfs dc- Alang Alang eo alle Vjuchtbomen de Kanarie-
bomeo zijn nog eenigflnts bet behoud van veifcheideti
Notenhomen, welke onder de fchaduw van dezelve Baan
de grond is bezaaiJ met afgevallen onrijpe vruchten de
Perkvoikeren in de hosfehenNoten zoekende, ^waren
wit en overdekt met asch.
Het-Perk Ketie eo Noorwegen bevlodt zich in deozeifdeo
Bait als het P rk Likoejj.
Het Perk Takktrmoeroe heeft nog meer geleden als de
twee vorige Peiken.
Het Perk Simon IVaal en het Perk ÏVel te treden heb
ben het meest geleden.
Het Perk Namaoeloeheeft de eene heli c veel, echter
de andere helft minder geled'n.
Hét Perk Bogauwheeft minder geleden, als ook het
Perk Orangdatang.
Om vijf uren. des namiddags begaf zich her ge^elfchap
weder naar Neira. De Krater d,le nader bij den top
van den Berg, als die aan de N. N. Wesrkanr is gelegen,
gaf veel vuur en rook op en ftortte zeer zware rteenen
uit, welke rot aan den voet van den Berg, op de hoogre
van de verbrande hoek en de plaats alwaar de vorigeBitterij
Kijk inde Pot gelegen heeft, nederftorten. D.'Berg heeft
thans twee Kraters, een aan het Zuiden, bijna aan den
top, en een aan hetN.N.W.opeen zesde, naar gisfiog
vao de hoogte des Bergs van den top afgerekend be-
nevens nog een klein gat, op de hoogte, tusfeheo den
zuidelijken en noordelijkeo Krater waar uit echter maar
weinig rook opklimt. Zij kwamen om zes ore des avonds,
op Neira terug.
De Thermometer Bond des morgens 81 deS middags 82
en des avon ls op 81 graden.
Den geheelen nacht brandde de Berg ftrrk gaf zware
fligen, en braakte geftadig eene groote boeveelheid fteé-
n-n ui'.
Den lyden des morgens. De Berg brandt nog. echter
met meei tusfeh npt-zirg; de Hoofd-Adminiftrareür eene
Oram^ai niet Volk uitgezonden hebbende,, om den graad
van hitte 'ij Kappal Pierja te onderzoeken, is b(j onder-
zoek gebleken, dar eeo verscb Él, wee minu/en in dat
water gebouwen half gaar was; van een Been, van daar
gebfagt was het huireofte beklre !fel doorbrand, echter
vto binnen was hjj nog zeer Zwiar, Op den middag tot
es a,onds fche?n hei meer h'daard, echter werden in
diet) zelfden avond dé flage'n geweldiger fpoedi^er en
n?er op elkander volgend'; de Berg Cc heen als met vuur
o.erdekr te zijn de Th i mometer. des morgens, op 81
des middags eo des avonds or82^taden. Dengeheelen
acht door hoorde men zeer zware flagen.
Den 18 den, des morgéni De "Berg woedt nog even ge-
.veldig. Zware regen uit het Z. O. en eene zeer be-
nasuwde lucht.
De Heer v. A deed heden den dienst io de Kerk na
vooraf ber 6 1e vers uit déo $öfteó Pfaim gezongen en
ebeJetr gehouden te hebben, nam hij de Textwoorden
dt zijne R1 tfevoeriog uit den 5oden Piafm, het 15de
v rs, m hetwelk, ten befluit het ifta Vers uit den
6often Pfaim gezongen werd. ne Gemeente beftond in
lit morgen uur, offchoon de Perkeniers io hunne Perken
vorebuit meer dan ia5 menfeheoeen ieder was vol
'HOiarht, men kon ook in een ieders wezen genoegzaam
Zien, hoedanig hij beangst was, en met de oogen op.
waarts G >d fmeekte, verdere rampen af te keeren.
D Berg bij aanhoudendheid brullende, ftortte veel vuur1
en Beenen'ui'. De wind was den geheelen dag W Z.W.
cn West. Des morgens de Thermometer 79§ 'smiddags
82, eo des avonds 81 graden. Gedurende de geheele
nacht van den 18 op den I9dendeed de Berg zware
krakende flagen en wierp veel yuur uit.
Den 19den. De Berg blyft even als te voren. De
wind W. Z W. mef veel regen uit het Westen op de
middag de wind Z O., echter fp .edig daarna weder naar
het Westen. Da Thermometer des morgens op 80, en
des middags 8l| des avonds 8r graden. In den nacht
van den 19 len op den 2often b'leef de Berg als tevoren;
veel regen, de wind Oostelijk.
Den ao en a\{len. Geene verandering.
Den aifien in den morgen. De Berg wordt minder io
zQne uitoraking en de Ülge'ö'febijnen uit de diepte van
den afgrond voort te komen. Dezelve wefpt thms zeer
gioote Beenen uit, welke, bij den Berg riederllo'rten
echter de kracht niet hebben, om op Neira te borden y
tot ons aller geluk.
.Den 23 ft en. Geene verandering. Wij hebben zwireo
wind en veel regen.
