L E Y D S E
z w f e d f n.
groot-b rittannien.
vrankryk.
nfderlanden
N»
Woensdagfe Courant»
DUYTSLAND en d'aa,ngrenzende Ryken,
A°.i729
STÓKHOLM den 20 April. De Koning heeft aan de Protcftantfen in
Poolen doen fchiyven dat zyn Majefteyt haare Belangen zeer ter
herte nam, en dat Hy alle mogelyke Middelen zouw beraam en, om
haare Privilegiën en de vrye Oetfening van Religie volgens het
Iraftaat van Oliva en andere Conventien met de Kroon Poolen ge
maakt, ftaande te houden. Men veizeekerd ook, dat de Heer PudeWels,
ilinifter van den Koning van PruyfTen aan dit Hof, onder anderen gelaft
ismet een Commiffie ten voordeele van de gemelde verdrukte Prote-
fianten en dat noch andere Mogentheden dit Hof hebben doen verzec-
kerendat zy aan haare Minifters Ordres zouden geeven die Zaak op
den aanftaanden Ryksdag nadrukkelyk te onderfteunen waarom men
niet twyffeld of zyn Majt. zal in 't kort zyn Ambafladeut aan ft Hof van
Poolen benoemen.
WEENEN den 20 April. Behalven de drieFrontiet-Veftingen Belgra
do, Orfova en Temeswar, fpreekt men ook van het fortificeeien van Erla
en Groot-Waradyn, als meede om twee Forten te bouwen ten eynde de
Paflage door de Gebergtens te beletten. Het Lichaam van wylen den Op
per-Hof-Maarfchalk Graaf van Collotedo is gebalzemd en ftaat naar
zyn Erf-Begravenis is Italien getransporteerd te worden. De Ruffife Prins
Repnin is vertrokken, om naar Moscoti te keeren.
FRANKFORT den 28 April. Men ziet hier de Memorie, diehetPro-
teftantfe Corps voor cenige dagen by de Ryksvergadering te Regensburg
wegens de voor deezen gemelde ergerlyke Disputatie der Jefuiten te Hei
delberg over de Ketters en Ketteryen tot Smaad van de Proteftantfe Re
ligie en krenking van haare dier verkreegen Vtyheeden, door den Keur-,
Saxifchen Gezant aan den Keur-Paltzifchen Gezant aldaar heeft doen
overgeeven, zynde van den volgenden Inhoud
A An het Evangelife Corps heeft niet vetborgen kunnen blyven, hoe
danig op den 14 September 172-8 op de Univeiliteyt Heidelberg
door Johan Martin Anton Haube als Refpandent onder het Prefidie van
den Jeluit Adam Huth, een opentlyke Disputatie is gehouden geworden,
over den Titul uyt de Decretalia Ve Hxreticisdat is van f(etreren9 welke
Disputatie zeer bnytenfpoorig en vermeetel is, om dar daatin de Evange
lifche indireftelyk egter gantfeh duydelvk voor Ketters worden ver
klaard om dat de wettelykheid van de Weftphaalfe Vrecde als. meede
de fondamenteele Ryks-Wetten in twyffel getrokken, olte ookdeklaare
Letter van dezelve op een onbehoorlyke wyze verdiaayt woiden en om
dat de Evangelifche Religie als een enkele Tolerantie word opgegeeven,
zynde gem. Disputatie zelfs aan de Keur-Paltzifche Regeering opgedra
gen geworden.
