A°. i8ao
L E Y D S E
,W OENSDA®
N*. 29.
COURANT.
DÉN 8 MAART,
NOORD - AMERICA.
EXTRACT uit een particulieren BRIEF van
.JANNEL, in het R'epubliaeinsch gedeelte va'fi
HAÏTI (St. Domingoden 2 November 1819.
Zie hier een overzigt van de veranderingen en
der verbeteringen vao den Koophandel van deze
Republiek, thans beftuurd wordende door den Prefideot
Roijtr% federt den dood van den vorigen Prefidtnt Petion
Wanneer ik. voor drie jaren op deze Kust aanlandde, welke
toen onder het beftuur was van Perion boezemde een
volk met lorren bekleed, naauwijjks gedekte hutten,
half verbrijzeld en de puiohoopen van oude huizen in
her midden der Straten verfpreid» mij vrjj rreurige ge
dachten io. Ik kwam eèn gedeelte van mijn leven in
Africa doorbrengen: ik beklaagde hen, maar weldra
leerde mij de ondervinding dat ik dezelve vreezen moest.
<Zij waren nog verbitterd over de beledigingenwelke
zij ondervonden badden van menfchen van mijne couleur
en van mijne natie, aan welke zij een onverzoenlijk n
haat hadden roegezegd. Ik moest zelfs mijn leven verde
digenen werdt genoodzaakt naar de Vereenigde Staten
te vlugten. De regtfchapen Overheidde ftrenge be-
trachter der Wetten, die thans de Haïtianen bfeheerscht,
heeft de nuttigheid gevoeld van den handel welken hij
hefchermd. De Steden beuren zich op de overvloed
heerscht overal, en het nu gelukkige volk, begint te
zien. dat deszelfs geluk afhangt van! de pogingenwelke
alle de vreemdelingen aanwenden voor den voorfpoed van
den Haïtiaanfchen handel. Dit Land ontbreekt niets meer
om een wezenlijk volk uit te maken, dan dat deszelfs
onafhanglijkheid erkeid worde door die Mogendheid die
er alleen het regt toe beeft; en dan konden wjj allen
onze nijverheid alhier in het midden van wezens, welke
■wij zuilen beminnen (want het volk alhier is goed)
Vrijelijk uitoeffenen.
Ónze Manufacturen, welkers voortbrengzelen, men nu
drie jaren geleden niet kende, toen de Engelfqjje Handel
dé eenigfte was, welke men kende, hebben reeds het
yoordeel boven een groot gedeelte der belangrijkfte-'ArtL
helen van Engeland. Ik kao met grond zeggen dat bet
Handel- kantoorwaarop ik ben, en waarvan de aanleg-
gingeu in de drie.voornaamfte Steden der Republiek Jannel,
de Cafles en Port au Prince gevestigd zjjn, door deszelfs
xuime middelen veel heeft toegebragt aan den voortgang
van den Fraofchen Handel. De ftoutraoedige man, die,
met verachting van alle gevaren, en met een uitgebreid
vernuft herwaards gekomen isom een groot Handelhuis
te vestigen, heeft zich bij zijn Land wel verdienfteljjk
gemaakt, vermits hij in weerwil van den haat, welke
hem de Engelfchen hebben verwektden Franfchen handel
heeft weten te doen zegevieren en aan de Inwoners de
uoodzaakljjkheid doen gevoeleoom zich, wegens onze
nijverheid, aan onze zijde te voegen, en bij voorkeur
de voortbrengzelen onzer Manuftct»*-0-0^--
R»selfchen te vr-ageo. o /r
Het Land vs tnans ryRreeds zgn de grove Stoffen
welke de lompen vervangen hadden aangevuld door de
uitgezogtfte Neteldoeken en de fraaifte zjjde Stoffen.
De zwarte man landbouwer, afgezonderd in de hooge
bergenbiedt den vermoeiden Reiziger onze Bourdeauxfche
Wjjn aan. In de opvoedingshuizen wemeld het van kin
deren van alle couleuren, eene drukkerij te Caijes, en
•tePort au Prince geregelde dagbladen, regtbanken di«
nog wel in de kindsheid zijn maar welkers beiluiten ftipte-
lijk uitgevoerd wordeD eene militaire magtwaarvan de
Prefident bet Opperhoofd is, en welke ods beveiligd te
gen Christophe onzen nabuur en vijand; eene jaarljjkfche
oogst van vijf-en-twintig millioenen aan Coffijzeer
geacht in Europa en welke voldoende is, voor het budget
maar naauwljjks toereikende, om te beantwoorden aan
de talrijke aanvragen van alle gedeelte van Europa, en
bet geheele Noord- America.
