A0. 1819.
LEYDSE
COURANT.
s!°;i5
•s-sê-s
s
M 5 g "S
slis-
s Sf
i _-S
ft
MAANDAG
LEY DEN den 13 November. De rondga-.nde
Brief vap het Cabinet van Berlijnwaarvan wij
bereids in onze Courant van voorleden Woensdag
getvag gemaakt hebben, al te merkwaardig zijnde
om niet algemeen'bekend te worden, hebben
wij gemeend denzelven ook aan onze Lezers in zija geheel
te moeteo mededtelen.
CIRCULAIRE van Tiet BERLIJNER CABINET
aan deszelfs AmbasfadeursMinisters en Diplo-
matieke Agenten bij de vreemde Hoven
Gij hebt reeds deprefidiale boodfchap gezien welke
Oostenrijk, na de conferentiëj te Carlsbad, ter Bonds
vergadering heeft ingebragt; gij weet ook bereids, dat
alle de daarin vervatte voorftellen door de Vergadering
in decreten veranderd cd dat de decreeten met eenparige
ftemmen vastgefleld zijn. Maar, daar het er bijzonder
©p aankomt, dat alle Mogendheden van Europa die be-
fluiten uit derzelver ware oogpunt befchouwen, geloof
ik u in ftaat te moeten ftellen, om haar die in derzelver
gunftigst licht te kunnen voorftellen en naar derzelvei
oorzaken, aard en uirwerkfelen te doen kennen."
Reeds lang kon de ftaatkundige en zedelijke toeftand
van Duitschland wettige vrees aan alle vrienden van
maatfchappeljjke orde en algemeene rust inboezemen. Hoe
gezond over het algemeen de masfa des volks ook zijn
mogten hoe gehecht aan hare Souvereinen in de onder-
fcheidece Staaten van het Bondgenootfchap kon men
2ich niet ontveinzen, dat er in de gemoederen eeoe ge
heime onrust en eene doffe gisting heerschte gaande ge
houden en aangezet door tomeloze losbandigheid in bet
fpreken en fchrflven. Deze gisting der gemoederen was
ten deele catuorljjk en de oorzaak daarvan was te vinden
in de buitengemeene gebeurenisfen die, gedurende den
oorlog der verlosfiog, lieden van allerlei rangen uit het
fpoor der gewoonte getrokken hadden in de opofferingen,
welken Duitschlands bevrijding den volken gekost had,
eo die zj) in de teruggekeerde kalmte nijpender gevoelden
dan gedurende den ftorm; in de te hoog gedreven hoop
van verhitte gemoederen die van eene gonden eeuw
gedroomd hadden, en zich vleiddeo baar te zien geboren
worden uit den boezem zelveo der ijzeren eeuw, die
pas geëindigd was; in de geweldige crifiseindelijk, van
nijverheid en koophandeldie uit een gedwongen en te-
gennatuurlQken toeftand van zaken terug komende, eens*
klaps zich niet in evenwigt konden ftellen met de nieuwe
omftandigheden en te gelijker tijd zich gedrukt voelden
door het verledene en het tegenwoordige. De algemeene
ontevredenheid, uit deze verëenigde oorzaken ontdaan
was intusfeben meer droevig dan gevaarlijk en moest wijken
voor de langzame werkzaamheid der Regeeringen wier
zorg, te lang van het binnenlandfche afgetrokken, thans
zonder verpozingen en met zo veel liefde als ijver daar
mede bezig was.**
„Maar, nevens dit natuurlijk ongenoegen beftond er
«ene vaifchevinwtzen en grond ontbloote misnoegdheid
die, ontfproten uit dwaleqde begrippen, ftaatzuchtige en
herfenfehimmige tbeoriën geheime en misdadige inzigten,
lage en baatzuchtige bartstogten, en door de gefchrifceo
en gefprekken eener naar omwentelingen ftrevende partij
verwekt eo voortgeplant, met de eerstvermelde ontevre
denheid eeoe gevaarlijke verëeniging kon vormen, en haar
arglistiglijk aankweeken ten eiode de gemoederen aan het
hollen te doen liaan en dezelve tot de verderfelijkfte fpoor-
loosheden voort te draven. Een ieder die, met een on
partijdig en oplettend oog, den toeftand der gemoederen
in Duirschland gadtfloeg, vermoedde federt lang het aan
wezen eener partij die over de gebeele oppervlakte van
dat uitgeftrekte land verfpreid washaren oorfprong had
in de keurverwantfebap van meeningen en gevoelens,
en zich verfterkte door dadelijke verbindtenisfenftrek-
kende om Dnitscbiand onderst boven te keeren en
deszelfs tegenwoordigen toeftand te doen vervangen door
eene één en ondeelbare Republiekof door eenige andere
herfenfehim, van welke men zelfs geene proeve nemen
kon dan door geweldige revolutiën wier eerfte ftap het
omverwerpen van alle de regeerende Vorften-huizen zou
geweest zijn."