Vermits nu zyn K. V. D. wel op de Klachten van den Kerkenraad be
reids tot twee maaien toe (gelyk men hier meede verdaan heeft) deszelfs
groot ongenoegen daar over heeft gelieven re betoonen betuygd men
daarvoor met behoorlyke Eerbied de Dankbaarheid, die aan zvn K.V.D.
toekomt, maat deeze roemwaardige Rechtvaardigheid van zyn K. V. 1"),
doed het Evangelifche Corps vertrouwen, dat zoo die Zaak nader en wel
onpattydigerdan by deUnivetfitcyt mogelyk gefchied is, aan Dezelve
vertoond zal weezen, zyn K. V. D. zal bevinden de Noodzakelykheid zoo
van een ernftige Beftraffing tegen den Prxfes op wien buyrep twvffcl de
meefte Schuld valt, als van de Confiscatie der Exemplaren, welke van de
meer gem. Disputatie gedrukt zyn en dat zyn K. V. D. daaromtrent de
voteyfehte Ordres zal ftellen tot Gertiftheid ende Voldoening van het
Tublicq waarom het voortreffelyke Keui-Paltzifche Gezantfciiap by
deezen tnftantelyk veizocht word van de bovengem. eerbiedige Dank-
zeS8'ng aan zyn K. V. D. kennis te geeven en alle mogelyke Veitoo-
gen te doen ten eynde de voornoemde Beftraffing gedaan werde te
meerom dat de voorn. Respondent, na dat Hy zyne Studiën bereids re
voren geëindigd, en de Univerfiteyt Heydelberg viywillig verlaaten had,
de Hem opgelegde Straff ontkomen is, en zich zelfs tegenwoordig onbe-
fchroomd te Manheim onthoudzich vleyende een Bediening te verkry-
gen even als of hy een loffetyk werk verrigc had tcrwyl niet wel lich-
telyk iets fchadelykers voor het Duytfe Rvk bedagt zouw kunnen wor
den, dan dat aan de ftudeerende Jeugd worden ingeboezemd Grondflel-
kngen dewelke zoo ftrydig zyn met de Ryks-Conftiriitien en Wetten,
en die niet anders kunnen worden aangezien dan als een venyn, dat dooi
de tyd en na dat zoodanige Petfoonen tot opcntlvke Bedieningen ver-
beeven zyn eerft uytbatft en dat diergelyke gevaarlyke Stellingen on
derweezen en gedefendeerd worden op een Univerfiteytdie in het de-
cretotiale Jaar zuyvet Evangelifch geweeft isen die het Keur-Paltzifche
Hof zelfs ten minften tot nu toe pro mixta moet erkennen Ook word
de voorgem. Confiscatie det gedtnkte Exemplaaren te noodzaakelvker,
omdat men de ftoutheid gelrad heeftdezelve als bereids gemeid is,
de Keur-Paltzifche Regeeriog op te dtaagen en om dat anderfints
dit Geval by de Nakomelingen tot een groot voor-oordeel zouw ftrek-
*en, als of dit fttafbaat beftaan det Jefuiten ftilzwygende was goedge
keurd.
Te Trier hebben de Kapitularen van die Keurvorftclvke Hoofdkerk
voorleeden Zatuidag in'een particuliere Vergadering gererolve;rd den
Graaf Fr-anciscus Georglus van Schonborn haaren Gtoot-Prevoft tot
AartsbifTchop en Keurvorft van Trier te verkiezen waarna gem. Capita*
laren een ExpreiTe naar Weenen hebben afgevaardigd om van gemelde
kefolutie aan het Keyzerïyke Hof kennis te geeven.
HANOVER den 29 April. Volgens de Brieven van Diesden waren
daar weder drie Héercn uyt de Collegien van haare Ampte* afgezet.
