leydse
fill
£Vl7<7.
I *j
pr®.w
ï||l£s»f|?'t
Wóèiisdagfe C ourant. f11J
R S L A
DUITSLAND en aangrenzende Ryken.
Ji?
U'S
il
|i-
fe
l'gf
C rr - v> >4
WM
,v|p
cp-dy ^ss.
•g Vl* f> <5
tg c V A
<u L.
N r
?5EYL i5fr7\'\-3
v&m
#j,fc VERVOLG van het GESCHRIFT wegens de Regten
zoo wel van de Dijfidenten in Poolen als van dc Mo-
gentheeden die zig voor hen interefleeren.
en is nopens den rneergem. Religie - Vrede van 't Jaar
1573. zoo zorgvuldig geweeft dat in de gewoone Con
firmatie-Brieven, welke de Koning STEPIIANUS den
8 February en den 4 Maart 1576 wegens dc geza-
nientlyke Regten en Vryheeden der Poolen teekende, deze merk
waardige Claufule te vinden is. Al het geen Wy ntits dezen ten
aanzien van dc Privilegiën en Vryheeden in geeftelyke en andc-
re Zaakcn hebben toegedaanzal geen de minde Krenking toe
brengen aan dat Artikel van onzen Eed, waar by gel'prooltcn
word van den Vrede en de Ruft onder de Diflidenten ten opzig-
te van de Religiewelke vvy wulcn onderhouden en handhaa-
„ven; terwyl wy beloovwi en verzekeren deze beide op het
kragtdaadigftcderklle, en dandvadigdc te onderfteunen"
De Koning wilde dan deze uitdrukking aan de Rooms-Katholy-
ken (dewelke by de Confirmatie van hunne geedelykeVryheeden
cadeeligc Gevolgen vóór de andere Religiën daar uit hadden kun
nen trekken) alle Vcorwendfelen ten dien crpzigte beneemen:
Dus zoekt hy deze voort- komen, doordien hy te kennen geeft, dat
de beide Partyen, op even gelyke wyze en met elkander veree-
nigdalle hunne Regten en Vryheeden behouden.
Wyders ilrckte de evengem. Claufulc hier toe, om de Bekragti-
ging, welke die Koning op de Confoederatie van 1573, verleend
had, te verbeteren, nadien deze niet metal dien luiller wederom
wierd brgebragt, weiken men aan een algemeenc Verbintenis van
de gantluhe Natie geeven moeftWantals deze Vrede onder de
Difiïdcnten ilegts op dc drie Religiën de Grickfche,Gereformeerde
en Luthcrfche b.cpaald konde wordenen niet te gclyk. ook op de
Katholyken betrekking hadWaarom moell dan deze bekragtiging
dtjrPrivilcgien van de Kathnlyken alhier afzonderlyken als in te-
genllelling van den Vrede onder ua Diflidenten, gefchicden Maar
het geringde Voordeel, aan ééne van de vier Religie» vergund
kan aan den Vrede, welkers genot zy alle gemeenfchappelyk heb
ben moeten even zoo weinig als aan de Gelykheidwelke door
dezen Vrede is ingevoerd, eenige Krcr.king toebrengen.
Dude Kat holyken onder den algemeenen Naam der DISSIDEN
TEN begveepen worden, ziet inen nog duidclyker uit een Extract
van de Confoederatie in 't Jaar 1586als een Bylasge hier agter ge
voegd waarin de Confoederatie tuflehen de Diflidenten zoo als
dezelve door de Koningen Hendrik en Stephanas bekragtigd isin
alle haare llerkte en nadruk is gehouden.
De Woorden dewelke in het evengennemde ExtraBgevonden
•worden zyn dezeVoornaatnenclyk laaten wy in zyn volle
béftandde ÏUfTcheii-Regeerings Uitfpiaak in't Jaar
1438 gefehied en in 't 'jaar 157a na de dood van Sigismitn-
dus Augujlus vernieuwd en bekragtigd, uitgezonderd het
Artikel't welkgecafleerd geworden is door JeConfoede
ratie dewelke inter Dijjidcntes de lieligione door onze laat-
v fte Koningen en Heeren Hendrik en Stcphanusbekragtigd
m is. De voorn. Confoederatie tuifchen dc gem. Dijfidenten
laaten wyvermits zy den Vrede en de gemeenzaams Lief-
,1 de aanbeveeltin robore ftto jpxta eontinentiam [nam in
toto [ten eenemaal in haare Kragt volgens haaien geheelen
Inhoud.
