u fufif
c
Él
A'* 17*13
LEYDSE
M A A. N D A ff
nS=t3S£-S3&
Mu(*, «0 rt 3
I G0URANT.f
BE If sj J UN 2C
O-
9 "d a TJ
:!i
f VEJB£VÓLG Rcmonflranth attn den Wtl-RieUn Greet
Achtbaar en Magiflraat der Stad Zutphen'overgcges-
vett uit naam en de van wegens het Collegie der
Gezworen Gemeente van gemelde Stad.
ezen^Grave van Gelder enZutpiKiU heeff doof dex
V.ej o> O
l-s-glf* S&5
3 u •-ue»»«
►j^SS o S
■H M Cl P w 11 w
Q 4i C O X
*-* cj (r c c h "5
b> o> "XS Si es a 5
T3 55
O a) u 4) n
ctt S «'2 O -2
•O U O 3
rT - - y CL, N p
«OS
w
«a "X3 öo eg
B - "-
.Sz
■5 8
ïtfcj
A /O .-
Sg|«2ugBS'
de eigelyke gezegde CeraeenslredeidartHerKlaërlfblvkt uit 5 sè "on
her geen men omtreuthet eind van die overdracht vind fr>rekcnv 2 gj«<8
oick erjnicb man up ten Richter Schepen Borgemeifler of op eenl- g jg. S p g
j gen Gom Ammanfch\ïdwo:rde of buenwoerdt ofte Drowweden
w~».wdesfen fékkenhem bctuygen mocht dit isder Stad fOA -^ 'c g g
anftelling der XII Scheepenen Voornamentlyk 0«£ twintig punthmcbtans foil hy dat beteren tot der Schc- «J ^5 S
iAor-kcr/4 pa imnrvipn in aaiip hf.HoBPlvk.e ad-min idra- Venn Clar on she. f® -T £5
£~h?ilêl
S O g c<
tg^s-SS<|s:
O' rÓ
TA
E M beoogd te voorzien in eene behoerlyke adininiftra-
1 -w tie van de Jnflitie.
Maar genomen ze ais wy gaarne willen tdegeeven dat ara
die Scheepenen niet alleen de rechtfpteekeudeniagtmaar ook
bet Politiecq beiluór der Stede was gêdemandetrd, zo volgt
daar geenzints uit, dat die Seheepensbank alleen eene arbi
traire raagt en authoriteit over de Stad en deszelfs belangen
zóu hebben mogén uitoeffehen.
Niemant kan ontkennen die in deoudheeden onzes Vader-
penn Claeongbe. - ja 5 c- c
Dit isdaseenkenrtraflgeftcldtufTchendeMagiftraatenGe- S'ó cre S 5»
meensiuiden.tendeeresdeom degezameutlykeBeftierdersder -H-o "«w.?
Stad, Richter, Borgeaeefters, Schepenen en Gemetmlieden te- _a<
- «'"'iï o J!
•S'ö ïfU oS,'Zs
h K w O 5
vj^-n5?I Se S'ö
C 8- u V W.
.SSStd^-yn!
gen 1 allen hoon en belediging te beveiligen.
Dit opmerkelyke ttuk oevisd zig be waart in een ondt t
Stadregt welkers hooft aldus luidtJura Civilia Civitatis Sut- jjï- 3, - Q r- - 5 o
pbanie.inhetnederduitfchgefchrevenfchoonde tyrclsin het *5csUs S b S® "S? 2
- - P ,s^sg*sls;>'?£f es*
S x S J2 «o «fe. O S.l 5*
1 u uci ucucjtuuiif.ii gciturcvcn ïcnoon ac tyreis in net rN
zelve in hetLttynftaan, het begint in deezec voegenin bét
r.ïüp - vdsxE-o
ncnen van Z.tphen desfe loefnife in der Stad van Zutphen vaste E J" £.2 "g S g 3 S >5
ind Steden thoe bailden. und die felvigt niet tboe bretenn. f o Is S W te 2 Q
DitM.S.S. Stadrecht behelft verfcheiden keuren, overdrag- aS®iee«3|<ï jq
ten (rc. zómmige zonder, andere met jaar en dagtekening, alle 5 p" a
van de 14 eeuw.
