3 'ta
Z>
0
«ehelzeade Herderlijke vermaningen, en te« titel hos
deride Jugement doctrinal* gedrukt en verfpreid op het
eind'e vao dezelve maand Augustus, eeré acte vaa het
openbaar gezag te hebben berispt en gegispt, cn door
dat gefchrift onmiddelijk te hebben aange'fpuord rot on- -
gehoorzaamheid aan die openbare acté.
2. Van federt 1815, en inzonderheid in 1816,'er: -
zelfs "later briefwïsfeling met een vreemd Hof overGmis-
dienstige zaken te hebben gehouden, zonder alvorens
daartoe te zijn geregtigd, geworden van wrge den vobrfz.
Directeur-Generaal zijnde deze briefwisfeling gevolgd
geworden van daadzaken, fhydig met de Heilige veror
deningen eencr wet, en inzonderheid vaa de uitvaardi
ging van twee bullen én van een brevet vaa den Paus,
dienoch van eer. placet noch van een vija waren voorzien
Gezien het bevelfchrift van den Voorzitter van dit
Hof van Asfifes, van den 9 October, gelastende, dat de
afwezige voor het Hof veïfehijne zijnde daar bijgevoegd
dc Procesfen-verbaaldie van de af kondiging en aanplak
king daarvan doen blijkeBwelk vonsisacte van be-
fchuldiging, bevelfchrift en proces-verbaal door den Grif
fie? zijn voorgelezen 5
Herzien deszelfs vonnis van heden, waarbij de inffruc-
tie der contcmacie tegen Maurice de BroglieBisfcbop
'van Gent, is" verklaard te zijn regelmatig en overeen
komstig de wet;
Gezien de proces-Hukken, door het openbaar Minifte-
Tie te berde gebragtten getale van 52 volgens den in
ventaris, bij het proces gevoegd, welke Hukken insge- -
lflks zijn gejezen;
Gehoord dén Procureur-Generaal in zijne middelentot
Having der befchuldigingmitsgaders in zijne conclufien
Overwegende, dat de daadzaken, het voorwerp der
gerechtelijke vervolgingen tegen den befchuldigden uitma
kende indien zij bewezen zijn eene misdaad van Sraac
zijn, waarvan de flraf, bij uitfluiting., aan.de tijdelijke
jnagt toekomtovereenkomstig de verordeningen van het
-Straf-wetboekhetwelk kracht van wet heeft behouders
door het 2de bijgevoegde artikel der grofedwet, zijnde
Zulks dearenboven overeenkomstig de oude conHitucic
aieele wetten des lands, die insgelijks de flraffeldosheid
v»» geestelijke perfonn» in dergelijke zaken v-rwerpen
welks waardigheid obk de perfoon die in rechten werd
betrokken, bezitten mogt, gelijk mee zien kan uit de
handelingen, opgeteekend in de registers van de corful-
ten vin den Raad van Braband en andere hooge Gerechts-
hoven van Belgien, die van gevoelen zijn geweest, dat
het vijfde kapiitel van de 24de zitting van de reformatie
van het Concilie van Trente niet aannemelijk was ge
lijk de Raadsheer Steekmans verklaaad in zijn Jus Belga
rum 9 sde hoofdfluk no- 7, ten titel hebbende: Relatio
gestorum circa concilii Tridentini in Belgio promulgatio-
mem et rtceptionem. De tekst van het 5de hoofdfluk van
het voorfz concilie luidt, aldus: Caufae etiminales et
graviores episcopprum romano pontifici refer*t*ntur nifi ne-
^ctfario extra romancani curiam fint commit t sndae quo
tafiu Joio inftructin facti committetur meirapolitanis et
cpifcopisrefervatd tidem fanctisfimo fententid definitivd.
Maar de hooge Gerechtshoven van dit land nVaakte daar
©p de volgende aanmerking ter niet aanneming van het
voorzeide artikel 5 Ubi BrabantiFlandri aliique mp-
ment fiosfe regem inhaerere veteri juri et aucteritati fuae
conjeryandam fccuritatem ct tranquilitatcm rei publi-
cae et fubditsrum. 1:. V.
