D
in
ft
I7<?
LE YDS E
W oensdagfè Courant
V R A N K R Y K.
pil I»
t
POOLEN.
VIERDE VERVOLG en SLOT der RBdevoeringe van dèé."
paufclyken Legaat, den t a November 1766 op den Ryks- fr
dag te Warl'chau .tegen de Dijfidenten gehouden.
Maar wat is het nodig, dit ik aan Uwe regtgeioovige Ko
ning!. Majt. de Noodwendigheid en de Voórtreflyk-
heidvandezc: zoo gewigtige Zaak uitvoerig aanbe-
veeleterwyl ik uit de privaate Gefprekken, dewel-
jte jk allergenadigft de Eere gehad heb dikwils met U te hou-
dei»de zuivere en reineGevoelens van Uwe Majt. op het volko-
k menlle heb kunnen leeren Ik herinner my, Vroome Koning;
Ikherinnermy met eene waare Vreugde met wat voor verhee-.
venc UitdrulckingenGy de "ópregtfteGehoorzaamheid jegens den
1 Apoftolii'chcn Stoel betoondhebtIk herinner my, hoe feherp-
ziunig Gy van de verbörgenfte Gehcimeniflen van onze Religie
tegen dc dorre Gevöelensder Philofophenvandeze Tyden met
my hebt willen fpreeltcn, en wel zoodaanig, dat Uwe Majt. met
Verftaud en goede Gronden aan de Katholyke Religie, die Gy in
uw hart zoo heilig vereerddes tt llerker verknogt blyft.
Doch .welk een Bcvvys van Ujven iever eu Eerbetuiging Voor
de waare Religie is er grootcr en meer openbaar, dan dat,'t welk
ikgeduurendedelaatfteTuftchcn-Regeering het geluk gehad
heb te ondervinden Want toen in Uien tyd door Nydigheid het
valfche Gel'ugt wierd uitgeftrooiddat Uwe Koningl. Majt. niet
oogmerkaam de Vriendfchap van eenige Vorftelyke Hoven te
verwerven, en Uwe Inzigten in Poolen des te meerder te ktin-
nen uitbreidenzig inzonderheid aan de Zaaken der Diflidenten
liét geleegen leggenbetoonde Uwe Majt. my de Genade, om
ten aanzien van dit Gerugt met eene edele Verontwaardiging U
aldus uit te drukken
[Gaarne wil ik aan mytie wangunftige Vyanden ên Vervolgers
dewelke alle Wegen omtotdc Kroon te komen, voor my zoeken
toe te fluiten, alle hunne Argliftigheeden en fyneKunftgreepen
vergeeven; maar deze Schandvlekwelke zy my tegenwoordig op
tene zoo lafterlyke wyzé zoeken aan te wryven, kan ik in het mint!
niet dulden. NeenAls ik door zulk een ichandelyken Weg het
hoogde Top - punt van Eer zogt te beklimmen, zoo ware hst beter
dat ik den Dood te gemoet liepdan dat ik my een Kroon liet op
letten óm flegts de waare Religie die jk innerlyk en uiterlvk met
|ene waare en bellendige Vercering belydezelfs met Op-offs-
ring van myn Leven te kunnen verdeedigen.]
O wat voortreflyke Gevoelens van een regtfchaapen-Rstho-'
lykdie ik my verpligt oordeel in tegenwoordigheid van deze
hoogaanzienlyke Vergadering opcntlyk te herhaalen en te roe
men, ten einde aan de ganifche Natie te toonen, wat voor eeii
Koning, wat voor een God vreezenden Konitlg zy bezit: Maar
zy weet hetzy heeft het al voor lang geweeten, en zegepraalde
It over de gelukkige Verkiezing reeds in dien tydtoen Uwe Kon.
