leydse
COUR ANT.sH|1*.|l
êiilg l^ll
Üüfts H%
I
c
3AM7»1
!nS;
dht
Ige
tot
riff*
dct
ro
VR TDA 6
POOLEN.
N°. <$0
DEN 20 MET.
ARSCHAW den 4 Mey. Gifter is hier eene gebeur
tenis voorgevallenwelke een niet minder merk
waardig tydvak in de Jaarboeken van Poolen zal
maaken dan het vefligen der Conftitutie ten veor-
jeeievan den Burgerftand eene gebeurtenis, die miffchien
:n, 5ta5ergewigtigfte gevolgen in de Staatkunde van Europa zal
nv» ,e5eeg brengen, en welke zich dus heeft toegedragen:
tl:;-1 Gillet ogtent om 3 uuren begaf zich een groot aantal der
w
l JM'l
(IVsderlandfchcRyksledcnby den Koning, en indiebyeen-
N,. v®ft.(zegt men wierd bszworen eene Staats-Omwenteling
ft doorlc zetten. De Ryksdags Orde van dien dag was befterad
Krdeliberatie over de Financie - Zaakenmaar ditmaal zag
.31 (wee veranderingen; namelyk, dat de Zitting, niet, zo
1 ^ligewoonlyk, door des Ryksdags Masrfchallcen tot derzel-
ytt oogmerk wierd opgeleid maar dat de Koning zelf die
Senile, en wel met, in plaats vah eenige rede over het Fi-
«1 jianciewezea te voeren kort en bondig voor re dragen
Dat nog (leeds geruchten liepen welke deeden vree-
toe zendat zekere Mogenhcden zich verdragen zoudendoor 1
'eene Verdeeling van Poolen; dat het eenigfte middel om
het Vaderland van zynen Ondergang te reddenbeftond in
^hetzelve eene Conftitutie te verzorgen, hetgeen deazelfs
inwendig beftaan verzekerde Dat hy er eene had doen ont
werpen, welke gefchoeid was op die der Engelfchenen Anie-
ricaanen en de gebreken van die beide ontweek; dat hy
die zou laaten voorleezcn en bad dat men dezelve nog
dezen dag mogt bedillen."
Hier op wierd het Stukhet geen vry omflagtig wasvcor-
gelezen in eene Ryksdags Zitting, die openlyk wierd gehou-
din, en waar,in de plaatzen voor de Aanfchouwers binnen
een half uur zo vol waren, dat duizenden, welke niet iu de
le Jul komen kondenaan de ingangen bleeven (laan ont ge-
migen van zo bclangryke omftandigheid te zyn.
Het is ondoenlyk den gehcelen inhoud van deze wigtige
entJ voorgelcezèn nieuwe Poolfche Conftitutie te geeven; doch
bofdzaaklyk komt die hier op neder Dat de heerlchende
Godsdienft in Poolen zal zyn de Roomfcb Catholykemet
„tcne algemeene Tolerantie nopens andere Godsdienften
wydersdat de oude Previlegien en rechten des Adels mits
„dezen gcapprobeerd en bekragtigd zyn gelyk ook alle de
„vernieuwde en op den Ryksdag vaftgeftelde Rechten vbor
den Burgerftandmitsgaders het genot eener volkome vfy-
„heidvoor allen ingekomen Buitenlander, welke, evenzo
„goed als eenen Inboorlingalles worden kan, wat hywaar-
dig is, wordende elk en een iegelyk alle hantecring en
„handel vry gelaaten."