Eene affchuweljjke fchanddaad deed zien tot welk
eene hoogte de ftoutheid en razernij dier revolutionaire
partij kon Hijgen. Dit misdrijf, door de hand eens eenigen
die misfehien daarin niet eenmaal eigenlijk gezegde mede-
pligtigen had was des niettemin de vrucht der algemeene
denkwijs van zekere clasfe het zigtbaar uitwerkfel en in
het oog lopend teeken het ontwijfelbaar kenmerk eener
ertftige diepgewortelde en wijduitgc-ftrekte kwaal, die
zich op deze wijze aan het verfchrikt Duitschland open
baarde. Om zich hiervan volkomen te overtuigen is
bet genoeg de oordeelvellingen der onderwijzende clasfe,
der ttudeerende Jongelingfchap der Schrijvers en van
alle de geenen die aan hunnen invloed onderworpen waren,
te verzamelen omtrent die afgrijsfelijke daad die de
verontwaardiging aller volken gaande maakte, en nogtans
verdedigers vond onder befchaafde eo geoefende verftan-
den. Terwijl zij den eenen fchrik inboezemde, wekte
zij de bewondering der anderen."
De onderzoekingen welke op het tooneel der misdaad
plaats hadden dcedeo andere ip vdrfchillende gedeelten
van Duitschland ontftaan. Pruisfeo gevoelde ook de
noodzakelijkheid om, door buitengewone middelen, de
neveleD op te helderen waarin de geduchte alliantie van
Vaifche leeringen en der behoeften die der magtfpreuken
fehijnbaar belangloos, metperfoonl|jke hartstogreowerd
voorbereid. De uitflag dier onderzoekingen is overal de
zelfde geweest, alom hebben de daadzaken onderftelliogen
gewettigd, welke maar al te gegrond waren; alles heeft
het beftaan en de werkzaamheid eener partij getoond,
welke voor eene meer of min verwijderde toekomstin
het duister. Zaden vao revolutieftrooide. De aanvoerders
yijn her onderling eens door de identiteit der beginfelen eu
gevoelens houden zich door eene natuurlijke aantrekking,
den een aan den anderen, voerden onderling gemeenfehap
door middel van brieven, maar nog meer door veelvuldige
reizen en door ftaatkundige zendelingen zij bieden zich
onderling de hand, zonder elkander perfooal^jk ée kent-eo,
Cl XfA»
N'. 137.
DEN 15 NOVEMBER..
9J II U 'J O
v. Z1 'V "3
JD u aj
O -O -3
bj8 C S
>■5 3 s
ej e -
0&.!H
M oc O
a "a,
a *3
ta. a»
O -3 fc» <t>
- q. n iA
IC T3
c
en dikwerf verftaan zjj elkander, zonder zich op eene
formeele wijze tegen elkander geuit te hebben. Hun deel
is de maatfehapptj om te bearbeiden, alle de verfcbilleude
foorten van ftaatkundewelke onder de volken var Duitsch»
l2cd beftaan, uit te delgen, de werkelijke ééibeid van
dat uitgeftrekte land in de plaats der veréeniging van
deszelfs leden te ftellen en, door de vernieling der be.
ftaaode orde tot eene nieuwe orde van dingen te geraken.
