Vrydagfe Courant,
AW*in
L£ YBSE
I?.
k£^
II
DUITSLAND én aangrenzende Ryken.
VRANKRYK.
NEDERLANDEN.
|i|l>
g|fii
iloll
El
ifïHli?
Ij
géi-w
a
CI
ÏLR
:£S«
"2
i.C
•f"
"S -? '5
i2
T?sCS
off -a
S;
tj
5
Q
s J
•U
e S
■s sf^r a £4
,5.17
IT A L I E
*g-<^ OMEN dec 4 November. 'Maandag heeft de Kardiaul dis
a JÊ Bernis Audientie by d;:n Pauc gebafl. Dingsdag hield de
H"«r Spaacfe Miniftermet dec voorn. Kardinaal eii den Kardi-
naal Orfini eene ConferentieMen zegt dat deze Prelaa-
ten van htinne Haven bevel hebben gekreegenom niet eerder over
eenige Zaak in Onderhandeling te tfeeden, dan na dat da Zaak we
gens de Vernietiging der Jefuïren zal afgedaan zyn.
FLORENCEden 6 November. De Groot- Hertog ohzeSouve-
raia heeft by eeï Refcript verlof gegeeven om te Lïvorno een Maga-
zyn te bouwen: Ook zal, zoo men verneemtonder Proteftie van
Zyne Koning!. Hoogh. het groote DICTIONAIRE ENCYCLO-
PÈDIQUE met eenige Aanmerkingen en Vermeerderingen teLi-
vorno voorn, gedrukt worden.
WEENEN den 11 November. Men verneemtdat de Geeflelyke
Goederen in het Koningryk HONGARYEN met een jaarlykfe Taux
vin twiiitig per Cent belaft nullen worden.
PARYS den 17 November. De Proteftatie, welke de Graaf de
Lauragnais alhier aan de Syndici en de Dire&euren van de OOST-
INDISCHE COMP. tegen de Verkoopiag van haare Goederen
heeft doen bekend maakenheeft hy.ook doen ter handftellen aan
de Syndici en DireSeurenwelke belaft zyn om by die Verkooping
jn de Haven van Orient te prefideeren.
De Oud-Biflchop van Troyes is naar eene Abdydie hy in de Pro-
vipcieLanguedocq heeft, in ballingfchap gezonden.
VanRGMEN word gefchreeven, dat aldaar aan het Standbeeld
w van Marforio eea Prent is aangeplakt verbeeldende den Paus in
n een Wiegdie door den Kardinaal de Bernis getrokken word, met
m het OpfchriftGy heit goed trekken maar Gy zult my niet in de
m Slaap wiegen
GALAMA DAMME den 20 November. De Heer Muttniks heeft
den 4 dezer de Proeven omtrent den aardderBefmetting onder het
beftier van den Hooggeleerden Heer ProfeiTorC«w/^rvoor Re
kening der Friefche Maatfchappye geëindigden hoofdzaakelyk
devolgende Uitwerkingen waargenoomen
1.) Dat de In enting op de gewoone wyze in oczenVoorlooper
befchreevenop zes PLaatfen teffens gefchiedendede Ziekte wel
fchielyker te voorfchyn doet komendoth niet hevigerHet Kalf
dus ingeënt is volkomen herfteldwaarom wy aanraadendat men
tot voorkoming van het niet vatten der Befmetting.liever aanftonds
óf twee Plaatfen ieënte 't welke wy by herhaalde Proeven weeten
de Ziektenkt te vermeerderen.
3.) Dat de Inenting gefchiedende met Bioed van een Beeft in 't
hevigfte der Ziekte de Befmettmge niet mede gedeeld heeft aan twee
Kalveren daar toe gefchiktwelke nogtins eenige dagen daarna op
de gewoone wyze ingeënt zyndeziek geworden en geftorven zyn.
