leydse
A*. 74°'
Ks
Maandagfè Coufant
groot-britt annie n.
vrankryk.
nederlanden.
11
/f
FALMOUTH den js September. Giftet is op een VilTchers Pinkje
hier aangekomen Kapt. Arthur Ellis, welke verhaald, dat Hv met
het Schip it Avontuur den ij Juny laatftleeden nevens de Koop-
vaardyvloot onder Escorte van 't Oorlogfchip it Diamant uit Ja
maica herwaards vertrokken, maar den rojuly desnagtsin de Golfvan
Florida door het breeken van zyn Vootmars-Zeil van dezelve afgeraakt
isdat Hy den j Augufty omtrent 137 mylen ten Weften van de Kaap
Lezard meer dan agt voeten Water ingekree^en en na 20 uuren pom-
pens verfcheide Noodfchooten gedaan hebbende Hem een Schip tot
hulp was gekomen 't welk de geheele Equipage van zyn Schip aan
Boord genomen en den 24 Augufty laatftleeden te St. John in Newfbnd-
land aan Land gezet heeft Sec. Hier is gearriveerd het Schip de Een-
drogtKapt. Hunter van Petersburg naar Lisbon gaande.
LONDEN den 20 September. Zaturdag hebben de Konjnglyke Prin-
celTen in 't Park van Richmond het vermaak van de Jagt genomen.
Dien dag heeft de Admiraliteit het gebied van't Oorlogfchip i' Panth r
van 60 St. Kanon aan Kapt. Gedding opgedragen. De Regimenten van
Handafy en Wetham hebben Bevel gekreegen om van Plymouth en
Portsmouth naar het Campement te Newbury te keeren, waar uit men
befluit dat het vertrek van de Franfche Esquaders eenige Veranderin
gen in de bereids beraamde Maatregelen van deze Kroon veroorzaakt
willende fommige verzeekeren dat de Lords Regenten aan den Ad
miraal Norris Bevel hebben gezonden, om een gedeelte van zyn Esqua
der by die van den Viee-Admiraal Balchen en den Ridder Chalonner
Ogle te voegen, ten einde de Koopvaardyvloot op zekere hoogte te es
corteeren en vervolgens liet Esquader van den Vice-Admiraal Vernon
in de Weft-Indïen te gaan verfterken. De Oorlogfchepen ie Lively en
de Swift zyn van Portsmouth in Zee geftooken om op de hoogte van
de Eilanden Jerfey en Guernfcy op de Spaanfe Kapers te kruiden die
de Vaart aldaar van tyd tot tyd onveiliger maaken. Wegens de t'huys
komende Schepen van de Óoft-Indifche Comp. is men zeer verleecen,
om dat men vreefd dat dezelve in de hand van het Spaans Esquader
van Ferrol't welk door één van onze Schepen omtrent de Azorifche
Eilanden gezjen is zullen vallen Ook is men bedtigt voor de Koop
vaardyvloot uit Jamaica, dewelke den 10 July laatftleeden onder Escor
te van 't Oorlogfchip de Greenwich van daar herwaards is vertrokken.
HEDEN zyn de Aftien van de Bank 142 en 1 vierde a 142, O. 1. C.
rj4 en 3 vierde, 6 a ijj z. Z. 98 en 1 vierde, 1 half a 1 vierde dito
Ann. 111 en r vierde a 3 agtfte.
PARTS den 19 September. Donderdag zal de Koning te Villeroy, en
den volgenden dag, na dat zvne Mait. het vermaak van de Zwvnen-
Jigt in 't Bofch van Fontainebleau genomen zal hebben, op dit Kafteel
overnagten zullende de Koningin overmorgen als mede de Dauphin
en Mesdames de France morgen derwaards gaan 'en de Kardinaal de
Fleury die zich gifter van Verfailles naar ifly heeft begeeven Vrydag
by de Hertogin van Villars te Athis overnagten en Zaturdag nevens de
overige Minifters mede te Fontainebleau aankomen De Graaf van
Waldegrave Ambafladeur des Konings van Groot-Brittannien heeft
voor den tyd dat het Hof zich aldaer zal onthouden een Huis gehuurd,
106 als de Graaf van Camafch extr. Envoyé des Konings van Prtiiflen,
die dezer dagen van Wezel hier te rug gekomen is, mede gedaan heeft.