Hunne middelen ajjn zich meester te maken van het
opkomend gellachtdoor aaD hetzelve in al de Opvoe-
dingsgeftichten van de Scholen af tot op de Univerfiteiten,
een zelfden geestdezelfde gevoelens, dezelfde hebbelijk
heden in te boezemen. Die geest is een geest van oraf-
hanglijkheid en hoogmoed, verwoestende beginfelen,
geënt op eene abftracte bovennatuurkunde en op eene
geheimzionige Godgeleerdheid, teneinde het ftaatkundige
fanatismus door het Godsdienftige fanatismus te verfter*
ken. Die gevoelens ZQo: verachting nopens h.'t geene
wat beftaathaat tegen de Koningen en de Gouvernemen
ten geestdrift voor het fchaduwbeeld het welk zij vrijheid
noemen en liefde tot buitengewoae dingen; deze hebbe
lijkheden of gewoonten zijn die van phyfieké krachc
ltgchamelijke vlugheid en inzonderheid de fmaak voor
gt heiroe en geheimzinnige Genootfchappen als zo veele
Wapenen, waarvan men zich, ingevalle van nood, tegeo
de Maatfchappij zal kunoen bedieneo. Het Turnvrejen en
de Burfchenfchafft ft rekkende om uit de gantfche Jeugd
eenen Staat in den Staat te vormen hadden geene andere
bedoeliog. Eenige jaren verder en dergelijke gevormde
jonge lieden leerzame werktuigen hunner meesters,
moeten, in de Regeering geplaatst zijnde, zich van hunne
posten bedienen, om die Regeering omver te werpen. De
leer dier Sectarisfen zo als de te Manheim begane misdaad
en de apologiën van die misdaad dezelve geopenbaard
hebben laat zich herleiden tot rwee magtfpreuken, de
eene nog fnoder dan de andere: de eerftedat het doel de
middelen wettigt: de tweede dat de daden oDverfchillig
zijn, dat derzelver waarde eeniglijk af hangt van de denk
beelden welke daartoe nopen en dat deze denbeelden
altijd prijsfeiijk zijnwanneer zij de onafhankelijkheid
en de vrijheid van Duitschland ten oogmerk hebben.**
Dusdanig is de natuur van het kwaad, dat de onder
zoekingen aan den dag gebragt hebben. Men Ziet, dat
het geene zamenzweringen geld, maar wegbaning tot eene
omwenteling niet van PruisfeD alleen of voornamelijk
maar van geheel Duitschland; niet voor bet tegenwoordig
oogenblik maar in de toekomst. Van het tjjdftip af dat
de Gouvernementen van Duitschland de wond hadden
ontdekt en gepeild, was het hun pligr, middelen te be
zigen ter beftrijding van den voortgang des kwaads en
te trachten hetzelve met wortel en tak uit te roeijen.