De voortbrengfelen des lands, zullen achtervolgends
met den voorfpoed aanwasfen, en reeds heeft een gedeelte
van het Eiland Jeremia hetwelk nu drie jaren geleden
niet meer dan 300,000 ponden aan Coffij opleverde, ver
mits deszelfs bergen door een aanhanger van Christophe,
Gauman genaamdbewoond werd thaos deszelfs voort
brengzelen vertienvoudigd, zoo dat dezelve nu 3 mil-
lioen belopen.
De Prefidem Boyer heeft naar dat gedeelte des Eilands
een zijner voornaamfte Generaals den Generaal Lely me:
een aanzienlijke magt afgezonden om Gauman te verdrij.
ven die reeds in oneoeganglflke bergen zijne laatfte wijk-
plaats gevlugt is, waaruit de honger en nog meer de
wanhoop en de ellende hem zullen verdrijven.
S P A N J E N.
EXTRACT uit een BRIEF tan BARCELONA den 19 Fe-
hri.ai'iJ. Het fchiJntzeker dat het conftitntioneel fystema
«ai zegepralen. De Armóe die het voorftaatverfterkt zich
dagelijks door de defertien der tegenpartij. De Spanjaarden
febjjuen algemeen te gelooven, dat men het welgelukken
van den opftand niet langer in twijfel trekken moet ik
voor mij geloof dat zij er in alle opzigteo bij winnen
zullen; onder anderen zal dit het raiddel kunnen zjjo
o tfi Zuid-America onder de wetten van het moederland
te zien terug keeren. Reeds onderhouden de Kapers van
Zuid-America eene drukke gemeenfehap met de Infur-
genten op Léondie aldaar een provifioneel Gouverne
ment van vijf leden hebben gevestigd. Voor het overige
begint de Ijjfurgentea - Armée divifien uit te zenden,
waarvan men'"hier verzekert, dat eene in Malaga is bin»
ren getrokken. Wi) zien eene algemeene beweging te
jremoetmaar gelooven Diet dat de omwenteling met
jroote febokken zal verzeld ga3n."
Z W E E D E N.
STOCKHOLM den 18 Februarij. Bij Koninglijke Or
donnantie van den 12 Januarij 11.. is bepaald, dat deze
Stad onverminderd het entrepóthetwelk aan haar bij
art. 1 2 en 4. der ordonnantie van den 5 Mejj iQia,
«i C S u o t
"O i.-30-0 -O e O
E 3 O J 1 5 1 e
x S >^2 2 5
rx u z. u O. e-4
g-N cv O u Ba
-c te-<= - te
o jg
•Sri:
<u trf O c
•i-«- - -
- v, N w
•OO c.2 a
M a tm oj
u 1. a u w
s
w JO V ,g 2
o B o 5,*° w u 9
c. O v. -O -O O
sis S jj
Jèisa*
.CJ ju, o rS
•Süf-J K
O o "S
«,3 Ai R
S-f - -> 5.
u a g jj-g -S
E'o 5 P
U O ej
-
büO io
's toegeilaab-, en waaromtrent de verordeningen e.ii regle
menten in werking blijven voor het vervolg zal genieten
het regt van enrr'ep'öt voor alle vreemde Kpopmaarchap-
pèn waar vsn ïn hec algemeen den invoer niet is verbo-
'den en zulks oui het even of deze Goederen met Zweed
fche of andere Schépen word.en aaDgebragt terwijU met
betrekking 'tot dit nieuwe, meer uitgebreide privilegie van
entrepót,, alle.de bepalingan van art. 2, 3, 4, 5 en 6 der
geriieide Ordonnantie voor zoo verre dezelve op de io-
rigting vao het entrepót in het algemeen toepasselijk zijD*
zullen móeten worden naargefcomenonder de volgende
wijzigingen;
1°. Dat de Koophianfchappeh welke niet onder d< zo
danige behqpren waar voor bQ art. I. 2 eo 4. der
Rooingljjke Ordonnantie van den 5 Meij 1813, het regt
van entrepót reed,s aan deze Stad is roegeÓaan niet langer
dan een jaar, te rekenen van den dag, waarop die zijd
opgeflagen In het entrepót zullen mogen verblijvep op
verbeurte van bij de betaling der inkomende regten
welke dadél^k na vérloop van dien rijd zal moeten ge-
fchieden, eene vermeerdering der regten tot 25 per Cu
té zullen moeten voldoen.