Des Konings Reis naar Poolen was tot naar de Leipziger Miffe dat is
!°t in de Maand Juuy uytgeftcld en rr^n zeidc dat zyn Majsft. zich al- j
Voorens naar het Karelsbad begeeven y*.iw,
BONDEN den 29 April. Gifter hebben de Pairs weder gedelibereerd
over den Staat van de Natie en bvzondeiiyk wegens de Geweldenaryen
der Spanjaarden in America. Hcedfn hebben zv die Déliberatien gecon
tinueerd als wanneer de Propofirie gedaan wieid te refolveeren dat het
aan 't Huys det Paus blyktdat de Orthotic» van bet Esquadex onder
'N-Jebied van den Vice-Admiraal Hófiei haar Amèrïca gézondetlfcy
deeze Natie alleen gedragen zynde onaangezien de Expedirie ftrekte
dm voorrekomén dat de Spanjaarden de Effeften die aan Boord van de
Gallioènen waren toebehoorendé zdö aan zyn Majts. Geallieerden als
aan Deszeifs eigene Onderdaanen niet 'zonden bemachtigen en dié
Stlratteh gebrirvken bm de Vreede're ftooren en de Vryheedén raix
Europa te krenken zulks een onreedelyke Laft op dit KOningryk gfra
weeft was maar die Propofitie in bmvraag gebragt zyude pafleerdé
met 87 tegen 27 Stemmen in de Negative: waarna vootgcfteld zynde
dé overwecging van den Staat der Natie over agt dagen te netvatten
wierri zulks meede verworpen; Eergifter is in 't Huys der Gen centens dè
Bill, om een Belafting op fterke Drank te léggen, voot deèrtfteiliaal ge-
'ee-cn. Heeden hébben dé Gemeentens in een Committe' ae geheelert
dag doorgebragt over de Bill tegen Thomas Bambridge, Cipier van het
Gevangenhuys de Fleet. Eergifter heeft de Hertog van Newcaftlé eert
dér Secrerariflen van Staat twee Meffengers met Koninglyke Depêches
den een naar Farys en den ander naar Madrid afgevaardigd. Heeden is
de Lord Buchan, Opper-CommifTaris des KoningJ by de GenCraale Ver-
gadering van de Geeftelykheid in Schotland, naar Èdenburg vettrokkerii
Daar is bereids Ordre gegecven om de Koninglyke Jagten rot ;zyn Ma-
jefteits Transport naar Holland gereed tfc mankenwelke Reis-tegcn het
einde van de Maand Mey of het begin van Juny voortgang zal hebben.
De Aftien van de Bank zyn 137, O. L C, I6> en 3 vierde, Z. Z. 97 en
7 agtfte, dito Ann. 104 en 1 half.
PARYSden 29 April. De Konïhglyke Acadefhie dér'Weetenfchappen
heeft doen pu'oliceeren dat zy in haate Vergadering 14 dagen na
Paafchcn in den Jaare 1731, zal oveileeverèn de tweedfc vaft de twee Pry-
zen gcfticht doot wylen den Heer Rouillé dé Meslay Raadsfieer in 't
Parlement hebbende in gevolge de Intentie van den Teftateur tot On
derwerp daar toe voorgefteld Wrikt de befte unz.t ie om de afvoekjnx vm
de Compai-rVaald op Zei te ibfervteren. t)e laatfte Brieveh van Madiid mel
den, dat de Koning van Spanjen op de aandringende Inftiintien van dert
M arquis de Brancas Ambaffadeur van Vrankryk de Indulto van dé
Effeften der Gallioenen op ij, endie van de Azogues-Scheepen, op j tert
honderd gefteld en tetzelvér tyd verklaard had dat z,yn Kath. Majeft;
met de Indulto op zoodanigen Voet te regülceren 400 driyzend PiafterS
kwam te verliezen wegens de extraordinaire Keften die Hy had moetert
maaken. Die Brieven melden ook, dat aan 't Spaanfe Hof êen Exprefle
Van Weenen was aangekomen met Depeches bvet welkers Inhoud merl
niet wel voldaan was geweeft. De Infant Don Louis en de Ihfante Don
na Maria Thercfia ftonden nu ook ï^rar Sevilien getranspbrteerd te wor
den. De Siffchop van Orleans heeft in zyn Bisdom een Mandertieur doert
publiceeren, waarby Hy verklaatd alle de Cure'es, welke het Concilie vart
Ambrun niet aanneemén, te zullen intetdieerren alzoo dat Concilie even
zoo Canonik was als dat van Trcntc J Volgers dat Mandement waren
ook werkelvk eenige Curégs, geduurende de H. Week ontzegt gewordénj
't geen te Orleans groote Ergernis en byna een Opftand verwekt had.