Wat het eerfte punt vtn befchiildiging betreft,
Overwegende, dat het gedrukte gefchrifc, alhoewel tefit
titel hebbende: Jugement .doctrinal (een fluk dat de
befchuldigden in zijner* brief, in den maand November
1816. aan de Commisfie Van den Staatsraad voor de zaken
van den Roonuch-Cacholyken Eeredienst op den inveuta-
ris genummerd no. bisetkent van hem afkomstig en
door heip'ondergeteekenÖ te zijn), herderlijke vermanin-
gen behelst, waaronder V-menten aanzien van art. 190,.
191, 19I, 193 196S5-6, 245 en 2 van de grondwet,
de navolgende 'ztnfheden heeft opgemerkt:
Bladz.'6. Wij hebbe® noodlg geoordeeld te verkla-
ren dat geen onzer respective: oDderhoorigen zonder
<le dieibaarfté beiaagea van zijnen Godsdienst te verra-
den, zéfider zich aan eene groote misdaad fchuldig te
maken de onderfcheiden eeden by de grondwet voor-
gefchrevenkan afleggen, waarbij men zich verbindt
om de nieuwe grondwet te handhaven of tot de handha-
k viDg en nakoming derzelve mede te werken;
■Bladz. 8. ,^Te zwaérea de vrijheid van Godsdienstige
begrippen te Zullen handhaven, gelijk mede de gelijke
befeberming aan alle Godsdiensten toegekendis niet
anden dan te zweerende dwaling even als de waar-
heid te befchermen;
Bladz. 10. Te zweeren eene wet te zullen nakomen en
handhaven, welke veroaderHelt, dat de CatholijkeKerk
aan de wetten van den Staat is onderworpenen die aan
den Souveréin het recht geeft om dé Geestelijkheid en
de Gelovigen te verpligten om aan alle wettea van den
Staat, van welken aard ook, te gehoorzamen» dat is,
zich openlijk bloot Hellen ora mede te werken ter on-
rlerdrukking der Catholijke Kerk;
Bladz. 11. Te zweersa eene wet te zullen nakomen
„en handhaven, welke aan den Souverein en wel aan
eenen Souvereindie onzen heiligen Godsdienst niet
belijdt, het recht toekent, om het openbaar onderwijs
de hooge, middel- eB lage Schooien te regelen, dit is,
het openbaar onderwijs in zijnen geheelen omvang aan
zijne willekeur overgeven, dit is, de dierbaarfte belan-
gén der Catholijke Kerk fchtndeyk verraden;
Blad*, ia, Te zweererieene wet te zullen nakomen
en handhave» welke de Provinciale Staten geregtigtde
wetten, betrekkelijk de befchcrming der onderfcheiden
Godsdienstende uitwendige uitoefening van dezelvehet
M openbaar onderwijs, ten uitvoer te brengea, is dit niet,
de boógfte belangen van den Godsdienst toevertrouwen
aan leken, die, in deoogen der Catholijke Kerk gee-
ne bevoegdheid hebben noch kUnnen hebben hetzij om de
rechtvaardigheid of onrechtvaardigheid van deze wetten
„welke hun zullen worden toegezonden te erkennen,
hetzij om dezelve toe te pasfen,- hetzy om oe uitvoe
ring derzelve in de teapective Bis'dommen te; beveelen
Op Bladz. 13 drukt de befchuldigde zicli dus uit:
Het is genoeg, dit wij bewezen hebben dat de'^ieuwe
Grondwet verfebeiden artikels behelst, flrijdtg ïr.ct den
geest en de grondftellrngen van onzen heiligen Gods
dienst, en die klaarblijkelijk flrekkeiióm de Kerk van
Jezus Christus te onderdrukken en dat her derhalve
aan de geloovige Catholjjken niet kan geoorloofd zijn,
zich bij eenen eed te verbinden, dezelve «a te komen
en te handhaven.*'
Overwegende dat de befchuldigde zich reeds in eene
andere herderlyke vermaning vóót; de afkondiging der
Grondwet gedrpkt en uitgedeeld, in denzelfden zin, en
den zelfden geest van berisping bedilltag oc tegtulhand
had uitgelaten;
u 1
Overwegende dat Zulk* eene opéoiyke lastering 4cr
G ondw-t is, wlke, donr de vrijheid der godsdiensiigc
be tippen te wi*rbi>rgen en eene gelijke béfcherming aan
alk- godsdienstig" gezirïdhèden die in het Koningtijk hc°
{laan toe te kennén., nier anders doet dan- ien gronde
begin fel van flmtsregE Aannemen aangaande de fsaatkun-
digs en burgerlijke verdraagzaamhèid rjieen v ten aanzien
der uitwendige handelingen weike brj dê^uitoefening
der verfchillende eerediénsreo gebruikelijk zijn, zonder