2®. Dat de beddelde Koopmajifchappen in geene andere
Magazijnen zülleq mogen worden gelegd, dan die in de
Stad zelve tusfch.en de beide Bruggen, of wel in Söder-
malin het gédéetre gènaamd Stad-garde en in den omtrek
van het gedeelte genaamd Södermalms-Tongin zpoda
nige rigting gelegen zijn als in de bijzondere gevallen
door bet algemee^ Tol-Beftuur zal worden aangewezen.
3°. Dktitigéval de Goederen weder in het entrepót
worden uitgevoerd onverminderd de in het algemeen te
nemen maatregelep vaD toezigtde Éigenaar zal gehouden,
zijn, aan het^gemelde Tol-Beftuur op deD door hetzelve
te bepalen tijd, over te leveren een Certificaat van den
Zweedfchen Cobful of eènige andere ^laatfelijke Autori
teitten blijke, dat de uitgevoerde Goederen ter plaats
hunner beftemming zijn aangekomen; op verbeurte, in
het tegenovergeftelde geval der gewone inkomende
regten, waar'voor behoorlijk zal moeten worden borg ge
field vóór dat de uitvoéir diei; Goederen ka> plaats hebben.
DÜITS'CHLAND.
WEENEN deni24 Februarij. Eén Courier heeft eër»
gister de tijding vin het vermoorden van deri Hertog vaó
Berry overgebragu Deze gebeurenis heefc alhier eene
groote fenfatie veroorzaakt. Het Hof zal deswegens den
rouw voor vier weken aannemen.
De Prins vin Mecternich ia van znne ziekte geheel
herfteld. j
De Keizer heeft Z. H. den Veldmarfchalk Prioi Philippüs
van Hesfen-Homburgbenoemd tot 'het overbrengen
van een Condoleantie-brief aan Z. M."de6 Kóbftig van
Engeland, wegens het overlijden van Koning George III.,
Vereenigde Koningrijken van'Grboi-Britt'annifi^vT'ïè^RiftfT
als ook tot dien van Hanover^
Ook heeft Z. M. de Luitemirt-VeldfmarfkhalkGraaf
van Walmoden-Grimborn benoemd'tof'ovêrbrengiog van
een Condoleantie brief aan Z. M d?n Koning van Frankrijk
en zjjue Familie wegens den aanfiag j waarvan den Hertog
van Berry bet flagtöffer geweesc is.
STUTTGARDT den 58 Februarij. Eergister heeft mea
in de Kamer der XfgeVaardigdén eene Nota voorgelezen
van de Kamer der Pairs welke verklaard., dat zij ,deel
wil nemen aan de pomraisfie (har te-Rellen tot de af-
fcheiding der Kerkelijke Goederen, en dat de evenredig»
hèid der Commisfarisfen van de beide gamers zijn raoet
van een derde tegen twee. De Kamer der Afgevaardigden
heeft de deliberatie over dat ontwerp tot een volgende
Zitting verfchoven.
frankrVK.
3AÏJONNE den 24 Februarij. WanAeer een gedeelte
der gewapende magt tegen bet gevestigd Gouvernement
m opftand geraakt, kan men niet nalaten te beven over
de gevolgen welke daar uit kunnen vodrtvloeijen aange*
zien de Militaire onderdrukking de ergfte is van allen onder
welken glimp men'dien opftand ook doet voörkonlen zó
als gefchied in het zeer zonderling request aaD "dén Koniilg
door het opgeftaan gedeelte van het Overzeesch Leger
hetwelk in deze bewoordingen vèrVat is
De trap van verlichting waartoe Europa geraakt is
(wordt daarin gezegd), gedoogd niet'Sire dat cfé
natiën beftuurd worden als volftrekte bezittingen, der Ko
ningen. De volken eisfehen nieuwe infigtingen, én Hec
is het vertegenwoordigend Gouvernement, hetwelk het
meest overeenkomend fchijot met de groote maatfehap-
pijen, welkers leden zich niet op eene Hoffelijke wijze
kunnen vereenigen om hunne Wetten af te kondigen: hec
is het Gouvernement door de wijste volken aangenomen
dat hetwelk allen verlangen, dat welkers daarftelling zo
veel bloed gekost heeft, dat hetwelk geen volk zo waar
dig is als dé Spaanfche natie. Waarom bevindt zich dan
deze door de natuur het meest begunstigde oatie, beroofd
van het grootffe goed, dat men van de menfchen ont
vangt f
De Koningenbehooren den volken toe; de kundigheden
hebben gemaakt dat de onwederfpreeklijkfte waarheden
ftelregels geworden zijn, en indien de Gouvernementen
grondregels aannemen, tegenftrijdig met dié, is het de
taal van bedrog, van fchgnheiligheid en niet van dwa.