Majt. deszelfs Knien voor het Autaar boog, en voor den Koning
aller Koningen de Pacta Conventa heilig bezwoer, die uitmun-
tende PttCht van dc verligte Republik,waar van dit het ccrfe Ge-
n luk is, dal de Katholyke Religie en huare Geregtigheeden luiten
eenlgcUitzouderinggehandhaafd -werdenwaar by dit tvjeede nog
komt, 'twelk met het cerlh in een naauwe Verbintenis ftaat,
dat bet Aanzien der Diffidenten door geene Amp ten nogte Privilt-
,1 gien vermeerderd toerde.
Dit ondervond de Natie en juigchte voor de tweede maal
teen Uwe Majt. den fchrikkelyken Eed tor behoudenille van de
Religie niet eene zoö nadrukkelyke Aanfpraakin de Vergade-
nng bekragtigdedat men uitde Oogen der OnderdaancnBep-
ken van Tratmen zag vlieten, en een ieders Gemoed vol van
Hoog-agting en Verwondering was.
Dit ondervond de Natie, en zy Verheugde zig nog onlangs,
toen Uwe Majt. deze zelfde Religie - Zaakdewelke met de
f» gi'ootfte Welfpreekeftdheid alhier in den Senaat bqftreeden
wierdin verheevene Uitdrukkingen tellens verdeedigdeen
ann den lofwaardigen lever Uwe toeftemming gaf.
..Niets is er dan meer overig", dan datGyAllerdoorl. Koning,
1 die voortreflyke Intenticn welke Gy voor de Natie zoo dikwils
en zoo oprcgtelyk aan den dag gelegt hebtin den tegenwoordi-
gen tyddaar de Katholyke Religie in Bekoramerdheeden ge-
bragtis -, met een tróuwen lever beveftigd, en aile Hoope van
den kant der Diflidenten met emll afweerd.
Het is nu tyd dat ik myne Rede wende tot Hoog dartziénlv-
m ke Prelaaten, die dc flcrke Mnaren vat: Gods Kerke zyt, en wcl-
ke ik moet aanmerken als met eene dubbele Waardigheid be-
kleed, dewyi Gy ten deeievoor de Verheerlykingen hetGe-
mecnc-Beft van de Kerk en ten declc voor het Gemeene-Beft
van dc Repubtik zorg draagen moet waar 'door Gyl.
des te meer verbonden zy tom a lie Kragen aan te fpannendat
Ky dezen U opgelegden Lalt behoorlyk uitvoeren kunt.
Onze AllerheiligAe Vader heeft nog onlangs opcntlyk aan
getoond, hoe groot een Venrouwen Hy op Uw Vernuft,Vroom-
beid enStap.dvaftigheidfteld. Laat dan alle Agterdogt ten
opzigte van Uiieden ten uiterflen verwyderd zyndatnicmaat
van U otheigen Bcisng,ofte door den Geeft der Onreinheid vtr-
yoerd, andere Gevoelens hebben mogeEén Aanzien, één Ges
«loof, ééne Wille is hetwaardoor Gylieden alle geleid word:
)i Gyl. weet hoe Uwe Vyanden met eenpaarige Msgt aaiigctall
n hoe lihnne Oogmerken met eenpaarigen Aarival verydeld ,,én
hoe onreine Kudden met eenpaarige kragten .uitden reinen
Sec,aap-ftal verdreeven moeten worden.
