V°.i7S*«
LEYDSE
N°, ijdpièfl! -
COURANT. Mr
Cl
V0EN3DA0
gw^SS^s
g 5 c S
EL
J *t3 r\
S«*R°
I
C -f
E|
"!-§ s
ZW U, ^J.
■SSS *7
**3
-d -S: r: "-3 Cj
,c 1 "3 u 5
S®
B M
E c
-Km rï <u
O .E a u
o c«q "S W
DEN ié NOVEMBER.
pg^a
C N U io
w. Qj U-> •-
4 *-< c
«Siajastl
«Sa*
«ai 41 .r.
REzHs-gS^-gaSSS
së5isi..-si.ssfM
-* X
ri
O TO
OtJ
g,
<a
Nadien ens rnedc ttr hand gekomen is de MISSIVE.rfl MEMO
RIE, door ZYNEHOOGHEID DEN HEERE PRINCE
VAN ORANGE EN -NASSAU UaH HUNNE HOOG-
MOGENDEN op den 7 OBober 1782 overgegccven hou-
Pende een gedetailleerde opening van zyye gehoude DireBie
qh ADMIRAAL - GENERAAL VAN DE UNIE meenen
w_y naar hetons niet mtgelyk is dezelve geheel te plaatzen.,
den Lezer daar van egt er de volgende korte fchets te motten
mededecien
YNE DOORL. HOOGHEID begint met te zeggen dat,
zo haaft dezelve in de pcfleflie zyner erflyke Charges
euDigniceiten gefteld was (1766).oordeelde geen beter
begin van derzelver exercitie te kunnen ma'aken noch
duidelyker bewyzen van zyne ernftige begeerte te geeven, om
lie tot luiftër en welvaaren dezer Republiek te doen dienen
dan door'tberaamen der nodige middelen om het Vaderland
niet wederom geëxponeerd telaaten aan het eminent gevaar,
waar aan hetzelve had bloot geftaan, in den Oorlog tuflchen
„Vrankryk en Engeland gevoerd en waar uit hetzelve ge
noegzaam als door een wonderwerk der Godlyke voorzie
nigheid, is geredgewordeu."
Zyne Hoogheid oordeelde daarom dat in tydsen op zo
danige wyze dat geen der Nabuuren met grond eenigen arg-
'n waan des wegens konde opvattenvoorde veiligheid en he-
fcherming van ketLand, tegen een opkomenden Oorlog be
hoorde gezorgt te worden
Dat derhalven, na bekomen onderrigting wegens den Haat
der Financien van ieder der Bondgenotenomtekpnnen op-
maaken hoe verüe de koften der zo noodzaaklyke vermeerde-
ring van 's Lands ZEE-en LAND-MAGT daaruit zoude kuh-
nen gevonden worden, jaarlyks gfenoegzaam geene Peti tie door
hoogftdezelve enden Raad van Staate gedaan was of de nood-
zaaklykheiddier vtrfterking, byzonder ookfer Zee, wierd daar
iaten fterkften aangedrongen. In de befchouwing,zegtZyne
Hoogheidwaren het alle de Bondgenoten metons eensen
echter hebben Wy hetgenoegen moeten miffenem tot con-
clufie geb'ragt te zien zulke mefureszonder welke Wy
voorzagen dat t'eeniger tyde inevitabel zoude worden de
elendige fituatie in welke da Republiek zig thans bevind."
Zyne Hoogheid bpengt by ten bewyze van hoogftdeszelfsby-
zondere toeleggiriffom de Marine van dén Staat, zedert zo veele
Jaaren, en rèeds voor Zyne Geboorte, diep vervallen, al.lengs-
kens op te beuren. hoogftdeszelfs Plan geformeerd {1768) om
jaarlyks ten nainftan altoos 6 Schepen van Linie ten hortender
Provincicnmit te ruften, hehalven de Fregatièn, die er de Ad
miraliteiten uit hunne eigene middelen zouden kunnen byvoe-
gen doch dat Zyne Pogingen de verwagtte uitwerking niet
hadden gëbad; maal- dat de Oorlog met Maroccode Bongeno-
tcn drong eenigzins voor de diep vervalle Zeemagt te zorgen
en totde toerufting ter Zee zederr 1767 tot 1777, door dezcl-
ven daar toe wierden géconfenteerd 9 Millioen 158 duizend
870 Guldens, waar onder niet begreepen waren4Millioen
178 duizend 508 Guldens in 1771 gepetitioneerd totdenaan-
bouw van 24 Schepen, als mede niet de i8.honderdduizend
Guldens,in r-7/7 gevraagd voor <de herfteilitig deroude Sché-
penen voorzieningderMagazynen mitsgaders niet de onkos
ten der expeditie naar Surinamen waar in Holland boven de
overige Bondgenoten belang beeft.