Iing noch van onwetendheid. De begeerten en de odc»
werpen van het leger zijn dat zulk een taal niet langer
beftaat. Dit is ook de wensch van het garitfche volk;
maar de gewoonte der dienstbaarheid, en de wetten 4e*
vrees hebben een dQk tegen deizelfs gevoeligheden opge
worpen.**
Indien men in dit request nog maar in *c algemeen
de begeerteos, uitdrukt, die verlangt worden, ziet men
uitdrukl^ker wat eigenlijk het voornemen Is in eene
Proclamatie, door Don Raphael de Riego uitgevaardigd,
op den eerften Febbruartj, op b?t oogenblik dat hg ia
Het vervolg op dt Kant van deze Sledz.y
a bOXJ 5 B
U B U o u
- - g-S'SX8 -
3 t O-S C.- O -«-2
5 t» o» Q. V) «J Xi
o- J;
?x6S-362-=-°-S"
S »-= SS-
2 - S ja
TJ s j.» o g g
S a «_-= g-a O
01 <11 t. 8 0 e
3 N- C U. O u (J C
u "i je -a r*
- «j «sa «- u u u.
ss gx^sï
p£4>j?o -o-.s> 2
w n ir- a
a> O V
a tJ 'O »- -Jl"
00 *- "aj S -aj
n
fpzpl
Ai b. V
e
t
Ai JZ u.
'ii CJ
Ss*
1=5
a °s
p u
a
«3 ^3
OJ ~1
(*a cj x
K 1>
a> cj cj txj.
t-B-S 0
0 s
t? 0 0*
Six 0
^•s
S= 9 5
S3
3
-o -5 t£ja 1
5c.ü-
S T: -a g 00 T N
S2 o u,
<TJ O -c u. 'c N -
*3 a> o c
e'S- „n
.5.2 S«S S.5um5 S
'.Z OT3*d -aawj.|-
Ï3NCOfc.0ca0^4{a0
O r: -3 -O - --
- e* "Tl a
- a.
3 n i u u ei a a c
or: 0^3^ 0 0 r,,?'rr- c
- o N o N OJ z: x, T3 -C c-
■5 •- "-o X 2 s I
2 K'S 2 2 e - y- _-o 5 S
O 0 «~0 <u T3
5i,.2:oj» o 5 -S - J&-
"C XI CS 'a
UJd Z t: n Ai
•O t X 2,3 ■£°-,°ï^ïr t 5 ..7? c
•2«S§.5>2.£
oe - wo
N
c "o te S
OJ W "Z -3 <u - C
2BéJB.I£gsSï5^r
O L S
M &o~
ÏE x: - ";c c<*
m u 5 V
3 2 u S 9
-£1 c O -• 0
5'5 -
s "5 S a r
•X ÖC g <U Z «S O '<V -T3 "S
x 0 B J: z>
f3 - ,C t_ u.
6 B r d tJ u O p (S -
'S6.2 C
0 :o--
*-> Ai N O
je x J
- r-~» 11J C QJw
te 0> o OC Ji «3. XX
ÖÏ5i:;„"5"i'0^o'??3 eï.*
S>5=ï2E--S5ë"g'= - S J* 5
S 5 g.yifïffëSiSl-S-ï
•i£ _G O N x otO QX-cJ -4 - na
—3
a
O cl
O
a o
S -
OJ W
ecS?
8;
o O 5J,
S N Z
tr> n u C M C -
'-•""la-Olinffl*1"
S>«x-S" -B-32
a Z
•o Zo 2 Z a Z O -
CJ V O f V
■X (O - Jü
- f-
a "O 2 m
r M -rl Al.K,
aiH.i
«S<uO o O *-* G Ai B
s=i
-_5
5
j Al J3
-
<U 3 w X
i .-4 Al
S
T! -J OJ- 4J
u i, fe c u bete C
i.ïï: 0 o u cr
rï"°ï S3«-5P> Pa! O
'•J - rf u u v. r
- O U -G O 5="^
O B
a U
Ai
a
IS 15
k
2 5?£ S
a.Cl' oa ti
Sijg gjffjrs S-a az <-
CJ rnJ u Qj r.
5"* *-a 'J -S
5 s w 5- - S o S
S— o "°-0 o 0
C3 a -r-, a. m
"&fg
r* o 2.-W
S* CJ U-
S c
m B
9S>
«g
e-J X
®-'^»
o -O o C V -
S «-2-Ü 2>
Q 1
zz 0 w 5"a Z 0
5 »5 jf q u
«O
'2 ,„s
- 8 S S.-3.2
I 3 T3 '-T jr
ï.ïïj