Uit dit Confirinatie-Tekcn van de Koningen Hendrik en Stepha-
1uts moet men alleenlyk de Confoederatie van 1573 erkennen
Wanneer eene andere diergelyke Confoederatie voor handen ge
weeft waszoo zouw deze Beveiliging en de Kragtdewelke men
aan dezelve heeft gegccvenom een Vonnis van een Geregtshof
ipfo facio te vernietigen geen geringe Rcgts-Titel voorde Diffi-
oenten weezen, en voor altoos den Rang aantoonen, welken zy
inden Staat gehad hebben.
De Regten van de Diflidenten waren nog in aarlzien by de Ver
kiezing yan AUGUSTUS II. Behalven den Eed wegens de hand-
haaving van den Vrededewelke met den Eed van zync Voorzaa-
tcn gelykluidend is r drukt hy zig in het Bekragtigings-Diploma in
dezer voege Uit 1 Alfchoon wy. terwyl wy deor den tegenwoor-
digen Brief de Geeftelyke Privilegiën en Vryheeden en andere
,1 Zaaken beveiligen in onzen Eed de Rooms - Katholyke Kerken
genoemd hebben, zal dit nogtans geenfints aan dc Griekfche
Kerken en haare Privilegiën ten nadeele lire lekenVeel meer
willen wy dezelve in alle hunne Kragtonderhouclen en even
zoo weinig aan het ander Artikel van onze» Eed eenige Krcn-
king toebrengen, naamcntlyk dat wy dc Ruften Vrede onder de
n Diflidentenhandhaavenenbefehermen zullen, terwyl wy be
looven en verzekeren dezelve op het ftandVaftigfte, kragtigfte
u en zorgvuldigftè te onderfteunen. Gefehied te KRAKAU op
m den KRUON1NGS RYKSDAG don 29 Sept. 1697.
Is het wel te vermoeden dat (indien men niet het oog had ge
had op de volkome gelykheid onder de Burgers met betrekking
op hunne Religiedewelke door de Grorid-Wettcn van de Vry-
hrid en de tegenwoordige Regeerings-gcfteldheid van dcRepu-
blik ingevoerd geworden is men dan gevreesd zouw hebben de
GrickfcbéKerken door het noemen van de Katholyke te bclecd'gcn.
Wanneer men zigfomtydsin privaate Confoederatien en Actens,
waarin men opcnbaarc Voctfpooren van de, Onruft en Verbitterd
heid vind, van den ouden en waaren zin der Schikkingen van de
Aepublik verwyderd, keerd men nogtans telkens tot deze te rug in
dat gewigtig oogenblikals ieder nieuwe Koning de Regten, Pfi-
v»legien en Vryheeden van de Natie guarandeel'tj: Alsdan vind
men den geheelen Nadruk van het gemeenfchappelyk Belang en
de E\ engelykheid verkrygt op nieuw haare Regten.
Eene Uitwerking daar van ziet men nog in dc nieuwe Verzekc-
fing,welke door den Koning AUGUSTUS ii. aan de Diflidenten,
ten aanzien van hunne Regten en hunne Bevordering tot de Waar-
'jighecden van het Koningryk verleend isdoor dien Dezelve na
dat fey in <Je PaUa Cortventa den Vrede waar van de Diiïidcgcen
o
c
O s.
■PP |jgic
het genot zomlen hebben, bekragtigd had zig iri dezer vfeege uit
drukte: Inde Uitdeeling der Plaatfdn van den Senaatzoowel
als van de Staroftyen met JurisdiAie zullen wy zorgdraagen-s 'V
h
nj
='2
O J5 ïlt-.