De invloed van de Gildens en naderhand' van Gemeenslie- S 'g. S -5 c o w
dei in het Polityke enkel (leunende en gegrond op de magt en oiü u '->J< c 'é-i
,,.n hn, -.1-n-V.„ ïgfl O 2 a*>.- ".ïi< 8V ft.
gezag van het Volk gong oudtyds zeer verre in de mecile Ste
den dezer Provincie
lands ervaren is dar de vroegile beflieriog der Steden Demo- Jaar or.fl Heeren duifent l it hondert ird eif loefden die Schepe-
cratifch is geweeil, de waardigheid en inzaage derBurgerye 2 '«i„ t*.c.:tr. jr.,jw..,.l
in de beheeringe der Stad wierd eerll door het volk zelfs en
naderhand door dcrzelver direfte reprefentanten verbeeld.
En ten tyde dat Graaf Ottode H. Gelderlandóndereenbe
haalde magt beheerde hadden de Edelen en Aanzienelykften
wel eenen aanmerkelyken invloed in het beilier des Lands,
doch in de Steeden bleèf bet Volk waakzaam tegen een
willekeurige Regeeringe der Graaven of deszelfs Minifters
'tzy Scheepenen of andere Amptenaaren. En fchoon er gee-
pe blyken zyndat in deze tyden de Repraefentanten der Bur.
gery onder den naam van Gtmttmlitdtr. voorkomenzo is het
evenwel buiten kyf, dat in andere Steden van Gelderland en
nabuurige Provinciën, de Gemeentens.of wel de Gilden in dcr
zelver naam een aanmerkelyke inzaage in het beduur der fte-
delyke Politie gehad hebben, dat volkomen condeerd nit het
geenc in den Brief van GraafOttovan 1190, voorde aandelling
der Scheepenen vooraf gaat, namelykrf«rzy(de Burgery)msr
geen eigendttnkelyke lafien door den Cl'raave zoude mogen wor
den bezwaard buiten baare toe/lemming}.
En ten bewyze van deCónditutioneele inzaage van het Volk
in de Sta is Rageeringe vind men in de 15 Eeuw verfcheidan
overdragten tuiTchen die Scheepenen en de Gemeente ge-
ïqaakt.
Als in hetValeboek Waar in de Privilegiën en Grondwet
ten der Stad bewaard worden.
In den Jaere ons Heren duftnt vier bondert twclfup funte
Peter ad Catbedram bebbe averiragen dit meyne Scheepenen van
Zuytphendat nyemant van den Scheepenen énd Baede noch van
der Stadt gezwaeren geftnde up eenrge dagbe foelen't fy van
Staits keuren of van Staeds andere zaeken ducr die Scepene
van Zitytphen aenfprckele af futende hem van der fat wegen
onderwinde ten were" dat et cinen felven aengïnght of Jinen wi
me of kinderen by einre penen van viiff ponden foe dikke ais dat
gefchiede Ifc.alwaar door de woorden gefwaren geftnde ze-
keriykde gezwooren Gemeente gedenoteerd word.
In het kondig Boek der Stad Zutphen Aaat genoteerd; ir
den Jaar ons H-ren dufent vier hontferd dertien op Ante Petri
»d Cathedram, hebben die Schepen en de Raet bi toedoen der Ge-
meyute auerdraechen ,wert faeke dat enich Man off WyfF, Kneg-
te off Machden hedde die in der Stad vriheid van Zutphen voch
ten off keuen offander koerbaar zaken deden Ste.
In den Jaei ons heren Mo. CCCCXXX. de&maneodags na
finte Remigius dage Soe zyn dicScepcnc und den burgeren tuier-
dragen alduswant die wyne een wylltyds heer tee feer duer
geweeil fynjtc.
In den Jaere ons heren Mo. CCCCo drie en vvftig op funte
Johans dach te midden Z.oomcr fin de Scepene m:t osren burge
ren cendrechtelyke (tittrkomen ende willen dat vajl en ilantach-
tig boelden want dat pnnfte van den vreede in defen boeke
wat bedekt fleet dat men dat Ste.