3.) Dat een grootte veelheid Snot, van een hevig ziek zynde
Beeft een Kalf ingegeeven, en een ander Bioed, en een derden Melk
van een ziek Beeftgeene Ziekte of Befmetting gegeeven hebben,
4.) „De Inenting met Melk van éene zieke Kóefchoen op zes
Plaatfen te gelyk gedaanheeft geene Bèfmetriug veroorzaakt.
5.) Twee Kalveren op de gewoone wyze ingeëntVierden aan
bet Uni den tweeden dagaan het andere den vierden dag na de Inën-
ting de Draaden uitgenomen, en de Wond geheel uitgebrand met
een gloeyend Yzerdit vertraagde de Uitwerking, twee dagen, maar
Zy wiérden evenwel ziek, en wei zoo fterk dat beide Stierven
6-) Wy hebben telkens vier Kalveren, één met Huid, her andere
met Vet, het derde met Bloed en het vierde met Vleeffch van een aan
de natuurlyke Smet-Ziekte geftorven Beeft ingeënt: De etrfle
vierals het geftorven Dier nog Warm was. Diergelyke Proeven
met de Huid, het Vet, het Bloed en het Vleelch wierden gènootvien
den tweeden dag na de dood van hetzelfde BeeftDa-ar na op vier an
deren den vierden dag na de dood: Eindelykrfr/s met Bioed, Smeer
en Huid van hetzelfde doode Beeft den zesden dag na de dood.
w Alle deze Kalveren zyn telkens op zes Plaatfen ingeënt, en zeer
bevig ziek geworden en op één na geftorvenzynde hét Kalf,'t welk
met de warme Huid was ingeënt, alleen gebeterd.
Alzoo wy de Uitwerking zien wilden van de Smet-Stoffen,
hebben wy geene Pürgatien nog Aderlaatingen gedaan en niets dan
Hooy te eetcn gegeevenDe goede Uitflag van dezen tydig gedaan
zoude volgens onze Proeven anderfmts veel nut gedaan nebben
doch geen Oogmerk hebbende om tegeneezenmaar om te obfer-
veeren, moeft dit niet gefchiedcn, ten einde des tè beter de Uitwer
king op de Ingewanden na te fpooren.
7.) Den.8 Oiftoberwierden,zw« Melk-Koejec ingeënt op de
gewoone wyze, om de Proeven op de Melk, reeds door den groeten
BOERHAAVE begonnen, verder uit te breidenen te zien, welke
Tekenen dezelve ons in 'c ver volg geeven zouden
Deze twee evengera.Melk-Koejgn wierden den zesden dag ziek,
ëéae herftelde en de andere llierfOnze bepaalde Tekenen in den
Vcorlooper leerden eerderhet Aanweezen der Ziekte dan de Ver.
mindering en Verandering in de MelkDe Boter van deze Melk, in
veifcheide tyden gemaakt, bewaaren wy nog, om op te lettenwel
ke Veranderingen er iu zullen voorkomen.
8.) De gebeterde van deze twee heeft tot heden toe het Kalf
Biet verlegt: Evenwelheeft ons de Ondervinding gfieerd, dat de
verickeide Hokkelingen én Entenna de Inenting gebeterdhet
Kalf verfegt hebben.