Dit Mandement heeft hier meede zeer veel Beweeging gemaakt i Op
goede Vrydag na dat een der Paters Jefuiten in haar Kerk zyn Sermöert
begonnen had, wierden de Deuren toegeflooten, om het Volk te bélettert
uyt de Kerk te gaan en die Pater zyn inleiding geëindigt hebbende,
haalde gem. Mandement uyt zyn Zak en las het maar de Toehoorders
murmureerden daarover, en des anderen daags rottede het gemeenë Volk
by een, gewapend met allerhande Werktuygen, en ging naar de Kerk dec
Jefnircn daar het de Biecht-Stoelen omverre wierp en andere Feytelyk-
heeden pleegde zonder dat de meergem. Paters zich daartegen döiftent
ftellen, uyt vrees van aan de woede opgeofferd te worden Mén weet nög
niet wat het Hof op die Zaalf doen zal en of men na ftrengheid tegert
de Schuldige zal procedeeren. Dingsdag deed de Heer Sydobre in *c
Hotel der Invalides Verflag aan den Heer d'Angervilliers Minifter van
Oor'og van het goed Succes der Proeve die Hy op Ordre des Konings
.edaan had van het Medicament van den Pater Generaal de la Mothd
met j Scorbutique Invalides van j tot 40 druppels te doen gebfuyken»
waat doofzy alle geneezea waren géworden.
AMSTERDAM den z Mey. Omtrent Medina was gebleven het Schfp
van K-apr. Rogers, van Livorno derwaards gaande. Van Riga heéftmen»
dat boven in het Ryk een Dyk~doorgebrooken en daar dooi veei Laurl
ondergeloopen was De Duna was van 't Ys bevryd maar daar waten
noch geen Scheepen gekomen of vertrokken. Te Dantzig waren onder
anderen gearriveerd Com. Breevelt Pieter Opmeer, en Sible Riwers van
hier in de Fillau joch. Com. Gdrrit Kytham en andere te Gotten-
burg (daar het ook open Water wa») Olof Swenfon van hier, nevens alle
de Schecpeu die daar omtrent in de Scheeren overwintert hadden j te Ha
vre de Grace Jan Spruyt en Pierer JaC. van Dantzig en Chriftiaan Kel-
lekamp van Gottenburg te Nantes Willem Barents, Gérrit Mynders, ert
rwee -andere zoo van hier als uyt de Ooftzee en te Breemen Jan Cat-
ftens van Bajonne. Te Noortkoping lag Ditlof Witlok; en te Cctte Fic-
drik de Gr-raf, beide hérwaards zeilre'é.
's GRAVEN"'AGE den 2 Mey. By de Heeren Gecommitteerde Ra
den van Zuvd-Hollan^ is op den 30 April laarftlccden van de volgende
lubalterne Militaire Charges gedisponeert. De Heer Libfiui Livefow is
aangefteld tot Luvrenant van de Carabiniérs tePaard ovér de Compagnie
van der. Rinneeftcr Bajole in het Regiment van den Collonel Zaris van
den Gronde in plaats van wylen Henri de Facque Door her avance-
ment van Eibernis Livefon is Johan Joo/i Louai, aangebeld tbt Cornet
van dé Lyft Compagnie in ft zelve Regiment T(nk Cattef/oil word by
changement Cornet onder de Compagnie van dén Luytenant Generaal
Heer van Cralingen ^dndrt Lovie gepenfioneert Luytenanr toe Cornet
in de Compagnie Paarden van dén Rirmceflei Willem de Lilleondér den
Luyt. Generaal Heer van Cralingen '111 plaats var. den gcchahgrerden
Cornet Ryck Cattepoel Pieter Monefiier tor Luytenant over de Com*
psg;iie vam den Luytenant Collonel Titulair Jacob van Hairlenbroek, ia
plaats van wylan J agues d« Villunoiede Vtiunjn lot Vendiig «vrr