Het ftaat in verband met algemeene oorzakenmen kon
bet dus niet verbannen dan door algemeeoe tusfehen
alle de Staten van Duitschland onderling beraamde en
eenpariglijk goedgekeurde, maatregelen Geftreng te han
delen tegen de perfonen welke ge'irrefteerd waren als
de meest ingelichte omtrent de bedoelingen en kunstgre
pen der partij en Diet als de meest fcbuldige en die
voornamelijk tot middel van geregtelijke navorfching had
den moeteD dienen, dit zoude een gedeeltelijke en onvol*
doende maatregel geweest zijn, het was in de oorzaken,
dat men de uitweikfelen behoorde te vto komen.**
Van dien aard is het eenige oogmerk geweest der
conferentiën te Carlsbad: zij hadden geen ander doel,
dan tuslchen al de belanghebbenden, de gefchiktfte mid
delen te beramen om waarborgen voor de maatfehappe-
lijke orde in Duitschland daar te ftellen hetzij door aan
de Duitfche Bondsvergadering meer klem, waardigheid en
magt te verleeneu hetzij door over een te ftemmen om
trent bet volgen van algemeene beginfelen door al de
gefedereerde Staten, ten aanzien der twee groote drijfve-
deren der openbare meening de Drukpers en het publiek
Onderwijs. De Ministers van alle de voornaamfte Hoven
van Duitschland, te Carlsbad vereenigd zijn volkomen
eens geweest in gevoeleos en bedoelingen. Het kwaad
vertoonde zich op zulk eene blijkbare wijze en onder zulke
verontrustende gedaanten dat al de gemoederen er van
gelcbokt en doordrongen werden. De best gefebikte
maatregelen, om het te verwijderen en het voorre komen,
wareD tevens fo eenvoudig en baarblijkelijk zo door de
oorzaken zelve van het kwaad aan de hand gegeven, en
zo zeer ftrokende met de beginfelen der regtvaard.gheid
en meofchelgkheidwelke al de Vorsten van Duitschland
beftieren dat de aan de Bondsvergadering te doene voor
ftellen geene wederfpraak ontmoet hebben eo met alge
meene toeftemmiDg der Souvereineo en van hunne Minis
ters gedaan zijn. Het gene alles afdoet ten bewijze dat
deze maatregelen tevens dringende en door het algemeen
belang voorgefchreven waren, is dit, dat het bijna ge.
noegzaam geweest is dezelve aan de Bondsvergadering
voor te dragen om haar dezelve te doen aannemen en
dat deze voorftellen met eenparigheid van ftemmen, ia
befluiten zijn veranderd. Deze kostbare en waarlijk be
wonderenswaardige eenftemmigheid ft eft de vereenigmg
der Staten vao Duitschland in het volfte daglicht; deze
vereenigingwelke de voorgeftelde maatregeleo heeft
doen aannemenwaarborgd nog meer derzelver goeden
uitflag en de zekerheid van Duitschland, dan die maat
regelen zelve. Deze vereeniging is de eenigst mogelijke
éénheid, en daar het eene levendige éénheid is, niet in
naam, maar in daad; niet in form, maar in gevoelen en
belangen, mag eo moet men daarvan de geiukkigfte ge
volgen verwachten.*'
Nutteloos zoude het zflo om in lange woordenwis-
felingen te treden over de oorzaken en beweegredenen,
waardoor al de ftemmen op de voorgeftelde maatregelen
zijn vereeoigS geworden; zjj fpreken genoeg van zelve,
en zijn ook gedeeltelijk in de piefidiaie boodfchap open
gelegd. lntusfcheo meen ik er nog de volgende Deden-
kingen te moeteo bijvoegen."
Toen de Souvereinen van Duitschland, op het Wéeoer
Congres, bjj Art. 13. der federale acte veikhatdes, daÉ
cr etne fteaden-conftiiutie io de vérfchilleode integrerende
Qlief r*rvo!g ep dê Kant van p &tadz
l, C *T3
"SS*
-50 w -
a° hr
ïïjc
e'oSq
o c
O "J
O -C
0 u. Si
2 '5
TJ O C t
T3 q
F -P "a 5
■e S "H. -»
s
oj <j «J a
ay 1 M F
-C c
Ec 5 s"2
sS=ï E
- c«
O .C "O
oe D
u o?s
G-.
Q iuO-
-
Jrr •-
•c S 5
O
O O
2- N O.
