w
leydse
is#.-
A".
WoensHagfe Courant.
PORTUGAL.
fade VERVOLG
Vim de REGLEMENTEN en ARTIKELEN
dienende tot een Grondflag van de nieuw LEER-
WYZE - die op bevel van den Kor.ing voortaan
in dit Ryk in alle dc SCHOOLER der LET
TERKUNDE zal moeten gehouden worden.
at aangaat hetleeren van Verfen zalmennietmo-
gentoeftaan dat de Leerlingen de PROSODIE van
Betnediüus Ptrtyra gebruiken, uit hoofde.van-de On
nuttigheid die er ia, om derzelver Memorie van
"den beginne -af aïn meteen menigte bwbaarfche Woorden
"die tot het weezentlykc van de Digt-Knndc niets toebrengen
te bezwaaren i Daarenboven zal men het gebruik en de Ver-
klaaring derPOETEN tot het einde der Letter - OefFeningen
"houden, wanneer na&mentlyk de Leerlingen door het over
eet-ten en uitleggen vanl/Vo/a reeds eenige Kennis zullen ge-
"krsegen hebben om dat zy in fiunne eeïfte.Lesr-tydnict in
"ftaat zyn om de fraaiheden van de PoC'fie te kennen w'aarby
F nog. komtdat zy onmooglyk die Veriigtingen krygenkun-
"nen die nren hun zcütv willen en moeien gee ven omtrent dc
V Verfen in eeneTaal, van dewelke zy zelfs de ongebonde Styl;
hoe zeer deze eenvoudig cn zonder eenigt figuurlykeSpreck-
tvvzeri zyn moge, niet verftaan
- ""Vermits tot het optellen in 't Latyn men eerft deWoordeu,
!'de Spreekwyzen en de Eigenfchappen van die Taalwectcn
"nïoec, en de Scholieren daarin niet bedrceven kunnen wor-
d«i dan door eerft een en ancler Boek te leezeu waar in die
"Taal opgefteld is, om even als tot gen/t«<«/i^WOURDEN-
V. BOERen fpreekende GRAMMATICA te teekken houden de
bekwaamfte Mannen teandedat men in den beginne vol
"ftrektdiend te vermyden om de Jongelingen zoo genaamde
Titmnta uit hunne Moeder-Taal in 't Latyn te doei*ovevbrén-
"gen; want dit ftrekt maar alleenlyk oni de leerenden laftig
"te vallen, ah hun een groote aftchrik voorde Studiën in te
''boezemen, 't welk nten voor al]e andere dingen moet
"zoeken te ontgaan volgens dcJLes van QUINTILIANCS
"zeggende: Inzonderheid meet men zorg draagen, dat hy
"die de Letteroefeningen nog niet kan beminnen dezelve
"'niet beginne te hasten, en zelfs, wanneer hy reeds buiten zy-
ne Leer-Jaaren gekomen iseen fchrik hebbe voor de Bicter-
"heid.die hy eens mogt befpeurd hebben.
"Wanneer dan de PfofefTorer. 3ulleq begrypen dat de be-
'Jkwaamheid van de Leerlingen toelaat om aan hen zoo-ge-
naamde Thema sop te geeven. zullen zy vooral jnoeten begin-
nep met zeer gemakkelyke Opfeilen en langzaamerhand tot
moeyelyker overgaan doch men zal dienen in agt te neemen,
dat derzelver inhoud bfftaa in eenige korte Gefehiedeniflen,
"of in Grondftellingen ftrckkcnd'e tot bevordering van de
"goadc Zeden ofreincenig aangenaam Vobrbeeld vanDeug-
"denoftreffelyke Daaden ofte in andere diergelyke Stoffen.
waarin het Vermaaheiyke teffens met het Nuttige gepaard gaat.
"Dc Profeflboren zullen zoodaanigc Thema's kunnen haaien
uit de Latynfche Auteurenten ölnde in het vervolg aan de
"Scholieren te. 'tsctien hóe zeer hun Opftel van den Styl dier
"Schryveren veifchild, tcrivyl menhun ook ophetallernaauw-
"-keurigfte zal moeten doen begrypen den Aart van hunne en
de Latynfche Taal.
