C
peur Ie pairinent; mal», dans l'un et i?autrc cas, lc tircyr
ne-céde qu'une-créance existaute sur le ;/r/. *'iS» I
nP'
Nê;
pe^
Le, porteur d'une lettre de change tirée sur Bordeaux,
nour être payable a Marseille, peut il dire qu'il n'a pensé
qu^èi Marseille, qu'il n'a point gensc a Bordeaux; qu'en
dortriant ses fonds il n'a adcuneióent pensé au tire;' qu'il
n'a pensé qu'au tiers indiqué pour le paiement? Cela peilt
èrre vrai pöur le cas de préseritatfon a échéance, Le don-
neur de valeut a ehtendu sans doute que ses fonds se trou-
veraient, h l'échéance a)i lieu indiqué pour le paiement
qu'Y défaiit de paiement, il feralt la son protêt, et que cela
sufiirait pour autoriser son recours contre le tireur, Mais
pour le cas oü il ne se préaentérait pas k l'dchéanceJe
douncur dé valeur s'est il réservé de yérifier son titre chez
is tiers Indiqué? Non, "sans doutecar évidemment c'est le
tiré seul qui lui a été- indiqué comme débiteur., rr Si done,
au cas de protét tardif, le tireur lie doit et're passible de
recQiirs qu'autant qu'il aurait d'onné un faóx1 Hfré1, il döit
lui stiffire de prouver que la créance existait c|;ez le tiré,
Ainsi f'esprit, du législateur none parait être dans tons les
cas centre le porteur negligent.
'l/orateür de la loi, M. Merlin, Procureur,-général, a
pensé que la disposition dé l'art. 116, Cod- cöm.qui definit
le mót provision,, en niatière de lettre de change, était géné
rale et sans exceptions; qu'il s'appliquait aüX lettres de chan
ge p'a'yables au ctoijiicile d'un tiers,, comnie aux lettres dechan-
ge payables au domicile du tiré lui-même; que la distinction
établje par l'arrét dénoricè était contraire h la.loi. li.a
conclu Is cassation.
Arrét. La cour, vu l'art. 116 du Code de commerce,
qui porre II y a provision, sia l'échéance de la lettre
./'dé change, celui sur qui elle est formée estredevable au a
'Tfréüroü celui pour compte de qui elle est tirée, d'une
son line égale au montant de la lettre de change: Vu l'art.
170 du mime Code, qui établit jla même) déchéance pronon-
cèe contre le porteur et les endosseurs dans le cas détcr-
miné'par les deux articles qui les précédent, a lieu con-
tré lés porteurs et les endosseursh l'égard du tireur lui-
tffême', si ce dernier "justifie qu'il y avait provision al'éché-
ance de la lettre de change; le porteur, en ce cas, 11e
conserve d'action que contre celui sur lequel la lettre de
change était tirée;" Attendu que la régie générale est
que lc ponem' d'une lettre de change doit faire le protêt et
-xeréer són recours'daus le tenips prescrit; attendu que, sui
1'artIcLe 170 du Code de commerce la déchéance qüe le
poneür encourt faute de diligence, a lieu même en faveur
du tireur, si celüi-ci prouve qu'il y avait provision it I'éché-
fnce de la lettre de change; attendu que l'art. 116 du même
Code declare expressément qu'il y a provision ,si k l'éché-
«nfce dé la lettre de change celui sur qui elle est fournie
e.,t redevablc au tireur d'une "sonime au moins égale au mon
tant de la lettre de change; attendti qu'aucune disposition ne
relève' tï'e la déchéance le porteur négligent qui articule seule-
ment qud leS'Fonds ne sé troüvaï'ent pas au domicile du tiers
indiqué,pour le paiement; qu'il y a une grande différence en-,
tre lés deux cas, paree que, dans le premier, la negligence
du pprteur ue peut nnireku tireur qui n'a fait provision nulle
V 'i verkozen woonplaats voor de betaaling de Co,ndfen op d«
':b :irokRpnen gêmaaktgcreétlifterd koeten'zijn op "den vérval.
tijd bij den derden voor de betaaling aangeweezenmaar ij
het een en ander gevai llaat de Trekker niet af, dan eene bt-
ilaandc fchuldvordering op den betrokkenen.
