LEÏD8E
Wbensdagfe Coüranfc
T U R K Y E N.
INGEMERLAND.
DÜYTSLAND cn cl'aangrenzende Ryken.
VRANK R Y K.
Óo 1718»
N»» jüT
KÖNSTANTINOPOLEN den 8 Augufty. De Poite heeft hiet
veel opentlyke Vreugde docü bcdiyven wegens het vcioveten
vin de Provictie Huvsit in Arabier» wilt van Saltan Efchrelf
by her laatfte Tra&aar ten voordecle van de Otrominoen af-
ftjnd heeft gedaan. Doot dit Conqueft zal men dc vrye Communi
catie met Bafora en de veilige Paflage via de Catavane* kun-
bcq hebben en dit zyn ook alle de Vooideeten dm dc Potte daar
man zal genieten aangezien de Inwoonders-van gemelde Provtstic
onafhangëiyk blyvcn by na'op dezelve wyee ais de Ipwoonders van
de Knaingiyken Algiers Tuois en Tripoli. Die Vreugaebedtyvep
tyn gevolgd doot de Plechtigheden van viet grcote Huuw'yken ie
wteien ttifi. ..au Olie Dochters van den Gtootcn.Sultan, ca dtic nieuw
gceitërde Bscchas cn ctn Dochtct van Sultan Muftapha Btoeder
van zyo SulttanTe Mijt.met Abdulla, die ia den laatften Oorlog in
Peihcb gediend en de laatftc Rebellie der Janitfaren tc Smitns «e-
dempt heeft t Ter occafte van die Huuwlykcn zyn vetfeheide prach
tige Cavalcades gehouden vaar by onder «ndcren de Ptir&q Vizit
gesflifteerd heeften zelfs veel Geld oadet 't Volk uytgewotpen. De
Beroerten» continueerea noch ia Tsrtaryca en de Potte heeft den
Sicha van Widin benoemd, om daat tc gaan coitmaFdcctw. Uyt dc
niéuw ontdrkte Zilver-Mynen omtrent Erzetum zyn beteids confide-
tabele Sommen in de Schatkamers'van den Grootcn Heet gebracht.
Deo Ambafftdcur van den Prins Tamas, Zoon vao den laaiden Ko
ning van Prrfiea word noch te Tauris opgehouden. Men zegt dat
die Prins meet Krygt-Macht heeft als Saltan Efchieft. De Poete heeft
doen publiceeren dat dc Bacha van Tauris Slag geleverd heeft aan
toltaa Ifmaël nieuwe Pietcndent van Peifiea, die doot dc Ottoman-
nifche Ttouppen geflagen ea zyn Leegci geplutdcid zouw zyn ge-
«oiden.
PETERSPURG den z? Sep'amber. De Ditefteuts var» de Commer
cie zyn beezig om middelen te betaamn, ten einde de Vaart «ai Han
del naar Spanjen en Vrickiyk te deen ennpvotyc», en meet Scheepe»
detwaatds te zenden welke doot Ktyzeilykc Oorlogfcheepea gecon-
voyterd zullen worden. Het Fonds, dat by Provide tot die Commer
cie gefchikt is, beftaat in too duyzend Raobrls, behalve? de Sommen
welke de GéïntcrelTeeiden tot de Commercie naar Chioa ftaan op te
brengen. Van Mostou hswft men dit ad» den Keytet een Projeft
•vetgegreveo ia om een nieuwe Weg tufTchen deeze Stad en Motcou
ye maaken die veel kotter ea gemakkclykCT zal weeze» ais de oude
et dat zyn Key?. Mtjt, dat Otlwerp baretfds had goedgekeurd.
WEENEN den O&ober. De Keut-Palrfifrh» M'miftet de Heet van
Sufeh voot eeoigea tyd van Wtgens den Ktutvorft zyo Mteftei by den
KeyzciVertoogea gedaan hebbende wegens de afdoenicg dat Religie-
Grieven in de Paltz en om van den Keyzer d. ar omtrent kwytfcht!-.
ding te bekomen heeft zyn Keyz. Mcjt. aar. zyn K. V. D. dóen te
'fcribeeren dit het abfolut noodig is twee Gemachtigde Leeden uyt
den Gereformeerden Kerkenraad httwaurds te zenden om de eigen
Bekentenis der Prottftasten dien «angaatde te hebbed efi ten for
Bietle A&e dier over op te ftellen, ten einde met grond van waarheid
en volkome* zekerheid uyt die bczwaétlykc en verwarde 4aak te
komen dc Lneaie Comm.'flie te yetmyden ea san de Piottfiaater.
