LEYDSE
N».
Woensdag fe Courant.
p o r T ir G A L.
MOSCOVIEN.
POOLEN, PRUYSSEN, enz.
DUYTSLAND en d'aangrenzende Ryken.
VRAN KRYK
NEDERLAN DEN
AD. 1719
o
LISBON den i November. Voorleeden Zarurdag 3 veijaaring det
Geboorte van den Koning die in zyn 4ifte Jaar getreeden is,
heeft men die met groot Gala Complimenten, en andete PleCh-
tighecden aan 't Hof gevierd.
LISBON den 24 November. Het Licenrie-Sthip, Kapt. Jofeph Pais dé
O iveyra, dat hier den eerden deezer uyt de Bahia is gearriveerd is met
jé Kiften Suyker joó Rollen Tabak écc. by ongeluk verbrand zynde
de andete Gjederen reeds geloft gcweeft. Van hier is een Oorlogfchip
naar Rio de Janeiro vertrokken zonder eenigc Koopvaarders meede te
neemen. Óp de Taag zyn verlcheide Scheepen geaniveetd daar onder
Corn. Reymets, Gerrit ldes, en Barent Graatberg van Amfterdam. Men
heeft tyding, dat de 4 Scheepen van Fernambuk die van hiet naai Fort
a Foit zyn vertrokken, daar gearriveerd waren.
MOSCOU den 10 November. De Keyzer heeft een Reglement wegens
de Kloofters in zyn Rvk haare getallen en Huyshouding See. doen pu-
bliceeten Het getal word bepaald op so, in ieder van dewelke maar J2
Monnikken zullen mogen weezen en zal 'et geen onder de 40 Jaaren
ouderdom aangenomen wotden Elk van die Religieufen zal weekelyks
een Roebel tot zyn Onderhoud en Kleeding genieten Al het overige
der Inkomfteo van de Kloofters is voor het Trefoot van den Keyzer ge-
fchiktzullende Ontfangers aangefteld worden, om het beftier daat van
te Jiebben. Men zegt uyt Peifien zeekete tyding te hebben dat de
Groote Mogol zyn Hulp aan den Ptins Thamas beloofd hadom wedet
tot den Troon van de Koningen zyne Voor-Ouderen te getaaken.
DANTZIG den 30 November. Men ziet hier een Gefchtift, geïntitu-
lecrd Brief in <Antu>oord gefihreeven van een der Poolfc Magnaten op het Land
nan zoeker uytbtem, Mini/ter te WarfchaU j Dezelve is van den volgenden
Inhoud
IK heb even als Gy Myn Heer In eenige publique Niéuws-Papieren
aangemerkt de PaiTages,- die men Wegéns de Zaaken van poolen in de
zelve heeft ingevoegt Men kan tryt den dtaay en ftyl diet Plaatfen ge-
noegfaam ontdekken van wat fbörr van Volk zy komen, cn dit mén niet
andets bedoeld dan het Gemeen te verleiden.
G.y zyt, Myn Heet, zelfs getuyge dat onder Ons géén Party van Saxen,
nochtegeen Party van Stanifiam inde zin van de Nieuws-Schry vets be
kend is en Ik rwyffel zeer of wel een Polak in het Koningryk de Stout
heid zouw hebben om zich voot de eene of de andete van zoodanige
Partyen uyt te geeven. Ondertuftchen ontken Ik niet, dat 'er geen Party-
fchappcn in Poolen zouden weezen Daat zyn 'et in dit Koningryk, ge-
lyk in alle andete Ryken en. Staaten en Ik zal ze U hier noemen
'Daar is een Party die men kan noemen Polyphagidie niet vernoegt
met het bezit der voornaamfte Waardigheeden in de Republicq en den
Senaas den Koning trachten te noodzaaken om Hen ook het Gebied
over Leegers optedragen, ten einde zoo veel ie beetet in Staat te weezen,
om haar Hoogmoed en Vrekheid te verzadigen en haare Broederen te
verdrukken.