in eeoigen opzigte de leerfteilin?en aan.te róerê'n welke
eene TtSucer geestelijke zaak zynde bij uitfiuiting in de
migt blijven der dienaven, met eene geestelijke zending
bekleed-
Dar het dit grondbegrnfel is, hetwelk dec grdndfag
heeft uitgemaakt van de trtctaren van bevrediging, welke
tusfehen de Cathblijken en de Protestante® zijn'gefloten';
dat alzo de Grondwet niets anders gedaan heeft dan
eene verordening van het ftaatsregc door redenen van
voltlrekre noodzakelijkheid geboden en door alle mag-
ten van Europa geheiligd» te erkennen:
Overwegende, dar een ftelfel va® onafhankelijkheid Ce
proclameren, gelijk de befchuldigde doet, zulks is,
zich hec opoergezag te willen aanmatigen geen lid der
raaatfehappij te willen zijn, en zich aan de wétten vaa
den Staat te onttrekken;
Overwegende, dat de geffchriïteirvah den befchuldig
den, met name, de hierboven vermelde zinfneden-, vaa
eenen aard waren, om uit te werken dat geene open
bare bediening zocde hebben kunnen wordeji waargeno
mendat de organifatie der Gedeputeerden bij de Staten-
Generaal, voor de Zuidelijke Provinciënniet zouden
hebben pl?.*ts gehad en dat op de omverwerping der
Grondwet noodzakelijk een ftaat van regeringloosheii
moet volgen;
O-erwegende dat uic al ^eze Rukken en uit de om*
Handigheid der zaak de fchuld van den aangeklaagdeB ge-
noegzaim is bev/ezenter zake, dat bij verderfelijke
gefchrifren heeft uitgegeven, behelzende valfché en roe-
kelooze Hellingen welke het gezag des Souvereins krén-
Jcen, en eeoê OHmiddelijke aanfporing tot ongehoorzaam
heid aan de flaatsregellng zijn;
Overwegendeten aanzien van hec tweede pisnc van
befcbuldiging dat het daarenboven nog een conflitutio-
neel regt in Belgien was, dat gèene bulle brevetres
cript, decreet, mandaat, provifie of expeditin van het
Hef van Rome konden worden ontvangen, afgekondigd,
gedrukt of o,p eenige andere wijze ten. uitvoer gelegd
zonder autorifatie van het Gouverceiuent, eene verorde
ning van het Haats.'regt, bij de edicten van Philippus den
Goedenvan Maxi mi liaan en van zijnen opvolger, ver
nieuwd in den jlren 1447 1485 en 1497, by de prag
matieke functieAcot Philippus IIt in 1574 gegeven,
•bij wijze van eeuwig edikt, waarbij de Oraf van banflis-
fément wordt bepaald en eindelyk by eene menigte van
akteó en decretendoor de opvolgende Gouvernementen
uitgevaardigden v/aarvan melding wc-dc gemaakt ia
het'gedenkwaardig confult van den Raad van Braband
'van het jaar 1628, toegezonden aan de AartshertoginaC
IJabe'laSouvereine van Belgie;
Dat in der daad deze goedkeuring, placet of vlfaeen
waarborg waren ten einde voor te komendat er bij
gelegenheid van questien betreffende godsdienstigeja
zelfs leerffellige zakenniets gefmeed werd ten nadeele
vannóch Hrijdig met de regten voorregten en hooghe
den van den Souverein, een maatregel, die iasgelyks
zijne uitvoering erlangd heeft tén aanzien der bullen van
indulgentia ofjubilés, volgens Koninklijke brieven van
16 Maai t 1501 en den 30 December 1503 aan den Raad
van Vlaanderen gezonden, alsmede volgens het decreet
van den 2 October 1726, betrekkelijk de bulle van Rome
van den 31 July bevorens aan de Univerfiteit van Leuven
gegeven, ter'.viering van het eeuwfeest harcr ftichcing;
Overwegebde wat de onderhavige zaak betreft 4?t
zo het niet bèwezen is, dat er tusfehen den befchuldig
den en hec Hof van Rome eene briefwisfeling' beHaaa
heeft ter bekoming van het jubilé te Halleen te Brugge,
het niettemin waar is dat de eerffe dier bullen in ver-
fchejden Kerken van hec biadom van Gent, ja zelfs in
de Hoofdkerk van. St. Bavo, is aangeplakt geweesten
dat, mét opzigt tot de tweede bulle, de afkondiging en
aanplakking van dezelvezyö gelast van wege den befchul
digden en zulks alles zonder dat deze (lukken aan de
goedkeuring des Souvereins*'zijn onderworpen geweest.