«11e Occzfiv ea Reeden vaa verder* Klagten en Tegeofprceken te bt-
ncemen. Men zegt dat tot ketter onderhoud vao den Kardiaaal
AartsbilTchop deezer Stad alle Prelatuurei io Opper- ea Ntd.-rOo-
fteuiyk Jaarlyks zeeket Quantum zullen contribueer* n. Men fpteeki
hier veel van dc Commercie die uyt de Küyterlyke Havenea in de
Adnatifche Zee aaat de Levantcn zelfs langs die Weg tot naar dt
Iwdiën opgerecht zei wordec.
HALLE deu 7 O&obtr. Vin Ttanquebar is Ooftindiëa heeft men
met de laarfte Scheepen tyding bekomen dat dé Koninglyke Derufe
Lutherfe Idiflionatift»* aldaar heat Wark met luccea veottzettede»
d«t deMalabaiifcht cn Pottugeeft Gemvewtafe* wedet met 117 hituw
Bekeerden vermecrdaid wartn behalvee éz Heydaaee, welke aoeh in
de Catechisms» oadwiwoezc* wierden en dat in de Mulstbarifcke
Druftkcty eile Kanonique Boeken van dei Bybel afgaitukt en 4t
Apocryyrhe onder de Pert waren. DePottttgeefb AiMiauictwu byne
voltooyd en men was beezig nienwe Pottwreefe Diuk-Lettcten tc
misken.
DRESDEN den la O&obct. Ket Hof heeft den Rouw wegens den
dverlccdcn Biffcbop van Oiaabrag aangekomen. De Koning houd
*yn Kametdacb zyn Mejt. bevind zich behafren het OagcmAk .au
zyn Been In goede Gezondheid. Maandag heeft da PiiocshV. van
RadzivilWeduwe van wylea den Veld mant fch alk Graal vao Pieaa-
ming, dep Vorft Redzivil haeren Broeder, d«a Prins Lttboiaitsky, dec.
6tstf Rndowsky, es andnte Giootea te Pillnitz ptachtig oatha'ld.
LEIPZIG dco 13 Oftobcr. -Woensdag is de Graaf Mauritz v»n
Saxen dooi deeze Stad naai Patya gepalfeetd. Dc Heer Eagclmans
berucht Chiturgyn van Amdcr-iiaiis hiec aaugekoczan ea Haat
«ast Dresden te rcitrekkee, om zyaeCuniideratiea te geeven wrgens
het Ongemak, dat dc Koning vlo Poolen aen zyn Been heeft.
PRANKFÖRT dee i) Oftobcr. Men is i» decr.eee de omieygendje
JCteytfen zeer oplettende wegens dc Veifchülea rviffchen de Rooms-
Kathoiykc ea dc Evangelifche ofte Trote®s;.tie Steodsa oy dt Rykt-
vergadeting te Regensburg, tet occafie van het groot*. Proces tuEcóen
den Ptotrftsnrfet Boron Gölei vaa Raveospurg ttr eeo-e, eo dea
Kturvotft van de Paltz, mitsgaders dco Rooms KithoJykeu Graaf
*tn Wieztr ter andcic zyee wegens het L*«a ofte dr Hettlykheiil
Zwingenbetg weik Proces nu racer dag 70 Jaxren geduurd heeftte
wceten van den tyd af der Regeering van Kryzer Fetdioaodu» den
öetden cn van Kcutvorft Karei Lodewyk vaw de P»ltz. De voor-
"oemtie Vctfchillea beAaa» meet in een Cotrfiiél vao Jurisdiftic en
ovtiftrmijiit ofte dc maaicae van ptoccdccrtq tuüoheo de twe« boven
ge-uelde .Arendeo, dzr. óver flAfiMtiilU oftè de taak leb ptinclpaaUhf
st,.i)0 de Rooms-Ratholyke Gczaoteo fuflipceitn dat niet dc Rykl*»
Hofraad, maai de Rykssetgadrting de competente Rechter is.