Er zullen drie Standen blyven dienamelykvan Edel-
„uan, Burgeren Boer; en fchoon de beide laatftgcnoemde
„geen» Reprefentatie hebben in de Wetgccving, zullen zy
„echter alle gemaklykheid hebben om zich te verdeedigen;
tgp „(nzal ook de Regeering beftaanuit drie deelenalsWet-
,geev«nde Rechterlyke en Uitvoerende Magt, welke door
„deze Conftitutie voor eeuwig van malkander worden afge
scheiden. De Wetgeevende Magt zal bedillend enopfchor-
„Knd behooren aan den Senaat, in de Ryksdagcn of Natio
nale verzamelingen; de Rechterlyke Magt b cru ft voor elk
„WaiwoodfchapLandfchap enDillrift by den Rechtercn
welke op de Landdagen zullen worden gekozen; en de uit
voerende Magt blyft by den Koning, die dezelve zal uit-
oefenenmeteen Opper -Regeerings - RaadvanöMinillcrs;
„indiervoege dat geene Refolutie des Konings volbragtkan
„worden, zonder ondertekening van den Minifter, wiens
„Perfoon en Goederen voor de onderteekende Refolutie, op
elke» Ryksdag verantwoordelyk zal zynen zo dra twac
derde deelen van den Ryksdag verandering van Miniller
„begeeren, moet den Koning zich des laaten welgevallen
„terwyl aan den Koning zelve groote Voorrechten worden
„vergund, welke hem een groot gezach verkenen, doch
„enkel.om alle goed, en geen kwaad te doen; en word het
„Leger insgelyks aan de uitvoerende Magt onderhoorig ge-
maakt."
De keuze'der Koningen, zal op eene geheele Familie ko-
„men en word dus de Throon, na zo God geve het allcr-
verft affterven des tegenwoordigen Koningsövergegccven
„aan het Keur-Saxifch Huis, in den Perfoon van FREDRIK-
AUGUSTUSregeerend Keurvorft van Saxen en in ge-
valle zyne Kon. Hoogheid geene manlyke Erven mogtc
„hebben, vervalt de Kroon op de thans gekozen Infantcvm
PoolenMaris-Jugujla - NcpomuecnaDochter van hoogge-
melde Keurvorft, welke de Koning en vergaderde Standen
„indertyd eenen Gemaal kiezen zullen, die even door dat
ii Hmvelyk Koning zal zynen van welken de Stam der re-
„geerendeKoningen aanvang zalnecmen; zullende, ingevalk
van minderjaarigheid des Kroonprinflende Regcering in
«handen blyven van de Koninginjnct den opgcmelden He
I, Swings-Raad m welken de Prins Primaat van 't Ryk en
I. JesRyksdags Marfchalk zullen preftdeerenenwelkeRaad
„op eiken Ryksdag rekenfehap zal moeten doen; blyvendc
„insgelyks de opvoeding derKoninglyke Kinderen dien Raad
toevertrouwden is bepaald dat de minderjaarigheid van
Jen Kroon - Prins met deszelfs agttiende Jaar zal eindigen."
Den Boeren word by deze Conftitutie hunne Juftitic ver-
li 2ekerd, en derzelver Verheid grootlyks begunlligd; mits-
„gaders vaftgefteld, dat verdragen tuflehen Edelman en Boer
otherroepelyk zyn, en verbindlyk voor de Erfgenamen des
Edelmans; eindelyk zyn by deze Conftitutie nog eenige <h-
«Jere pointen gevoegd, die verder bekend zullen worden,
«zoals de inrichting van een Ryksdags-Gericht, ter aanlcg-
„Ijng van Proccduures van hoog verraadjegens zultendie
«zich tegen deze Conftitutie verzetten."
A'a het voorleezcn dezer Conftitutie, waar by te fens alle
1 Welke bier regen ftryden, vernietigd worden, ontftond
trten geweldig tumult, zo dat veelen riependaar in notit
Uilen flemmen en vry wat fterke redenen voor en togen
ttyoerdwierden ;byzonderIyk ware» daar tegen de Landbodcn
v>n Podolien en Volhyniendie men nffchetft als toegedaan
"nde belangen eener vreemde Mogendheid; en voor al was
c' de Heer SueborjewskyLtmlbode van Kalifchdie yverige
Medewerker ton voordeoio van den Burgerftand, zo over ge
troffen, dat hy knielend op de trappen des Throons den Ko
ning bezwoerom de erflykheid des Throonssis zynde 't Grsf
""vryheid, té laaten tiadren. Wederom anderen beriepen
l'rii op hunne Inftruétien die hun de bewilliging sot een
opvolging verboden; dezen kreegen ten antwoord, dat'
eda
Mii
:coii
leer:
inl
rese
iolds
I
itfu
rak!