Overwegende, met betrekking tot het brevet, aangaan
de het bidden voor dé gelukkige verlosflng van Mevrouw
dé Prinfesfe van Oranje dat de inhoud vin dat Huk het
bewijs behelst van de ónwettiglijk gehoudenè briefwisfe
ling van den befchuldigden; dat de publiciteit, welke bij
daaraan heeft gegeven, een klaarblijkelijke inbreuk is op
art. 207 en 208 van het Strafwetboek, mitsgaders op de
oude conffitutionnele Wetten des Lande;
Dat, voor het overige, die briefwisfeling geheel on
nodig was daar men in de overige bisdommen van hec
Koningrijk geen cogenbltk heeft geaarzeld zich te gedra
gen overeenkomstig de wenfcheii van Zflne Majt. zodra
Hoogstdezelvc zijne godvruchtige bedoelingen aan de
geestelijkheid bad te kennen gegeven;
En dat, daarenboven, de befchuldigde niet onbewust
beeft kunnen zijn, noch zulks geweest is omtrent het
geen, gelijk aan allen bekend is, in een dergelijk gevai
heeft plaats gehad zo en in dier voege als het befluic
van Benedictui XIV. vkn het jaar 1756 behelst, naar het-
welk Zijne Heiligheid Pi us Vil in dit laatHe brevet,
den befchuldigden beveelt zich te gedragen, oraffandig.
heden, welke het (telfel vari tifcenkanting doea kennen,
hetwelk 'de befchuldigde niet heeft opgehouden tegen de
nieuwe Grpndwet te willen doen gelden
Zo is Het i
bat het Hof verklaar:dat Maurice de Brogliethtns
befchuldigde fchuldig is 1. van door gefchriften be
helzende herderlijke vermaningen, oamiddelijk te hebben
aangefpqord tot ongehoorzaamheid aan de Grondwet van
het Koniogryk der Nedeflandea;
2. Dat het niet is bewezen dat de befchuldigde een®
briefwisfeling met het Hof van Rome heeft gehouden
om van hetzelve de twee bullen van het jubilé te Hall^
en te Brugge te erlangen, maar dat hij fchuldig is aag
het houden vtn eene briefwisfeliDgwegens- het biddeü
voor de gelukkige Verlo»flng van H.K. H. de PrinTès
van Oranje, Zonder daarvan ajvorens kennis te hèbisen
gegeven'ian den Directeur - Generaal' van den Cathcl^lccn
eeredienst^ én zonder zyae toeftemming tc hebben 'beko
men voerts aan het afkobdigen van het brevet, van bet
Hof van Ronae, betrekkelyk dit bidden, en aaii het ge-
ven ven auro/ifatiater afkondiging der twee vóotzeide
i bullen, zonder deze'beide akten alvorens aan da goed
keuring en het -bekomen Van nee plk'cu vaa dei Souve-
rein tevhebben onderworpen;
H l v:rr$ g op d: ran dezt Blad*.
-3 >0 0 a ~z
c -
- —•Dmc w TJ-sj
l_ m C 4/
>11 3 y 1 >4> O Xi
s-l-slt'5asiS«
y. -s - c ifJJ a
ai
c M P J£
O A
c Tn
t> y- ,i«
S'v v-
fiO
O 3 M-U 'it r R.' 3
- u H.-3 C rt
u c bc rï.js Xt*i
i-P D.