.De Pioteftïr.ccn lufiinteren dat irt ZaakCa vloïlatuut als dc Zwin-
ger.betgfc Hls een Jus tux& in funes toekomtdat is dat alleen cea
y»tkm Ctmmunt d'i Protcfiautec ea geen meerdeiheid vao Stemmen
plaats kan htbocn om dat andcrBiits de Rooms-Katholyke Stenden
als de meefte ia getal zynde, altoos dc meerderheid vóot.zich hebben
zouden 't geen de PrpteAanten nöemtn im'yairns plurnlitasit VtttwM
ofte een Ongtrttbt^htid die zich by dc voorgemelde Omfiandighcid
in zpodaadige Meerderheid bevind, terwyl de R. Katholykco Hen be*-
fehuldigcn van prmtims tundi in pints dat is een Ontrdmtiljlv Lnfi om
met uytfluyting via de Roams-Katholykco etc V»tum Ctmmunt te gce*
ten. Er, vermits de Ttrróyn welke doot den Keyzer aan den Reut»
votft v«n de Paltz tot de Rtftiruti* vsn Zwiogerbtrg gctleld Ij den
4 November aau.ilaanuc zal eindigen, ie ieder verlangende om tc zicia,
hoe die Zaak zal afioopen. Ondertufichcti fchyod 'et nog «enigs
Hoop féweczen, dat de Parryto tot een minncljrk Vcrgclyk zullen
komen, wau aan onder de hand gearbeid wordt Het laatftc V»turé
Commune ofte Advis eq. Vciklaaring dat de Gezantco der Evangeli
fche Ryks Standen by de Ryksvtrgadericg te Regensburg wegens
deeze beruchte Zaak hebben overgtgeeven ia sccr nadiukkclyk ea
behelfd oadet andere», het geene biet volgd t
De Evaugelifchc Steaden vcralaireu eens Vootal dat zv zicht
aochte van hint Jus eundi in partes, nOcbtc van de wyze, wa.at meeda
zy zich in deeze Zaak van het zelve bediend hebben, aochte van dé
ot.wrikbaarc G .o^dftclling dat var allen dingen de Hfftitutie van bet.
Leen Zpsingenhtre moet volgen, zullen nochte kuunen laatea afbrengen,
nochte door Woorden.aochte door Dsadeu nochte in 't byzonded
door de breedvoerige SchtiftwiiTclingea det Rooms-K.atholyke»,
hoe zeer men ook vaa det Kmhoiykca zydc den Staat van de Zaalê
zouw trachten te vetritaayen 5
Dus wedetfptteken de Pioteflaittcn in't algemeen e» op de plech-
tigfte wyze tegen al het geen in de Naam van de Katholykcn fivet
inTbeft five in Hrpotln/i dat is irv't algemeea ofte ie 't byzooder,
aaegehsai'i ec voorgegeeven is gewotden tegen het vpotfz. Recht
eode daat uyt volgende .SJfijtal<1 Principia iertijjima Oftt onwVikbaaté
Bewyzen en Gtocdfte-lliegen om dat die fttydjg zyn niet dc Wtfta
pbaalfe Vttcdcns-TtsÖaaten en met de Conventie bat Nruten-
bergfc Hoofd-Executioqs-Reces gfneamd Sec. om dat de Jura ofté
Reeb'eo det Evangelifchea in dc Vretdeos-Ttaftaaten te vaft ge*
gromt ee tc klaat 'uytgedrultt zyn dan dat men daat ovër aiczwn
Verklt«tlo|cn eer Uyrpluyziugei» moeft maaken ende oiti dat zyn
Keyz. Majcft. uyt krschte van Deszelfs allethoogfte Ekccutions-
Ampt iq de iaak bereids rechrmaarig gcprocedeetd hef/tV/illen—
de de Protèffirrtn gaotfeh piet vetder repliceeten raait zich abfo-
lut boudra ain-het Cinèlufum den 3 Nov. iyzf ocdet Hen vaftgc*
fteid, et» by haate'hooge Princlpaalen geapprobeerd»