Dat die Provincie zig (den 24 April 1771.) bereid verklaar
de tot het beter ia ftaatte (lellen van deLand-en Zeemagt met
al haar vermogen te contribueeren mits beiden pari patfu ge-
fchieile dat Gelderland zig vervolgens daar toe ook bereid
verklaarde met lnftantie op eene convenable vermeerdering
van Laodmagt.
Zyne Hoogheid zegt datdsyverder Hoeren Swaten van Hol
land voor de vermeerdering der Landmagt merkelyk ver-
flaauwde, wanneer zy(i772.)op de vermeerdering dernavale
magtinftëerdenen thans alleen verklaarden bereid te zyn om
de voorziening op de Landmagt, paripatfu met de Zeemagt, in
overweeging te neemen daar zy in 't voorige Jaar verklaard
hadden bereid te zyn om er met al bun vermogen toe te contri-
interen detailleerende 'Zyne Hoogheid de redenen welke
daar toe gelegenheid hebben kunnen geeve®.
Zyne Hoogheid fpreekt vervolgens van een Plan gefor
meerd (1773) ter verfterkingderTropppes waarin Stad en
Lande Friesland OveryfielUtrechten Gelderland eonfen--
teerden maar waar in Holland alleen confenteerde, mits Voor
af door de Bondgenooten een jaarlyks Fonds van 7 Tonnen
Gouds ten behoeve van de Marine genffe&eerd en zeker
heid vbor de Penningen gefteld Wierd; zonder dat her Zyne
Hoogheid mogelyk is geweeft zyn conciliatoir, beftaande in de
poft voor de geproponeerde vermeerdering der Landmagt,
zynde omtrent tg Tonnen Gouds te verminderen tot op 9
Tonnen en de overige 6 Tonnen tot een vafte poft voor de Ma-
rine op den .Staat van Oorlog te brengen aangenaam te maafcen
aan die Leden, in Holland, die zig meer en meer afkeerig toon
de van alle vermeerdering vhn Landmagtfchoon Zyne Hoog
heid de Provinciën Gelderland Friesland, Overyffelsn Stad
en Lande hadgepermoveerd ona dat conciliatoir uitisfchiklyk-
I heid aan te neemen.
Zyne Hoogheid meende deze omftandigheden vporaf te
moeten laaten gaan ten bewyze van Zyne waak- en werkzaara-
heidomallede Bondgenoten te doen coneurreeren,om ook de
Marine van den Staat uit haar verval op te,beuren en dat het
van hoogftdezelve niet gedependeert heeft om de Republiek
zo tèr Zee als te Land in béteren ftaat van defenfie te brengea.
Vervolgens meld Zvne Hoogheid deszelfs waarfchouwin-
gen by de uitbarftingdes Oorlogstuflchen Vrankryk en En
geland en toen 'de Zaaken tuflchen den Keizer en Pruiflen
eenen algemccnen Oorlog deeden vreezenvan het gevaar der
Republiek, indien men nietbytyds alle poogingen aanwendde
'en do handen in ean floeg om haar in een refpe&able Staat te
h engen en hoe Hvzig door andere denkbeelden niet laaten-
deaffchrikken ,de Ridderfchap verzogt by Holland te propo-
neeren dat de xaaken ter Generaliteit daar heenen wierden ge
dirigeerd. dat de gezamentlykeCollegien ter Admiraliteit ten fpoe-
Jf'gHeti wierden hefchreevenom te overleggen hoedanigc meerdere
Equipage vjfn een kekwSam getal OerlogPcbepehehalven de
reeds by deze Provituiegeconjenteerde Equipage tot GENOEG-
ZA AME PROTECTIE dor Navigatie en Commercie zoude kun -
nen en behooren gedaan te wordendan welke Propofitie zegt
Zyne Hoogheid^ hetzelfde lot had van alle deszelfs poogin-
gen om als Kapitein-Generaal en als Admiraal - Generaal
n voor de zekerheid vzj» het Land te zorfen egter zeggende
2 T! 'O C Q 'EI'C C
r—- 2 li l.