EeD tweede Party is 'er, die genoemd kan worden tdntati, dewelke zoo
als niet onbekend is voorgenomen hadden den Koning te verpach
ten, om Hen het Trefor van de Republicq toe te vertrouwen maar dien
verlichten Vorft niet verblind hebbende kunnen worden door de inge
beelde Voordeden, die zy Hem meenden te vertooner» zoo dat Hy het
Ampt van Kroons Gioot-Schatmeefter heeft opgedragen aan een Heer,
die in alle manieren verdiend daar meede bekleed re worden, zyn zy daar
over gebelgt gewetft, en zouden zig daar wel over willen wreeken. Waar
omtrent ftaar aanremerken, dat het Hoofd van die Tantali byna de eeni
ge van zyn Party i*, alzoo de meefte van het klein getal zynet Aanhan-
geteti Hem hebben veriaaren na dat zy de Staaltjes van zyn Konft by
delaatftc Ryksdag te Grodno gezien hadden.
Daar is een derde Party, die de Naam verdienen van Delirantetj Deeze
bedaar in omtrent twintig Perfoonen, welkers Naamen gevonden wotden
onder een gedrukt Gefchtift dat na gemelde Ryksdag onder den Titul
van Supplement van 't Manifefl &c. dooi eenige Maalgeeftcn gepubliceerd
wierd. Men behoeft dezelve maar alleen in perfoon te kennen om te
weeten wat agting men voor Hen behoord te hebben. Gy kend dén Per
foon welken die Party aan haar Hoofd geftcld heeft en men weet
dat Hy doot Dtonkenfchap en Oudetdom in Kindsheid veivallen is.
Het blykt uyt haar gedrukt Papier, hoe min kundig zy zyn van de Wét
ten van haar Vaderland, en van de waarheid der GtfchicdenifTendie zy
aanhaalcn. De Latynfe Redeneetiug, welke Wy laatftelyk by malkan
der zynde, laazen, en die door U zoo goedgekeurd wierd bewyft onwe-
derfpreekelyk het een en 't ander.
Geliefd aantemetken, dat de twee laatfte Partyen geen ontzag noehtc
kracht genoeg hebbende, om zich te doen vreezen de eerfte Party aan»
kleeven, die haat ook fchynd te hebben aangenomen, veel meet om zyn
Aanhang'te vergtooten, dan om eenig Voordeel te winnen.
Een Vierde Party is voot Gemeene BtH ofte de Vryhtid. Dezelve heeft
den Koning tot Hoofd en Steun en beftaat in 3 vierde gedeeltcns en
een half van de Republicq, en vzn alle de Lieden, van Eet, goed oordeel
cn.agring in her Koningryk. Het oogmerk van die Party is, de Vryheid
té handhaven, de tegenwoordige Regeerings- Vorm voornamentlyk ge
grond op de vrye Verkiezing der Koningen beftendig tc maaken en
•an de buytefpoorige Hoogmoet Gierigheid en Woelingen van de drie
handen vol Muytelingen, rechtmatige Paaien te (lellen. Gy begtypt,
Myo Heer ^dat deeze Party in goede Reedeoeo Getal en Krachten de
ilerkfte zyndede drie andete zonder Zwaarighcid t'onder gebracht zul
len kunnen worden en dat by aldien de Wetten, die men tegen hen Zal
uytvoeren niet kiachtig genoeg mochten weezen om dat Oogmerk te
bereiken men geen gebrek zal hebben aan andere Middelen om haat
•or reeden tc brengen zoo dra hun moedwil tot zeekét graad van typ»
heid gekomen zal weezen. Dit zyn de Faityen die tegenwootdig in
Poolen bekend zyn en hier in t^eftaaD de HerfTen-Schimmen van de
gillende Bcweegingen dewelke rankere Niet»s-Sfhryvc*e UetPublieq
fcaefctea wjs te maaken.