SI JS li
rC
MJ CJ
2 «F
r M™
- J u
-g -a
5 £:?S -
-■ë "t
a 'o -o w
0/ O ft» "O
M Jj
S -2 c
b a o" s
■2 2 «J
o M u ,0 a>
"O rC>
c a
OJ W OJ
o
O a
'Z o «i
O o,
2 w SJ n
nz u.
ca C a»
"O O X>
c»
-= 5 5 2
u 1, D
c S:?-5 S
L
e
T3 v
c *a
O -O t
O-* 5'Z - -
rc* 0 2
s e
Wl5 u C13 o
*5*° E
■5ü»sa 5
"O 2 O* F
m. a» W 11» t» a» 1
"2 *P T
o 3
B o - t o
S S
- - '5u
s
- O
a» O C
O»
^■00
.2 S3
O Q
»- re. 4
o
'•3
- e» d
e «n c u
a» - j- a>
*0o0^w
O a» ^3 aj
c - -F
0,2»
O
e» k.
O.
4»
£-S 5
e-5
M 1»
3 O
X c 0
Q C L4*
O o
g M 2J 0»
O.
J2S J3 2 o»
C
4» >-
X - o R*
1 O-0
o-T -
ZS-
c q> e»
bfi
-O C
4» 5 J2 o 5
5 1» Urn C
•F O c g 5
a a> J
a> a c zi
w 4» F oc
±04
u
N C -
o-o
■S2>2»»
- J
a* c
o -a n
—«6
BS
gS"üüo
at B .2f 'S o M
a cl—
- i_ -1
-a 1» g
a -a
2 c c 1
a o 3*
«5
i> Q.
C a-» M
n .2 "iCT-S
cJo.2-*
1» ac o
w
-
s S
a» <U q>
a "3 w
c c
O o 0 z
4» -F S E
1> SJ X 41
QCi - Q
w O»
<U
C--
a o
2 c 3
s
JZ fi N
O. -
0 2 2 «o
- b a>
B-S 34
^-33
c: atQ
o O OJ {O w
1» 5
.NT3FT3
u v a u a j3
T3CCj>F--
?sssr.>s«
r o u «oc
"J m 5 a m •-
o 0 o t» -
O» ÏT o
B -o 3 O
SgSï-SSa-Sïl»
S'-'-S oS-
s - o,. ""SoN-O-
CJ
o» w
•o 2 2 Q
a s> S I
if
3 S - a
5 e E 5
at
cT C aj
-só^=l
-3.S
gë^ïgS? -
"S V - C
S3 <U <U
5 P -o
«4 v «,-2 o 2 2
<3 rt C - V u
■v. rt K
Oj N 4» "3 .2 'O
_u-»oi»a»cc
!»- - 5 O U
•S ZZ-v™ a» S a
O c O -o <X> Q
1 t-Z- 2 2 S
oü-ai c±-a
c
Së£g-S|s|S
0.2-? -
N c M -2 CJ=£
•x - 2 o ST;
sSS'-S-SS-g-S-B:
*a a
l» a» J
- O O
5 S;u
si -
aa»TJ aT"0 i> 3 w
g - x) a
a g n S 1
O C 3 -.««c*
Tl - <U r
is£s.s ë-ï
CO -
-S-503
L. t: -j au
U «f O .TI C,
<u x a o C
5
Èï";o «I
e o
c *o mQ W
u a
I w O C.
o 4» a a
i O 3 Trj
.e
a, c l» O 1
- - 13 5 .2 ■- r
"gë -
a OJ l» O
w o qj 1
1» 5J -
3 e» w
- "O OB— 1
b ©3 O - a
3 o, 0
OJ o cc
O q,
JS N
C
Usi.
o c o "O
Ï2C" r->
.s - 2E
-
§^=■3 e Sd
W— s
"2 2J 0 N W
Q rf .M -F
o e -
CO o 0
i 5
g M O
c at
a
c 0 cü M
u hi w
eü
©cc
g-t
s -*g
a t»
.t: c
-3 q.. O O "O
r> -a a -
2
O 3 «-CF -
•3 >"3 3
o C t N
O O O
- g 2-
O S
0» a> 3 3 *7
-O^a rfï N *3 oi p
O
B. C J=
T3 U
O 4
ZsS!
rt
Cl
n -o <N 5/
2
- at
M T c
ES .3-5
3 r w
c
E -Z
E7Ï»
o
I
w O