o"Sp.= ?4«&|
S» Ti
si
Wï
K'
c
CA. TO O
c fc, »-
Z, C5 i>
-—'fis
g 5 04 T3
p- X
- TO
oO c
CU 0> Üj .L- (L>
-efgig-SSl
_->^?5G'|Zwc
daiinHollanuariedcLeden.ofuitovertuigingofuitiBfchikS c-S
lykheid, zig voor die Propofitie gunrtig verklaarden; dat 5 2-S
x Amfterdam alleen by haar gevoelen bleefdat de vermeer- cei"'5-a 2 o S S"c* 5 t a
dering der Landmagt niet noodzaaklek was." W »a'Su:5 oP-W c
Hiér na doet Zyne Hoogheid verflag van de critique fituatie -4 2~ J tpï
waarin het Vaderland hQe langs zo meer begon te komen; van-pWjj E
deszelfs nadere inftantien en overgegeeven Planingevolge 2
Refolutie van Hunne Hoog-Mog. van den 21 Mey 1778, het-5 «•- - - c -
welk weder buiten effeft bleef, zo wel ais een nieuw concilia- c 5 -g Z-v
toir va,n ao Nov. van'dat Jaar, nopens de vermeerdering der "a 'g 5
Zee- en Landforcesen geeft voorts te kennen dat Hoogftdes- 1
zelfs concurrentie in de Refolutie om, ter contemplatie van
het EngelfchHof,hct Convoy voor de Hoütfcbepen te fufpen-
deeren enkel was door de kennis van dé weerloosheid waar in 'g S
zig de Republiek bevond, en uit overtuiging dat het raadzaa- ~p\
mer ware voor een tydte furchepren de exercitie van een ge- 2 7gXp^S.°.
deelie van het récht, ons, volgens de Trdftaaten, compcteeren- s
de, ten einde AL HET OVERIGE te behouden dan zig,*CS
Eio
c_
V. sv T 04
r, O 3
B <h- tS>
-C O u
.WV M
z: o
o *rj
1
- w ->« L C, rj
C O Cl TO ^01- <14 O. 5
ac ja -c
c o t a,TTv e
fe' - S Os
- T* *-1 O q r t>j -
door het fouteaeeren van dacgedéelte hetwelk boven dienJ g c 0
voor de gcn.craalc Cotnme'icieele belangen van niet véél fconfi g S
deratie was te exponeêren aan de importinte verliezeii, door Z, d 2J*2 o 21^
-
S.-S*g53
aV S« 2 3
_k a Sg s óScê'è-
deBon.lgenooten.dedoörZynsHoogheidaangevoerdemaximeg u 5 v g;"S "o
alleen uitgeftrekt wierd tot de pr®paratien ter Zeé eh den 25 -35 o e ~t u H ^g jj
April 1779 finaal gearrefteerd wierdeen Plan van Équipage van £.s S"5sJ
32 Schepen of Fregatten. S
Zyne Hoogheid refereerd zig hier op aan een Advys derge-O c g"g '5 els '2
.-.1- A x.- - r"rj «2 fj 44 a a
de Republiek zedertgeledenen derhalven het verleenen van S g o,
Cbnvoy voor dien betwiften tak vanComiriercie behoofde uit- a 0
gefteld te worden TOT DAT de Republiek behoorlyk gewa-1^ c §4°
pend en in ftaat zou zyn om zig ter Zee£| te Land te defenaee- c. 'B g'tS - 5 j"
ren, gevendeZyae Hoogheid verder op waaromzowel te Laud C a c
ais ter Zee; wyders zeggende dat, door oneenpaarigheid onder 2 - rr- wm
1-J
zamendyke Admiraliteiten,hetgeeBonderNuoi.I. derBylaa-^J -'-"g 0
gen zal zyn nopens d-e mogelyke en efficacienfte middelen om 3: g,«B
de Zeemagt van den Staat op 'zalk een rcfpeftablen vüet téoog^-2
:o<~
-E
n <S-
ene
*iïl fj 04 *TS
"2"'E.2
brengen als nodig was om het recht derStaaten,op den duidely- 0 5 - -