Deze Thema's zullen niet meer dan eens in de Week infihooi
gemaakt Worden-; doch om den anderen dag Zal men er ook
"opgeeven om in huis te uiaaken nadien de tyd veel nutter/»
"fcheelhefteed kan wordetr met hetluifteren na dc Verklaarin-
gen, die de Profcffor over tfén of andere Zaaken geeft, ofte
met mondelinge Oeffénlngen.
''De Lieden, welke iD de Taalkunde zeerervaaren zyn,keu:
"ren niet goed dat men Latyn doet fpreeken ter oorzaa-
"ke dat de Scholieren daardoorindeOsnftandigheidgcbrayt
"worden om een one-ndige menigte Baahurifmi of Vaifcb-Lhtynfe
XJitiruUeingev te maaken zonder dat zy uit die bekwaamheid
"van fpreekeneenig wcezentlyk nuttrekken: Derhalve» zul-
"len dc Leeraars deze gewoonte niet eerder m'ogenln voeren
"alsna dat de Leerlingen reed# een zekere en beftendige Kern
nis van de Taalzullen gekrecgen hebbenen wel door hen te
"vooren langzaamerhand 'tot het Latyn fpreeken te bereiden
door eenige wel opgeftélde Zamen/eraahen ofwel Hitte rien hy
i wyze van Zjmenfpraakcn opgefteld die de Leerlingen in
buis zullen dienen van buiten tcleeren, en in fchool op te
Zeggen Zullende men onder anderen ook daar toe gebrui-
ken de Uittrekfels uit de Comoedien van Tetentius en Plautns.,
die in de Verzameling Van Champré gevonden worden.
"Men zal volftrektclyk uit de Schooien njoeten verbannen
het gebruik om Verfen, zonder dat daar omtrent eenig Ónder-
"fcheid of Keuze gemaakt is, te doen van buiten opzeggen
"maar men zal ter opwekkinge van de Memorie der Leerlin-
gen eentge Stukken in Profit of Verfen moeten uitkiezen, waar-
van de Onderwerpen niet alleen nuttig maar ook aangenaam
"zyn, en die teffens tot derzelver ©effening en Onderregting
dienen kunnen.
Vermits de voornaamfte Oplettendheid van de Profefforcn
"hierimbeftaan moet, dat zy hunne Leerlingen tot-goede Ze-
den grt^hikt maaken en de Leerftukken van den Qodsdienft
hen gefrouw Joep waarneemeu is het hunne pl-igr dezelve
iB de Geheimeniffen vhn 't Geloof te onderregten Inéén
woord men zal dienen zorg te draagen, dat de Leerlingen ver-
"vyderd worden van allegelegCnheedendie de zuiverheid
"der Zeden zouden-kunnen bezwalken, zoo dat nien altoos zal
moeten voor oogen houden dat volgens de Les van QuiniiKa-
nas, die zelfs een Heiden was, men het leezen van de eïerlykfte
Schryvers niet mag téclaaten zonder cerftde nodige Verlig-
N'
O'cJ.*T3 rt
re w.ti ro.2
-c a v
o easS-
«■►O aj-
er"? 3 i a N
fciiseoA
ca y,>. -
t P-
t
'|S
g S-T: £>-2
t» T3 .c .C'J- J O tr
•O O «y kpg, O tg b O
2 o O c b
r t£i 1
<v o iv u* -ü lt ^3
I ac^J
/- 5>
'O *S
«■•O'S s
tingen onvtrent den Godsdienfr gekreegen te hebben.
DUITSLAND en aangrenzende Ryken.