W
an
:u«
ma
dei:
uli
ibei-
tóf
>PP'
■loei
uotd
W
ndei
me
Zin-
:enet
ere:
mig
VOr
getf
ei»
l.li
edu
:gei;
kkei
Ml
[ON
1 be?
ent3
kyi'
cilyt
i(Hl
s ki
e Si-
ectf
m<k
D«
e e o i o
- p o id
(JJ O f-i r
C yn CL 'jj it x
fc 0 C3 ***3 O
P C dl C c O v.
bCvj j- to 5^
«"Tja
C «i26
*E 1 -5 c 73 w
0\ 5 V) e Li 3
k5CwS'3.5N
r S "fr IS tn u
-
het thans geen geval van vxtgeeving ïvasmaai' eene Staats-g
omwentelingaan geene formaliteiten gebonden, en die met g go
kragt moeft doorgezet worden. Sommigen., zogten het dajir g
heenèp te leiden dat men even als alle nieuwe wettenhet^ c g g
Stuk in deliberatie namiiiaar hier op wierd geantwoord, dat g g
het Stuk er nu geheel door tnoejlen zy hunne-plaats niet o 2 S o c
laaten zoudenvoor het afgedaan was; 't geen hunne tegen- "o
ftreevers deed uitroepen, en wy verlaat en die niet voor het eg g
opg eg e even is. 2 S:
Midden in dezen tweeftryd bad men de Koning om met alle o g- <u N
welmeenende Leden de nieuwe Conftitutie te bqzweereng S
waar op die Vorft den BiiTchop van Krakow tot zich riepg
terftond traden alle welmeenende Leden toe ter zyncr befebut- g
ting, cn osderfteunmg zyner armen, en de Koning leiddel g g c c o
ftaande ep den Throonzetelin handen des BilTchops den n c
eed af, terwyl de meerderheid der Ryksdags-Deden de han-^ C 5
den ophieven en ré gelyk zwoeren. Toen riep de,Koning,^
allen Friend des Vaderlands volgc my in dc Kerkter herhaa-
ling van dezen Eed voor den Altaar van Godaanftonds volg- 5 d,<5 o g
de, behalven omtrent 30 Landbodcn, alles wat tegefivvoor-
dig was, onder 't voortduurend geroep van Vivat de Koning y >^o^na
en het Vaderlanderi men zwoer des avonds om 7 uuren in 2 p oujS e'0
de Kerk ten tweeden maale den plegugen eed, waar na het
TeDcum gezongen, en uit ico Stukken Kanon den Volke aan- c s F
- - - - j j o.^ g
J? ll «r*t> r'.:^
-O <U <L>
S s Ixx*?*: 1%
- J, Ui O
c
4 Zr .O O 'J
w »i- H 7"*
.«Ly U
r* S t!
d.ts m s
Oü"p2
sg
--3
r.
:e.E
o
zj
gekendigd wierdilat de Omwenteling volbritgt kus.
De Koning, met de medewerkers der Omwenteling uit de -X 9
Kerk in de Rylcs-Zaal terug gekeerd, dankte Gód nogmaals O v
voor het volbragttc werk gelaflte den Marfchalken om van 43
alle Collegicn den eed van trouwe op dc uïcthi'e Córfltitifti'c g
af te neeuien verfchuivende wyders den Ryksdag tot mor g gi_JS 2 g
gen den 5 dezer; Waar na die Vorlldoor de Burger-Gilden, B
Cv -USJu<|
7W t
C'2Q2Q O M'g
r Ciri ftJ «- E
o w !-* ti so
«céi-g."sr"a|
ti c Jt, 1^
g f
c5i:''-E«^ 8
5>-Sg|5i5fs'
1 &.5 a J.js-J S
t) w IU y
r u «s rt rz rt
i~ ê4 5 "öj t. J 7"
E. 2
E to r Q.