9.De Proeven; op het Bloed genoomen van ziek zynde Bëeftcc,
hebben geleerddat het fchielyb ftolt cn zeer taay wordgeene
Crr/fu Ihfldmtr.atoria geeft, en genoegzaam geen Weyzelfs niet
deujrs;/fi«dagaade Aderlaating: Integendeel datbet Bloed uit de
Vaten van eeu Beeftaan de Ziekte geftorven, in het geheel niet
floit, fchöön agt dagen bewaarddaar het Bioed van e:n gezond ge-
UagtBeeil, fchoon gebold, ftolt en meer dan dc helft Wey geeftof
daaromtrent: Wy hebben cok het Bloed vza gezonde Beeftea laa-
a ój
teaweègen,oudentnjongeti,en in ÓiTen ehKoeJen vèatfoo® es
daarboveo tijflchën de 40 ea50ggBloedin grooteKs'veren vsn p.ad r:
i:ocot so gg Bloed, en in gemeenp Kalveren 4 en g g&.Bioed ge- 'g <3 S ft'S"
vonden: Wy meenen hier Uit de Grootheid der Aderlaatingcn net- o$s 'S-S
ter te kutaenbepaalen. f-, S1" g.o'
s.o.)EenSchaap,fchoonop«rphatfeningeënt,wierdnietziek;te g ^^2 "3
Ook onderging het geene Verandering in de Melk: Ket voornëé- a "2
men was op meerder herkaauweödeDierep delnënting te onder- a
zoeken, of het miffchien onsleeren mogt, dat de Beör.ettteg door de '1
Runderen alleen niet verfprcid ofgebooren wieVtl': De Geyt, even e 0
eens ingeënt, ftiërf den derdeh dagna delnënting aao de Lever- f g"S
Wortrtea en het WaterWy hadden reeds ordre gegeeven om een g "g 3
Kameel té koopen, om die zelfde Proeven te doen en te ondsrzoe- 2
ken, of de Ziekte niet veel ligt ook door middel van dat Gedieïte uit k -3
Afiën natrSuropapvergebragtwierd: DochdezePpaging mislukte, c
w Wy zullen het Vervolg -Oazer Vtjoflooper tea fpoëdigfte. jgq- gin ff 12 g
meen maakcuj Oqderwylen kunnen wy uit de Verkoop van óns -3 5 g Só«
gebeeterd Vee doen Zien of het voordéelig dan nadeeligis het Vee ^«,-S S S
door Inëntinge te behouden: Niet tegónflaande vdele van onze Kal- «Scouu*
veren, door de natuurlyke Ziekte overvallengeftorven zyn;gelyk "3 'Z
ook de tot het doen yan Proeven, omtrent den aart der Befmettinge, 5
is onze Uitgaave aan Vee géweeft/sdpo, eu wy hebben uit ds Ver- S Ua o
koop van ons gtbeeterd Vee gemaakt/3847., ;S S
P. S. Van 45 $ktkkéiingènin de Ommelanden door ons en op q g S ,-8
onzewyzéingeënt, zynr.9gebeterd. 1g
AMSTERDAM d«n aa November. Van SMIRNA was volgens ,s CJ .-g
een Brief van den 8 O&ober vertrokken Abrah.Mtchiels her waards. gjo
Volgens dé jongfteBerigtec heeft in demaandjulytevfeiyzaaade S§
Kuft van Guinea gefepgen ICapt. Pieter Ryft; ais ttëde aan Kaap wg Z
Bende hel Schip de Herjleller, Kapt. Piet. Sfap, beide van Viilfmgetf.
u
A f, h i
cH s
51
.«n-j «'^3
•SM45 IT'S
S3 Q
a .0 1
p CS O
0 fsl g a
m M gp.s
tó-zs s
n clj cc, v°*
1 g 2
uit vdu vxumtw ivdpe. irietcr ais meae aao ï^aap ba «PS 4 'Skx*
'-ttde hel Schip de H&rfielier, Kapt. Piet. Sfap, beide van Viiifmgen'. -3 g j» '3 S ISr jSs
Den 29 Oftober was te Lisbon gearriveerd T.T.v]ansk, vanhier-; g >3<eCi Sa .a|§a §0
ydersdè Portugoefe Schepen N. S. da -Bha Co'rpo Santo St. Fran- g e aa:^
wyders dè Portugoefe Schepen N. S. da Bha Co'rpo Santo St. Fran-' c g ïg g
cifco de Paulaen N.S. do Jio/arioSt. Bernardo Almas vanRiode© S,»g s - - - b.