Het vertrek van onze Esquaders en de vrees dat het zelve eene Ver-
wydering tuflehen deze en de Groot-Brittannife Kroon zal veroorzaa-
ken, heeft de Actiën *ot ino Livres doen daalen.
AMSTERDAM den 24 September. In Teflel is niets gepalTecrd en
men hoord niet dat door de laatfte Storm eenige Schade gefchied is
hebbende alleenlyk het uyt China gearriveerde Schip een Anker ver-
looren. In 't Vlie of voor de Stad zyn genaderd Marten Mart, van Ar
changel, en Jan Piet. met 7 Viflèn uyt Groenland zynde den 16 Aug.
vertrokkenwanneer de Vi.fery, met het geen om de Ooft was gevan
gen, met 40 a yo Viffen vermeerderd was. Voor de Baar van Port a Port
was door een Spaanfe Kaper genómen Kapt. Nouwel, van Londen der-
waards gaande. Corn. Swart, van hier te Kadix gearriveerd, had op de
hoogte van Sevilien in gooden ftaat gepreit Tjeert Kouwens, van Ber
gen naar óenua gedeftineerd. Te Lisbon waren gekomen Man. Dias
Moreyra van hierC. Kruyt uyt Sicilien Sic.en vertrokken Hans Boe-
kelman en Sim. Plas naar Hamburg, Jac. Tromp naar de Straat, Olivier
Fleury en Adriaan van Hoorn herwaards en Jofe Louis de Fabo naar
't Noorden. In Cowes waren ingeloopen Kapt.Fabre van Carolina naar
HamburgKapt. Tanner van Petersburg naar Livornoen Kapt. Gragg
ook van Carolina herwaards komende. Te Cartagena was gearriveerd
Gerard Stuk als mede te Nantes Jan Flore en Jan Laan, alle van hier,
de laatfte naar Orient gaande te Marfeille Wout. Soldaat van Chefter;
te Havre de Grace KI. KI. Pas van Dantzig te Leith Kapt. Kinnier van
Petersburg, en Kapt. Greenland als mede te Dumbar Mout. van Don
gen van Rotterdamen te Briftol Kapt.Dennifon uyt Nieuw-Engeland.
Men ziet hier Brieven van Doornik welke melden dat de Maar-
fchalk de Vitri komende van Parys per Poft door die Stad gepafleerd
was, om eenige Franfle Trouppesdie men zegt dat by Duinkerken
zullen verzamelen, te gebieden. Volgens fommige Berichten van Lon
den is de Adrsiraal Norris niet alleen met zyn Esquader te Torbay te
tug gekomen maas heeft Ook voet aan Land gezetwaar by gevoegd
word, dat het Esquader van den Admiraal Balchen alleen zal uitzeilen,
om de Vloot van den Admiraal Vernon in de Weftindïen te verfterken.
De Cours van de WISSEL is heden op Madrid 101 en r half. Bilbao
Xoo en 1 vierde a 1 agrfte. Kadi* ror en 1 half a 3 agtfte. Sevilien tor
en r agtfte. Lisbon 44 en t half. Venetien 90 a 90 en 1 agtfte. Livorno
87 en 7 agtfte a 3 vierde. Genua 9j en 3 vierde. Lond. 34, 7 en 1 half.
Patys 17 en 1 agtfte. Bourdeau* 37 en j vierde. Leipzig 59 en 3 agtfte.
Breflau 3en 3 vierde. Dantzig igf- Hamburg 33-. Gent 2 en 3 agtfte.
Antw. en r vierde a 1 agtfte. Bruflël 2 en 3 agtfte. Zeel. pari. Rott.
I vierde. De Agio van de Bank 1 et agtfte.