DB-ESDEN den 4 December. De Ópper-Kamerheer en Kabinet-M!-
nifter Graaf van Frile z,a! re Zittau in de Opper-Lausnirz dé laa'tfle hand
leggen aan deCommiftïe, die de Koning wegens de kwade Huyshouding
van den Magiftraat dier gewichtige Stad verplicht geweeft is aantel!ellen,
en Waai van gemelde GiaaF Frefident is. Men meend dat van de afge
zette Magifttaats-Petfcohen nooit eenig weder herfteld ral worden om
dat zy alle aan gelyke Misdaad fchuldig zyn. Gemelde Miniller is een
waare Steun van dé Rechtvaardigheid en 'een Befcheimex.det Verdrukte 3
Ook wint hy zich hoe langer hoe meer de achting des Koning! en die
det welgezinde Hovelingen, en dc Liefde van Vermeen. Ven Betlyn
heeft men dat de Koning van Ptnyften gerefolveeid zouw hebben noch'
twee nieuwe Regimenten opterechten.
BERLIN den December. Vóqr eénige dagen artiveerdé hiet eet
Exprcfle van Parys met tyding dat de Vieede tufichen de Hanoverfe
Geallieerden én de Kroon Spanjen geflooten was. De Votft van Anhalt-
Dtfiau is naar zyne Refidcntic gekeerd.
HAMBURG den 9 December. Volgens de Brieven van Moscou was
de Ruflifche Keyzer van het Land aldaat te rug gekomen. Aan dcó
Commandant te Veronitz was Ordtc gezonden een Detachement Dra
gonders op vetfeheide Plaatfen van de Route naai Aftiakan te doen po»
fteeren tot Escotte dei gtoote Ambaffade van Perfien Dat Gczantt
fchap beftond in 3 Hoeren, en de voornaamfte daat van was de Schoen-
Broeder van Èfchrcf 3 Onder dc Prezcnten, die Zy vbor den Keyzer mce-
debrengen waren 16 van dc uytgeleezenfle Petfiaanië Paarden, eorvecie
Stukken van de fchoonfte Satynen en zoo goude als zilvere Lakens.
Zyn Ruflifche Majt. bad geordonneerd het Gatnifoen van Moscou ,:dat
beteids 11000 Man ftcik was met noch vier Regimenten tc vermeerde- -
ren om tegen de aankomft van gemelde Gezanten Parade te kunnen
maaken Ook wierd het Paleis van Menzikof voor haar gereed gemaakt.
Een Exprelfe van den Holfteinfcn Minifter den Graaf Baficwitx uyt
Vtanktyk komende, is doot deeze Stad naar Kiel gepafl'eeid.
VERSAILLES den t December. Èergifttt hééft dé GraAf dé San
Sevérino extr. Envoyé van deri Hertog van Pariiia en vervolgens dc
Marquis de Guadagnc Gedeputeerde van de Stad AvignOn Audiëntie
by den Koning gehad, om zyn Majt. over de Geboorte van dénDatiphiit
te complimenteeren. Dien dag had de Graaf van Bafléwitz meede Au
diëntie by den Koning, aan welken Hy een Mifllve van Felicitatie we
gens gem, Geboorte, van den Hertog van Holftcin zyn Meéftci öveilce-
vetde.