ken Lettur der TraAaaten gegrondmet vigueur door te zettén y^hj-o g
en te liandhaaven, geevende voorts op hoe de diificulteiten, V S g-S 3
over't verleenen van Convoy aan de Houtfch-epen, hoogftde- C
zelve belemmerd hadden in 't bezorgen van een maandelyks'~>0 ea S £>"3
Convoy na Engelfche en Franfche Havensen zo. dikwyi ver- 02 'e f
eifcht wierd na de Middc-landfche Zee al? mede ten minfteri
tweemaal in 'tjaar aa de Weft-Jndiën, brengende wyderstë y-
berde hoogftdeszelfs reedsgenoegbekende Piopofirie v^n derf
10 Maart 1779, om, zo ras doenlyk 50 k 60 Schepen, waar ouiier
ten minften 20 a 30 van Linie te bouwen en dc Landmagt tot - - -
50 b 60 duizend Man te brengen, metdefavorablefentimentcn
van eenige Provinciën daaromtrent, doch welke vry algemeens
denkwyze der Bondgenoten, zo wel als die'van ZyueHoog. "4
heid, veel veranderdje door het bekende geval tuflchen den
Vice - Admiraal Bylaad en Fielding, het geen eene Refolutie
deed neemen om onbepaald Convov te verleenen en om zig
daar toe in ftaat tcftellen door het oquipceren van 52 Schepen,
als3Van7o; övanöo; invango; 6Frègatten vanqo; 13 van
36 en 12 van eoStukken. - <1 "2 s i
Zo veel o.ordeclde Zyn Hoogheid (bladz. 20.) van de O01-<3 §Q «"S E
ftandighedet), die van aeszelfs aanv2aiding van zyn bèftutir tot g jj c a o«J
op de zoevengem. Vyardlyke aantaftirig van Rngeladhadden.^ gcrwS-S^-c
plaats gehadte moeten zeggenbetuigende dat hem de tyding J-J e- g ó-ê'£
van der Engclfchcn aanval levendig trofdochgeezinszo als f 2 o 2
men duor lafterlykc en onvvaaragtige voorgeëvens heeft willen f3 - 5 A o 2
tloengelooven, uit hoofde van een ongeoorloofd aitachcuient Ö-k
aan het Britfche Rykmaar integendeel, omdat de liefde tot g 'g
net Vaderland Zyn Hoogheid reeds deed ge .oeleu de gevolgen
van degereezen onluften ,,-(iaar in voorziende impoi tante fcha- -g
den voor dit Genieenebeft, ccinipleete lfiiftandc-o miflehienge- 4 Z
heele afwending van de bro-n onzer weivaart, door 't verlies
der Commerciewaarfchynlyk verlies van een gedeelte van o.
w
S «as v
a-5 - t -
"O Ot
B4Öo
St
O B
few
2 S-2 X 2 5= - -S rl
«ié 1 ai f tri
hl M -tt '-éi
0?oË5
rl O c
c c n i» E
3 <L» C O? «f5 O
e 53 r.y
EI K ll
s?
N 41 co C
O 4 «5 41
r- "o
Z-d-* i= o"2 g
R;
!c c*
c c 'n
V-
j C pï -
gr V T3 4» 'S=
g
SfgEÊpS*
UC>4'OllJfe
o
S-38"
0 3 c aq
C
ii. 00
's Lands Bezittingen buiten Europa; enz. H
Vervolgens betuigd Zyne Hoogheid.zo dja Engeland onzen C W
Vyand wierd, niets geraadplffégt te hebben dan zyne trouweg.Sf||9»§
met 'sLand's luifterecdie banden, welke hoogftJezelrerept af. Z
het Vaderland verbinden en dat, in gevalle hoogftdezelve "2 _m
zvne ernftige begeerte om onze Landgenooten zo veel voor-
A sT'd c
tte o - <r, r t
c c .v - Ut d u
PC
~s g L-< sji S a's
n X' N t. tüs-So 'Pi S
o» SlZi C C» S 9 1
„-SdiC e «Q S
S H?S 2-Eft S?> e,"3
- 2P- a S
iz*. C: c
j v- *r
o o.