's GRAVENHAGE den 23 September. De Heeten Straten van Hol
land en Weft-Friesland die gifter tot aanftaanden Dingscbg over veer
tien dagen zyn gefcheiden, om den volgenden dag te vergaderen, heb
ben den Heet Hendrik vonder De: aangefteld tot Lt. ColYncl in het
Regiment van Jen Oollönel Voltetui; den Heer Jatei Jan van fo!-
hergtn tot Majdr, in plaats vin den Heer vandcr Dots, én den Heer Ar-
noliut ll^iltem De Laat tot Kapitein van de Compagnie van den Hêcr
Swriters. De Heer en Mr. Jacob de Peterz.cn heeft ter Vergadctingé
van de Staaten Generaal den Eed afgelegt als Öireftcnr Géneraal vart
de Xuft van Guinea. De Matquis de Fogliani Micilter des Konings
van de beide Sicilien is hier aangekomen.
L'.'IKden 23 September. De onverwagte Inval der Pruiflife Troup
pes in 't Graaffchap Horn onder het Gebied van dezen'Staar en re
Mafeyck, verwekt veel nadenken en neerflrgtigheid in de GemoedereVi
van 't Gemeen, voornamenrlvk öth dat men niet kan begrypen, wat r<
denen den Koning van Pruiftén. bewbogen hebben bm qp .eeft zpods
nige wvze en tegen de Wetten en Inftellittgeh van liet H. ^obmlclle
Ryk omt,rcnt een Votft van het zelve te wprk te gaan. Tot deze Be
handeling meend zyne Piuilïïfe Majt. viér Béwfcegreédench te heb
ben i. Dat de Biffchop en Prins de Ingezeerenen van Herftnl tot
weerfp.fnnigheid opgeftooktof ten rtinilen dezelve daar in ondor-
ftcund heeft,'t welk voorgegeeven word in de Proclamatie, en de Me
morie, waar van de eerrte den elfden September laatftleeden té Wezel
en de tweede in 't vervolg ook te Wezel zoo wel als te Luik en in Hol
land publik is gemaakt2. Dat de Fruiflife Envoyé de Heer Créitzert
in ayne Waardigheid en Caraéter benaadeeld is 3. Dat de Biflchop cn
Ptins de Opperheerfchappy over Herftal zich onregtvaardig aanmatigt
en ten 4. Dat dezelve niet goedgevonden heeft té antwoorden op eenö
Miftive die zyne Pruilfife Majt. den 4 September, aan Hem heeft g_e-
fchreeven en welke reeds publik gemaakt is.
Tot onderzoek en wederlegging van deze viét B&zwaarniffen diénd
men te weeten I. Dat de Verfchilleri, waardoor de Ingezeerenen van
Herftal zyn aangezet om de gehoorzaamheid te weigeren voorgeval
len zyn ten tyde van den laatft overleeden Koning van Pru.iften als
wanneer onze Prins, wel verre van deze hardnekkigheid te voeden, ofte
iets tegen de hooge Rcgten van zyne Pruiflife Majt. te ondé'rneetncn
alle moeite heeft aangewend om de Misnoegden tot rede te brengen
en die geene na 's Lands Wetten te ftraffen welke iets misdaan had
den ten welken einde de Biflchop met betuiging van zyne goede Wil
aan wylen zyne Pruiflife Majt. dikwils verzogt heeft de noodige on-
derregting dien aangaande te zenden waar mede Hooggemelde zynè
Mait. door deszelfs Miftive betoond heeft voldaan te zfn zondet noga
tans de vetz.ogte onderregting aan den Biflchop te doen toekOtnctl.
Wat aangaat het tweede Pointmoet men ancwoordch dat de Bif
fchop en Prins nooit geweeten veel min toegelaaten heeft dar metl
den Keer Creitzen iets rouw aandoen, 't geen met zyn Caraélcr of het
Regt der Volketen mogtftrydig wezen, hebbende zyne Hoogheid voor
dien Envoyé altoos alle mogelyke agting gehad en wanneer by het
Leven van den overleeden Koning een onnozele BOer zich had onder-
ftaan met toedoen van een Procureur eenige Meubilen van dién Heer
in zyn Logement in beflag te neemen is de meefgem. Biflchop dade-
lyk de Klagrcn die daar overkonden gedaan worden voorgekomen
en heeft aan de Schepenen van Luik bevoolen niet alleen dat Arteft
wegteneemen, maar ook den Boet en den Procureur in Je volle Kamer
te doen verfchynen, dieswegens te beftraffen, en te noodzaaken dm aari
den voorn. Envoyé Vergiffenis te gaan verzoeken met verzekering
dat indien zy geweeten hadden dat Hy een Miniftet des Konings vart
Pruilién waszy zich wel voor diergelyk Feit zouden hebben gewagt
waat by die Zaak vorders gebleeven is.