Streeftderh.il veii. befte Herders, (Leeftin deze tyden naar de
0 helle Gaaven: En (Md Uiieden allcfintstoteen Voorbeeld van
goede Werken met eene ónvervalfelite Leerecn met Eerbaar
w Verheft uwe Stemme als een Bazuine; preedikt liet
y'oord; hond aan het zy ter regtcrof tcroiifegtertyd; Scratt-
urcigd, vernjaand inet alle Geduld eu Leere Spreekt rfict al-
zon,als of Gy den Menlchen wilder behaagen jinaar GoJe die on-
i! ze larten pfoeft,
IVy vcrwagttn ook vanUHoog «anzidnlykc Meeleden van
N°. 9
den Poolfchen Senaat, waardigfte Vaderen Vat de Republlk
n Wy verwagtenby deze netelige Omftandigheeden van onze Re-
ligie niet minder lever van Uwlieder kant, dan van dc zyde der
Bilfchoppen All'choon wy alle gcwlgrige Grondendie wy ten
Vaóonzen vooi'deeleliebben niet liilzwygen wilden voorby gaan -,
en welke U,moeten aanzettenom alhelchadelyke Nieinvighee-
denuitUwVaderhndafte weeren, is het nogtans bekend en
openbaar -, dat by Uiieden niets dierbaarder weezen moetdai
dat Gy.Uwe Eer en Utv Aanzien voor dc Religie en de Vryheid
(taande houd. Weet Gyl. niet datdeze Eer alie'enlyk hier op be
i, rufl, dat de Religie,welke Gy van Uwe Voorouders hebt geërfd»
gehandhaaftwerde, en datGy gelofte gedaan hebt; dezelve tot
op het lsatfte OogenblikUwes Levens onbevlekt te onderhou-
den, eb Uwe Nakomelingen daarin op te kweeken Waarlyk;
n Tragt dethalvec eerft naar het Ry k Godcs, dim zal Ualliet aiide'-
re toevallen Dan zult Gylieden, gelyk de Apollel zël'f zegt
goede Wetgeevers zyn<Sy Zult getrouwe Raadslieden biyven;
En Göd, die de gantfthc Waereldrcgrcrd, ral Uiieden Wys-
heidWeetenfehap en Verftand geevenen zal Uwe Trooli
weezen.
Eindelyk bid cn fmeek Ik Uiieden die den Edelen Ridder-
ftaat in deze hoogaanzienlyke Vergadering verbeeld, Ulicdsn,
zeg ik, voortreffelyke Landbodcn dat gy in liet minde niet dul*
den wiltdat Uwe Religie op eehigei ley wy zë door de Diliiden-
ten gekrenkt werdeDit vordeïdUwe Pligt Aanzien-, Gods-
diemft, Geregtigheiden die vroome lever zelfs welke Gv jn
Uwe Vergaderingen aan den dag legt. My is niet onbekend-,
wat genoegzaam op alle Provinciaale Land - dagen door Uwe
Broeders ten opzigce van de Religie - Zaaken U opgedraagen
is: Zouwt Gyl. wel tegen Uwe Pligt en Trouw kunnen te werk
gaan
Niemant van Uiieden -, nietnant deT Wetgeeve-
ren van de Repubiik Poolen Wil ik voor bekwaam oordeclcn,
om zulke f'chandelylee Handelingen te begaan. Mogt ondertus -
fchcn ieiunnt onbedagtzaamlykaan hetdwaaien geraakt zyu, zoo
gelei Gy hem, oGod-, die dc Harten en Nieren proeft; Voer
hem uit zyne D Waaling op den regtèn Weg te rug tire. em.
VERSAILLES den ïo January. Dezer dagen beeft dc Heer
Gauthlèr Dagoty dc Eer gehad van aan den Koning de eer tic ge
drukte en met Couleuren afgezette PLAATEN van de Plantendie
hy vergaameld heeftte overhandigen De oudfte Zoon van den
voorn. Heer Dagoty en zyn Leerling hebben ter zeiver tyd .'an
den Dauphin, als ook aan de GraaVcn var, Provence en van ilrtoit
een SCHILDERYverbeeldende den Koning inhetCanipement
vxufïnteney, geprefeuteerd.
PARYS den ia January. Den p dezer zyn de Kamers van het
Parlement alhier vergaderd geweeft ,om over des Konihgs Ant
woord te raadplecgenmaar alzóo dc gevoelens daaromtrent zeer
vtrdeeld waren is na yecie Debatten dc verdere Raadpkeging
over het voornAntwoord tot den i^dezertiitgetield.