Janeiro,N.S.HaBpaPBigm'kSt. Jofeph,N-'S-daConpticaoSt.Jb- g-gw b-S §<5.S?F
fepbèSt.yibo Baptifia0 en N. 8. do Rofario 8t. Domingoialle <Jrie co 'I P S x S
- - -I - - -
- o p
s
--
O
uw 3
•O-.0-X sd a
van Pherucmbucqep N. S- do Rofario Si. Anr.a van Paraibosile
gehsaden metSuisc-ren Tabak Scc, g e
Ti Kadix het Schip el St. IgnatioKapt. Vine. Ant, de Yvifavan g g 8Kj *5 gj.
Guayrain66dagen,vOordeComp. van de Caraqueswydars Gerr. S^fl"Sp
Borft van Wyfcurg, P. Martens van Rouën ,rE. Agar van Genua &c, O g mj cj -§
Van Kadils Waren venrokken Math., Akkerman m -NapelsJac. er. JP S 'v Li
Strahdhymna Genua cm het Ehgels Oorlógfchipr/re Orrzir.
Te Mallaga was aangekomen Jacob jinsz. Klyn van Kadixen
te Ferrol Jacob Piers van Petersburg.
Te Lïvorno Waren van den 3 tot den ló Nov. fcehalvën dc te voo-
renreedsgem. Schepen nog gearriveerd T. Parkins van Hamburg,
G. Watfon en J. P.Vlielandér van Petersburg, H. Ope van .Calmer;
M. Ohmah en N. Totllind van Stokholm, jCfauwfort ca A. Stuard S
uit Schotland J.Mangsr Van Plymouth, J. Barnes van Terreuenf,
A, Maruaovich vanSmtrnaW. Panter van Bonaventura&c, g"
Volgens de Brieven Van Stokbotm heeft men daar narigt, dat het {3 gij
Schip van C. F, Edeberg't welk Van bier der waards beftemd is, es
deaaoOA.teKoppenhagehisaangekamen: Wyders zyfi te Stok--» o-2S
holm voorn, gearriveerd j, Schmidt C.R. Neuenkdrker en J.Sa;
a a? in
O M
n"fl n
9. <u«Cl
ea -
S
a>
iWismar, J. Wolter Van Strahlfund ,T.P. Grenvan.Mcmel,
rfflan van DantzigJ. Bergftrom en j. Biofkwal uit de Pillau. .|j
S td. «->
F? Vï ryg
tauvan
J. Beekman van DantzigJ. Bergftrom en J. Biorkwal uit de Pillau -S g L-
Te Ahuys is gearriveerd Johan Béirgeh te Libou Lndwig Hend. a
Muntzenberg, beide van hier.
TeMarfeilleKl.C.de)ongvanhier,.enF. CarnavanvatsMaga- S r.
dor; te Havre de Grace P. C.Dekkervan Port Louis en C. Ahl- S
ftrom van Aboeh te Nantes M. jansz. eu E. Eelèn van Dantzig 5 "5 H 2
W. Hendriks yanRiga, en E.Michiels van Koningsbergen: lute-.©
gendeel was vertrokken Tj. J. Jocgeboerr,?. JeMidöeixndfe Zee.
Te St. Marten Was door het flegte Weef (hoewel in goeden ftaat)
ingëlöópehP. j. Lcs, van Koningsbergen na Bourdeauï beftemd. ,-g Su
By Calais wa3 gëftrand het Schip de Juffrouw JqhdnnaKapt. H.
S**a'o
g g 2,£ s*
V «O'l, O S;-B
g't «B
■§m s-sSs s
-oüQ'a °i:g
,e<
V-/OT - ia 3
ff d™ W-s
65
1 fD tj>
§0 0
3ow „©x
Qfe S SJ-Krii
A .-5 0.2 ><->33
gO
f~) t3 C,
c* rip G hb 5
^3.3-SJ3 a-S
Ssc
B - a a
Arende van Hamburg na Lisbon metGraanen eaStuk-Goedèrcn *7
beftemd"; zyndevan de Lading omtrent een derde partdoch nat,
cd 'ci4
a o
r-s g s
3^
m C re 45 rc
H dochnat,
als mede eenige Takelagie en de Equipage geborgen Scc.