Voortsloofden de Scheepenen in het Jaar onzes Heeren 1457
op St. Peters miffe ad Carhedram by confent en toedoen der Bor-
geren dat men de Vreede zalgeeven&c. En in 'r Jaar onzes
Heeren 1485 op St. Agneten dag, zyn de Scheepenen ende Raad
met Confent der Burgeren van Zutphen ecndragtelyk overko
men en met een oordeel gefloten Ste.
Al het welke nog met meerdere voorbeelden zou kijnnen
geflaaft worden, welke de Remonffranteq nogtaas kortheids
halven zullen voorby gaan, atszynde het bygebragte genoeg
zaam om de Oonflitutioneele inzaage van de Burgerv, of door
haar zelfsof derzelver direéle Reprefentanten te bewyzen,
het is onvcrfchiüig of '«Volks waardigheid en inzaage ver
beeld wiefde door gevoimagtigden uit de Gemeente en Gil
dens dan of die ter bewaaring van meer ordernadwhand
onder den naam van GemceneUeien de belangen der gezament-
lyke Burgery waarnamen zeker is het datdtrMajeilas Populi
wan de oudffe tyden een direft? revrmfentatie gehad heeft-
1 ja S O
m .0 o M o
ë«af s s f
2 g
T* - 5
vr
UI y- n nt
-tj -- <u P- O r M' «Ui
Buiten deze Gildeus.repratfenteerende die Gemeente en het u St-S
gantfche Ligchaara des Voikskónden geene zaaken van aan
belang, de Stad of deszelfs Burgery concerneercnde, afgedaan - it M C
werden, zy beraadfiaagden wel degelyk in hunne byeenkom o® sg. S"ïi o f. S s'Z n(§i
den, Morgctifpraakiti genaamd, over de gewigtiglte materiën 43 p ^^^0 «'H SA-S^'S f
uit Nymegen heeft men uit de Gilden en Gemeente Gecom- - 5 2 'S'
mitteerde ten Landdage xien verrchynen. 2c.g£ -«2®» c S O g".
Imrners men vind dat op den 1 Sept. 1578 de vierHoofd-Ste- c"S o -o 3
den binnen Arnhem zyn verfcheeaen eenen dag voor aanvang g ft JJw - S
van den Landdagen is met den anderen gecommuniciert «o Ja 2 -n g o §s a^,
refo!viert op navolgendePoinden. ZX £3 «39' sSaS
Van Nimwegen gecompariert. 0
Alard van Bemmel en Derk vanUDdereu BuTgermeeffers1» "g >^'£i
Johan Meeuwzen Wolter Steven», van St. Klaa« Gilde.; >\a£pqj a - p
Arent van Zeiler, Gedeputeerde der Gemeente. Z <u S S S X S S
Mr. Johan van der HaeveSecretarisalles blykende uit het a m
L. Reces de Anno 1578.
Geen wonder daarom dat van ouds in onze GeMerfche Stel
den, de Broederfchappen en Gilden zulk een aanzienlyk ver-
mogen hadden by de verkiezinge der Regeeringals te zien by
Arbftce BcJchryving vanNymcgtn Pag. 116 - 229. Artikel uit den. 11,^-n- n
Brief van de keur en de gerechtigheid der Scheepenen 1499.
h Ze dat uit dit alles volgd dat wat rigteTlyk en uitvoeren»-
de magt ook in de Steden den BurgemeefterenScbeepenetr
ot en Raoden van ouds aanbevolen zy geweeil: de-magenog-
tans om Statuten r.f Willekeuren waar toe oqk importèn*-
H behooren te maaken was by hen a'Jeea nieten bygevoljf
v ook niet een abfolure onbepaalde oppcrniagt
h Dit herinnerd ous een Volks Redering cneeu recht van
it*
aftn
2SC! W
O C
ftp w
«is
so5
v.^Z. a
2-
s-ST
-
a w
„toezigt dee Volks op het beleid des Magifiraat», in de hand-^^
havinge der Rechten cn Vn,heden van de Stad bo?ï
h Her geene door de gemeène Burgers in deze en zodtv.ie -S*£
t andere zaaken als van welker befchikkiog zvdT>or de Rur SiS
geweellers, Scheepenen en Raaden niet zyn uitgefloten o
n anderzints verrigt zou worden zulks kan gevoegeJykt-r ge a
w fchieden door een kle,inder getal var hun als daar toe laft o
van de overige gekregen hebbende, zo verre die lafl zig k
volgens gebruik uitftrekt."