j .5 -
- 2 0 S -
«J O >- c. y
'p. tj 'XC SC g -C3
o'-N-Q 0 5; c
s V JE UJ c
- - o o 6
W
v 4»
rU
IJ C
?ra f ej
M N tv -1
W
L) T3
x
- S> 13 c
II O M»:
5 S-Ë--.
S3 .s «JCS B.|Q
n y .i o. g *j c w v O
at
'J T3 n
S If
w y-, o
c
«o>
N-S-5
c. O 2 O
9 O N Q
o.4J Ses 5"^ 2
ht 0 V 30 ""O
?lU i|s-st-sss5s a
U-o>§S^ja^Q a .t» c v
c eo
o
a a tj
0 S 'O
G*S.O
«e
22-°
O.S -
E ^*5
2 o"°
o O
r- CJ
3- 'm
rs A
U 4>
7 o n -
«3-a
4> ™- V
h 0 ts.
5
O
S|
0
a
O «f
.fi -o
2 -
l S
3 -a -a
W CJ
2 5 3
•S*" o t»
■s
i -.8 S'5
n
C u u
"2
•"E- -
ïïk o
Ü-»
z*li
S s o-
•Si -O 0
Z OS ti
O -O
C.C
a.
£r •-
a -
es 25 v
ei-s
'Z,u a
a
«i O
- m o r>
^3 1-
!E3> 4/ fc-
>r*
s"5 5
p-
T3 ES - u.
U (U
3 .2,
3 1» K
u j5-
c 'Z
2, tjtr
n 2 i
"11
n S 2 c
O w-
a- a
a O u
*5 5
S o
'~2 c 0 Siv
.2 O a i
■'1®I S-S
-5 S - S 1 s
01 »a x)
n *3
OS
ca
d o
M s*
tsX
a
au
CTJ
9
zx
0
O qj
O "J
*T3 O
«2 'x:
a
«3
^5? I
,v O C
h Ck, tMl
g 4>
4J
-
5' S .«X
ï.i 3 j°
W Qfi 21
O o..5 „Z
o c *- Óo <1
- f, .N
2«f-
gso
V3
w
o o 3
x
o>
-
'0 a
4>
0
a\
ed-|
E
a 0
O
ta
w
le&
•-S-*
O
-;S és 5 P a
Q
*-*• tE
o 0 4»
,s O-0
51
n .41 P.
«J fc O M P*
Ui n w ct
el u
ÏJ -r? X
E-o 2
V - O
.4*
p
u
c u 0 fl J*
w 3"° PO
5 '-\ S?
2- "3;
l-l
n>
0
5S z
0
i£
_T
E g v c ca
P. --i «J
is
•O w CB
1» r!
O
Qi
4>
.33
«V O P V» Q
O l- -
<u o.cq
X 0
c
X' SiS*
:c?X
aj v
w
v, -a
c
o>
3 M
m
SS 32
s
"H S
p* p z
«1 J 0
j: B
O
EX
o>
c-cH< -
C ■£,-£
s 0
0 b a
2
a
M PO
0
O c- c«
tZ o c c
5 U 5
cl C v- -fi
•- bO "XI
O ?f o -- <U O
4> Z. M
- - -S g-
B Sm
O M N
^3 c v
g ws>
a
o a
-
- fi
h: -o
«2 J3
H-S tl'"3
I s 212
5710 n OB
'w a 2 N
So*»
- y
S v 4 H
Vim
5 o e a
>S>
a a v
8|a|ds!.
o c - *t
ÏS-tt 5JË - S'
-ns b S2
C V -c 4> t> J
ü- m-j c b».a
*5 3 2;^ xi a
«2 zt t& -
a -v- o W— <u
g 2 3
C O U 2 - Ij.
WUco-J c B a 1
g w *5 M
2; 8 S y m. o cu
a K 1
4; r»"
-•OM
41 C 4*
c* 4»
X
B C
*0 4) -O
4> "O 3
t» Q«
e o
F «1 co
oe
O té tl J; o v
O O B
fa S a-2 - e
i
- •5 V
5"S 5 i
o -® jj h* o 3*
3 2
o -5
c O
CJ X3
X5 C
u. O
- *g2-S
S g 5 5 S
a -
5 'ZZ
Sc5-§"=:s
21
V. C.
u P li n
O S
>3
•Xs! - -
U NÏ' «A Ji,
2 2'E ;-
f'];»
0.2.S -
3 W# tj
O
uï.t
.2 -5 9'
g 3 -
fas't;
0 5
J" w *3