Nopens het derde Artikel diend men maar alleen te ondérzoeicert c.n
aantenterken de Traftaaten Documenten en Bewyzen waar doot de
Souverainiteit van Herftal aan de Biflchoppen van Luyk is gekomen
te weeten by verruiling tegen Marienburg, twee uuren van Pltilippeville
geleegen, hebbende Maria, Koningin van Hongaryenals Gotlvjernanfé
van de Nederlanden in naam van Keyzer Karei V. als Hertog van Brass
band, het bovengem. Oppergebied afgeftaan uit kragre van hetTra&aat
van Changement gcllooten den 6 Mey 1546, welk Traftaat beveftigd
is door eene Conventie van den 4 Augufty 1348, watlneer de daar on-
det behoorige Landen mede gereguleerd wierden zoo wel met toë-
ftemming van de Staaten van Braband als van den Prins van Oranjen,
die toen ter tyd als een Vafal Bezitter van Herftal was. Bv eèn Traflaat,
geflooten den 17 Maart 1654 tuflehen de Gevolmagtigdert vatl den
Aartshertog Leopold Willem, Gouverneur van de Nederlanden wegens
den Koning van Spanjen en die van Maximiliaan Hendrik Keurvorft
van Keulen als Biflchop etl Prins van Luik is het bovengem. Traélaat
van den 6 Mey 1346 goedgekeurd en den rg Maart rsj4 door dien
Aartshertog onderteekend, als mede door den Keyzer Ferdinand te Re
gensburg den 10 April, door Philippus IV. Koning van Spanjen den 22
Maarten den j Mey in het zelfde Jaar door Lodewyk XIV.Koning
van Vrankryk beveiligd Uit kragte van deze Verdraagen hebben de
Biflchoppen en Princen van Luik altyd geruft bezeeten de Souveraini
teit van Herftalnamentlyk aan de eer.e kant van de Maas zynde het
Opperfte Rechtsgebied aan de andere zyde van die Rivier van die.rt
tyd af gebleeven by de Hertogen van Braband welke ltaare Rechrs-
oeffening aldaar noch plecger, gelyk de Biflchop en zyn Kaad ook aan
dezen kant doenen reeds zedett meer dan 80 Jaaren gedaan hebben 3
zoo dat het tegenwoordig des te meer verwonderenswaardig voor
komt dar men dit Oppergebied aan den Biffchop wil betwillcn cè
meer, dewyl de Prins van Oranjen als Bezitter van de Heerlykheid Her
ftal nevens den overleeden Koning zelfs en den Prins van Naffim*
Oranjen die Souverainiteit publik erkend en het Leen by 't Leenhof
te Luik geheeven hebben behalven dat alle Proceflen by wegc van
Appell in al dien tyd zyn gegaan en noch gaan aan den Raad van dé
Biflchoppen en Princen van Luik.
De vierde Bezwaarnis is ligt te wederleggen, als men maar aanrtierkf
op wat dag de Brief des Konings van Prutflên is gcfchreeven, te wceten
den Septemberen wanneer dezelve aan den Trins van Luik is over-
gegeeven, namentlyk dén 9 September, hebbende zyne Hoogheid twéé
dagen daar na zynde den 1 i djer Maand ingevolge her éerznek vrU
zyne Pruiflife Majt. het Antwoord onderrcekend maar de Heer. Ram-
bonet, die met de voorfz. Mifflve belaft was, heeft zich géén twee volle
dagen willen ophouden om op het Antwoord te wagten 't weik aari
een teder veel nadenken verootzaakten aanleiding geeft öfn te on
derzoeken, of het behoorlyk is aan een Souverain Priel, een zoo hbrteri
t\d te bepaaleh om nopen» Zaaken van het niterfte Belang étti iit'
flati te natnten.