yy Dezen zya die in de Steden decomnufhe of arapt van #e-
H meenslieden bekleden wier oorfprouj;->rhaïveo ra et de r-
h natuur der Burger-raaatfehappy in de Steden overeenkomt,
n fo dat bet gebruik der Gemeenslieden ia onze Steden, z
oud moet zyn als dat van Scheepenen eB Raaden of 4*ei zo "5 5
*9 oud, ais de vryneid der S'eJen zelve. Elders, alwaar de o-
h Gilden regt hadden om Raaden aan te dellen aldaar zullen-
vermoedelyk (zoals teNymegen) geen Geraeenslieden zvh 5 w
bekend geweefh en zo zal men denkelyk op meer plsatzen "jj
daarmeu geene Gemeenslieden ontmoetPerfooneR otder^
n andere benaamingen aautrefTen, die iets dergelyks verrigfefn S
yy als anders de Gemeenslieden dnen." Zie Mr. J. W. Racer c S
vervolg van het eerftc Jluk der Ovcryffelfcbe Gedenk/lukken Bla'dx. o>So~^ «Si ob '♦>'2'
iai en vetvo}gens. nS «5 2T "a
P5'
L,
«J a.
-X3 J®
-tj 1*
"Sfh-O
f a
Ia-
c,S-2
121 en vervolgens.
Dit een eq ander zal voldoende zyn om de aloude wettiae Q 3
Autboriteit van onsro!leyie,en gerechte iBziage in dezer Stads j
beiliertedoen blyken waartoe wygelükkic.le nodige bewv- j,
zen nit de Privilegiën, Memorien en Refoiutien Boeken dezer
Stad te baat hebhen. Jj- -c»
Het Adres, doorzoo eennotabe! getal van Zutphens Burgery^5 5 §.5
De bekerde Charter van Graaf Reynald en de willekeur van aan ons geprefenteerd, het Advys der drie diffentieerende Hee--~
ren van UWel-EJ. Gr. Achtb. vergaieri-tremanifeffeerdma
~2 Sg
o £.05 O
o - '-O
g B
Cl II
vcü 2 -3
*- fc, t«
O O - «f
•y N U 'tq
fl o Jf tv xQ'*r
o 0 o --«
f O CL. O Órt H
O O a O H
.2 Sa
«ïE,o»U»
- ÏS17 3
o =- E-é-aSei
"JZ <v - 4»
CuOtj»» ft-.w
c (S' >s '-1 s S o
.S x ■- 13
5 - 5 Sï®
"ï-rtïH S'
"U-S Ebw «Z ow°
oea<o °*Z E>2
4> bn flj üC}'
o a O -ü-^ r£?
"-"& 5g>l
- g
gB^|H^r;£*'pÈ
S 2 O
- b™9 w
O g «J Cm C
4>-0 H 2 öj'
2^ «O
w S 0 <u
o ft .9 -
^o Q'O S rt o a> "X
^y-Zt o-< s
t» wf c C U Of-*-,. bSJ
o 73 -a o <u ^r-
™tct' 00 C u
t<f:o3 "3 "k o <U- .f> .0 O
N, fej V3/V "O O J- hs ^5.
-0^.1» e-1 ly; e-a ICd <3.
K. E>
c:
CS o
- at
1330, voldingen deze (lelling fonneklaar de bepaafing v«nde
Stads rechren en gericht, gefebied hier door den Graavefoo
als die Schepenen die Gemeinte 'ef-temen overdragen fyn.
De willekenr omtrent de verkiezing en qualificttie van Schee
penen van datzelfde Jaaris gemaakttoffeben den Raad en de
Gemeinte der Stad wy Schepenen Raad ertie Gemeinte der Stad
van Zutphen doen kondHc. daj wy 't zaetnen eeverdragen fyn tic.