E S Kdi
i-o
g-ï
Is S"
t- TE flJ o i-<
'Jr.°
r O 'r f=
<U
y 'v 0*0
o £Z jr. 3 4- 3-
w c c c -3
gcu UCII 5 actui >vaa. na uiv h»ui, uvu, ut 5 S rt
intuflehen met hunne Vaandelen opgekomen en juichend S'S-Drt
door dc Straaten trekkendegeleid wierd naar het P/ilcis van S c a U 5 S
Saxenmet het uitgalmen van Vivattevens vo'or zynen Na- c *1 w 3
volgers de beide Marfchalk«n de beiHe Gfaaven Ignatius 2 2
en Stanislaus Potockïuit 'hooide van hun aandeel in de Om- E 3 N t>
wenteling met alle bèhborlyVe vreugde, die ten ii uurei:
een einde nam als wan neer het reeds zo ft il was als op eeni
tt» in i,
;'S>°
wenteling met alle behoorlyke vreugde, die ten ii uuren üTv u S
o.Sm»-,iï u «tsiö C -
y* r- n »2 ,t> - E-r;
gen anderen dag. ..w.
Hier mede eindigde de merkwaardige derden Meywelke 3 3 o r-5*
bepaald is, dac jaarlyks ter eeuwigcr gedachtenis Zal gevierd c G
worden, en teffens dat er eene Kcrk? toegc^V}rd aan de God-
lyke Voorzienigheidzal gebouwd worden; equ dag,'op wel-
ken aan allen Poften Was verboden eenige StafcttCn af re zen-
denwaar aan zeifs zich alle feuitcnlandlehé Miniilei;smoeftén
onderwerpen; thans is reeds'de Conftitutie bezworen door
MagnatenOpper - MagiftraatenKrygs - CommiÜiealle com-
mandeerende Generaals en Militaire Cliefs', terwyl men io dui- -
zend Man na de zuidclyke Provinciën zal aizenden ter weering
van alle verbonden die daar tegen te dugten zynvan de tfe-
genftreevende Landbüdch van welke 18 bereids hebben ge
proteftccrd, en de Heer Suchorzcwsky"heeft het iiaatiwlyks
agt dagen gedragen Ordcns- Lint aan den K?ning terug ge
zonden.
Nu verlangt men naar Brieven uit SAXRNof de Keur- j3 c
vorft de opgedragen Throon zal aanncemenGn nu baard
het opmerking,, dat, omtrent 14 dagen voorde Omwenteling,
de Graaf Moszinsky, een Afftammciing onzer Koningen uit
het S«xifch Huis, en Groot-Secretaris van Litthnuwcnnaar
Dresden vertrok, zo toen gezegt wierd, om in een y^arjeu-
lier Proces eenen eed af te leggenniet minder ook is men a
verlangend naai'de Gevolgen vermits buïtehla'ndfebe, b<;rig- .gaC
ten meldendat de Poolfche zaaken byzonderiyk den aan?
dagt van zeker Hof bezi
NEDERLANDEN.
e 'to p
PÏO
82So«
r> - - s 3
-U C j
dl n z»
hielden5 g Z.Jj S
c j
a "S 5 O
O. c o
c^i:< g
Eg S
fc CsJ 3
3
S
t*
N TL» tOdd
LEYDKN den 19 Mey. Niets is er no.g met^enige.zejcer- 5J
"e of Oorhig te „melden en of dq merk- "2 Y. c g
13
heid wegens den Vreede
waardige Omwenteling in Poolen niet wél eenige verandering
in den loop der onderhandelingen zal te weeg brengen zal de *jy w
tyd loeren. Eenige der b.iiitenJandiche Brieven mélden^at,-g-j^ ^\.^2 °r
fchoon niets in publieke Papieren word geregt, d'e particu- b;-g o g c
^2E-8-S6»A'oZes
3-2M C -
den dat men dagelyks Duitfche Trotippek ziet deïilcércn die
zich langs den Rhyn cantonncerenen dcrzeiVcr getal reed?