Den Even als den vorigen dag. De Berg zucht
zwaar, even als of een aantal fmeden met hunne Blaas
balgen a?n het werk zijn, en werpt veel zwaare Beenen uit.
Den asflen. De Berg blijft hetzelfde en geeft tusfeheo
beiden zwaare fligen, echter oppervlakkig te oordeelen
febijnt zjjne meeste kracht verfpild ie zijn, en men wil
hopen dat het gevaar óver is.
GROOT-piUTT ANN IE N.
LONDEN den 24 November. Eergister namiddag om
twee uren beeft de Koning op zijn Paleis van Pall-MaU
Hof gehouden, waarhy de Kabineis - Ministersen die
der onderfcheidene Departementen alsmede de Groot-
.Officizren van de KrooDasfiBeerden als ook de Prins van
Lichcenltein de Gouverneur van Sierra Leona de Ambas-
fadems en Ministers van Rusland, van Oosteoryk van'
Fi'ankryk. van Spanjen, van de Nederlanden van Portu
gal, van Sicilièo, van Tarkyën van Pruisfen eo vaa
Wurtemberg.
CUet vervolg op de Kant van deze Badx
-:l«Va-S55g|sI
J: r. 1 I. - "O té -C 'r n
w e 13 «B qj -J
fi o «1 c O k 3 w«~2©
w 'S - S -
5 N
S
B7
■O
2
o s
SS-
Sf
«- ■- -ir a ""io -J w
.2 Ï"S 2 B - S c'2| e 0
e iZ""
E^-5* 2S-S g - 6 t "-O -
n r -30c-c_<1>wccQt
Ol» uajOr,pn<u_r-.rtcii 5,
xo -oy>«fccixS-a>>Ji-T3
OC V,
- T5 O V L.
3 - X) T3 tt>
I 5
>1
-i a btj
- -a -a .zl 1 2 u
O
•i-'j Vu». Sa
6 2
8 'Jj
«u
z
•ir a
M
C a
ëa
«j
Q OC
C
bö "O
5 8
7 t j= -
s,i'j;Ï6Ï:o
m N
2.2 "S-g
o - o 5 o
OJ
x o
t Z o w 2
■5 u s s 2 0
t s o
■E 3 O
a o 12 o x
S V
- ba
c. ca
3-2 '3* a£a'v™''
;3pN'Ullw>9JO^Ort
at
C (U
O -B
O u
«o xj
X VS r
St z Z
u y Tl
5 O JS 5
.5SUS^>>
w s
C CQ
N V
bO
e -z -o J.
S s S 5"
f. J2 a
- a
M S S -G
W
w u
<t> ja a
E i 5
- "O
0 2 <U E U
Z X f*'
3 J B, 10 O
«i
3 s -
2 S - s
n a c
5-0 u
-OI.S3
J B -O O O c4
êés;*
a ac 9
f, S .2 a
H
X -
c»
v "C ss
bc W 5 c -3 i.
l
0 Z 0
E
-1 m
E
a e
o o «o
'U--
CS
4) O4
m o
4» TJ
T3 U
EJ
o o
5
a» a
X3 Oi
O o
L' O
S S
O
3 B VI
•o
a td
o j a 3 u
- 2 11 e
-
«aSÏ
4, g n,
a
<u o o o
13 S- e-c
a n. t3 <u
u ai O X
■O O O
T3 -
5 0 a
S y S
S o
'-US
C - .f
1- 0 a Tf rs
ij
Z -
z «4^5 u.
5 1» o 4»
"O
1 ?s a
li C u <f
Q li r~~ fe
jz a -3 H w
g i-s.
e a w a
a> OM
6 C K.V -0 2f
14 ei o
C 1— 5J ((-
li D. M
Cl, o
O 4» -
2, a:è
- .2 o
b r «i 8
•a E Q x w
5 o.
Q
y C, -
ij'Os
5
>-a"°Io
c.
■2 3 4*
C'X 4» X
u m n
E w 1- o g
n J2 X J
D V O
e£ 2*
s a1
z- r
ï-g-
a -c
T) S a
o: c c 4J
O
S u C
O o
4i ,0 a
<u"4) a -a
Së"-«s|~
fS Ïj
o 2 C X3 o
oc
e c
r-o c
C J g
cQ«ï
U 3 ft
s o-s5S j
j .r u ai s e o
I'S
U *i x
-2F Ï- O
-o '5 <-
a u ,0
£2
- m biö
c c a c
-la Si
B 1>
:a"1
O.-
x
F ai
Ot
i D D
J
'-o a -u - V-
O O
jU
I 4, -
o c
•3 bic
c -c N y J(
ÏO'O C "l
e-^ jo>
5 v t3 E je
Q E 41 i-3 2
^2 2 S
C li M V 44 4i
1 .5P0-0
a s s S I s 1
X - 0. c B -D
0 E .2? 2
o'S «dl
«X w «33
- J
'X? c
N
Cd, «J cr. 3
S X C 4>
- o a g
6
c
o o
X X
C£, of. w.X
o>
O O "tl
3 x; x
wo
eo
•H' G
G. C
Q. 4)«
TO H3