«1 p 5»
o
9 Sö s 7 s
C oy «1 ri X. Kr
c ""O
ZJ Oti *-
is
omonsftiptelyk te gedraagen overecnkoniftigmetdatgeene 't
welkten allen tyde in agtgenoomen, en voor dezen door de Ko„-
t, Pingen JOHAN CASIM1R,MICHAEL en JOHAN den Derden, - e
n Onze Voorz'aaten Zal. Gcd. in 'twerk gefteld. is f Nogtans zon- A. o'^'g
n deren vvy hier van uit dc MennoniWi., de IVedcrdaopersen de c rs
Quakers, als welke het genot niet zullen hebben van die Reg- g S
ten welke de andere Dilfidenten genieten: En veel meer ver- c j S3
nieuwen wy ten hunne opzigte, alle Wettgn en Coiiftitutien,die g «3- .te-a*
tegen de Arr\anen gemaakt zyn. (Het Herjolg hierna-
PETERSBURGdcn.17February. De Groot-Vorft is den 13 e
dezer, verzeld door den Grootmeefler den Heer dePanin van c g
hier na Czarsko - Zelo vertrokken van waar die Vorft ecrgiftèr
deReisnayi/oJÏ'eie heeft voortgezet: Voor zyn Vertrek hebben 'g
de Erf-Prins en Erf-Princes van Courland van zyneKeyzerl, a—v ,c. o u-^<~ 5
Hoogheid a ffeheid genoomenen de Eer gehad van aan zync Tafel g 5
het middagmaal te houden zoo als dezelve morgén .middag ook g g g g SC «o J- 2
de eer zullen hebben van met de Keyzerin te fpy-/en,en van Haare 5 3> a S
Keyzerl. Majt. j die kort daarna insgelyks na Afoskcw veftrekken fa j, S g
C <U O tl br •- ejt
5 tl O S L ,ï- -ld c .74
- N"C
mo g ir
O M 2 -tl
S3 -3 -3 2
3 3* P1, 2
v tj Ir: r T d 7" 'i
- E=^|
C a
o -c
-
25
c: 5
O 6C C X
<x
2 1'a 3 -
c; p
-A
.o- .JX
3 S "ufi ti
<rt -g t-- U *a
g o
-i r cj p
'd 5 'c as*
D
J- 3 c/. DC
zal, affcheid te neemen.
DeKeyzerin heeft den GfaafIziian Czernichc'f totHaareit extr.
Ambafladeur by.het Hof van Londen, en den Heer Gt'ojf, Neef yan
wylen den Baron van dien naam, Minifter PlcPipotentiaris van
Haare Keyzerl. Majt. by de Staatcn Generaal, en lastftelyk by deii
Koning van Groot-Brittannien, tot Haaren Refidént by de Neder-
Saxifehe Kreits benoemd.
Men ziet hier een Brief van goeder hand uit MOLDAVIEN,
waaruit blykt: £at eenige PROTESTANTEN te Prperep, leg- O g g
4 gende in één der aangènaamfté Landsdouwen omtrent drie my- ij
len van Jajfi en ivel aan dé Rivier dp Prutheen nieuwe Qotoiiie
hebben aangclegtDat zy vafi dén Hospodar niet alleen ver- 'S 3
ii lof gekreegen hebben, om uit eénnabygèleegchgrootBofcfi g
het ïiodige Timmer- en Biimd-Hout te haaien, zonder daar voor g g
iets dan het Vragt-Lnon 'twelk zeer gering iite betaalenA g 3
ii Maar dat die Vorft ook aan alle zoo Prute/iaut/e cp Qriekfe als g c
Rooms-Kapifckks ColoniftenVrye Wooning ent Ligtalsmede -
zoo veel Land, als ieder voor ityn Huishouden mogt nodig heb- -
ben, nevens den vollen Vrydom vanallelJipoftèn toegeftaan
heeft: Eii
Dat de gem. Hofpodar beflooten heeft om voor ieder van de
voorn, drie Gézintcns een byzotidéf'e Kerk te doen bouwen
zoo dra hy genoeg kundige Metfelaars en Timmerlieden zal by
ii een hebben, om deze Gebouwen te beginnen.
WEENEN den 23 February. De Gala-Dagen, die onlangs door
het Hof tot op <H:i, te weeten op den Nieutoe\/aars-Dag\ zyn gere -
dticcerd zyn nu wederom vermeerderd en op zeven bepaaldals j£
op Nieuwe-Jaars-Dag en verders de Naam- en Geboorte-Dagen g
van den Kcyzer, de Kcyzerin en dc Keyzerin KoniiSiinDouarierc. a
HetVerfchil,'twelk voor ecnigen tydtuirchetiden Keurvorft
vanBeyeren en denBiffchopvan Regensburg ten opzigté van de jf
Heerlykheid Donauflauf is ontlla iu, is door den Keyzerlykeu
Ryks-Hof-Raad in der minne beflift,maarhet Verfchil, tüflchen
den hooggetn. KeUrvorft en het Dom-Kapittel van Freyfingen ten j u
rï w itl (i)
T3 c Z
<2>
3S5
O fTï
"tJ
i 5 g-S? 2
yf "2
r "5 0
r- {r
y u, c a
T*
K n r3
dj s
d
y o
z. 5 ^'T>
M r—- ld
O .d
f o ^5 0
s h w p 5 s as
Jr :yr aj
3"C2 -
r-
<z c c 1 s
1-rObJlw
cj C
trii
1 ff) r>
5 p h
P 7 .9 c--
*r-rs T2
e~
gm f
o i -.5 ri -
cd 4= a r
a
NI
t~ v
<j 42
3
-c 'r2
r. -1
w U*
c o
3 g 8
p CJ -
T.
3 c c y
«y o o a.