2 3 s
b 2
3 5i. 0^ c
lyvcn ooitje -jf O if 8 jfgl eH I
kwaxrdlg, -5 y« 3» a J-2 g 0
C c-"j c g ka g
o._ Ȥ'S hJ-'S
vry aannierklyk is. Onze,Brabawdlche Brieven blyveil oöli -
van afkomende TroHppes fpréêkcn.
Dc Franfche Brieven zyn ditmaal niét Zeer. merkw o w
maar men klaagt er grootlyks in over de fterke Landvérlaatingo T S>: 3 3 3
zo dat men alleen 1200 uitgewekenen tckl in de Stad Trieren 3 n sa .5 '"5 g .E *5 J «^"3 5 H
nog meer te Brulfelbuiten zo veel andere Plozen in on -S i 3 g-Ë'o
dcrfchcidcn Landen van Euror/a. Men las te Parys zeer gree- 3 o
tig een Werk getyteldOver het he/lniir van den lieer A'e'ckèrf1 r Ja
docfr hem zelf; het bcflaat 480 bladz. in dhik. B 5 3 <j c 'o, g dris S 3 rg
Volgens borigtcn uit 's IIAGE had de Heer Gaiïlard Chargé 6 -r. rs
d*Affaire's-van Vrankryk, bereids aan het Mitiifteric Hunner.213 ïj C>^ j, g S S 3.3
lïoog-Mog. notificatie gedaan van den Brie.f, door den Heer 'S-0JOQ-
d m 1L3 am „M. At*( m in Mnrt m dap E A MIM (FC ITnfi 'llV/1 „«Ifitl f Ar kn. r> rj ri* HI U Ij j-j^
t -r-, e ïl - A é-j 5 z 'S Q!
dc Montmorin in naam des Konings gcfchrccvéntot he- -
rijgt dat Zyne Allerchriftclykfte Klajcfteit de Nieuwe Confti- p V: "3
i^< 3
>2 3 Ti s
tutie van Vrankryk vrvclyk heeft aangenomen'," en dezelve
met'alle middelen, zal ftaande' houden; ook meld men dat de
Heer la Comb
in 's Hage is
vernet verwaj
Hunne Hoog
digheden die aankomft nojg mogtcn vcnraigcir. - g
De Bruffelfche Brieven, welker inhoud wy in onze vol-
gende nader zullen mededeclenmelden dat Zyn Excelleiuie ca
de Baron van Bender, thans 73 Jaar oudzedert eenige dagen p
s«ek is. 1 1
H SJ a- F 'tv. 6-f.vj CJ Z c v t? "U1-
j r! y y /t 3 'i. rV
s---sllra»Ë5^Z-|«g;
4=-?s „a:
2 n &H4 5,-3 ti
a o s 5 Q.cq 5 5
•t? Q
erfi E
*J O
&woj
S E UI «jcaCQCIU!
den 5 Mey de Artykelen der Poolfche Conftitutie door .alle Sfaf- 8 P t g „fi j
Leden van den Ryksdag cenilenmiig ondertekend zynen dat -a f r
wel op den dag, dat het voorn, Stuk wierd dporgezet, fom-%"
mige Leden zich daar tegen hebben attngekantmaar zonder
cenig preteft ;*alsmede dat de zending van 10 duizend Man
naar de zuidelyke Provinciën nog onzeker is.
'sGRAVÉNHAGE den 19 Mey. De Heeren Staatcn vaq
Holland en Wed-Friesland zyn giftcr en heden vergaderd
geweeft.
AMSTERDAM den 18 Mey.; .Volgens Brieyen van dqn aj'.
Alprilwaren aldaar zederd den 22 dito gearriveerd A. Jb-