Uit Engeland heeft men tydingDat op Goodwinfahdvaftge-
raikt doch doöf behulp weder ylot geworden en te pouvresbiii-
nen gèbragt is.het Schrp van Laars Idberg, van Gottenbtifg na K'a-
m g ca c
M -
1 "3
"'O
dix béftemd,"
Te Londen is gearriveerd Jan Jacobs vsn Hartlngen Sis'00
Van Duinkerken was vertrokken Anne Hendriks: Wyders lag te
Bréft zeilree H. J. dè Boer dn te Üdorlsix J,,Aftnes, aile 3 herwaards
©WO
-g S
Tuflchen den 15 en ld dezer was dopr een Loots vsn de Helder, .0 3
4»5 Mylen.van Kykdtiin, in goéden ftaat gepreid Kapt. A. Spy- $2";
ker, van Dantzig ênlaatft uit Noorwegen na Carthagetia beftemd. JhH g jf
- - Mili a
S
c-,
tj
T S f
J--S o«.- e
J* a ,a K, a f3
Ci CS CJ --r.
'r; rj Q CJ ^«5
W O d'.Ü CL» 5? y 2
«■2^03 O ;5 cf
«fg
SS^v.
rQ O VJ
tgl.£3«gs'
H §"^-2 o*»-
O V M 55 r.
•a K,
Kapt. Pietèr Robsdie eergifter van LiVorno jn '|"effeUs aange-
kómen.heeft omtrent "de Ciagels geprcidhet Schip 'de Agatha Ma- 0
n .-Q 1 54»
c S
2 51 9-2
5-§IJ.®l:SS5
riaKapt. David de Johg j dewelke yan A'.icanten kointsnaar was
te Douvres binnengelobpénom. zyn (lukkend Roer te herfteïlen. g S
'sGRAVÈNIIAGEden 23 November. DeHeerenStcaten van j S
HoJland en Weft-Frieslanct, die gifter hunne ordinaire Vergadering g
geopend hebbe.r, zyn heden weder vergaderden de Heeren Gede- j*
puteêrden van dh Hollandfche Admiraliceits Collegie te zameh in S 3
befogttesgeweeft:e- a
Door de Heeren Staaten Generaal is de V.cet Fitter Boellaarttvan n g g .v-u,
Tuyll aar.gefteld tot Commis Generaal van de Admiraliteit op dé - g o |t§-« g.-g :gt
P. f. N 'S
'S
t
o .5; :a'
"g XZ u, o U AZ
2 M A S cö
a
M u
Ü'Q '8
M
Maaze,inphatsv3nwylendeij Heer Mr, Johan Ürnbgrove.;. - w<
Zyne Dooil Hoogheid de Pria s Erf - Stadhouder heeft uit eene a g
h g
et e -.
"■2-
5i
overgeleverde Noininafie geëljgëerd en aangefteld tot exiraardfnai-
rcé Hoog-HeemraadvauDelfland d^n Heer G'erlach.JanjDoysBa:
Töiivan der DoesHeere van Langevekl, en zulksin plaats yan den 8
TT.... TtoJ:. „„ti. .S5S-8SS
- fió-ö s»«tf3 EirS-
a^-3'SSjJ isT3 o g.ió
SS3-3 CO-S
«a s b:
<W i50. <3-
De Hertogin t
trolckea. - - r o
I» Brieven van HANOVER word gemeld, dat Haare Hoogheig j
dc' Gèma'alin vzn den Prins Fredri^ van MqkteuhurgSrrejiu»d«a
17 'lezer vtó èsu PRINCES ia het Kraambede is bsvaiiéai
fa-a/*' dj}
i 'C. >,rO