Wy dets voegeo de ProteAaCten noch by die Vetklaating, dat al*
hor'wel zy volgens haat ten ailen tyd*n betoemde Moderatie dd
Lcezieg var» hat buytenfpoorig wydtoopige Antwooid van dé
Room5-Katllolyken (wdar doot echter de folideGtonden det Evan*
gclifcbè'feenziRts aan 't wsggelen gebracht, veel min omgeftootca
zy») hebbéu aeagelfoord zy zich nochtans op geene wyze Zul lent
in.'Saren in eenige Ojrderhandrling, d'e de mirfte Schyn zon» kua-
ne» hebben van de Zwingtnbttgfe Reftitutie of Executie op te hou-
den nochte ierwës toeftran ten opzichte van de ptetenfe Lititpekien-
tie by de Ryfesveigideiiag .voot en alaet dc Reftitutie werkelylc
gefchied z*l zyc i Ta t»ge»detl zouw het kunnen gebeateo, by aldiett
"gemelde Exeeutie verder gehinderd ofte vertraagt kjvitm te Worden, ofte dot Rrrrt*
Paltz. rich verier daar tegen kwam aan te kanten,dot dl Evangelifche Grtanteta
alsdan niet verder by de Raadsvergaderingen verf byneH ifie tit eenige Zaak.
wat Matuur dezelve zouVj mógen weet-tn tsi'ltn tnerdewerken va or
aleer de ff dit u' ie van het Leen Zwingénbcfg ófte in der minne ofte
>xgent de l\r\•.rrlyl.t Intentie doer Etcecutre gedaan zal zyften Wel deer de ben
reids beraamde ófte nóch te hernamen Middelen n* maate van de Keur- Paltfi-
Fehe Tót r.tt ter ongthóorde en by de tegenwoordige Cenjunlfuurm ten hoogden
gevaarlykf tof Jlent ie ihc.
HANOVER den 15 Oftobtt, NadatdePtin» tas Wales van het
Laad t« H«t enhaufe»i te mg gekomen is, vetmaskt aieh zyo K. H»
me- d« Fravfte en Hoogduytfe Comedies. Volgens de Brieveo vata
Hhmburg, was daar een Minifter vao den Koning van Ptuyffen aange-
hamen, dia zich met era impoitante Commiflie v,a» zyo Piüyffifchd
Msjf. aaa» bet Hof van Deenma>ken zouw btyeeven. Van Betlyr, heeft
me>v dit de Koning V*u Ptuyfteu naat WuftethaUfeo gekeerd wasen
dat d» Void vin Aohalt-Dcflau Ja 't kott naai WecnCn ftond te vei*
nekken.
GROOT-B R'ITTANNIEN.
LONDEN den 15 OÖober. Irttgiftet k.-eCg men hier tydiog valt
Cork letland a«t het Schip d< Charity Kipt. Cutliog den eet*
ften detzer Msaad aldaar ger-tivee'd was, körtrende Van Pott a Port,
cn aan Boord hebbende dc- Hettogvan Rippetda, die zig daar Scheep
begceven h.rd onder dép Naam van Don Manuel dc Mendoza. Die
Heito'g had aan gemelde» Kspiteyn tjo Pond Sterl. betaald, oinHcm»
naar de.n.aafte H«venjn Engtfaud ie transpoiteeren maar door coo*-
frarif-Wind was é.r Scli p genoodzaakt gewccft te gem. Cork in tel
longen. Men areend dat de Heitog ou beleid» in Engelasd aangeko
mea zat weezeo co dat Hy daar Protcttieza' genieten even als da
Hertogen van Ormond, vao Waifhoo, en andere in Spar,)en vinden.
PONTaINEBLEAÜ dea t^oftabdr. Zaturdeghad de HeCt MrfTei,
Aartsbiflchop van Atbesen, ordinariiNttoeius van d*ó Paits, publiquó
Audiëntie by den Koning «elke Hy in de Dagnn van zjp H. aaa
zyn M.«|T. de Complimenten van Co;;4ole«Dtie afleide wegens het
oyctlydea vaa 4a Koning'aBa van Sardinian Die FauiTelyke Minifta#