Zelfs mag men met grond argamenteeren nit de vaililelling
by deeze willekeur omtrent de afgegane Schepenen dat ito
geene die niet weder Schepen in worden gekoren die fallen O em ti
ne Inden blyven gelyk dat andere gemeynt luden doen; Te wee
ten dat in den Jaare 1330. reeds eene reprefenta-ie uit de Bnr-
gery en Gildens geëtablifleert b geweeft onder de benaming
van Luden der gemeynte of gemeyne Luden ja zelfs k.mt het 1 voorrechten moge worden herftelt
niet onwaarfehynelyk voor, dat in die tyden de Schepens nit
de gemeynte moeilen gekooren worden die dan afgaande we
der als gemeyne luden invielenIn de naburige Overvffelfche
Steden heeft zodanig ce»e fchikking, op de ondfle inrigting
Rennendeainog plaats.
En om nu eens vooralalle bedenkelvkheid omtrentde oud
heid en confideratie van her Ligkaam der Gemeenslieden bin
nen dezeSrad wegteruimen.nemen wydevryheidUWel -Ed.
Cr. Achtb. re wyzen tot een Charter in dezer Stads Caneellerve
te vinden gemaakt in de 14 eeuw «n houdende een overdracht
nopens het misdoen tegen die vandeMigiflraatenNB. tegen
de Gemetnsl. iden met daden of woorden., luidende aldus.
U-'y R ehteren und Schepenen thoe Zutphen doin kund allen
luyden dat wy snit onfer guediger luyden van onfer Gemeynte.
auerdragen ftnn onfe Stai ind onfer Borgeren &c. Or. fer goe
diger luiden van onfer Semeyntczyn zeeker niet andera da»
>*3sr _.c ft bl ft *7
P.'-^^CO HW 1-
C - ft O 5; ft O
!e<
-
O Aa
r g£K;cr«
0) Ci' CA t-4;
-< e - -
3
overvloedig, dat de Burgerve op onwrlkbaare gronden «5
begeeren dat onze uiede direftie overeeukom/Iizher on Je '2
j Confcitutfoneelein dezer Stads bellier herfteld worden.
I Neen Ed. Gr. Achtb. Hoeren! oqze inz?.3ve in dezer 5cad» g c -
wezentlyke belangen en mede direftie me U E l Groor Achrh. - 'Z.
I ds van veel ouder datum als zedert 1703. toen de heftollingder -5
Regeering aan bet Volk, zoals het uit Gildeas en Compagnien "2
j is beflaande wederkeerde en waar by die tot 1748 is verble\'en.
Wv osrdeelen dat, om in geene hcrhsaliag re vervallen .IT S s
Ed. Gr. Achtb. en het onpartydig PubTlek overreed moeten S
1 zyn dat de Burgery daarom ook met reden mag verwagen, dat ca ^5®
ons gezag overeenkorrftig met onze, dat zyn dezer Burgers^ S -ft
voorrechten moge worden herdeh. 3 3 o
Wy Zulle* hier nog eenige aadrtikkelvke bewyzen bybren- o g4: w a §01^. 5/g g-g»
gen rotadftruftie ónzen Sudenuen Tevens verklarende, '7et0 »o2^.5 0 3 S - 1
Wy de argumenten7.0 by het Adres der Burgers als by het Ad- g jS S o «"gE o a "vo
W Vf' (Lik
c
S-ëc «1
LI wC »- öC 05
w o s e S
«.B-g^w &-S'
o <u.iy a
1 S
I St c» 1
Gr. Achtb. vindon 3 Maart 1578, is te vinden dat de Paten- sa." Sf® «o1,:S'?ïq!^t''o»
ten van zy» Excellentie denPrincEvan Orange voor 400 Kop- .-55 c^-p !5;<
pen tot iienil vin den Koning van Portugal na voorgaande de
liberatie met Kerkmeefiers en Gemeenslieden zyngerefpeClee.fi. -4—>c>
Den 25 Febr. en 5 Maart 1578,- een kwartier dezer Stad een
Vaandel tegen het verbod van de Magiffraat hebbende doen
maaken, welke raaartwee Vaandels wijden hebbenhebbende
Gemeenslieden en Hoplieden goedgevonden dat ieder kwartier ure
byzonier Vaandtl zou mogen hebban «dat dan ookjby Coave&da
-^.ir. Z'ru s~ct Z.
"O-IC-ÏS d
Su fc a v
- ,-r -S
O B
y "uk