BERLYN den 2.9 January. De Lieutenant GeneraaLMan-
tculfel, die nu zyn Hoofd-lCVartier te ANCLAM heeftis den c,J; g jj! <u -s z t
20 dezer Mannd met het Corps onder zyn gebied over de Pecr.e e S .S "2 fu
getrokken; en na dat hy alle de Vyandlyke Ppfteridie te Zie-
then en in andere Plaatfen langs de Peene-Stvootn warer., over- j;
hoop gewortpn had, is h.y tot in den omtrek van Grcffswalde o.S 3 c ca ff "C-S
HnnrcrMrntil -\nMaar. Ha/iien de Knnrle jrrtTJoe.n fel en o "2 E O
'b rz f i» 5> -J
C G! irL, Kr, C—J ©Cv,*-» B
- -« - g.'55 s
'Z fc o
.5 W -
"n O- J., «K4 VJ
gerd waren heeft de gem. Lt.'Generaai Manteulfelraadzaatn v
gevonden met styn Corps naar ANCLAM terug te konven e® g 9 -j?'
zig vergenoegd met de aanmerkelykeSchade, die hy door deze §w g
Expeditie am denVy?ruiheefttoegcbragt; want behalven dat eéi 'C
hy daarby vyf Zwecdfe .OfBcier.en- 'en tweehonderd Gcmeenen u - -■
i van IiPtt
5 ^2
tn a
>1 <o
Krygsgevaugen gemaakt heeft, zyn omtrent driehonderd van hen 2 'S ÏJ.3S
zoogèhiituveldais gekwetft.
Wyjerszyn by dje gclegeuheidtwee St. Kanon drie Ponders 9 5ü<
en twee Amroun.itie-Karren bcmagtigd Ons Verlies beftaari^o
vier Gefneuvelden en zeven Gekwerften alsmede eenige Sol- cd o
daatendieeioodgevrooren of geylefertecrd zyn.
reu.*'
a X
ejQ vt o,tt;
o v
>1)^ 5
cg «|C?S cf
ui
v ffs S g g?. f £Sm
-SS3S
«c 5W v O as
ptn UJ 5 >j
s C -rf c;
fTa t
V R A N K R Y K O
PARYS den 28 January. Dezer dagen is in de Franffe Schouw
burg alhier een Zaak. voorgevallen die yeejopfchuddiiig ver j» gu, ;ej wr°
oorzaakt heeften van gev olg wee^en zalHet is bekend dat e a o 'S 5 'S sré o*
ons Minifterie voor etfnigen tyd éen klein Efquader na St. Hf- 2 o G
lena gezonden beeft,om dé uit China komende Éngelfc Retour- «^Z g.® IS 3. g
Schepen te bemagtigen Het Ontwerp tot deze Expeditie wierd u o..
aan het-Minifteriy overhandigd door den Heer M dewelke
langen tyd de OOSfrlNDlSE' COMPAGNIE van zekere Mo- cj
gemheid als Oflicicr gediend heeft: Dus wierden in 't Jaar 1758 -yK "a:x§1,
twee van onze Fregatten en het Óoriogfnhip rjebilhy*? 64 St. j??0 SFS *0. 5P*« J?
3
0
U <U ZJ
at-- - «fl. C
Kanon van Brëft afgezonden, om dit Pröjc^ uit te voeren liet P 5 J
hevel over dit klein Efquader wierd door het Hof aan den j g'^'Ê ->
Schccps-Kapitein Heer de Matiropgedraagen en hem uit-
drukkelyk bevel gegeeven dat by zig omtrent alles naar het
Advisen de Inftrmftien van den HterM(d^eden tweeden
rangophetyoorn.Oorlogfchipbekleedenyenalsdegem. Heer
de Marn kwamtefterven, bet zelve.commandeeren zou-w)
gedraagen, en met hem over alles'raadpleegcn mqeftDes Ko»
rtings Zee-Ofljeleren handelden den Heer hl., om dar hy niet
Aan hun Corps was, en alleenlyk door Gnnft een Rang op hun g"H
Schip gekreegen had, zoo hard, dat zy hem geduurende de
Kruistogt een tyd lang gearrefteert! hielden, zonder omtrent
iets zyn raad tcvraagen: Ook Was die Kruistogt gantfehvrug- yg J
Cd C
T: T -
05 i>
c B: q s 3 .a M
■"«NiZac
•StKS
s y'e c,i 1
■v fe S 31 -
5,- g 2 M