Kan de Houder van een Wisfel op Bordeaux getrokken«q
betaalbaar te zijn te Marfeille, zeggen,- dat hij -alleenlijk ge.
dacht heeft op Marfeille; dat hij niet gedacht heeft.qp Bon
tieaux; dat, hi} bij het geeyen zijner fonclfeu 'in 't géhec!
njet gedacht heeft op den Betrokkenendat hij alleenlijk heef:
gedacht op den derden ter betaaling aangeweezen Dat kan
waar zijn voor het geval van vertooning>op den vervaldag,.
De Geever van waarde heeft zonder twyffel verdaandat zij.
ne fondfen, zièfwop den vervaltijd bevinden zouden op'ij
plaats tot betaaling aangew.eezen j. dat by mangel.van betas
ling hy aldaar zijn protest iou opmaaken eh dat zulks a
noegza.am zou zijn om zyn vfrbagl tégSÖ den Tiekkér te wet-
tigen.Slaar heeft de Geever. van waarde ingevalle hij ziel
op den veryaldag niet; mogt Vcrtoonen, zich voorbéhöudn,
zijn recht bij den aangeweezen derden te verificeren? Neei,
vast nietwant baafblyklyk is het alléenlyk de hetrokktts
die hem als Schuldenaar van den Trekker is aajigeweezen.-
Zo derhalven, ingeval' van té laat protest, de Trekker sis
onderhevig moet zijn aan verhaal, dan voor zo verre hij «1
v'dUch recht zou ge'géeven hébben, moet het voor hemjt
nbegzaam zijn te bewïjzeu dat de pretenfie by den betrokkeji
aaniveezig was.
- Dus komt ons voor de geest van d?n Wetgeever in -allt;
gevallentegen den verzuiménden blonder te zijn-
De Redenaar van.de Wet, de Heer. Merlin, Pro cureur-Ct
neraalheeft gedacht.,, dat de fchikking van A-rt.-.növi
't Wetboek van K oophandelwelke het woord proyifit bepaalt
in zaake van Wlsfelbrieven algem.een en zonder uitzohderit
was; dat dezelve toepasfelijk was op de Wisfelsbetaal!»
a jn de woonplaats van een derden eyen a|s op Wisfels betai
baar aan de woonplaats van den betrokkenen zelfs dat de»
derfcheiding bij het aangeklaagd Arrest daargefteld, ftrqi
was mét de Wet. Hij heeft tót dé casfatie getroncludeec
Arrest. Het Hof, gezien Artijkeliió van het Wetbo:
van Koophandel, het welk zegtEr is fonds tót betaaii;
provifie) voorhanden, indien, bij het vervallen van il
Wisfelbrief, dè geen, op wien hij is afgegeevenaan it
Trekker, of aan den geen voor wiens rekening de Brief gt
trokken is, eene fomme ten minllen met het beloop van dt
Wisfelbrief gelijkftaande, fchuldig. is Gezien Artkeln
van hetzelfde Wethoek, her welk.-daar field: Hetzelfi
verval van aanfpraak heeft plaats, tegen den Houder en 1
Endosfanten, ten aanzien van den Trekker zeiven, indie
de laatstgemelde bewijstdat er ten vervaldage fonds totbs
taaling was. De Houder, behoudt in dit geval geenactiï
dan tegen den geen op wien de Wisfelbrief getrokken was."-
Gemerkt. de aigemeenc regel is dat de Houder van een W»
felbrief, het protest moet doen en. zijn verhaal uitoeff®
binnen den bepaalden termijn; gemerkt dat volgens Art. i?»
van het Wetboek van Koophandelde vervalling, welk'
Houder zich op den hals haald.by mangel van tijdige vti
volgingplaatsheeft, zelfs ten voordeele van den Trekker
zo deze bewijst dat er proviiie was op den vervaldag vi
den Wisfelbrief; gemerkt.dat Art. ti6. van hetzelfde Wet
boek uifd ukkélyk verklaard, dat er provifie.is, wanneercf
-den ver -altijd van dén Wisfelbrief, die geen, op welken^
is vc.Z'.rgt, aan den Trekker, verfchüldigd is, eene, lom®
ten minden geiijk(baande met het beloop van den .Wisfel
brief; .'emerkje .dat 'geenerleye bepaaling den verzuimen^1!
Houder ontheft, die Ilcctilijk uitbrengt, datde fujidfeti
niec bevonden, aan de woonplaats van den derden tot beü1