o. n4>
deelcndenVyandzo veeinadeel toe te*&rengen, als mdnfchynt o E J
verwagtte hebbenniet heeft kunnen voldoen, zulks moet ea tog80* c fcpü o*5
kan gevonden worden 1in de Uvefmagt des Vyands, 2) in de ts 5 'S Ji> tn~ S
geringheid onzer middelen en 3) uit een zsmenloop van om- 5 .2^ e 5
a
pq
ftandigheden, welke nog Zyne Hoogheid, n^iggeen een eenig-gtc gL
Menfch heeft kuniien veranderen. 4: eg~
Terftaaving van het 1 en ade point voerd Zyne Hoogheid eèn Z 0
Lvft der Engelfche Zeemagt aan, volgens welke die bellond uit ÏJ'c e f
K P"2
b -c L S
sSs'S.Stf
E5
SH r»-3
oi .0 -a
LtWc C
k "J
u
3 Schepen van 100; I van 98; 10van 90 2 van 84; 1 va» 80; «c g g SJ S c B c
48 van 74; i van 70V ivanSSq 24vanÖ4; 4van(So; I7van E tr n ;AP .E - 5
50 en 14 van 44 Stukken zynde ic-6 Schiepen, waar onder <St o cüp< tig-U „«g ^.E,s
met Koper beflagen,-en 8 Nieuwnagek, hehalven nog 3 Wagt- u t B'"p 3 c „"<a.>St3
fchepen en 20 Oude van 80 74, 70, 6, en SóStnkÉch van cSrf ï-s» o 10 S -- IS
welke mea voorgaf dat, verfcheide nog konden gerèparee.rd^ -ui-a 'S
■s&d M
B S
worden, en ongerekend een vry aanmerklyker getal Fre-^^^èóg; 5 "S j» p-
gatten Kotters en Vaartuigen van minder Charter d.in van o c' wS'**
H -e U
5 f
1
Ev
44Stukken mitsgaders eene verbaazende menigte Kaapérs en Q -
Comiiiiflie- Vaarderswaar by d9n koir.t hunne fterkere hs-
en dat'ïy1 i'volgens des kundigen, over'talgemeen c S 'Z< jlpï" o z— -ö
(L> Zi. "T* r^-. f- **ro _j U-i cö «1
manning
zeer fneüe Zeilers zyn
TJ VM 2 b£ a
-w M -
Hiertegen geeft Zyne Hoogheid ophad de Republiek by
Vredebreuk fleets in dienfta7 Scheoen meeft var» cnSriik- fr o 5 n» H
C t3
w
6
M
m 1.11 S
li'S»,
41 tS .O
se?
opt)
de Vredebreuk flegts in dienft 27 Schepenmeeftvan soSthk- 3 Z 2 S e
ken 35 Fregatten en 2 Snaauwen en ondt^dat getal <J oude- ^B£W<I"?:o555"ik„5
Schepen, die enkel tor Wagtfcheptn konden dienen,- ver- 3 S
fcheiden, die men nog bezig was te bouwenhehalven de Uit-
leggers en Advisjagtén die nog gebouwd, gehuurd of gekogt *3
moeften worden en aan welker bemanning nog veel tpanqueer- "jjuge,
de; ook waren de Fregatten niet in den ftaat om tegen den E g-4Z
Vyandgeëquipeerd te worden, zo wegens derzelver ouderdom Soiii;? 0
iC rQ Cl p(
cngo
'O -'5
nc c~ u<
w to <U Qj o* u .z c*
U 3 g- S es a c-ë
-<U 7? O Vb qjry 14
E s 5 w
het groot j^brek aan kundige Lieutenants, en dat zejfs de^p^ •'g*g
meefte Vtag- en Zee-Officierenvoor die Schepen gedelti-# S 3
neerd,meeft al nooit in Oorlogstvd hadden gediend en dufs ook *iife; ■'■24 c"c>>>5 *>-^3
miflen die experientie, welke alleen dóór gelegenheden word w - «)-■-» .v b u «.na
verkreegen.
Na deze vergelyking gaat Zyirt Hoogheid over ten be'tooge
van Zyn werrigtte in dezen Oorlog, enzegtdat zo dra de tyding
H*t Vervelg op de vierde Bladiydt
y ea t)
bi s e