teloos, en de-Heer de Marn kwam zónder e.enig het minfte
Voordeel by die Expeditie behaald te hejaben te Breft te mg- g "C a
Ternaauwer nood was doH^er M. aan land of Jiy kwam Êóë2
per Poft van Breft berwaardsoq) by het Minifterie over den
Heer de Mam en de overige Officieren te klaagenmet by- "2b
voegingdat mpnden flegten nitflag van de'Expeditieaan niets
anders als de Veragting Van zynen raady als mede aan de kwaad- jj a
aardigheid en onbekwaamheid van den Heer deMarn. - .toe K-^
fchryven moeft Het Minifterie betoonde daar over deszelfs^^ «j
Misnoegen en de Heer deMarn hiér aangekomen zynde, 3 c
yf«! êl.ll
bJ <v«
o -Z a B S^'ó
,71 O b" H
2 w -_4 sa
•s -2 "v2 t 5 O'S
N (g g
<1
r r* c
aS' -
"s a a>~
o "3 c. g;
'T~* 1 4~"
v-i -o» ai ps
Jt V iaTZsÓ* af
•2 s 1 c-s 5 I
2 52s svrft
wierd gftntfch niet gunfligoutfangenwaar over hy 7.00 verbit- g,
terd wierd, dat by den 21 dezer Maand by het uitgaan van dc
Coinedie den Heer M toen deze de T;gpyan het Theater af-'g
trad, met vinnige Woorden mishandelde en n» hem in 'c byzyn S rs
van veele Perfooncn een flag om de Oorcn gêgeevente hebben, g s 5
hem van agteren met de Deegen wilde doorfteekep 'tgeenhyes 5,-0 "5
ook gedaan zouw hebben ïnift^n iiu-ip, s-i,, „..„itrp Hpereti. S m -st 3
dieS
neemen
voeten ruim te krygen en de vlugt ym, zonder van den Heer
M agterhaald re kunnen worden. r. J
Het duurde evenwel niet lang of de Gardes derMaarfchal-
Q ju
.cnuitipreexen. g t --<s,£ .0
Seregts-llof raadzaam ge- -a S? 0 'SV*ië- o
semen ten opzigte van de g eil». üS3 b ïfl
-X -
m izv" Ai <S Jt w
udiv-,—. tngj cï B 5: -
ken van Vrankrykkwamenbyde handenvefzeekerdenzig.van 2 3 g'O 0
de Perfoon van de-n Hecr.M Ook wiegdeu eenigctGardes by 3 9 F! 5 3 -5
den Heer de Marn.igezonden; Zedert js de Zaak aati het "S
GetegtderU'
voorn, beid
Geregt een definitif Vonnis heeft willen uitfpreeken
Des onaangezien heeft het voorn. Ge ragt
vonden om eenige Voorzorgen te neemen ten opzigte
Gevolgen, welke deze Zaak zo uw kunnen hebbeilen d.crhal "j»"® S 'S E
ven bevel gegeeven dat dc Heer de Marn. een Maand lang g 5
op het Fort fSvêijHt zal gevangen bjyvpn.en vervolgens van jc"o BdK
d iardired na Bi eft vertrekken, alwaar de Commandaatvan dat g.°-3 y c'bl-S 3 Hïz
Departement &fhet verdere beraamen zal. 5 .t g g tj g g
N E D E R L A N D E N, lip
AMSTERDAM den 4 February. §- 5 -r«S a
der OOST-INDISCHE COMP. ter
tot aanftaandePAASCH-SCHEPE^de volgendegeproiefteerd v c .g
5 N 02 inj
en teffens ter Commando opgedraagen tf weten, JERUSA jTc-fa 'c c
LF.M agn Schipper Godfried Wnrgyn; LÜXENBURG aan-2,9 v 5 -
Schipp. Dirk Vtcrers,'en WILTRYK aan Schipp. Jan Spek
daar mede naar Ooft-Indién tc ftec-Vcne.n
De voorn Heeren te wind he iters
dat gifter het terug gekomen
?RYK aan Schipp. Jan Spek? om t "J? S 2 S w f g jj
ftecvenen. -g S 31 ,«d S '.Ig^
)cbb.ei'siiehbentvdtnguitTeffel o 6,9^. „cii? 2 c8 g
n Na ScliipBUYTËNSORG op J 55 S
té p,
- 2
- S
W K w il
'in den ouderdom Vtip önul*ui»z8.jaarkn óv:erleeden is-.