«s c y &-
co *-5
O uTi
er
4J C s
N
Sc?- Cc
7-;. an" -i
c:
sfi
opzigte van verfeheide lleerlykheeden getcezen,is door'tvooTn. ^33 5^3
Geregtshof nog niet hygelegt.
De Generaal Jacqueriiin,geweezen Lid in den Hof-Krygs-Raad, cnP
is tot Generaal Commandant in de Voor-Ooltenrylcfe Landen, >"9
leggende in dcZwabifche Kreits, en tcifens tot Director Generaal =15
der KeyzerlykeRecrut wervingen in het DuitfeRyk benoemd. 2 **- §i"i
Van Presburg wcxB gemeld, dat de Generaal Graaf Karei Palfy m h 0
aldaar gevaarlyk ziek legt. I S 3
NEDERLANDEN. 1 Pi
■vfc-ra
bcm-j
o
u
a
C3
d
CT
C O J
f, "3 5^
rQ O t;
^3 o o cüi
G c
W O
a> *->
S A
AMSTERDAM den 9 Maart. Te Genua waren van den 14 tot
den 2oFcbr. gearriveerd Jur. van Bennegom uit de Archipel, Car.
Alexander van Clieiler Mich, de Vcreux van Carthagena, Franc.
Alezard van Palermo, H. Ie l'alay van Mc-flina, H. C. Frys en Will.
Margantiitde Golf van LeopanteJan jac. Ahrens van Barcelona,
G. Guld van Philadelphiaals mede George Butler en David Deas
van Livorno.
Te Livornp zyn van den eo tot den 23 Febr. aangekomen Jan
Stark van Porto diGoro Jac. Negrel uit de StraatWill. Wallace
van Anapolis en Jan Ladico van PétralFo: I11 tegendeel zyn ver,
trokken Jur. Hilfers cn nog een ander na Sniirna.
Den 5 Febr. was van Alicanten vertrokken Andries Borftnaar
Havre de Graceen van Marfeillc J. C. Jongeboerna
Tc Cuxhaven of op de Elbe zyn gearriveerd J. P. Engelhard en
Klaas Klaafcn, beide van Londen.
Te Breemen zyn aangekomen D. Krcugeruit VrankrykAart
Arien van BourdeattXi, en Peter Strenske van Wwulau.
indejonglh; Brieven van ELSEXEUR. word gemeld: Van
Alan dal heeft men tyding, dat drie Schepen met grivot gevaar
daar omtrent in hetYS zworven: Ook was aldaar ecu Boot met
twee doodc Menlcheii komen aandryv en &C.
Giller arriveerde in Telfei Piet. Duyfvan ilull, en Corri. Myiw S-J.S
ders van Londen.
00 -a
y c 5
fcq y
-g e-a - c 2 s -/ -z «b
a S 13-2"
m ZDB 3 o a. G
E P.N
O E "3
g-s £.ri g
ie;
e»
ca o m x >-
t li
c io t v
f isU
-■¥-s
g-ë
B 3 'c
E 8
s
-7 C
G k .0
!1«
tn 'O
y z-> *-
a
<n h-, l— <w
o s. y
N. 9 y c
kc r) TJ C. r-
ci
K" i.J
r* <U t/>,
iSgSB?
y "e ts
1 ïr: ai iu cj
-3 "33
ft
O n
- ci CS
y y.
c -s o "H
T- Êés "Jeu
ci
C4
1 9
c
jr? T' bo
Aan deze Stall is genaderd A. Pieters van Libourne.
's GRAVENilAGE den io Maart. De Heeren Suatsil van Hol
land en Weft Friesland zyn heden weder vergaderd geweeft.
Eenige buitenlir.dle Gézantén zyn met den Baron Van Grove-
deins, prefidcorcnde ter Vargaderingè van dc Heeren Staatcn Ge
neraal wegens de Provincie Fries! ..ndin gefprekgeweeften de JS
Pruifllfche Miilillcr,llecr 'J'h.ulenieyer, Heeft mtt Leden vat) Staat <2
geconfereerd.. De Heer de Bfuyn Zitting hebbende ter Verga- g -SméÊiït
devinge van Hun Hoog- Mog. wegens Gelderland, is uit die Pro
vincie te rug gekomen en in hooggciii. Vergadering vétltlieehêtli
3 c ks-y 5 «5
•T5 y -- 1-0 *t 1 73. rC O
■fë IB J «2 3-2 i
C Cr. ZJ "v c 22 VH--* O .Si
- - w- O :-5 u. O
w «3 K ft 6 W
ï5i)EL*|.«
u qi3
au M E j|
-CK
C óc