PARYS den 9 Deéeniber. Het groote Vuurwerk te VerfallleS Is gépaf-1
Teerde Maandag avond tufichen 7 en 8 uuren afgefteeken s De Decöra»
tien beftOndCn in een Parterre met Bloemen bezaaid géhegt aan een
Steene Trap langs uelké de Natiën ofre vier óedeeltcr.S der Waeteld
opklommen om ndar den Tempel van de Vréede te gaan die in het
midden was en waar boven de Goden in de Wolken vergaderd waren 3
Vranktyk op de Knien leggende ontfing een Ölyf-Tak,welke Hem doot
d: Vréede wierd aangeboden Dé Overvloed ftortede haaren Hoorn
uyt, die met Bloemen cn Vluchten gevuld was De Jinket-zyde van den
Tempel was omringt met Gebérgtens cn ter rechter-zyde was de Zée
uyt dewelke een Zonne oprees, die den Dauphin vetbeeldede 3 Men zag
daar Neptunut en ThetU in eene Schelp omringt met Zee-Goden s EeS
Schip dobberende op Zee, de Maften eb Touwen opftaande, met afwaa»
yende witte Vlaggen cn Wimpels j Een ander geladen Schip, uyt hét wel
ke de Matroozen een gtoote meenigté Kiften gevuld met Paatlen en
koftelyke Koopmanfchappen ontfeheepende waren s Die zyde was ook
met .Rotfen omzeten hei geheele Gevaarte was van agteren rhet it
duyzend Lichten verlicht 3 Voot decte Decoratien was etn Paik dat
omheind was met 240 Kaften met Konft-Vuuren en de Wapen-Flaata
was voorzién met zoo zoó Moord-Slagen als andere Vuur-Kasjes.
Haare Majefteyten en het geheele Hof watén in de Kamer des KoningS,
en de Ambafladeuis en uytheemfche Minifters op de kleine Gallety vatl
't Appattement van zyne Majt. om dat Vuurwerk te zien 't geeh geor
donneerd en uytgevoerd is onder het béftiéf van deh Hertog van Motte»
mét, eeifte Edelman van zyn Majts. Bedkamer. De Gezwindheid, waat
meede alles zyo voortgang had en de vcibaazende tneCnigre Vuutpy-
len die tefiéns opvlogenhebben iéder eeb volmaakt genoegen én vet» -
wondering gegéevcn en alles is in goede Ordtc en zonder Ongeval af»
geloopen. Sommige hebben de bövengenoefnde Vertooningen aangé-
meikt als zinfpeelendé op de Quadtuple Alliantie. De volgende
dag wierd de Stellagie én de meefte Decoratien door een vreeslyké-
Storitt omverre geworpen 3 En gifter nacht wierd het Getimmerte dat
dé Plenipotentiatifien van Spanjen tot hadr Vuurwerk op de Rivier had
den doen opreéhten meede doot Stormwinden gebroken én in 't Water -
geworpen.
Voorleeden Dingsdkg is Chatles Augüftt de Matignoti Graaf van
Gacé, Maarfchalk van Vranktyk, Gouverneur en Lt. Generaal voor den
Koning van het Land van Aulnit en van de Stad en *t GOuvcrnemesi
van Rochelle,fhiet in den oudetdom van ortureat 13 Jaaren overleeden.
BRUSSEL den ti December. De Genttaai Graaf van Vhetén U vaji
Zyne Heerlykhcedcn in Duytsland hier te tug gekomen en ftaat ierft-
daags naar zyn Gouvernement van Aath te vertrekken. Dé Kardinaal
Aartsbiftchop bevind zich zéederd éenlge dagén in dccye Stad Ècrgifiet
hebben de Krygs-Commiftariflën de Revue VabOnsGatnifoCn gedaan,'en
dc Ofiicieten hebben Geld en Inftruöien bekömen,omRtciutén te wetvco-
AMSTERDAM dén 12 December. Van Sutiname zouden dén 20Ö
hétwaatdf verttekkeil Sim. QuabOor en D. Boes Te Petetsbuig Htgoh hfil
weêr te vriezen, zoo dat zoo daar als té Rroonftad ruim 2® Ichecp'én '00%
vrocren lagen 3 die men vaflftelde dat 'et zoaden moeten overwinteicn,
In de Pillau (daat het ook fterk vröor) wés gekomen Dbuwe Hartihan
vin hiér, In DuVns warén verftheide Hollandfe Scheepen iogeioopen',
daar Öndet Piéter Corn, én Barektjanfie, naar Vranktyk, als méode Ary
Nave, van Danteig naai dèwogt gaandé. Dé mctfttdyt Düvns gizeiLMt