De nieuwe GRAANEN-HAL dewelke volgens eene Ördpn-
nantie van den poiitiken Stedehouder op het Erf van 'H Uttel dé
Suifons gebouwd is-, zal bederijn tegertwoordtgfiéid van 's Kcnings
Procureur, denPrevooft der Koopliaden de Scheepenen dezer
Stad, mitgaders den Luitenant Generaal der Politie en de Co'mrnis-
fariffen van de Wykgéöpend worden zullende vaii dezen dag af
een iegélyk alle foorten van GRAANEN in debovengem. HAL
kunnen brengen en Bergen om dezelve re verkoopeil.
De Marquis dc Bctfrune verkoopt zyne Bediening vin Colonel
Generaal van de ligte RhiteryMaar vermits de overieedeh Heer
deMontrtiartélgewee/.en Schoonbroeder van den voorn. Mar
quis, deze Bediening vóór de Somme van agt S negen honderd dui
zend Livrcs voor hem heeft gekogcreclaméeren de Adminiftra-
'teUrs van deszelfs Naiaatehfchap deze Somme voor des OVeijee-
dcneUZoon-, dewelke den naam van Marquis de Btiinoy guquix-
téérd heeft. De Marquis dc Cajlrics zal, zoo men verftaatflè Be
diening van Colonel Generaal koopeiicn door den Hertog de Cha-
roft in die van Mc fut - dc - Camp - General opgevolgd worden.
De Koninglyke Academie der Muftkis bezig otn vóór haarlties-
ter in gereedheid te brengen het Gedigt vin T'/cfcc van Qttinanlt;
welk gedigt door Mondou vrlle in Muiik gebragt en voor twee Jaa-
ren re Fontaineblcan gefpeeld is&c.
Dc Onlulten te GENEVE zyn nog tiiets tainder dan ten eiridè
gebragt, en de Verdeeldheid in die Rcphblik heeft tcgenwoor-
1, dig zoodaanig de overhandgertoomen dathetmoeiclykzalvai-
len om dc Gemoederen over een te brehgen en te bew'eegeny dat
zy zig aan lipt PL,\N'twelk de gcvolmagtigde Miniltcrs der
bemiddelende Hoven daar omtrent hebben voórgefchreeVen;
onderwerpen;
NEDERLANDEN.
NyMÉGEN den 18 January; Den a dezer, zVnde, Sëivboöé
Keurdag, zyn door zyne Doorl. Hoogb. den Prins Erf-Stadhoudet
totHURGEMEESTEREN dezer Sad aangerteid de He'etan ert
Mrs. Juftintis dé Beyer, He ere vah H'olfencn JanEhgelcn, ert
tot SCHEEPEN de lieer kir. Hcnriqk Pieckzynde voorts dé
gantfehe Magiftraat gecontinueerd.
AMSTERDAM den 19 January. Giller arriveerde eb Poft iiit
Teflelnietftc Brieven van ded Cfien deze.fi avond omtrent 5 uiiteri
dc Poft niet dc Brieven vat; den 15,16,17 en fit dezer MaaiidOp
alle de Voorn, dagen isiri Tctlel niets gcpallecrdtgter woj*d ge-
meid dar liet Kof-Schip, liétwelk deii 13 dezer tót voor dï lleldcf
was genaderd en zedertdoof het Ys niet heèftjtutinen binnen ko
men; is Her Schip d: UeaMtiedktYAypvc. Liskc Mjirks j ui Libour-
n? koKibhdeth>cli hy li.id gercfolvècfdoni naat eeit b.iu'elfc Ha-
ven te zcileilWydcrs ivas T'iöbl vol pfyf-Ys; en aile dc- Séhtp'efl;
die op de Euidwai lagen, waren.in gbcdep tta.'-t;
.Van de Schippersdie volgens eeil rriyner Vbbtigc'ri tk Jfftie
ov-erwtin-ëreii .Rillen, ziet meti nu dc/e gexiertfok"Lyll, G.l'.Roos?
Cv Stal^.P: C:Still; HiUs,i'iétersP.Riétivrérts t Aukb WiccSÜ?
